អាជ្ញាធរខេត្តបាត់ដំបងបានចេញលិខិតព្រមានមួយទៅកាន់ម្ចាស់រោងចក្រកែច្នៃស្វាយជាជនជាតិចិន ដែលរងការចោទប្រកាន់ថាបានបញ្ចេញទឹកកខ្វក់ចូលក្នុងប្រឡាយអូរត្រែង ក្នុងភូមិស្វាយស ឃុំអូរត្រែង ស្រុករតនមណ្ឌល។
ការអន្តរគមន៍របស់អាជ្ញាធរនេះធ្វើឡើងបន្ទាប់ពីប្រជាពលរដ្ឋបានបង្ហោះវីដេអូលើបណ្ដាញសង្គមកាលពីថ្ងៃទី៣ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤ អំពីទឹកកខ្វក់ដែលបានហូរចូលក្នុងប្រឡាយ និងជាមូលហេតុមួយដែលបណ្ដាលឲ្យត្រីជាច្រើនបានងាប់។
អ្នកស្រី ស៊ន ស្រីនាង វ័យ៣៣ឆ្នាំ ជាអ្នកភូមិនៅទីនោះបាននិយាយថា អ្នកស្រីមិនដឹងថារោងចក្របញ្ចេញទឹកកខ្វក់ចូលប្រឡាយទេ រហូតដល់អ្នកភូមិផ្សេងទៀតបានឃើញត្រីជាច្រើនបានងាប់អណ្ដែតពេញទឹក។
អ្នកស្រីថានេះជាលើកទីមួយហើយដែលអ្នកស្រីបានជួបហេតុការណ៍បែបនេះ។ អ្នកស្រីឲ្យដឹងថាខ្លួនបានប្រើប្រាស់ទឹកប្រឡាយនេះសម្រាប់ស្រោចស្រពដំណាំ និងសម្រាប់គោផឹក។ ចំពោះទឹកប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ អ្នកស្រីប្រើទឹកអណ្ដូង។ យ៉ាងណាអ្នកស្រី បារម្ភចំពោះកូនៗដែលថាអាចមានបញ្ហាស្បែក ព្រោះថាពួកគេបានហែលទឹកលេងក្នុងប្រឡាយនោះ។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ « [ខ្ញុំ] ឃើញហើយខ្លាចទឹកឡើងខ្មៅ និងមានត្រីងាប់។ ខ្ញុំឃើញគេរើសត្រីងាប់បានកន្លឹះថង់។ ខ្ញុំមិនហ៊ានចាប់ត្រីទាំងនោះទេ ពីព្រោះខ្ញុំខ្លាចថាវាមានជាតិពុល»។
អ្នកភូមិម្នាក់ទៀត គឺអ្នកស្រី ណាំ ស៊ីណាត វ័យ៤៤ឆ្នាំ បាននិយាយថាអ្នកស្រី និងអ្នកភូមិផ្សេងទៀតពឹងអាស្រ័យលើប្រឡាយក្រោយផ្ទះមួយនេះសម្រាប់យកទឹកប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ ដោយហេតុថានៅខែប្រាំងមិនមានទឹកប្រើប្រាស់គ្រប់គ្រាន់ទេ។
ចាប់តាំងពីរោងចក្រកែច្នៃស្វាយបញ្ចេញទឹកកខ្វក់ចូលប្រឡាយមក អ្នកស្រីថាខ្លួនមិនហ៊ានប្រើប្រាស់ទឹកនោះទៀតទេ និងជំនួសមកវិញដោយការទិញទឹកគេតម្លៃបីម៉ឺនរៀលក្នុងមួយស៊ីទែន ដែល អាចប្រើបានបីថ្ងៃ។
ស្រីឲ្យដឹងថាទឹកមានពណ៌ខ្មៅ កខ្វក់ និងមានក្លិនអាក្រក់ទៀត ព្រមទាំងបានធ្វើឲ្យត្រីងាប់អណ្ដែតពេញទឹក។ អ្នកស្រីថាទឹកកខ្វក់ដែលហូរចូលប្រឡាយនេះអាចនឹងមាន «ជាតិពុល» អាចធ្វើឲ្យត្រីងាប់។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «ទឹកខ្មៅដូចទឹកបង្គន់ ប៉ុន្តែពេលនេះពួកគេ [ក្រុមហ៊ុន] ឈប់ [ឬ] ផ្អាកបញ្ចេញទឹកទាំងនោះចូលប្រឡាយហើយពេលនេះ។ ថ្វីបើខ្ញុំរស់នៅប្រហែល២០០ម៉ែត្រពីប្រឡាយ តែខ្ញុំនៅតែធុំក្លិនទឹកកខ្វក់នោះ»។
ទឹកប្រឡាយដែលអ្នកភូមិ និងអ្នកស្រីស៊ីណាត ធ្លាប់យកប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃ និងស្រោចស្រពដំណាំនោះ ពេលនេះអ្នកភូមិលែងហ៊ានប្រើទៀតហើយតាំងពីប្រឡាយរងការបំពុលមក ហើយអ្នកភូមិងាកមទិញទឹកស៊ីទែនប្រើប្រាស់វិញ។
អ្នកស្រីថា៖ «លែងមានអ្នកហ៊ានហែលទឹកក្នុងប្រឡាយទៀតហើយ។ ខ្ញុំនៅតែខ្លាច ពីព្រោះថាទឹកនៅតែមានក្លិនស្អុយ ហើយវាអាចជាមានជាតិពុល និងបង្កការរមាស់»។
អ្នកស្រីជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរពង្រឹងការអនុវត្តច្បាប់ និងគ្រប់គ្រងរោងចក្រដែលមានទីតាំងជិតលំនៅដ្ឋានប្រជាពលរដ្ឋឲ្យបានតឹងរ៉ឹង ជៀសវាងបញ្ហាប៉ះពាល់ដល់ជីវិតប្រជាពលរដ្ឋក្នុងតំបន់។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «បើសិនជាក្រុមហ៊ុនធ្វើរឿងនេះទៀត អាជ្ញាធរត្រូវចុះមកពិនិត្យ មិនត្រូវឲ្យវាហូរចូលប្រឡាយបែបនេះទេ។ យើងមិនមានទឹកប្រើប្រាស់ទេ ដូចនេះយើងទិញទឹកគេ ហើយវាមានតម្លៃថ្លៃក្នុងរដូវប្រាំង»។
អ្នកស្រី ស្រី ពៅ វ័យ៤១ឆ្នាំ បង្ហាញការយល់ឃើញប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះដែរ។ អ្នកស្រីកត់សម្គាល់ថាការបញ្ចេញទឹកកខ្វក់ពីរោងចក្រមិនមែនទើបកើតមានតែម្ដងនោះទេ។ អ្នកស្រីថាវាបានកើតឡើងច្រើនដងមកហើយ មានទាំងរោងចក្រកែច្នៃស្វាយ និងដំឡូងនៅក្នុងតំបន់។
អ្នកស្រីឲ្យដឹងថា៖ «នេះមិនមែនជាការបញ្ចេកទឹកកខ្វក់លើកទីមួយទេ។ អ្នកភូមិមានភាពសកម្មណាស់ [ទាក់ទងនឹងបញ្ហានេះ] ខណៈដែលទឹកកខ្វក់ហូរចូលប្រឡាយនៅរដូវប្រាំង ពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋខ្វះទឹកប្រើប្រាស់។ គ្រប់គ្នាពឹងលើប្រឡាយមួយនេះ»។
អ្នកស្រីជឿថាទឹកហូរចេញពីរោងចក្រកែច្នៃស្វាយនេះអាចមានផ្ទុកសារធាតុកខ្វក់ដែលអាចប៉ះពាល់ដល់សុខភាពស្បែក ដោយសារថាអ្នកប្រើប្រាស់ទឹកនេះកន្លងមកបានជួបបញ្ហារមាស់ និងកន្ទួលលើស្បែក។
អ្នកស្រីឲ្យដឹងថា៖ «រោងចក្រកែច្នៃស្វាយបានប្រើ «ថ្មស្អុយ» ដើម្បីធ្វើឲ្យស្វាយទុំ»។ អ្នកស្រីបន្ថែមថាអាការៈរមាស់ស្បែកនេះអាចកើតចេញពីការប្រើប្រាស់ទឹកដែលគេប្រើសម្រាប់លាងស្វាយ។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «ខ្ញុំមិនដឹងថាហេតុអ្វីបានជាវាកើតឡើងទេ។ អ្នកជិតខាងខ្ញុំជួបបញ្ហារមាស់ស្បែកធ្ងន់ធ្ងរជាងខ្ញុំ។ ពេលខ្ញុំទៅចម្ការ ខ្ញុំសម្គាល់ឃើញថាវាទំនងជាកើតចេញពីទឹកប្រឡាយ»។
អ្នកស្រីលើកឡើងថារោងចក្រស្វាយមានប្រព័ន្ធទឹកកខ្វក់ ប៉ុន្តែមិនដឹងថាហេតុអ្វីខាងរោងចក្របញ្ចេញទឹកកខ្វក់ទាំងនេះចូលក្នុងប្រឡាយទៅវិញ។
អ្នកស្រីជំរុញឲ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធស៊ើបអង្កេតលើរោងចក្រទាំងនេះ ដើម្បីធានាថាម្ចាស់រោងចក្រអនុវត្តតាមស្តង់ដារបច្ចេកទេស ដើម្បីការពារសុខុមាលភាពប្រជាពលរដ្ឋ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ រដ្ឋបាលស្រុករតនមណ្ឌល បានបញ្ជាក់តាមបណ្ដាញសង្គមថាទឹកកខ្វក់ដែលបានបណ្ដាលឲ្យត្រីក្នុងប្រឡាយងាប់គឺចេញពីរោងចក្រកែច្នៃស្វាយមួយរបស់ក្រុមហ៊ុន Cambodian Gome Farm Food Co Ltd នៅក្នុងភូមិនោះ។
អាជ្ញាធរបាននិយាយថាក្រុមហ៊ុនរងការចោទប្រកាន់ថាបានបញ្ចេញទឹកកខ្វក់ចូលក្នុងប្រឡាយអូរត្រែង និងហូរទៅកាន់ស្ទឹងសង្កែ ដែលមានចម្ងាយប្រហែលជា១០គីឡូម៉ែត្រពីប្រឡាយពហុបំណង (ផ្លូវទៅកាន់ខេត្តប៉ៃលិន)។
បើតាមមេភូមិស្វាយស លោក វន ជឿន នៅតំបន់នោះមានប្រជាពលរដ្ឋប្រហែលជា២០០គ្រួសាររស់នៅ ហើយភាគច្រើននៃអ្នកទាំងនោះចេញទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃ។
លោកបានប្រាប់ខេមបូចាថា ក្រោយពីបានឃើញអ្នកភូមិបង្ហោះបញ្ហាទឹកកខ្វក់ហូរចូលប្រឡាយ អាជ្ញាធរបានចុះពិនិត្យនៅទីតាំង និងបានបិទបំពង់បង្ហូរទឹកកខ្វក់នោះ។ ម្ចាស់រោងចក្រក៏បានទទួលលិខិតព្រមាន និងធ្វើកិច្ចសន្យាឲ្យអនុវត្តតាមការណែនាំដែលមានស្រាប់។
លោកថាដោយសារតែមានភ្លៀងធ្លាក់ទើបធ្វើឲ្យទឹកក្នុងប្រឡាយមានស្ថានភាពល្អប្រសើរឡើងវិញ និងមិនសូវមានក្លិនស្អុយនោះទេ។ លោកបន្ថែមថា ការបញ្ចេញទឹកកខ្វក់នេះអាចដោយសារតែ «ការធ្វេសប្រហែស» របស់រោងចក្រ និងថាអាជ្ញាធរបានធ្វើការណែនាំជាច្រើនចំណុចផងដែរ។
លោកបន្តថា៖ «វាអាចជាចេតនា ឬអចេតនា ពីព្រោះរោងចក្រពឹងផ្អែកលើស៊ីទែកស្ដុកទឹកទាំងនោះ ដែលអាចមានមិនគ្រប់។ ពេលខ្ញុំដើរជិត វាមានក្លិនអាក្រក់»។
ប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តបាត់ដំបង លោក កត បូរាន មានប្រសាសន៍ថាបញ្ហាទឹកកខ្វក់នេះ បានដោះស្រាយជាមួយម្ចាស់រោងចក្ររួចរាល់ហើយ។ ចំណែកឯសំណាករបស់ទឹក លោកថា ក៏ត្រូវបានយកទៅមន្ទីរពិសោធន៍ដើម្បីពិនិត្យមើលថាមានជាតិពុលឬយ៉ាងណាដែរហើយ។ លោកថាលទ្ធផលនឹងបង្ហាញនៅពេលក្រោយ។
យ៉ាងណាលោកបញ្ជាក់ថាទឹកកខ្វក់ដែលហូរចូលប្រឡាយនោះ «មិនមែនជាទឹកពុលដែលអាចធ្វើឲ្យប៉ះពាល់សុខភាពមនុស្ស និងជីវចម្រុះនោះទេ»។ លោកថាអាជ្ញាធរនឹងបន្តតាមដានរោងចក្រ ដែលពេលនេះកំពុងបន្តសាងសង់អាគារបន្ថែមដើម្បីធានាពីលំហូរទឹកនេះឲ្យត្រឹមត្រូវតាមបច្ចេកទេសស្តង់ដារ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ក្រុមការងារបានចុះទៅពិនិត្យដល់កន្លែងបង្ហូរទឹក និងបានឲ្យក្រុមហ៊ុនចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចសន្យា។ យើងក៏បានផ្ដល់ជាអនុសាសន៍មួយចំនួនទៅដល់ម្ចាស់រោងចក្រ។ យើងឃើញថាទឹកកខ្វក់នោះមិនប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់មនុស្ស និងជីវៈចម្រុះនោះទេ វាគ្រាន់តែជាទឹកលាងស្វាយធម្មតា មិនមានជាតិគីមីអីទេ»។
ក្រុមហ៊ុនមិនអាចទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយបានទេ។
មន្ត្រីសម្របសម្រួលរបស់អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូប្រចាំខេត្តបន្ទាយមានជ័យ លោក អ៊ិន គង់ជិត មានប្រសាសន៍ថាមន្ត្រីត្រូវតែពិនិត្យឲ្យបានល្អិតល្អន់ទៅលើរោងចក្រ ដូចនេះពួកគេនឹងអនុវត្តតាមបច្ចេកទេសស្តង់ដារ និងជៀសវាងការប្រព្រឹត្តកំហុសដដែលៗ។
លោកបន្ថែមថា៖ «រោងចក្រគួរមានការបែងចែកកន្លែងស្តុកសំណល់រឹង និងជៀសវាងការបញ្ចេញ [ទឹកកខ្វក់] ចូលក្នុងប្រឡាយដែលអាចហូរចូលដល់ស្ទឹងសង្កែ និងអាចបង្កជាជំងឺផ្សេងៗ ពីព្រោះយើងដឹងថាមនុស្សជាច្រើនប្រើប្រាស់ទឹកស្ទឹងសង្កែ»។
លោកថាក្រុមហ៊ុនបង្កើតឡើងដើម្បីប្រាក់ចំណេញផ្ទាល់ខ្លួន មិនគួរបង្កការលំបាកដល់ប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ។ លោកបន្តថាក្រសួង និងមន្ទីរពាក់ព័ន្ធគួរពិនិត្យមើលថាក្រុមហ៊ុនបានធ្វើការសិក្សាពីផលប៉ះពាល់បរិស្ថាន និងសង្គមដែរឬយ៉ាងណា។ លោកបន្ថែមថាបើសិនជាមិនទាន់ធ្វើទេ គួរតែចាប់ផ្ដើមធ្វើជាបន្ទាន់។
កាលពីឆ្នាំ២០២៣ បញ្ហាប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះបានកើតចេញពីរោងចក្រផលិតឱសថមួយដែលបានលេចចេញនូវសារធាតុគីមីចូលស្ទឹងសង្កែ បំពុលទឹកដែលប្រជាពលរដ្ឋប្រើប្រាស់ និងបានបង្កឲ្យត្រីងាប់ជាច្រើនផងដែរ៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Chinese Mango Processing Factory in Battambang Warned For Discharging Sewage Into Stream
