សមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា

ផ្លូវកៅស៊ូមួយខ្សែក្នុងខេត្ដតាកែវរងការខូចខាតស្ទើរទាំងស្រុងក្រោយពីស្ថាបនាបានមួយឆ្នាំ

ពលរដ្ឋកំពុងតែធ្វើដំណើរលើផ្លូវមួយខ្សែដែលរងការខូចខាត បន្ទាប់ពីស្ថាបនាបានរយៈពេលមួយឆ្នាំង ស្ថិតនៅភូមិព្រៃផ្ដៅ ឃុំព្រៃផ្ដៅ ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្ដតាកែវ។ រូបថតនៅថ្ងៃទី២៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣។ រូបភាពថតដោយ ឃាង សុខមាន
ពលរដ្ឋកំពុងតែធ្វើដំណើរលើផ្លូវមួយខ្សែដែលរងការខូចខាត បន្ទាប់ពីស្ថាបនាបានរយៈពេលមួយឆ្នាំង ស្ថិតនៅភូមិព្រៃផ្ដៅ ឃុំព្រៃផ្ដៅ ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្ដតាកែវ។ រូបថតនៅថ្ងៃទី២៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣។ រូបភាពថតដោយ ឃាង សុខមាន

ខេត្តតាកែវ៖ ផ្លូវកៅស៊ូមួយខ្សែក្នុងស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្ដតាកែវ មានប្រវែង១១គីឡូបានរងការ​ខូចខាត​ស្ទើរទាំងស្រុង ដោយសារតែ​បើក​បរ​ដឹកលើសទម្ងន់ និងអាកាសធាតុ ក្រោយពី​សាង​សង់​បាន​រយៈ​ពេល១ឆ្នាំ ក្រោមគម្រោងរបស់ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ដោយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន​ និងពលរដ្ឋ​ស្នើ​ឱ្យ​សាងសង់ឡើងវិញ និងមិនឱ្យក្រុមហ៊ុនដដែលបន្ដនោះទេ។

បញ្ហា​នេះបង្កផលលំបាកជាច្រើនដល់ពួកគាត់ទាំងការធ្វើដំណើរ និងបញ្ហាជីវភាព ខណៈ​អង្គការសង្គមស៊ីវិលបានចាត់ទុកថាវាជាអំពើពុករលួយ និងគ្មានតម្លាភាព គណនេយ្យ​ភាព​សង្គមនឹងជាការខាតបង់ថវិកាជាតិថែមទៀត។

ពលរដ្ឋម្នាក់មានសម្បុរខ្មៅស្រអែម ស្លៀកខោខៅប៊យជើងខ្លី និងពាក់អាវពណ៌ខៀវដៃខ្លី លោក ប្រាក់ ស៊ីថា អាយុ៤១ឆ្នាំ រស់នៅភូមិព្រៃផ្ដៅ ឃុំព្រៃផ្ដៅ ស្រុកព្រៃកប្បាស បានត្អូញ​ត្អែរ​ថា ក្រោយពីផ្លូវខូចធ្វើឱ្យពលរដ្ឋពិបាករកស៊ី។ បើគិតពីផ្លូវមិនទាន់ចាក់កៅស៊ូលោកថា​អាច​នៅ​គ្រាន់បើ​ជាងពេលនេះ។ លោកបន្ដថា ទាំងលោក និងពលរដ្ឋផ្សេងទៀតមិនខុសគ្នាទេ គឺចង់​ឱ្យ​មានការដោះស្រាយពីអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ។ បើមិនអ៊ីចឹងទេ ពលរដ្ឋពិបាករស់នៅ​ណាស់​។

ពលរដ្ឋមានមុខរបរជាអ្នកលក់គ្រឿងអគ្គិសនីរូបនេះបានបន្តថា បើនិយាយពីគ្រោះថ្នាក់វិញ​សឹងតែលែងនិយាយហើយរហូត​មានពលរដ្ឋ​មិនចង់ឱ្យកូនទៅរៀនទេ ព្រោះគ្រោះថ្នាក់​បុក​គ្នាញយពេក ដូច្នេះហើយបានជាម្នាក់ៗខ្លាចរអារក្នុងការធ្វើដំណើរ​ចេញទៅណាម្ដងៗ។

ឈរចង្អុលជង្ហុកមុខផ្ទះខ្លួនដោយទឹកមុខក្រៀមក្រំ ដោយបាននិយាយថា៖ «យើងនិយាយមិន​ស្រួល​គេថា​យើង[អញ្ចេះអញ្ចុះ] បានត្រឹមតែម៉ាឃើញ ជួនកាលខ្ញុំកាយលុបខ្លះ ព្រោះខ្ញុំអ្នក​លក់​ដូរចឹង កាលណាផ្លូវមុខផ្ទះលំបាកមិនសូវមានអ្នកមកចង់ទិញអីទេ ការរកស៊ីក៏​លំបាក​ដែរ។ គ្រលុកពេញទឹកពេញដីចឹង ពួកខ្ញុំពិបាកដល់ហើយបង មិនដឹងពេលណាគេធ្វើឱ្យ​បាន​ស្រួលទេ ម្នាក់ៗលែងចង់ចេញពីផ្ទះអស់ហើយ»

ពេលអ្នកសារព័ត៌មានចុះទៅផ្ទាល់សង្កេតឃើញថា ផ្លូវមួយខ្សែចាប់ពីចំណុចផ្សារសៃវ៉ា​ទៅ​ភ្ជាប់នឹងផ្សារជ្រៃ ដោយឆ្លងកាត់ឃុំចំនួន៣ គឺឃុំព្រៃផ្តៅ ឃុំកំពែង និងឃុំអង្កាញ់ ដោយផ្ដើម​ស្ថាបនា​ក្នុងឆ្នាំ២០១៩ រហូតមកដល់ពេលនេះគឺខូចខាតស្ទើតែទាំងស្រុងដោយអាជ្ញាធរ និង​ពលរដ្ឋបានអះអាងថា ក្រុមហ៊ុនអមតៈធ្វើផ្លូវមួយខ្សែក្រាលកៅស៊ូមានប្រវែង១១គីឡូម៉ែត្រ ​មានជង្ហុក និងហុយខ្លាំង ពេលដែលពលរដ្ឋ និងសិស្សសាលាធ្វើដំណើរគឺពិបាក ជាពិសេស​ពួកគាត់​អះអាងថាឧស្សាហ៍មានគ្រោះថ្នាក់រហូតដល់បាត់បង់ជីវិតកើតឡើងថែមទៀត។

ហាក់មិនខុសពីគ្នានោះទេ ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត អ្នកស្រី អ៊ុក សម្ភស្ស អាយុ៣៥ឆ្នាំ រស់នៅភូមិថ្មី ឃុំកំពែង ស្រុកព្រៃកប្បាស បានលើកឡើងថា ចាប់តាំងពីផ្លូវនេះខូចមក ពលរដ្ឋនៅក្នុង​តំបន់​អ្នកស្រីឧស្សាហ៍មានករណីគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ណាស់។ កាលពីពេលថ្មីៗកន្លងទៅ​មានគ្រោះ​ថ្នាក់​ចរាចរណ៍មួយបានកើតឡើង រវាងសិស្សសាលាចេញពីរៀនបានបើកគេចជង្ហុក​បុកអ៊ុំស្រី​ម្នាក់ដែលជិះកង់ក្បែរផ្លូវបណ្ដាលឱ្យស្លាប់ភ្លាមៗ។

អ្នកស្រីបានឱ្យដឹងទៀតថា ដោយសារតែផ្លូវមានសភាពហុយខ្លាំង ទើបបណ្តាលឱ្យក្មេងៗក្នុង​ភូមិឈឺដោយមិន​មានខាងណាស្រោចទឹកទេ។ អ្នកស្រីបន្តថា បើនិយាយពីរឿងលក់ដូរ​រកស៊ី​វិញ​​រឹតតែ​លំបាកថែមទៀត ជាពិសេសអ្នកស្រីថា ផ្លូវតូចមានជង្ហុកធំៗ ពេលកម្មកររោងចក្រ​ចេញពី​ធ្វើ​ការម្ដងៗបើមិនបានប្រុងប្រយ័ត្នទេគឺអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់កូនទៀតផង។ យ៉ាង​ណា​ក្ដី​អ្នកស្រីចង់ឱ្យអាជ្ញាធរមានសមត្ថកិច្ចមេត្ដាជួយពន្លឿន​ដោះស្រាយ​បញ្ហានេះឱ្យ​ពលរដ្ឋ​ផង ដើម្បី​ជាប្រយោជន៍ដល់ពួកគាត់។

អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖ «បុកគ្នាភាគច្រើនសិស្សសាលា និងពួករោងចក្រតែហ្មង។ វាអត់មាន​គុណភាព វាឆាប់ខូចពេក។ ផ្លូវវាតូច ប្រជាជនធ្វើដំណើរច្រើនដល់ចឹងគ្រោះថ្នាក់។ សំណូមពរ​ឱ្យធ្វើផ្លូវធំជាងមុន ខាងក្រសួងខាងធ្វើផ្លូវថ្នល់អីហ្នឹង មេត្ដាជួយគិតគូរប្រជាជនផង»

បើតាមលោក គុជ សុផល មេភូមិព្រៃផ្ដៅ អាយុ៥៧ឆ្នាំ បានថ្លែងថា ពលរដ្ឋប្រើប្រាស់ផ្លូវមាន​ចំនួនច្រើន​ដូចជាប្រកបមុខរបរ និងធ្វើដំណើរទៅរៀនសម្រាប់សិស្សសាលាជាដើម ពេល​ផ្លូវ​ខ្ទេចខ្ទី ពលរដ្ឋពិបាកធ្វើដំណើរណាស់រាល់ថ្ងៃនេះ។ លោកថា បើគុណភាពវិញធ្វើមិនទាន់១ឆ្នាំ​ស្រួលបួលផងគឺខូចអស់ លោកថាលោកមានកា​រសោកស្ដាយណាស់នឹងថវិកា​ដែល​ខាង​ក្រសួង​អភិវឌ្ឍន៍ជនបទបានចំណាយ។

មេភូមិព្រៃផ្ដៅរូបនេះបន្ដថា កន្លងមកលោកនិងឃុំ​តែងតែផ្ដល់ព័ត៌មាននឹងស្នើឱ្យខាងក្រសួង​ចុះមក​ស្ថាបនា​ផ្លូវនេះឱ្យបានលឿនសម្រាប់ពលរដ្ឋដែរ។ ប៉ុន្ដែហាក់មិនទាន់មាន​ចំណាត់ការ​ណាមួយ​នៅឡើយទេ។ លោកថាក្នុងនាមជាអាជ្ញាធរពិបាកដោះស្រាយនឹងពលរដ្ឋ។

យ៉ាងណាលោក  ថ្លែងថា៖ «វាលំបាកហើយ តែយើងក៏ត្រូវដោះតាមដំណាក់កាលដែរ។ ខ្ញុំចង់​ឱ្យ​តែផ្លូវហ្នឹងល្អហើយក្រុមហ៊ុនដែលចូលធ្វើក៏ធ្វើឱ្យមានគុណភាពផង អីផងអឹចឹងទៅ។ ខ្ញុំអត់​សូវ​បានដឹងទេ ព្រោះគម្រោងគេដេញនៅខេត្ដ ព្រោះផ្លូវលេខរបស់ខេត្ដ។ ផ្លូវហ្នឹង​គេមាន​ការ​ឆ្ងល់​​ច្រើនដែរថា​ហេតុអីបានជាឆ្នាំហ្នឹងក្រុមហ៊ុនគ្រឿងចក្រដែល​កសាងផ្លូវនេះ អត់បានមួយ​ឆ្នាំ​ពេញ​ផងចាប់ផ្ដើមខូចហ្មងនេះជាការសង្កេតរបស់ខ្ញុំផ្ទាល់»

លោកបន្ថែមថា លោកមិនហ៊ានវាយតម្លៃយ៉ាងណាទេ។ ម្យ៉ាងវិញទៀតលោកមិនចង់​ឱ្យ​មាន​វត្ដមានក្រុមហ៊ុនមួយហ្នឹងក្នុងការដេញថ្លៃសាងសង់ទៀតទៅលើការធ្វើផ្លូវ គួរតែរក​ក្រុមហ៊ុន​ណា​ដែលមានបច្ចេកទេស និងមានគុណភាពត្រឹមត្រូវមក ជាការ​ល្អ​សម្រាប់ពលរដ្ឋ​ប្រើ​ប្រាស់​បានយូរ។

លោក ប្រាក់ ស៊ីថា​ ជាពលរដ្ឋរស់នៅភូមិព្រៃផ្ដៅ ឃុំព្រៃផ្ដៅ ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្ដតាកែវ​ កំពុងឈរចង្អុលផ្លូវជង្ហុកពីមុខផ្ទះរបស់គាត់។  រូបថតនៅថ្ងៃទី២៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣។ រូបភាពថតដោយ ឃាង សុខមាន

ស្រដៀងគ្នានេះដែរលោក ចាន់ អិន មេឃុំព្រៃផ្ដៅ អាយុ៦៦ឆ្នាំ និងទើបតែ​បានឡើង​កាន់​តំណែង​​ក្នុងអាណត្ដិទី៦នេះ បានប្រាប់ដោយផ្ទាល់ថា ផ្លូវដែលកំពុងតែ​រងការ​ខូចខាត​ទាំង​ស្រុង​នេះគឺជាជាការចំណាយថវិកាដោយក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ ប៉ុន្ដែលោកមិន​បាន​ដឹងថា​ការចំណាយសាងសង់នេះអស់ខ្ទង់ប៉ុន្មាននោះទេ។ លោកថា ក្រុមហ៊ុនដែល​មកម៉ៅការ​សាង​សង់មានឈ្មោះថាក្រុមហ៊ុន អមតៈ ប៉ុន្ដែមិនបានដឹងថាក្រុមហ៊ុនហ្នឹងជារបស់អ្នកណា ហើយ​មកពីណានឹងទៅសាងសង់នៅឯណាបន្ដនោះទេ។ លោកដឹងតែផ្លូវនេះមាន​ប្រវែង១១​គីឡូ​ម៉ែត្រ និងឆ្លងកាត់ឃុំចំនួន២គឺឃុំព្រៃផ្ដៅ និងឃុំកំពែង ក្នុងស្រុកព្រៃកប្បាស និងមាន​ប្រជាពលរដ្ឋ​ជាច្រើនគ្រួសារបានប្រើប្រាស់ផ្លូវមួយខ្សែនេះ។

មេឃុំព្រៃផ្ដៅរូបនេះបន្ដថា៖ «កាលហ្នឹងបោះឆ្នោត២០១៨ហើយគេចាប់ផ្ដើម២០១៩។ ក្រុមហ៊ុនទទួលម៉ៅការហ្នឹងគ្រាន់តែធ្វើហើយមិនទាន់បាន១ឆ្នាំស្រួលបួលផងវាចេះតែខូច​បណ្ដើរៗ ហើយក៏មិនឃើញជុសជុលអីផង។ ខ្ញុំអត់ដឹងការចំណាយចំណូលទេ ខ្ញុំអត់ដឹងដែរ​ក្មួយ»

លោកលើកឡើងថា ក្រសួង​គួរតែប្រើប្រាស់ក្រុមហ៊ុនណាដែលមានស្ដង់ដារ​ត្រឹមត្រូវដើម្បី​ឱ្យ​ការ​ចំណាយ​ទៅ​មានគុណភាព ហើយពលរដ្ឋគឺពួកគាត់ចាំតែប្រើប្រាស់ទេ។ បើមិន​ល្អពួកគាត់​នឹងរិះគន់ពីសមិទ្ធិផលទាំងអស់ហ្នឹង។ លោកបន្តថា មូលហេតុដែលធ្វើឱ្យផ្លូវ​មួយ​ខ្សែនេះខូច​ក៏​ជាការរួមចំណែករបស់អាជីកររកស៊ីខាងដឹកស្រូវលើសទម្ងន់ទៅប្រទេស​វៀតណាម និង​អាកាសធាតុ​ដូចជាភ្លៀងជាដើម។

លោក ចាន់ អិន បន្ថែមថា៖ «ពេលផ្លូវខូចចឹងគឺពិបាកជិះ ជាពិសេសពេលកូនសិស្សជិះ​ដល់​ពេល​ផ្លូវ​វាគ្រលិកគ្រលុកហ្នឹងវាចេះតែគ្រោះថ្នាក់ពេលវាគេចប៉ះគ្នាញឹក មានបាត់បង់ជីវិត​ទើបតែ​ថ្មីៗហ្នឹង កូនសិស្សវាគេចទៅបុកអ៊ុំស្រីម្នាក់ស្លាប់ភ្លាមៗទៅ។ ពលរដ្ឋគាត់ត្អូញត្អែរថា​មិន​ដឹងបានកាលគេធ្វើផ្លូវឡើងវិញទេ ពិបាករកស៊ីណាស់។ ផ្លូវនេះខូចដោយសារឡាន​ដឹក​ស្រូវ​ទៅយួនដាក់លើសទម្ងន់ ហើយភ្លៀងបានជាវាឆាប់ខូចចឹងក្មួយ»

អ្នកសារព័ត៌មានបានព្យាយាមសុំការបំភ្លឺពីខាងក្រុមហ៊ុនអមតៈដែលជាអ្នកដេញថ្លៃសាងសង់ផ្លូវកៅស៊ូដែលរងការខូចខាតស្ទើតែទាំងស្រុង ប៉ុន្ដែមិនអាចទាក់ទងបានឡើយជុំវិញ​ការទទួល​សាងសង់ផ្លូវគ្មានគុណភាពមួយខ្សែក្នុងស្រុកព្រៃកប្បាស។

សេចក្ដីព្រាងច្បាប់លទ្ធកម្មសាធារណៈ២០២២ និងលិខិតបទដ្ឋានពាក់ព័ន្ធកម្ពុជា​ដែល​កំពុងតែ​ពិនិត្យលើបញ្ហាធំៗចំនួន៣ត្រង់ចំណុចទី៧អំពីការបើកចំហ និងបរិយាបន្ន។

ទី១ ការលុបចោលនូវរនាំងការិយាធិបតេយ្យនៃការចុះបញ្ជីនៅក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ ដើម្បីអាចចូលរួមដេញថ្លៃ។ ទី២ ការពិចារណាទៅលើការជម្រុញឱ្យមានការ​ចូលរួម​ពី​សហគ្រាស​ធុនតូច និងមធ្យម។ ទី៣ ការបង្កើតឱ្យមានបទដ្ឋាននៃនីតិវិធីដែលអាចឆ្លើយ​តប​ទៅ​នឹងគោលនយោបាយសេដ្ឋកិច្ច និងសង្គម សម្រាប់ប្រើប្រាស់វិធីសាស្រ្ដ​«កិច្ចសន្យា​ជាមួយ​នឹងសហគមន៍»ឱ្យមានប្រសិទ្ធភាព ដូចដែលបានកំណត់ក្នុងច្បាប់ និងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់​លទ្ធកម្ម​សាធារណៈ។

តាមការបញ្ជាក់របស់លោក ឆឹង សុវណ្ណារ៉ា ជាអ្នកដេញថ្លៃសាងសង់ផ្លូវក្នុងឃុំព្រៃផ្ដៅ បាន​ថ្លែងថា រឿងផ្លូវមានគុណភាព ឬមិនមានគុណភាព​វាអាស្រ័យលើបច្ចេកទេសក្នុងការ​សាង​សង់ បើមើលនឹងភ្នែកគឺយើងពិបាកវាយតម្លៃណាស់។

លោកបន្ដថា រាល់ការដេញរបស់លោកក្នុងឃុំគឺវាទៅតាមគម្រោង​ដែលគេបានដាក់​ដើម្បី​ឱ្យ​ក្រុមហ៊ុនដេញថាចំនួនលុយមានប៉ុណ្ណឹងហើយប្រវែងប៉ុណ្ណឹងគឺខាងអ្នកដេញថ្លៃហ្នឹងថាអាចធ្វើបានដេញយកទៅ ពីព្រោះតម្លៃ និងគុណភាពផ្លូវគេមានប្រាប់ច្បាស់ហើយ។ លោកបន្ត​ថា លោក​ទើបតែសាងសង់ផ្លូវបេតុងមួយខ្សែមានប្រវែង៥៦០ម៉ែត្រ​ហើយ​ចំណាយ​ថវិកា​អស់​១៤៦​លានរៀល និងកម្រាស់១តឹកកន្លះកាលពីចុង​ឆ្នាំ២០២២រួចរាល់​ហើយ។

អ្នកដេញថ្លៃរូបនេះបន្ដថា៖ «អាហ្នឹងវាពាក់ព័ន្ធនឹងបច្ចេកទេសទើបយើងអាចនិយាយបាន។ មួយ​ទៀត​យើងត្រូវសិក្សាគម្រោងសិនទើបយើងងាយស្រួលក្នុងការធ្វើ ព្រោះទឹកលុយគឺគេ​បាន​បញ្ជាក់​ក្នុងគម្រោងច្បាស់ហើយ បើយើងហ៊ានយើងដេញថ្លៃយកទៅបង»

ចំណែកឯលោក ឌឹម គឹមសាន អភិបាលស្រុកព្រៃកប្បាស បានមានប្រសាសន៍ថា បើនិយាយ​ពីគុណភាពផ្លូវដែលរងការខូចខាតនេះលោកមិនមានជំនាញនោះទេ។ លោកថា​ បញ្ហានេះ​លោក​​​តែងតែធ្វើរបាយការណ៍នឹងស្នើទៅថ្នាក់លើ និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធ​ដើម្បីដោះស្រាយ​ជូន​ពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋាន។ យ៉ាងណាក្ដីលោកបានបញ្ជាក់ថា ផ្លូវនេះជាផ្លូវរបស់​ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍​ជនបទជាអ្នកសាងសង់ រីឯការចំណាយថវិកាអស់ប៉ុន្មានលោកពិតជាមិនបានដឹងទេ។

លោកថ្លែងថា៖ «និយាយរឿងគុណភាពខ្ញុំអត់មានជំនាញ​ខាងហ្នឹងទេ។ ពេលផ្លូវខូចខ្ញុំលើក​ឱ្យ​ទៅខេត្ដ ទៅស្ថាប័ននានាហ្នឹងគឺសុំឱ្យជុសជុល​ផ្លូវឡើងវិញ។ ផ្លូវហ្នឹងរបស់ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍​ជនបទជាអ្នកសាងសង់។ ខ្ញុំអត់ដឹងថាគេចំណាយអស់ប៉ុន្មានទេ»

ជាមួយគ្នានេះដែរលោក មាស អ៊ុយ ប្រធានរដ្ឋបាលខេត្ដតាកែវ បានមានប្រសាសន៍ថា ផ្លូវ​ដែល​រងការខូចនេះដំបូងជាគម្រោង​របស់ខេត្ដទេ ប៉ុន្ដែក្រោយមកក៏ត្រូវបានក្រសួង​អភិវឌ្ឍន៍​ជនបទជាអ្នកទទួលខុសត្រូវវិញ។

លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ផ្លូវរបស់ខេត្ដទេដំបូង ប៉ុន្ដែលូវនេះខាងក្រសួងអ្នកទទួលខុសត្រូវវិញ ហើយ​រាល់ការចំណាយផ្លូវហ្នឹងខាងសាធារណការបានដឹងអូន ពូអត់ដឹងទេ»

លោក អិន ចាន់ មេឃុំនិងមន្ត្រីនៃសាលាឃុំព្រៃផ្ដៅ កំពុងអង្គុយធ្វើការនៅសាលាឃុំ ស្ថិតនៅក្នុងស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្តតាកែវ។ រូបថតនៅថ្ងៃទី២៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣។ រូបភាពថតដោយ ឃាង សុខមាន

ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាលទ្ធកម្មសាធារណៈនេះត្រូវបានលោក ឡាំ សុជាតិ នាយករង​នៃវិទ្យាស្ថាន​តស៊ូមតិ និងគោលនយោបាយ បានថ្លែងថា ដោយសារមានបញ្ហាមួយចំនួន​ក្នុងការដេញថ្លៃ​សម្រាប់​ការសាងសង់ផ្លូវដែលគ្មានគុណភាពនេះហើយ បានខាងរដ្ឋាភិបាលកំពុងតែធ្វើ​សេចក្ដី​ព្រាងច្បាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងបញ្ហាលទ្ធកម្មសាធារណៈ។ ហើយច្បាប់នេះផ្ដោតលើការដាក់​ដេញថ្លៃ ក្រុមហ៊ុនដេញថ្លៃ​​ និងបច្ចេកទេសក្នុងការសាងសង់ផ្លូវដើម្បីឱ្យវាមានគុណភាព និង​ដើម្បីជំរុញឱ្យបង្ហាញទៅកាន់ពលរដ្ឋឱ្យបានដឹងជាសាធារណៈ និងដើម្បីទប់ស្កាត់​អំពើ​ពុក​រលួយ ទើបតម្រូវឱ្យមានច្បាប់ស្ដីពីលទ្ធកម្មសាធារណៈហ្នឹង។ លោកបានបញ្ជាក់ថា ក្រោយ​ពី​ច្បាប់​លទ្ធកម្មសាធារណៈចេញជាផ្លូវការ គឺបញ្ហាពាក់ព័ន្ធនឹងអំពើពុករលួយ​ក៏ត្រូវបានកាត់​បន្ថយ​​នឹងមានភាពល្អប្រសើរជាងមុនផងដែរ។

លោក សុជាតិ បន្ដថា៖ «រដ្ឋាភិបាលកំពុងតែកែច្បាប់លទ្ធកម្មសាធារណៈ២០១២ទៅជា​ច្បាប់​លទ្ធកម្មសាធារណៈថ្មី២០២៣ដោយមើលឃើញពីករណីរឿងគុណភាពធ្វើផ្លូវ និងគម្រោង​ដេញថ្លៃផ្សេងៗហ្នឹងវាមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់ដើម្បីធានាអនុវត្ដទៅវាមានលទ្ធផលសមនឹងការ​ចំណាយ។ វាអាចល្អប្រសើរជាងមុនបើសិនច្បាប់ស្ដីពីលទ្ធកម្មសាធារណៈបានចេញជាផ្លូវ​ការ។ វាអាចកាត់បន្ថយអំពើពុករលួយ និងអាចឱ្យក្រុមហ៊ុនដេញថ្លៃហ្នឹងផ្ដោតលើគុណភាព​ជាង​មុន​ដែរ»

ជុំវិញរឿងសាងសង់ផ្លូវគ្មានគុណភាពនេះកន្លងមកត្រូវបានរដ្ឋមន្រ្ដីក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន លោក ស៊ុន  ចាន់ថុល បានថ្លែងក្នុងថ្ងៃ​ចុះ​ពិនិត្យគុណភាពផ្លូវជាតិលេខ២​និងលេខ២២ កាលពីខែមេសាឆ្នាំ២០២២ថា ក្រុមហ៊ុនកូរ៉េ ហាន់ស៊ីន បានអនុវត្តផ្ទុយពី​កិច្ចសន្យា ដោយសាងសង់ផ្លូវនេះមានភាពយឺតយ៉ាវ។ លោកថា ក្នុងកិច្ចសន្យាជាមួយក្រសួង ក្រុមហ៊ុនសន្យាថា នឹងប្រើរយៈពេល៣០ខែប៉ុណ្ណោះ ដើម្បី​សាង​សង់ផ្លូវទាំងពីរខ្សែនេះ គិត​ត្រឹម​ថ្ងៃទី១៥ឬថ្ងៃទី១៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២២។ ប៉ុន្ដែ​ក្រុមហ៊ុន​នេះ​សាងសង់មិនទាន់ពេលវេលា ហើយថែមទាំងគ្មានគុណភាពទៀតផង។

លោកថ្លែងបន្តទៀតថា ក្រោយពីការធ្វើតេស្ដគុណភាពជិត ១ ០០០កន្លែងមក ឃើញថា ធ្លាក់​សឹងតែទាំងអស់ ជាពិសេសគ្រឿងចក្រមិនដឹងតាំងពីសម័យណានោះទេ យកមក​ប្រើប្រាស់​ក្នុងការសាងសង់នេះ ដែលលោកបានអះអាងថា មិនអាចទទួលយកបាននោះទេ។ យ៉ាង​ណា​ក្តី ក្រោយពីចរចាគ្នាមក លោកបានទុកពេលឱ្យក្រុមហ៊ុន៤ខែបន្ថែមទៀត ដើម្បីពន្លឿន​ការ​សាងសង់។

លោកបានបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំសុំទោសដល់បងប្អូនផង ចំពោះការយឺតយ៉ាវរបស់ក្រុមហ៊ុន ខ្ញុំកំពុង​គិតគូរដោះស្រាយ ហើយក្រុមហ៊ុនកុំយកបញ្ហាកូវីដមកបាំងមុខ ខ្ញុំទទួលយកមិនបានទេ ខ្ញុំនឹង​ពិចារណាថា ក្រោយៗនឹងដកឈ្មោះក្រុមហ៊ុនហាន់ស៊ីនចេញមិនឱ្យចូលរួមដេញថ្លៃទៀត ទេ»

យោងតាមរបាយការណ៍របស់ក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូន បានចំណាយថវិកា​សរុប​ចំនួន៥៦លានដុល្លារសហរដ្ឋអាមេរិក សម្រាប់សាងសងផ្លូវជាតិលេខ២ ដែលមាន​ប្រវែង​សរុប​ចំនួន ៦២,៥៦ គីឡូម៉ែត្រ គិតចាប់ពីរង្វង់មូលតាខ្មៅ-អូរចំបក់ រហូតដល់រង្វង់មូលក្រុងដូនកែវ ខេត្តតាកែវ និងផ្លូវជាតិលេខ២២ មានប្រវែងសរុបចំនួន ៩,៦១គីឡូម៉ែត្រ ចាប់ពីរង្វង់​មូល​ក្រុង​ដូនកែវ ដល់អង្គតាសោម ផ្លូវជាតិលេខ៣។ គម្រោងនេះឆ្លងកាត់រាជធានី-ខេត្តចំនួន៣ រួមមាន ខេត្តកណ្តាល រាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តតាកែវ។

បុរសម្នាក់កំពុងជិះម៉ូតូឆ្លងកាត់ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ រាជធានីភ្នំពេញ។ រូបថតនៅថ្ងៃទី៣០ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣។ រូបភាពថតដោយ ឃាង សុខមាន

ពាក់ព័ន្ធបញ្ហាខាងលើនេះ លោក គង់ ភឿន ប្រធាននាយកដ្ឋានផ្លូវលំជនបទ​នៃ​ក្រសួង​អភិវឌ្ឍន៍​ជនបទ បានអះអាងប្រាប់ខេមបូចាដោយផ្ទាល់ថា ចំពោះផ្លូវដែល​រងការខូចខាត​នៅ​ស្រុក​ព្រៃកប្បាសមិនមែនជាផ្លូវរបស់ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទជាអ្នកសាងសង់នោះទេ ប៉ុន្ដែ​ក្រសួងមានគោលការណ៍មួយសម្រាប់ផ្ដល់អត្ថិភាពដល់អ្នកដែលមានបំណងចង់ចូលរួម​កសាងប្រទេសតាមរយៈការសាងសង់ផ្លូវគឺខាងក្រសួងអនុញ្ញាតនឹងឃ្លាំមើលលើកិច្ចការទាំងអស់ហ្នឹង។

លោកក៏បានបញ្ជាក់បន្ថែមលើបញ្ហាគុណភាពផ្លូវថា សម្រាប់ក្រសួងរាល់​ក្រុមហ៊ុន​ដែលបាន​ដេញ​ថ្លៃពីក្រសួងគឺមានកិច្ចសន្យាច្បាស់លាស់ និងមានការធានាគុណភាព​ក្នុងរយៈ​ពេល​យ៉ាងតិចគឺមួយឆ្នាំ នឹងមានដាក់ស្លាកបញ្ជាក់ថាជារបស់ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ។ លោកបាន​ពន្យល់ទៀតថា ជាទូទៅផ្លូវគឺត្រូវបានទទួលខុសចំនួន៣ស្ថាប័នគឺ ក្រសួងសាធារណៈការគ្រប់​គ្រងផ្លូវជាតិ ផ្លូវខេត្ដ និងផ្លូវល្បឿនលឿន រីឯក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទគ្រប់គ្រងផ្លូវជនបទ​ និង​ផ្លូវ​ផ្សេង​ទៀតតាមគោលការណ៍រដ្ឋាភិបាលផ្ដល់ឱ្យ និងរដ្ឋបាលថ្នាក់ក្រោមជាតិ។

លោកថ្លែងថា៖ «ផ្លូវខូចខាតនៅស្រុកព្រៃកប្បាសហ្នឹងមិនមែនជារបស់ក្រសួងទេ ប៉ុន្ដែយើង​មាន​គោលការមួយសម្រាប់ឱ្យអ្នកដែលចង់ជួយកសាងប្រទេសអាចចូលរួមបានហើយយើង​ជាអ្នកឃ្លាំមើលពីខាងលើដែរ ពីការសាងសង់ផ្លូវហ្នឹងអាហ្នឹងយើងមាន។ ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍​ជនបទ​​ធ្វើ​ផ្លូវមានកិច្ចសន្យាច្បាស់លាស់ និងមានសុពលភាព នៅពេលចាប់ផ្ដើមអ្នកទទួលការ​អនុវត្ដ​ទទួលធ្វើជាស្រទាប់ៗ»។ លោកបន្តថា៖ «ហើយខាងបច្ចេកទេស​គេនឹងចុះត្រួតពិនិត្យ​ដើម្បីមើលថាតើគុណភាពផ្លូវហ្នឹងអាចឱ្យគាត់ជាប់ឬក៏ធ្លាក់អាស្រ័យលើការធ្វើតេស្ដដី ដូច្នេះ​យើងត្រូវយល់ឱ្យច្បាស់ត្រូវចំណុច។ខាងខេត្ដគេដឹងច្បាស់ណាស់ព្រោះជាដែនសមត្ថកិច្ច​របស់គេប្អូន»

យ៉ាងណាក្ដី លោកបន្ដថា សម្រាប់សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ស្ដីពីលទ្ធកម្មសាធារណៈ​ដែល​កំពុង​ត្រួត​ពិនិត្យនេះ គឺមិនបានពាក់ព័ន្ធនឹងក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ​នោះទេ ដោយលោករុញ​ឱ្យ​អ្នកសារព័ត៌មាន​ទៅសួរខាងអ្នកទទួលបន្ទុកខាងផ្នែកលទ្ធកម្មសាធារណៈតែម្ដង។ យ៉ាងណា​មិញ​ លោកក៏បានស្នើសុំទៅដល់ពលរដ្ឋដែលតែងតែងប្រើប្រាស់ផ្លូវថា ដើម្បីឱ្យផ្លូវជាប់បាន​យូរ គឺត្រូវអនុវត្ដតាមច្បាប់ចរាចរណ៍ និងកុំដឹកលើសទម្ងន់ ទើបផ្លូវជាប់បានយូរ និងអាច​ធានាគុណភាពបាន។

បើតាមលោក សន ជ័យ ប្រធាន​អង្គការ​សម្ព័ន្ធ​គណនេយ្យ​ភាព​សង្គម​កម្ពុជា បានថ្លែងថា ​រាល់​គម្រោង​អភិវឌ្ឍន៍ផ្លូវថ្នល់ទោះស្ថិតនៅក្រោមសមត្ថកិច្ចក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទក្ដី ថ្នាក់ក្រោម​ជាតិក្ដី ​​​ឬក៏ក្រោមក្រសួងសាធារណការ និងដឹកជញ្ជូនក្ដី គឺលោកចង់ឱ្យមានតម្លាភាព​នៃ​ព័ត៌មាន​របស់គម្រោងដូចជាផ្លូវដែលបានសាងសង់ហើយ​ចំណាយថវិកា​អស់ប៉ុន្មាន​វាមាន​ប្រវែង​ប៉ុណ្ណានឹងជាគម្រោងដែលមានគុណភាពស្ដង់ដារដែរឬទេ ចំណុចទាំងអស់នេះ​គួរតែ​ត្រូវបានបង្ហាញជាសាធារណៈទើបវាមានតម្លាភាពដល់ពលរដ្ឋ។

លោក សន ជ័យ លើកឡើងថា៖ «ការបង្ហាញសាធារណៈក៏អាចឱ្យអ្នកជំនាញ​បានដឹង​បានឮ​ដើម្បីឱ្យពួកគេជួយពិនិត្យ និងតាមដាន និងរួមចំណែកដើម្បីមើលថាតើគុណភាពផ្លូវហ្នឹង​វា​ធានាបានដូចការកំណត់ដែរឬទេ។ គ្រប់គម្រោងរបស់ជាតិ តម្លាភាពថវិកា​លក្ខណៈសម្បត្ដិ​នៃផ្លូវថ្នល់ដែលត្រូវសាងសង់គួរតែត្រូវបានបង្ហាញជាសាធារណៈនៅចុងផ្លូវឬក៏ដើមផ្លូវបាន​ពលរដ្ឋបានដឹងផង ក៏វាជាផ្នែកមួយបង្ហាញពីគណនេយ្យភាពសង្គមមួយដែរ។ ខ្វះព័ត៌មាន ខ្វះតម្លាភាព និងគណនេយ្យភាពគម្រោងហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ​វាជាការនាំ​ឱ្យខាតបង់​នូវ​ថវិកា​ជាតិ​ទៅលើរឿងដដែលៗ»

ការគ្រប់គ្រងថវិកាចំណាយថ្នាក់ជាតិ២០១៩ទាំងមូលមានចំនួនសរុប ៤ ៨៤៣ ៩៨០​លាន​រៀល និងអនុវត្ដមានចំនួន ៤ ៤២៣ ៧៤១លានរៀល បើគិតជាភាគរយចំនួន៩១,៣% មានការ​ចំណាយតិចជាងផែនការ ៤២០ ២៣៨លានរៀល។ តែសម្រាប់ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទមាន​ចំនួន ៣៣១ ០០០លានរៀលតែអនុវត្ដ២៦០.៨៧៩លានរៀល បើគិតជាភាគរយមានចំនួន​៧៨,៨% មានការចំណាយតិចជាងផែនការ ៧០ ១២០លានរៀល។

ចំណែកឯច្បាប់ស្ដីពីការទូទាត់ថវិកាទូទៅរបស់រដ្ឋសម្រាប់ការគ្រប់គ្រង់២០២០មានចំនួនសរុប១ ១៩០ ១០៤លានរៀល អនុវត្ដមានចំនួន១ ១៧២ ៦២៨លានរៀល បើគិតជាភាគរយ​៩៨,៥%​​មាន​ការ​ចំណាយតិចជាងផែនការ ១៧ ៤៧៥ ៥៥៦ ៣៤២លានរៀល។ ចំណាយលើ​ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទមានចំនួន ១ ៨៦០ ៧៣៨លានរៀល សម្រាប់ការអនុត្ដ​មានចំនួន​១៧៩ ២២៥លានរៀល បើគិតជាភាគរយស្មើនឹង៩៦,៣% មានការចំណាយតិចជាងផែនការ​ ៦ ៨៤៨លានរៀល។

ពលរដ្ឋកំពុងជិះម៉ូតូតាមផ្លូវដែលរងការខូចខាត ស្ថិតនៅភូមិព្រៃផ្ដៅ ឃុំព្រៃផ្ដៅ ស្រុកព្រៃកប្បាស ខេត្ដតាកែវ។ រូបថតនៅថ្ងៃទី២៨ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣។ រូបភាពថតដោយ ឃាង សុខមាន

ចំណែកលោក ប៉ិច ពិសី ប្រធានអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា បានថ្លែងថា ចំពោះបញ្ហាផ្លូវធ្វើម្ដង​ហើយម្ដងទៀតមិនចេះចប់នេះ លោកថាអាចជាការកិបកេង ការស៊ីសំណូកសូកប៉ាន់ និងជា​ការកេងបន្លំផ្សេងទៀតដែលធ្វើឱ្យគុណភាពផ្លូវមិនមានភាពរឹងមាំទៅតាមគម្រោងរបស់​រដ្ឋាភិបាលខ្លួនឯង។

លោកបន្ដថា ដើម្បីបានផ្លូវមួយមានគុណភាព យើងត្រូវផ្អែកលើ៣ចំណុច តម្លាភាព គណនេយ្យ​ភាពសង្គម និងសុចរិតភាពនៃការដេញថ្លៃ ជាពិសេសក្រុមហ៊ុន​ដែលមក​ដេញថ្លៃទាំងអស់ហ្នឹងវាតម្លាភាព​ សុចរិតភាពដែរទេ? ព្រោះបើរដ្ឋាភិបាលមិនបាន​គិតគូរ​លើ​បញ្ហាអស់ហ្នឹងគឺបញ្ហាប្រឈមជាច្រើននៅតែបន្ដ ហើយរដ្ឋចេះតែចំណាយច្រើន​បំណុលកើន​ឡើងនឹងជាអំពើពុករលួយ រីឯពលរដ្ឋគ្មានទទួលបានអ្វីសោះ នេះជាកត្ដាសំខាន់​សម្រាប់​ដំណើរ​ការនៃការសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ។

លោក ពិសី លើកឡើងថា៖ «ក្រុមហ៊ុនធ្វើផ្លូវនិងក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទគឺមានកិច្ចព្រមព្រៀង​មួយក្នុងការធានាពេលផ្លូវខូចត្រូវតែជួសជុលឡើងវិញហើយក្រសួងខ្លួនឯងជាអ្នកត្រួតពិនិត្យលើករណីនេះ។ ការចំណាយលើហេដ្ឋារចនាសម័្ពន្ធនេះគឺជាការចំណាយធំធេង ដូច្នេះការ​ប្រើ​ប្រាស់ថវិកាជាតិប្រកបដោយប្រសិទ្ធភាពគ្មានអំពើពុករលួយហ្នឹងគឺជាកិច្ចការសំខាន់ណាស់។ព្រោះចំណាយមូលធនលើការវិនិយោគសុទ្ធចេញពីថវិកាជាតិដែលពលរដ្ឋខ្លួនឯងជាអ្នកបង់​ពន្ធ ដូច្នេះយើងជាស្ថាប័នសាធារណៈហ្នឹងត្រូវធានាថា​យើងជាតំណាងត្រូវប្រើប្រាស់​ថវិកា​របស់ពលរដ្ឋឱ្យបានត្រឹមត្រូវ»

ចំណែកឯមេឃុំព្រៃផ្ដៅ ចាន់ អិន បានបន្តទៀតថា ផ្លូវបេតុងក្នុងឃុំទាំងអស់សុទ្ធតែធ្វើតាម​ស្ដង់ដារ​​ដូច្នេះ​វា​មិន​ងាយនឹងខូចដូចផ្លូវចាក់កៅស៊ូរបស់ក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍នោះទេ។ យ៉ាងណា​លោក​សង្ឃឹម​ថា ខាង​ថ្នាក់លើនឹងពន្លឿនការដោះស្រាយបញ្ហានេះជូនប្រជាជនផងចុះ បើមិន​ដូច្នេះទេ​គឺលោក​ពិបាក​​នឹងដោះស្រាយជាមួយពលរដ្ឋមូលដ្ឋានណាស់។

លោកបន្ថែមថា៖ «តាមគម្រោងឃុំគឺមានស្ដង់ដារ គុណភាពរបស់គេល្អគេចាក់១តឹកកន្លះ គេចាក់លាយស៊ីម៉ងមានគុណភាពល្អ បើតាមខ្ញុំពិនិត្យគម្រោងឃុំ»

សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ទីស្តីការគណៈរដ្ឋមន្ត្រី បង្ហាញថា នៅឆ្នាំ២០២១ គ្រោងចំណាយ​ថវិកាជាតិប្រមាណ ៧ ៥០០​លាន​ដុល្លារ គឺថយចុះ១,៩% ធៀបនឹងឆ្នាំ២០២០ ការបន្ថយនេះ​ដោយហេតុផលថា ដើម្បីធានា​លំនឹងសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា។

កាលពីថ្ងៃ២៣ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២ បានឱ្យដឹងថា នៅក្នុងឆ្នាំ២០២១ តាមគម្រោងចំណូល​ថវិកា​ជាតិមានចំនួន ១៩ ៩២៧ ១៨៦​លាន​រៀល​(ប្រមាណ៤៩០២លានដុល្លារអាមេរិក)ត្រូវជា ១៦,៩៦% នៃផលិត​ផល​​ក្នុងស្រុក​សរុប(ផ.ស.ស)។

ប៉ុន្តែនៅឆ្នាំ២០២១ រដ្ឋាភិបាលគ្រោងចំណាយថវិកាជាតិប្រមាណ ៣០​ ៤៩១ ៣៣៦លានរៀល (ប្រមាណ៧ ៥០០លានដុល្លារ) នៃ ផ.ស.ស  ពោលមានការថយចុះ១,៩% ធៀបនឹងឆ្នាំ២០២០ ដើម្បីធានាលំនឹងសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាឱ្យកាន់តែប្រសើរ។

ថវិកាឆ្នាំ២០២១ ត្រូវបានរាជរដ្ឋាភិបាលចាត់ទុកថា ជាឧបករណ៍ដ៏មានប្រសិទ្ធភាព ដែល​អាច​ជួយ​ឆ្លើយតបទៅនឹងបញ្ហាប្រឈម និង​ហានិភ័យ​មួយចំនួន ទាំងក្នុងនិងក្រៅប្រទេស សំដៅ​ធានា​លំនឹងសង្គម-សេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជា ធានាសុខសន្តិភាព ស្ថិរភាព និងការពារ​អាយុ​ជីវិត​ប្រជាជន ពីការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ព្រមទាំងការស្តារ និងជំរុញការងើបឡើងវិញ​នូវ​កំណើន​​សេដ្ឋកិច្ច ក្រោយពីវិបត្តិនៃជំងឺកូវីដ-១៩ ជាដើម៕

472 views

ព័ត៌មានទាក់ទង

ព័ត៌មានថ្មីៗ

អត្ថបទពេញនិយម