ពលរដ្ឋប្រមាណ ២០គ្រួសារបានបដិសេធមិនទទួលសំណើររបស់អាជ្ញាធរអប្សរាឲ្យពួកគេផ្លាស់ទៅនៅលើដីទំហំតូចជាងមុនក្នុងស្រុកបន្ទាយស្រី ខេត្តសៀមរាប ខណៈអាជ្ញាធរគំរាមចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ក្នុងរយៈពេលពីរសប្តាហ៍ខាងមុខ។
អ្នកភូមិប្រមាណ ៤០នាក់ មកពី២១គ្រួសារបានធ្វើការតវ៉ានៅខាងក្រៅរដ្ឋបាលខេត្តសៀមរាប ដោយបដិសេធមិនទទួលសំណងរបស់អាជ្ញាធរអប្សរានូវដីទំហំ២០x៣០ម៉ែត្រ នៅក្នុងឃុំតែមួយ ដែលពួកគេកំពុងស្នាក់នៅ។ អ្នកភូមិនិយាយថា ពួកគេកំពុងរស់នៅលើដីធំជាងនេះ និងមានដីស្រែរបស់ខ្លួន។
រដ្ឋបាលខេត្តសៀមរាបបានចេញលិខិតជូនដំណឹងមួយកាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកក្កដាដោយផ្តល់ឲ្យពលរដ្ឋក្នុងភូមិតានី ឃុំរុនតាឯក ដែលមានដីទំហំ ៦០០ម៉ែត្រការ៉េ ដើម្បីឲ្យពួកគេចាកចេញពីដីធ្លីរបស់ខ្លួននាពេលបច្ចុប្បន្ន។ ដីឡូតិ៍ទាំងនោះស្ថិតនៅក្នុងឃុំតែមួយ ហើយពលរដ្ឋត្រូវបានផ្តល់រយៈពេល១៥ថ្ងៃដើម្បីទទួលសំណងនេះ។
លិខិតខាងលើបានសរសេរថា៖ «ផុតរយៈពេល ១៥ថ្ងៃ ក្នុងករណីបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋទាំង២១គ្រួសារ ដែលមិនព្រមទទួលយកការដោះស្រាយគោលនយោបាយនេះ រដ្ឋបាលខេត្តសៀមរាប និងអាជ្ញាធរជាតិអប្សរានឹងបញ្ចប់ការដោះស្រាយជាស្ថាពរ ព្រមទាំងចាត់វិធានការតាមផ្លូវច្បាប់ជាធរមាន ចំពោះបងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋណាដែលនៅបន្តតវ៉ាទាមទារតទៅទៀត»។
យោងទៅតាមមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ជម្លោះដីធ្លីនេះគឺមានតាំងពីឆ្នាំ ២០០៥មក នៅពេលអាជ្ញាធរអប្សរាគ្រោងបង្កើតតំបន់អភិវឌ្ឍន៍ភូមិធម្មជាតិមួយ ដោយផ្ទៃដី ២៧០ហិចតានៃគម្រោងនេះបានជាន់លើដីស្រែរបស់អ្នកភូមិតានី។ អង្គការគាំពារសិទ្ធិនេះបាននិយាយថា ពលរដ្ឋបានកាន់កាប់ដីនេះចាប់តាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩មក ជាមួយនឹងប្លង់ទន់ ដោយមិនមានប្រឈមបញ្ហាអ្វីនោះទេ រហូតដល់ពេលអាជ្ញាធរអប្សរាចូលមកពាក់ព័ន្ធ។
លោក ហ៊ន់ រ៉ាវុធ អាយុ ៤០ឆ្នាំ ជាពលរដ្ឋម្នាក់ដែលបានធ្វើការតវ៉ាកាលពីថ្ងៃចន្ទ ហើយកំពុងប្រឈមនឹងការបាត់បង់ដីចំនួន ១,៥ហិចតា ប្រសិនបើអាជ្ញាធរអប្សរាធ្វើតាមសេចក្តីបង្គាប់។ លោកបាននិយាយថា ដីនោះជាកេរ្តិ៍បន្សល់ទុក និងមានសារៈសំខាន់សម្រាប់រូបលោកធ្វើកសិកម្មដើម្បីជីវភាព។
លោកបានថ្លែងថា៖ «បន្ទាប់មក ពួកគេចង់ឲ្យដីយើងទំហំ ២០x៣០ ម៉ែត្រ តើយើងអាចធ្វើស្រែដើម្បីរស់យ៉ាងដូចម្តេចទៅ? វាតូចខ្លាំងណាស់បើប្រៀបជាមួយនឹងដីយើងនាពេលបច្ចុប្បន្ន»។
លោកបានបន្តថា៖ «ខ្ញុំមិនអាចធ្វើស្រែ ឬដាំដំណាំណាមួយដើម្បីចិញ្ចឹមគ្រួសារ ហើយពួកគេបានហៅយើងមកយកដីថ្មី ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនទទួល។ ខ្ញុំត្រូវការដំណោះស្រាយត្រឹមត្រូវ ពីព្រោះយើងជាគ្រួសារក្រីក្រ ហើយពឹងលើដីស្រែរបស់ពួកយើង»។
លោកបានលើកឡើងថា លោកបដិសេធមិនទទួលសំណងពីអាជ្ញាធរអប្សរាក្នុងការទិញដីក្នុងតម្លៃ ៥០០ ទៅ៧០០ដុល្លារក្នុងមួយហិចតា ក៏ដូចជា ដំណោះស្រាយមួយទៀតដែលតម្រូវឲ្យលោកផ្លាស់ទៅឃុំត្បែងក្នុងស្រុកដូចគ្នា ជាទីដែលមិនមានដីល្អសម្រាប់កសិកម្ម។
លោកបាននិយាយថា៖ «យើងនៅតែតវ៉ាដើម្បីដីយើង បើទោះជាអាជ្ញាធរមកចាប់ ឬគំរាមពួកយើងក៏ដោយ»។
មជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាដែលបានផ្តោតលើជម្លោះដីធ្លីនេះនិយាយថា ខណៈអាជ្ញាធរអប្សរាបានធ្វើការសន្យាជាពាក្យសម្តីក្នុងការផ្តល់ឲ្យអ្នកភូមិនូវសំណង ៥០០ ទៅ៧០០ដុល្លារក៏ដោយ អ្នកភូមិមួយចំនួនបានផ្តិតមេដៃលើឯកសារដែលមានសំណងតិចជាងអ្វីដែលបានសន្យា។
លោក លី សំរិទ្ធ អភិបាលរងខេត្តសៀមរាប បានមានប្រសាសន៍ថា អាជ្ញាធរនឹងចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ប្រឆាំងនឹងពលរដ្ឋណា ដែលនៅបន្តធ្វើការទាមទារ ដោយសារតែជម្លោះដីធ្លីនេះត្រូវបានដោះស្រាយរួចហើយ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «យើងបានផ្តល់ឲ្យ [ពួកគាត់] នូវដីក្នុងតំបន់តែមួយ ហើយប្រសិនបើពួកគាត់មិនពេញចិត្ត យើងមិនដឹងថាធ្វើអ្វីនោះទេ»។
លោកបានអះអាងថា អ្នកភូមិ «មិនមានសិទ្ធិស្របច្បាប់» ចំពោះដីនេះទេ ពីព្រោះពួកគេមិនមានប្លង់ត្រឹមត្រូវ ដោយបន្ថែមថាពួកគេបាន «ចូលកាន់កាប់ដី»។
លោក ឡុង កុសល អ្នកនាំពាក្យអាជ្ញាធរអប្សរា បាននិយាយថា អាជ្ញាធរបានចរចាជាមួយនឹងអ្នកភូមិជាច្រើនលើក ដោយសុំទិញដី ឬស្នើឲ្យផ្លាស់ទីទៅទីតាំងថ្មី ប៉ុន្តែអ្នកភូមិបានបដិសេធជម្រើសសំណងទាំងពីរ។
លោកបានអះអាងថា អាជ្ញាធរបានសាងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសម្រាប់ពលរដ្ឋដែលនឹងផ្លាស់ទៅនៅទីតាំងថ្មី ដោយលើកឡើងថា អ្នកភូមិទើបនឹងចាប់ផ្តើមប្រើប្រាស់ដី បន្ទាប់ពីមានអនុក្រឹត្យឲ្យប្រែផ្លាស់ដីទៅជាតំបន់ធម្មជាតិតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកកុសលបានថ្លែងថា៖ «ពីមុនមក ពលរដ្ឋមិនបានធ្វើអ្វីលើដីនេះទេ។ ប៉ុន្តែនៅពេលអនុក្រឹត្យបានចេញ ហើយអាជ្ញាធរបានចាត់វិធានការ ពួកគេបានចាប់ផ្តើមធ្វើអ្វីមួយលើដីនោះ។ ប្រសិនបើពួកគេ [ធ្វើស្រែលើដីនោះ] ហេតុអ្វីបានជាយើងមិនឃើញអ្វីសោះពីមុនមក»។
លោក ហ៊ុប តូច អ្នកភូមិតានីម្នាក់ទៀត បាននិយាយថា លោកមានដីស្រែ ៩ហិចតានៅក្នុងតំបន់នេះ ហើយលោកនឹងធ្វើការតវ៉ាតាមផ្លូវច្បាប់ប្រឆាំងនឹងអាជ្ញាធរ ប្រសិនបើពួកគេប៉ុនប៉ងជម្លៀស ឬប្តឹងរូបលោក។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ប្រសិនបើអាជ្ញាធរចាត់វិធានការផ្លូវច្បាប់ ខ្ញុំនឹងតតាំង ហើយដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅតុលាការ ពីព្រោះខ្ញុំរស់នៅលើដីនេះជាយូរមកហើយ។ ប្រសិនបើពួកគេចង់បានដីខ្ញុំ សូមឲ្យច្បាប់សម្រេចតាមហ្នឹងចុះ»។
លោក សួស ណារិន ជាអ្នកសង្កេតការណ៍នៅអង្គការគាំពារសិទ្ធិមនុស្ស Adhocប្រចាំខេត្តសៀមរាប បាននិយាយថា អាជ្ញាធរបានរំលោភបំពានសិទ្ធិដីធ្លីរបស់ពលរដ្ឋ ដោយផ្តល់ឲ្យពួកគេនូវដីតូចជាងមុន ដែលនេះមិនមែនជាដោះស្រាយសមស្របចំពោះជម្លោះនោះទេ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «យើងអាចឃើញថា [ដំណោះស្រាយ] គឺមិនយុត្តិធម៌ ពីព្រោះអ្នកខ្លះមានដី ៣ហិចតា ប៉ុន្តែពួកគេទទួលបានដីត្រឹម ២០x៣០ម៉ែត្រវិញ» ដោយបន្ថែមថា ការផ្តល់សំណងនេះគឺមិនស្របជាមួយនឹងលក្ខខណ្ឌចែងនៅក្នុងច្បាប់ដីធ្លីនោះទេ៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Banteay Srei Residents Defy Apsara Authority’s Offer to Claim Their Land
