នាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា និងថៃ បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ដោយមានលោក ដូណាល់ ត្រាំ ធ្វើជាសាក្សី

កម្ពុជានិងថៃបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពនៅថ្ងៃអាទិត្យនេះ ក្នុងអំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំអាស៊ាននៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ដោយមានប្រធានាធិបតីសហរដ្ឋអាមេរិក លោក ដូណាល់ ត្រាំ និង នាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី លោក អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម ដែលជាប្រធានកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាន ធ្វើជាសាក្សី​។

ក្នុងអំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំកំពូលអាស៊ាននៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ថ្ងៃទី២៦-២៨ ខែតុលា លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត និងលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ អានុទីន ឆានវីរៈគុល​( Anutin Charnvirakul) បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រៀមព្រៀងសន្តិភាព។

លោកប្រធានាធិបតី ត្រាំ បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការសម្របសម្រួលបទឈប់បាញ់នៅចុងខែកក្កដា បន្ទាប់ពីការប៉ះទង្គិចគ្នាតាមព្រំដែនរយៈពេលប្រាំថ្ងៃ ដែលបានសម្លាប់មនុស្សរាប់សិបនាក់ និងធ្វើឱ្យមនុស្សរាប់ម៉ឺននាក់បាត់បង់ទីជម្រក។

លោក ត្រាំ បានថ្លែងនៅក្នុងពិធីចុះហត្ថលេខានៃកិច្ចប្រជុំកំពូលថា៖ «នេះជាថ្ងៃដ៏សំខាន់សម្រាប់ប្រជាជនទាំងអស់នៅអាស៊ីអាគ្នេយ៍ ខណៈដែលយើងបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងប្រវត្តិសាស្ត្រមួយ ដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះយោធារវាងកម្ពុជា និងថៃ»។

លោក Trump បានមានប្រសាសន៍ថា សហរដ្ឋអាមេរិកប្តេជ្ញាចិត្តយ៉ាងមុតមាំចំពោះស្ថិរភាព និងសន្តិភាពនៅក្នុងតំបន់ និងគ្រប់តំបន់ដែលសហរដ្ឋអាមេរិកអាចធ្វើបាន។ លោកបានបន្ថែមថា អ្នកទោសសង្គ្រាមកម្ពុជាចំនួន ១៨នាក់នឹងត្រូវបានដោះលែង ហើយក្រោមកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ អ្នកសង្កេតការណ៍មកពីប្រទេសអាស៊ាន រួមទាំងប្រទេសម៉ាឡេស៊ីផងដែរ នឹងត្រូវដាក់ពង្រាយដើម្បីធានាថា «សន្តិភាពនឹងឈ្នះ» និងស្ថិតស្ថេរ។

យោងតាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងការបរទេស និងសហប្រតិបត្តិការអន្តរជាតិ ស្តីពីសេចក្តីថ្លែងការួម នៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ី នៅថ្ងៃទិ២៦ ខែតុលា បានឱ្យដឹងថា ថ្ងៃនេះត្រូវបានកត់ត្រាជាព្រឹត្តិការណ៍ប្រវត្តិសាស្ត្រដ៏មានសារៈសំខាន់ជាសារវ័ន្ត សម្រាប់កម្ពុជា និងថៃ ដែលបានបញ្ជាក់ឡើងវិញនូវការជឿជាក់រួមគ្នានៃប្រទេសយើងទាំងពីរថា សន្តិភាពនៅតែអាចមាន ដរាបណាប្រជាជាតិនានាមានសេចក្តីក្លាហាន និងសុភវិនិច្ឆ័យក្នុងការបន្តស្វែងរកសន្តិភាពជាមួយគ្នា។

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត បានថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងជ្រាលជ្រៅបំផុតចំពោះប្រធានាធិបតី Donald Trump ក្នុងភាពជាអ្នកដឹកនាំយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ និងការប្តេជ្ញាចិត្តយ៉ាងខ្ជាប់ខ្ជួនក្នុងការគាំទ្រសន្តិភាពជានិរន្តន៍រវាងកម្ពុជានិងថៃ និងការខិតខំប្រឹងប្រែងដោយមិនគិតពីការនឿយហត់ក្នុងការជួយធ្វើឱ្យសមិទ្ធផលនេះក្លាយជាការពិតខ្លួន។

ជាមួយគ្នានេះ លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏បានថ្លែងអំណរគុណយ៉ាងស្មោះស្ម័គ្រដល់លោក Anwar Ibrahim ចំពោះការគាំទ្រដោយឥតងាករេ និងការសម្របសម្រួលរបស់លោក ក្នុងដំណើរការ ស្វែងរកសន្តិភាពនេះរហូតដល់ទីបញ្ចប់ប្រកបដោយជោគជ័យ។ លោកនាយរដ្ឋមន្ត្រីក៏បានថ្លែងអំណរគុណ ចំពោះថ្នាក់ដឹកនាំអាស៊ាន ចិន និងប្រទេសដៃគូនានា ដែលបានគាំទ្របទឈប់បាញ់តាំងពីដើមរៀងមក។

កម្ពុជាបញ្ជាក់ជាថ្មីនូវការប្តេជ្ញាចិត្តយ៉ាងមុតមាំក្នុងការអនុវត្តយ៉ាងពេញលេញ និងដោយភាព ស្មោះត្រង់នូវសេចក្តីថ្លែងការណ៍រួមនេះ និងបន្តកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជិតស្និទ្ធជាមួយប្រទេសថៃ និងដៃគូ ទាំងអស់ ដើម្បីធានាថា សន្តិភាពនេះនៅស្ថិតស្ថិរ និងនាំមកនូវផលប្រយោជន៍ជាក់ស្តែងដល់ប្រជាជននៃ ប្រទេសយើងទាំងពីរ។ តាមសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន។

សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន បានបញ្ជាក់ថា៖ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី «សង្ឃឹមយ៉ាងមុតមាំចំពោះការដោះលែង ទាហានកម្ពុជាទាំង១៨នាក់ជាបន្ទាន់ ក្រោមហេតុផលមនុស្សធម៌ និងស្របតាមការឯកភាពគ្នាក្នុងសេចក្តី ថ្លែងការណ៍រួមនេះ»។

ទន្ទឹមនឹងនេះ លោក អនុទីន នាយករដ្ឋមន្ត្រីថៃ បានស្វាគមន៍ចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងនេះ ដោយកត់សម្គាល់ថា ភាគីទាំងពីរនឹងចាប់ផ្តើមអនុវត្ត «ចំណុចទាំងអស់ដែលបានព្រមព្រៀងគ្នា ជាពិសេសការដកអាវុធធុនធ្ងន់ចេញពីតំបន់ព្រំដែនជាបន្ទាន់» ដើម្បីធានាសុវត្ថិភាពរបស់ប្រជាជន។

លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងមានកាតព្វកិច្ចធ្វើសកម្មភាពយ៉ាងម៉ឺងម៉ាត់ និងដោយស្មោះត្រង់ ព្រមទាំងស្តារជីវភាពរស់នៅ និងការពារសុខុមាលភាពរបស់សហគមន៍របស់យើងតាមបណ្តោយព្រំដែនរួមរបស់យើង» ដោយបន្ថែមថា ពួកគេនឹងចាប់ផ្តើមដំណើរការនៃការដោះលែងទាហានកម្ពុជា។

កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពនេះនឹងបើកផ្លូវសម្រាប់ការដោះលែងទាហានកម្ពុជាចំនួន ១៨នាក់ដែលត្រូវបានឃុំខ្លួននៅក្នុងពន្ធនាគាររបស់ថៃអស់រយៈពេលជាងពីរខែ ដែលជាបញ្ហាមួយដែលធ្វើឱ្យសាធារណជនមានការខឹងសម្បារនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។

ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ភូមិជោគជ័យ និងភូមិព្រៃចាន់ នៅក្បែរនោះ គឺជាចំណុចក្តៅគគុកទោះបីជាមានបទឈប់បាញ់ក៏ដោយ។ កងកម្លាំងថៃបានដំឡើងរបាំងនៅក្នុងភូមិកម្ពុជាដែលមានប្រជាជនរស់នៅជាយូរមកហើយ ហើយបានបញ្ជាឱ្យប្រជាជនចាកចេញពីផ្ទះដែលពួកគេត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យចូលអស់រយៈពេលជាងពីរខែ។

ទាហានថៃបានឈូសឆាយដីនៅថ្ងៃទី២១ ខែតុលា នៅក្នុងភូមិជោគជ័យ ដែលឥឡូវនេះស្ថិតនៅខាងក្រោយរបាំងបន្លាលួសនៅព្រំដែនខេត្តបន្ទាយមានជ័យជាមួយប្រទេសថៃ ហើយដែលក្រោយមកថៃអះអាងថា ជាផ្នែកមួយនៃភូមិបានណងចន្ទក្នុងខេត្តស្រះកែវ។

បន្ទាប់ពីកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មាធិការព្រំដែនទូទៅនៅប្រទេសម៉ាឡេស៊ីកាលពីសប្តាហ៍មុន ភាគីទាំងពីរបានយល់ព្រមដកអាវុធធុនធ្ងន់ និងពង្រឹងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការប្រឆាំងនឹងប្រតិបត្តិការបោកប្រាស់តាមអ៊ីនធឺណិតតាមបណ្តោយព្រំដែនរួមរបស់ខ្លួន។

នៅក្នុងកិច្ចប្រជុំដាច់ដោយឡែកមួយនៅក្នុងប្រទេសថៃ វាត្រូវបានព្រមព្រៀងគ្នាថា កម្ពុជា និងថៃបានបោះបង្គោលព្រំដែនដែលខូចខាត ឬបាត់ចំនួន ១៥ឡើងវិញនៅទីតាំងដើមរបស់ពួកគេ និងបោះបង្គោលលិចទឹកចំនួនបីឡើងវិញ នៅពេលដែលទីតាំងថ្មីរបស់ពួកគេត្រូវបានដោះស្រាយ។

លោក សេង វ៉ាន់លី អ្នកវិភាគភូមិសាស្ត្រនយោបាយអាស៊ីប៉ាស៊ីហ្វិកឯករាជ្យម្នាក់ ដែលមានមូលដ្ឋាននៅទីក្រុងភ្នំពេញ បានបង្ហាញថា ប្លុកអាស៊ានប្រឈមមុខនឹងសំណួរច្បាស់លាស់មួយថាតើវា «មានភាពទន់ខ្សោយខាងស្ថាប័នផ្ទាល់ខ្លួន ដែលធ្វើឱ្យវាកាន់តែងាយរងគ្រោះដោយសារការរៀបចំរបស់មហាអំណាចឬ?»។

លោកបាននិយាយថា អសមត្ថភាពក្នុងការគ្រប់គ្រងជម្លោះផ្ទៃក្នុងពីជម្លោះព្រំដែនកម្ពុជា-ថៃ ជាពិសេសវិបត្តិដែលកំពុងបន្តនៅក្នុងប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា បង្ហាញពីភាពផ្ទុយគ្នា។

លោកបានសង្កេតឃើញថា៖ «ប្រសិនបើអាស៊ានមានភាពរឹងមាំខាងស្ថាប័នគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហារបស់ខ្លួន វានឹងមិនត្រូវបានបង្ខំឱ្យធ្វើការជ្រើសរើសប្រតិកម្មរវាងសហរដ្ឋអាមេរិក និងចិនទេ»។ យ៉ាងណាក៏ដោយ លោកបានបន្ថែមថា ការសរសើរថ្មីៗរបស់លោក Trump ចំពោះកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពកម្ពុជា-ថៃ កំពុងត្រូវបានអ្នកខ្លះចាត់ទុកថាជា «ការគាំទ្រចំពោះការទូតអាស៊ាន»។

លោក វ៉ាន់លី បានមានប្រសាសន៍ថា «តាមពិតទៅ វាគឺជាល្ខោនឱកាសនិយម ដែលជាការប៉ុនប៉ងដើម្បីបង្ហាញឥទ្ធិពលរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក ខណៈពេលដែលយន្តការរបស់អាស៊ាននៅទំនេរ»។ លោកបានបន្ថែមថា «ប្រសិនបើអាស៊ានបានដោះស្រាយភាពតានតឹងព្រំដែនរបស់ខ្លួនតាមរយៈក្របខណ្ឌស្ថាប័នរបស់ខ្លួន កាយវិការរបស់លោក Trump នឹងមានន័យតិចតួចណាស់ — អព្យាក្រឹតភាពអាស៊ានអាចត្រូវបាន «គំរាមកំហែង» ដោយបុគ្គលិកលក្ខណៈខាងក្រៅដែលកេងប្រវ័ញ្ចភាពទន់ខ្សោយផ្ទៃក្នុង»។

លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីម៉ាឡេស៊ី អាន់វ៉ា អ៊ីប្រាហ៊ីម បានថ្លែងអំណរគុណដល់នាយករដ្ឋមន្ត្រីទាំងពីរ ដែលបានឈានដល់កិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាព ដោយកត់សម្គាល់ថា ពិភពលោកត្រូវការមេដឹកនាំដែលលើកកម្ពស់សន្តិភាពយ៉ាងខ្លាំង។

លោក អ៊ីប្រាហ៊ីម បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងមានសេចក្តីសោមនស្សរីករាយដែលមានអ្នកទាំងអស់គ្នាជាសហការី ជាមិត្តពិត ហើយអ្នកយល់ពីតម្រូវការក្នុងការធានាសន្តិភាព ដើម្បីជួយសង្គ្រោះប្រជាជនរបស់យើង និងតួនាទីរបស់អាស៊ានជាតំបន់សន្តិភាព និងវិបុលភាព»៕