កម្មករកាត់ដេរនៅរាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តកណ្តាល តាកែវ និង កំពង់ឆ្នាំង បានស្នើឱ្យក្រុមហ៊ុនរបស់ពួកគេដំឡើងកង្ហារទឹកនៅក្នុងរោងចក្រចំពេលមានការកើនឡើងកម្តៅ។
ការអំពាវនាវនេះ ធ្វើឡើងភ្លាមៗ បន្ទាប់ពីក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈកាលពីថ្ងៃទី៩ ខែមេសា បានចេញសេចក្តីណែនាំមួយឲ្យរោងចក្រ និងក្រុមហ៊ុន បាញ់ទឹកលើដំបូល និងដំឡើងកង្ហារឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីបន្ថយកម្តៅ។
កម្មករបានស្នើសុំកង្ហារទឹកច្រើនឆ្នាំមកហើយ ប៉ុន្តែគ្មានក្រុមហ៊ុនណាមួយផ្តល់ជូននោះទេ ដោយលើកឡើងថា «ចំណាយច្រើន» ដូច្នេះពួកគេ «មិនអាចមានលទ្ធភាពទិញវាបានទេ» ទោះបីជាកម្មករបានបញ្ជូនលិខិតស្វែងរកដំណោះស្រាយទៅក្រសួង និងអតិថិជនរបស់ក្រុមហ៊ុនក៏ដោយ។លោក ឈន ចាន់ ដែលបានបម្រើការងារនៅរោងចក្រ Bowker Garment (Cambodia) Co Ltd អស់រយៈពេល ១១ឆ្នាំ បានប្រាប់ខេមបូចាថា ប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ មានអាកាសធាតុក្តៅខ្លាំង ជាពិសេសនៅរដូវប្រាំង ដែលកើតឡើងនៅចន្លោះខែកុម្ភៈ និងឧសភា។ ជាឧទាហរណ៍ សីតុណ្ហភាពនៅក្នុងរោងចក្រនេះ បានកើនឡើងដល់ជាង៣៧អង្សានៅពាក់កណ្តាលខែមីនា ដែលជាទូទៅមានត្រឹម៣៤អង្សា។
យោងតាមក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយមបានឲ្យដឹងថា រដូវប្រាំងឆ្នាំនេះ ត្រូវគេរំពឹងថា នឹងអូសបន្លាយដល់ខែឧសភា ដែលមានសីតុណ្ហភាពខ្ពស់ដល់ទៅ៤១អង្សាសេ។
លោក ឈន ចាន់ បាននិយាយថា ជាង៥០ភាគរយនៃកម្មករប្រហែល ៤០០០នាក់មានអារម្មណ៍ថា ខ្សោយកម្លាំងដោយសារកម្តៅព្រោះរោងចក្រនេះប្រើតែកង្ហារធម្មតាប៉ុណ្ណោះ។
លោក ឈន ចាន់ បាននិយាយថា៖ «វាធ្វើឱ្យ [កម្មករ] ខ្សោយ ដោយសារកន្លែងធ្វើការក្តៅខ្លាំង ដូច្នេះវាប៉ះពាល់ដល់សុខភាពរបស់យើង។ សាកគិតមើល យើងធ្វើការប្រាំបីម៉ោងក្នុងមួយថ្ងៃ ហើយបន្ថែមពីរម៉ោងទៀត។ ដូច្នេះ សរុបទាំងអស់១០ម៉ោង។ យើងមានអារម្មណ៍ថា ក្តៅចាប់ពីម៉ោង៨ព្រឹកដល់ម៉ោង៥ល្ងាច»។
លោក ចាន់ បន្តថា៖ «កម្តៅមិនថយចុះទេ។ យើងចូលទៅក្នុងអាគារនៅម៉ោង៨ព្រឹក ហើយយើងបែកញើស។ បើយើងមិនខំទេ យើងនឹងមិនបានលទ្ធផលទេ ដូច្នេះយើងត្រូវតែប្រឹងប្រែង»។
ដោយសារបញ្ហានេះ ពួកគាត់បានស្នើទៅក្រសួងការងារ ក្រុមហ៊ុន និងក្រុមហ៊ុន Adidas ដែលជាអ្នកបញ្ជាទិញឲ្យជួយដោះស្រាយបញ្ហាកង្ហារទឹកកាលពី៣ទៅ៤ឆ្នាំមុន ប៉ុន្តែមិនមានព័ត៌មានថ្មីទេ។
លោក ឈន ចាន់ បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំបានស្នើឲ្យគាត់បាញ់ទឹកលើដំបូល ឬដំឡើងកង្ហារទឹកអស់រយៈពេល៣ ទៅ៤ឆ្នាំមកហើយ ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុនមិនបានដោះស្រាយទេ ព្រោះវាចំណាយច្រើន»។
លោក ចាន់ បានបន្តថា៖ «យើងបានជជែកជាមួយក្រសួង ហើយបានដាក់សំណើ [អំពីកង្ហារទឹក] ហើយគាត់ថា ក្រុមហ៊ុននឹងដោះស្រាយបញ្ហានេះ ប៉ុន្តែដំណោះស្រាយ គឺជួសជុលនិងសម្អាតកង្ហារចាស់។ [វា] [មិនអីទេ] ក្នុងរយៈពេលដ៏ខ្លី ប៉ុន្តែវាប្រែជាដូចមុនដដែល» ដោយបានបន្ថែមថា កម្មករព្រួយបារម្ភថា តើអាកាសធាតុក្តៅខ្លាំងនឹងចប់នៅពេលណា។
អ្នកស្រី ឆន ចន្នី អាយុ៣៥ឆ្នាំ តំណាងកម្មកររោងចក្រខេត្តកណ្តាលបានឱ្យដឹងថា អ្នកស្រីមានអារម្មណ៍ថា សីតុណ្ហភាពឆ្នាំនេះក្តៅជាងឆ្នាំមុន ដោយបន្ថែមថា កម្មកររោងចក្រប៉ះពាល់ដោយសារកម្តៅអំឡុងម៉ោងធ្វើការ។
អ្នកស្រីធ្វើការនៅក្រុមហ៊ុន Yi Da Manufacturer Co Ltd អស់រយៈពេលប្រាំពីរឆ្នាំមកហើយ។ ក្រុមហ៊ុនដែលមានបុគ្គលិកចំនួន៤ ៦០០នាក់ផលិតខោខូវប៊យសម្រាប់នាំចេញទៅកាន់សហរដ្ឋអាមេរិក។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «កន្លងមក កម្មករមានសុខភាពខ្សោយ ខ្លះដួលសន្លប់ពេលកំពុងធ្វើការ។ ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះប្រឈមនឹងស្ថានភាពលំបាកបំផុត ដោយសារពួកគេរងផលប៉ះពាល់ដោយសារកំដៅ ហើយត្រូវស្រូបក្លិន និងសារធាតុគីមី»។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «សូម្បីតែមនុស្សធម្មតាក៏គិតថា វាពិបាកសម្រាប់ពួកគេដែរ។ សូមស្រមៃមើលថា តើស្ត្រីមានផ្ទៃពោះមានអារម្មណ៍យ៉ាងណា។ មានតែស្ត្រីដែលធ្លាប់មានគភ៌ប៉ុណ្ណោះ ទើបយល់អំពីរឿងនេះ» ដោយអ្នកស្រីជំរុញឱ្យក្រសួង និងអ្នកពាក់ព័ន្ធពិនិត្យមើលបញ្ហានេះ។
អ្នកស្រីបានស្នើឱ្យក្រសួងជំរុញឱ្យរោងចក្រពិនិត្យមើលលក្ខខណ្ឌការងារនៅក្នុងរោងចក្រ និងគិតអំពីសុខុមាលភាពរបស់កម្មករនារដូវក្តៅនេះ។ អ្នកស្រី ចាន់នី បាននិយាយថា កន្លងមកក្រុមហ៊ុនមិនបានអនុវត្តទេ ដោយសារពួកគេខ្លាចខាតបង់ប្រាក់ដោយការទិញកង្ហារទឹកសម្រាប់កម្មករ។
លោក កាន់ សុខវី តំណាងកម្មករមកពីក្រុមហ៊ុន Can Sports Shoes Co., Ltd ប្រចាំខេត្តកំពង់ឆ្នាំងមានប្រសាសន៍ថា លោកព្រួយបារម្ភអំពីសុខភាពរបស់លោក បន្ទាប់ពីមានជំងឺវិលមុខ និងឈឺក្បាល ដោយសារអាកាសធាតុកាន់តែក្តៅខ្លាំង។
លោក សុខវី ដែលរោងចក្ររបស់លោកផលិតស្បែកជើងម៉ាក Adidas បាននិយាយថា ពួកគេដាក់កង្ហារទឹកនៅកន្លែងក្តៅក្នុងអាគារ ប៉ុន្តែពួកគេគួរតែដាក់នៅគ្រប់កន្លែង។ មានបុគ្គលិកប្រហែល ៨ ៦០០នាក់ធ្វើការនៅទីនោះ។
លោក សុខវី និយាយថា៖ «ខ្ញុំសង្ឃឹមថា រោងចក្រអាចផ្តល់កង្ហារទឹកសម្រាប់កម្មករទាំងអស់ មិនត្រឹមតែនៅកន្លែងក្តៅប៉ុណ្ណោះទេ។ វាពិបាកសម្រាប់យើង ប៉ុន្តែយើងគ្មានជម្រើសទេ។ ទោះបីជាក្តៅ ក៏យើងត្រូវធ្វើការ ដើម្បីរកចំណូលចិញ្ចឹមគ្រួសារ។ យើងត្រូវតែស៊ូទ្រាំ»។
លោក យី វណ្ណថា អាយុ៤១ឆ្នាំ ដែលធ្វើការនៅក្រុមហ៊ុន HC Global Textile Co Ltd នៅខេត្តតាកែវ បាននិយាយថា រោងចក្របានរៀបចំប្រព័ន្ធទឹក បន្ទាប់ពីត្រូវបានស្នើសុំឱ្យត្រួតពិនិត្យបរិស្ថានក្នុងអគារដែលមានកម្មករជាង១០០០នាក់។
លោក វណ្ណថា ដែលបានធ្វើការងារនៅរោងចក្រនេះអស់រយៈពេល៥ឆ្នាំបាននិយាយថា ក្រុមហ៊ុននេះផលិតសម្លៀកបំពាក់ និងអាវក្រៅដែលត្រូវបាននាំចេញទៅអឺរ៉ុប។
លោកបាននិយាយថា៖ «យើងចង់ឱ្យពួកគេយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះយើងបន្ថែមទៀត មិនមែនត្រឹមតែក្នុងរដូវក្តៅនៅពេលដែលយើងស្នើសុំនោះទេ ពីព្រោះប្រាក់ចំណូលរបស់យើងក៏ថយចុះផងដែរនៅពេលដែលវាក្តៅ ដោយសារកម្មករមិនអាចធ្វើការថែមម៉ោងបានបើធៀបនឹងរដូវត្រជាក់»។
រោងចក្រនេះក៏មានបញ្ហាទឹកក្នុងបន្ទប់ទឹកផងដែរ។ លោកបាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំសង្ឃឹមថា ពួកគេនឹងរកដំណោះស្រាយ» ដោយបន្ថែមថា បញ្ហាបន្ទប់ទឹកមិនគ្រាន់តែទាក់ទងនឹងបញ្ហាទឹក អំឡុងរដូវក្តៅប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែពេញមួយឆ្នាំ។
កាលពីថ្ងៃអង្គារ ក្រសួងការងារ និងបណ្តុះបណ្តាលវិជ្ជាជីវៈ បានណែនាំដល់រោងចក្រទាំងអស់ឱ្យបើកបង្អួច ឬបន្ថែមកង្ហារបឺតខ្យល់ បង្កើនទឹកស្អាតសម្រាប់ទទួលទាន បាញ់ទឹកដាក់ដំបូលពីរដងក្នុងមួយថ្ងៃ ពិនិត្យប្រព័ន្ធបឺតខ្យល់ និងចាត់តាំងបុគ្គលិកឱ្យត្រួតពិនិត្យទែម៉ូម៉ែត្រនៅកន្លែងធ្វើការ។
លោកស្រី យ៉ាង សោភ័ណ្ឌ ប្រធានសម្ព័ន្ធសហជីពកម្ពុជា (CATU) មានប្រសាសន៍ថា កម្មកររោងចក្រកំពុងប្រឈមនឹងបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរ ដែលទាមទារឲ្យថៅកែរោងចក្រយកចិត្តទុកដាក់លើសុវត្ថិភាពកម្មករ។
កន្លងមក លោកស្រីបានដាក់លិខិតទៅក្រសួង និងរោងចក្រដែលជាសមាជិក របស់ CATU ដើម្បីដំឡើងប្រព័ន្ធផ្គត់ផ្គង់ទឹកបន្ថែម និងកង្ហារទឹកក្នុងរោងចក្រ។
លោកស្រី សោភ័ណ្ឌ បានថ្លែងថា៖ «វាមានសារៈសំខាន់ណាស់ ពីព្រោះនៅពេលដែលរោងចក្រចង់ផលិតបរិមាណជាក់លាក់មួយ ពួកគេចាំបាច់ត្រូវផ្តល់ឲ្យកម្មករនូវ [កន្លែងធ្វើការ] ដែលមានសុវត្ថិភាព ព្រោះវាពិតជាក្តៅនៅក្នុងរដូវក្តៅ ដែលអាចជាបញ្ហាប្រឈមនឹងធ្វើឲ្យពួកគាត់ពិបាក»។
លោកស្រីបានបន្ថែមថា បុគ្គលិកដែលមានបរិយាកាសការងារល្អអាចបំពេញការងារបានល្អ ដែលនឹងបង្កើនជីវភាព និងផលិតភាពរបស់ពួកគាត់។
អ្នកស្រីបន្ថែមទៀតថា៖ «ដូច្នេះ ខ្ញុំសូមទទូចឱ្យថៅកែរោងចក្រ សហគ្រាស ក្រសួង និងភាគីពាក់ព័ន្ធដទៃទៀតដោះស្រាយស្ថានភាពកម្មករ និងធានាលក្ខខណ្ឌការងារប្រកបដោយសុវត្ថិភាពនៅរដូវក្តៅនេះ សម្រាប់កម្មកររោងចក្រនៅទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។ ពួកគេប្រឈមនឹងបញ្ហាជាច្រើនជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ពួកគេ គឺជាធនធានដ៏សំខាន់ក្នុងការជួយសេដ្ឋកិច្ចឱ្យរីកចម្រើន»៕
