ឧក្រិដ្ឋជនជនជាតិចិនដីគោក និងចិនតៃវ៉ាន់ ៣នាក់(ស្លាប់ម្នាក់) ដែលជាមេក្លោងធំនៅពីក្រោយការកែច្នៃ និងជួញដូរគ្រឿងញៀន ត្រូវបានចាប់ខ្លួនបន្ទាប់ពីអាជ្ញាធរបានបង្ក្រាប ហើយករណីនេះធ្វើឲ្យសាធារណជនយល់ច្រឡំថា ពាក់ព័ន្ធនឹងក្រុមហ៊ុនផលិតផលកសិកម្មមួយដ៏ធំក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ ការបង្ក្រាបនេះ សមត្ថកិច្ចរឹបអូសបានគ្រឿងញៀនចំនួន១,៤តោន ស្ថិតក្នុងស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ។
ទីតាំងកែច្នៃគ្រឿងញៀនទ្រង់ទ្រាយធំមិនធ្លាប់មាននេះ ត្រូវបានគេដឹងថា ស្ថិតនៅខាងក្រោយរោងចក្រផលិតដំណាប់ស្វាយមួយកន្លែងស្ថិតក្នុងភូមិដំបងវេញ ឃុំសង្កែសាទប ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ។
អគ្គស្នងការរងនៃអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ និងជាអគ្គលេខាធិការរងនៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀន នាយឧត្តមសេនីយ៍ ម៉ក់ ជីតូ បានថ្លែងប្រាប់ខេមបូចា ថា មកទល់ពេលនេះ ជនជាតិចិន ដែលចាប់បានគឺនៅនឹងដៃក្រុមបូលិសនៅឡើយទេ ហើយកំពុងកសាងឯកសារ និងនិតិវិធីដើម្បីបញ្ជូនជនល្មើសទៅកាន់តុលាការ។
លោក ម៉ក់ ជីតូ មានប្រសាសន៍ថា៖«ការដាក់ទោសគឺអាស្រ័យទៅលើប្រភេទគ្រឿងញៀន បរិមាណគ្រឿងញៀន និងភាពសុទ្ធ តែបើតាមករណីនេះជាប់ទោសមួយជីវិតហើយនៅស្រុកយើង ហើយបើស្រុកគេវិញគេយកទៅប្រហារជីវិតហើយ»។ ដោយលោកបន្តថា៖ «ជនជាតិណាក៏ដោយ ឱ្យតែនៅលើដីខ្មែរ ត្រូវតែគោរពតាមច្បាប់ស្រុកខ្មែរទាំងអស់ហ្នឹង មិនគិតរឿងជនជាតិនោះទេ»។
លោកបន្ថែមថា ទោសធ្ងន់នៅកម្ពុជាដាក់ទោសមួយជីវិត បន្ទាប់មក៣០ឆ្នាំ ទោស២០ឆ្នាំ តែករណីកែច្នៃនិងជួញដូរគ្រឿងញៀននេះ ទោសពីរបីជីវិតឯណោះ ព្រោះជាការកែច្នៃ និងជួញដូរទ្រង់ទ្រាយធំ។
ក្នុងប្រតិបត្តិការបង្រ្កាបនេះ លោក ម៉ក់ ជីតូ បញ្ជាក់ឱ្យដឹងថា ចាប់បានជនជាតិចិន និងខ្មែរចំនួន១០នាក់ ដែលក្នុងនោះមានជនជាតិចិនដីគោក និងចិនតៃវ៉ាន់៣នាក់ជាមេខ្លោងធំ ប៉ុន្តែក្នុងចំណោមបីនាក់ មានម្នាក់បានស្លាប់ដោយសារការបាញ់តទល់គ្នារវាងជនល្មើសនិងសមត្ថកិច្ចប៉ូលិស និងអ្នកឯទៀតជាជនជាតិខ្មែរត្រឹមជាកម្មករតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកថា គ្រឿងញៀនដែលរឹបអូសបាន នឹងរក្សាទុក នឹងប្រគល់ឱ្យតុលាការ ចំពោះគ្រឿងញៀនណាដែលគ្រោះថ្នាក់ដល់សង្គមគេនឹងកម្ទេចចោលដោយប្រើវិធីពីរយ៉ាង គឺដុតចោលធម្មតា និងកម្ទេចដោយប្រើសារធាតុគីមី។
យ៉ាងណាមិញលោកអះអាងថា៖ «គ្រឿងញៀនដែលរឹបអូសបានទាំងនោះ មិនមែនជាការផលិតទាំងស្រុងនៅកម្ពុជាទេ តែជាការកែច្នែគ្រឿងញៀន ដោយផ្សំឡើងពីសារធាតុពាក់កណ្ដាលសម្រេចមកលាយថែមថយបរិមាណបញ្ចូលគ្នាបង្កើតបានជាគ្រឿងញៀនតែម្ដង»។
ចំពោះការជួញដូរវិញ លោក ម៉ក់ ជីតូ បន្ថែមថា ក្រុមឧក្រិដ្ឋជនទាំងនោះទំនងជាដឹកទៅកំពង់ផែហើយបញ្ជូនទៅក្រៅប្រទេសអាចជាប្រទេស អូស្រ្តាលី ជប៉ុន ឬតៃវ៉ាន់ជាដើម។
សមត្ថកិច្ចប៉ូលិសឲ្យដឹងថា ករណីបង្រ្កាបគ្រឿងញៀនកាលពីថ្ងៃទី១២ កន្លងទៅនេះមានការផ្ទុះអាវុធដែលបណ្ដាលឱ្យមានជនជាតិចិនម្នាក់បានស្លាប់នៅនឹងកន្លែងនៅផ្លូវជាតិលេខ ៤ ស្ថិតក្នុងភូមិសាស្ត្រស្រុកកំពង់សិលា ខេត្តព្រះសីហនុ ខណៈដែលជនល្មើសបានបាញ់ទៅលើសមត្ថកិច្ច ហើយសមត្ថកិច្ចបានបាញ់តបវិញ ដូច្នេះពួកគេបានបាញ់តទល់គ្នាទៅវិញទៅមក។
ចំណែក នាយឧត្តមសេនីយ៍ មាស វិរិទ្ធ អគ្គលេខាធិការនៃអគ្គលេខាធិការដ្ឋានអាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនវិញ ក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា គ្រឿងញៀនដែលបង្ក្រាបបានគឺជាប្រភេទកេតាមីន ដែលមានក្នុងច្បាប់ស្ដីពីការត្រួតពិនិតគ្រឿងញៀន ដោយដកហូត និងចាប់បានចំនួន ១៤០០ គីឡូក្រាម។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖«ករណីផលិត និងជួញដូរគ្រឿងញៀននេះ បើនិយាយពីច្បាប់នៅកម្ពុជាទោសធ្ងន់បំផុត នឹងជាប់ពន្ធធនាគារអស់មួយជីវិត»។
លោក មាស វីរិទ្ធ បានបន្តថា ការបង្រ្កាបគ្រឿងញៀននេះ ចាប់បានជនជាតិចិនដីគោក និងជនជាតិចិនដីកោះ។ ហើយលោកបន្ថែមថា មិនមានពាក់ព័ន្ធនឹងជនជាតិខ្មែរនោះទេ ចំពោះការបង្រ្កាបគ្រឿងញៀនដ៏ធំដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមកនេះ។
លោកអះអាងថា មន្ទីរប្រឆាំងគ្រឿងញៀនកំពុងបន្តនិតិវិធីបន្ថែមទៀត ដើម្បីស្រាវជ្រាវជនដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធ ដោយសារតែជាប់ទាក់ទងនឹងបណ្ដាញក្រុមឧក្រិដ្ឋជន។
យ៉ាងណាមិញ លោកមាស វីរិទ្ធ បន្ថែមថា៖ «ក្រុមឧក្រិដ្ឋជនចិនដីគោក និងដីកោះនេះ ផលិតគ្រឿងញៀនប្រភេទកេតាមីន ដោយប្រើប្រាស់រោងចក្រកែច្នៃផលិតផលកសិកម្មធ្វើជារបាំង ដើម្បីធ្វើសកម្មភានៅពីក្រោយ»។ តែតាមការសាកសួរថា តើក្រុមហ៊ុននេះជារបស់អ្នកណា នឹងមានអ្នកណានៅពីក្រោយ លោកមាស វីរិទ្ធមិនទាន់អាចបញ្ជាក់នៅពេលនេះបានទេ។
យោងតាមការអះអាងរបស់អភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ ឯកឧត្តម វ៉ី សំណាង បញ្ជាក់ថា ទីតាំងក្រុមហ៊ុន រីចហ្វាម អេស៊ា មិនជាប់ទាក់ទងនឹងករណីផលិតគ្រឿងញៀននេះទេ។
លោកអភិបាលខេត្ត មានប្រសាសន៍ថា៖ «មិនមែនទាក់ទងនឹងរោងចក្រទេ! វាទៅធ្វើនៅពីក្រោយរោងចក្រហ្នឹង គ្រាន់តែយើងមើលពីមុខទៅឃើញរោងចក្រកែច្នៃស្វាយ»។
ទន្ទឹមនឹងនេះ ខាងក្រុមហ៊ុន រីចហ្វាម អេស៊ា កាលពីថ្ងៃម្សិលមិញ បានចេញសេចក្ដីប្រកាសទាក់ទងនឹងករណីខាងលើនេះថា មិនជាប់ទាក់ទងនឹងរោងចក្រកែច្នៃផលិតផលកសិកម្មរបស់ខ្លួនទេ។
ក្រុមហ៊ុនបានឱ្យដឹងថា៖ «វាជារឿងអកុសល ឬចៃដន្យតែប៉ុណ្ណោះ ដែលទីតាំងរោងចក្ររបស់យើងមានទីតាំងនៅក្បែរទីតាំងកែច្នៃគ្រឿងញៀននោះ»។ ខាងក្រុមហ៊ុនបន្តថា៖ «ទាំងក្រុមហ៊ុនរបស់យើង និងអ្នកម៉ៅការរបស់យើងមិនមានមធ្យោបាយ ឬទម្រង់ណាមួយទៅទាក់ទងនឹងសកម្មភាពខុសច្បាប់ទាំងនេះទេ»។
យ៉ាងណាមិញ ខាងក្រុមហ៊ុនកសិកម្មដ៏ធំមួយនេះ សម្ដែងការសោកស្តាយ ខណៈដែលការផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈ និងព័ត៌មានមួយចំនួនបង្កឱ្យមានការយល់ច្រឡំជាសាធារណៈ ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់កេរ្តិ៍ឈ្មោះរបស់ក្រុមហ៊ុន។
បើតាមរបាយការណ៍ពីអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ បានឱ្យដឹងថា យុទ្ធនាការប្រយុទ្ធប្រឆាំងគ្រឿងញៀនខុសច្បាប់ លើកទី៦ ប្រចាំថ្ងៃទី ១៣ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ បង្ក្រាបបាន១៨ករណី ឃាត់ខ្លួនបាន៤៥នាក់ ក្នុងនោះមានការជួញដូរ ១១ករណី ប្រើប្រាស់៧ករណី ដីកាកោះ១ករណី និងបញ្ចូនទៅមណ្ឌលបន្សាបមាន៤លើក។ រីឯលទ្ធផលបង្ក្រាបចាប់ពីថ្ងៃ ០១ មករា ដល់ថ្ងៃ ១៣ ធ្នូ ឆ្នាំ២០២១ បង្ក្រាបរួម ៥៩០៤ករណី ឃាត់ខ្លួនបាន១២៩៤៦នាក់ និងដកហូតសារធាតុញៀនគ្រប់ប្រភេទចំនួន១៩២៥គីឡូ ៣៨៨២ក្រាម និង៤៥៤កញ្ចប់៕