គ្រូបង្រៀន និងសិស្សប្រមាណជា២០០នាក់នៅវិទ្យាល័យជាស៊ីមឈូកវ៉ា ក្នុងខណ្ឌព្រែកព្នៅ រាជធានីភ្នំពេញ បានទាមទារឲ្យដកនាយកវិទ្យាល័យមួយនេះ ចេញពីតំណែងដោយចោទប្រកាន់ថាបានប្រើប្រាស់ថវិការបស់សាលាមិនត្រឹមត្រូវ និងខ្វះភាពជាអ្នកដឹកនាំ។
សិស្ស និងគ្រូបង្រៀនទាំងនោះបានរៀបចំការតវ៉ាមួយកាលពីថ្ងៃទី២១ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ និងបានដាក់ពាក្យបណ្ដឹងមួយទៅក្រសួងអប់រំ និងអំពាវនាវឲ្យក្រសួង ក៏ដូចជាអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយស៊ើបអង្កេតលើករណីនេះ។ ទាំងគ្រូ និងសិស្ស បានចោទប្រកាន់នាយកវិទ្យាល័យនេះថា សកម្មភាពរបស់លោកនាយកបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការអភិវឌ្ឍរបស់សាលា។
បើតាមវីដេអូសម្ភាសន៍នៅលើបណ្ដាញសង្គម អ្នកគ្រូ ចាន់ ហួត បង្រៀននៅវិទ្យាល័យខាងលើ បានចោទប្រកាន់លើ «ភាពមិនប្រក្រតី និងកង្វះតម្លាភាព ក្រោមការដឹកនាំរបស់នាយក ដែលគេស្គាល់ថាឈ្មោះ ប៊ុន មុនី»។
អ្នកគ្រូមានប្រសាសន៍ថាថវិកាដែលសាលាប្រមូលបានដូចជាការជួលតូប និងការជួលចំណតម៉ូតូ ក៏មិនត្រូវបានបង្ហាញឲ្យដឹងជាសាធារណៈដែរ។ ដូចគ្នាដែរ ក៏មិនមានការដាក់ដេញថ្លៃត្រឹមត្រូវសម្រាប់ការយកថ្លៃចំណតម៉ូតូនេះដែរ។
អ្នកគ្រូបន្តថា ការបែងចែងម៉ោងបង្រៀនសម្រាប់គ្រូៗក៏មានភាពលម្អៀង ដោយគ្រូខ្លះត្រូវបង្រៀនពេញមួយសប្ដាហ៍ ខណៈអ្នកដែល «នៅខាងនាយក» បង្រៀនតែមួយថ្ងៃ។ អ្នកគ្រូដដែលបន្តទៀតថា៖ «យើងបានជួបរឿងអយុត្តិធម៌ជាច្រើន ដូចជាការបែងចែកកាលវិភាគបង្រៀនមិនស្មើភាព។ គ្រូខ្លះបង្រៀនតែមួយថ្ងៃ គ្រូខ្លះបង្រៀនពេញមួយសប្ដាហ៍ ខណៈដែលគ្រូខ្លះទៀតដែលសកម្មក្នុងការបង្រៀនហើយ នៅតែទទួលការស្ដីបន្ទោសពីនាយកសាលាទៀត»។
អ្នកគ្រូឲ្យដឹងទៀតថា៖ «ក្រោមការដឹកនាំរបស់នាយកសព្វថ្ងៃ សាលាមិនមានអ្វីរីកចម្រើនគួរឲ្យកត់សម្គាល់នោះទេ»។ អ្នកគ្រូថា សាលាគ្មានទាំងសួនច្បារ និងគ្មានទាំងទឹក និងភ្លើងប្រើប្រាស់បានត្រឹមត្រូវផង។
អ្នកគ្រូបន្តថា៖«បង្គន់ខូចមិនជួសជុល ធ្វើឲ្យគ្រូ និងសិស្សពិបាកប្រើប្រាស់។ អភិវឌ្ឍន៍នៅឯណា? យើងចង់ផ្លាស់ប្ដូរនាយក»។
លោកគ្រូម្នាក់ទៀតឈ្មោះ ភោគ សិទ្ធ មានប្រសាសន៍ដែរថាមូលហេតុដែលពួកខ្លួនចង់ផ្លាស់ប្ដូរនាយកសាលាក៏ព្រោះថាគណៈគ្រប់គ្រងប្រើប្រាស់ថវិកាដោយគ្មានគណនេយ្យភាព។
លោកបន្តថា៖ «សូមក្រសួងអប់រំបញ្ជូនមន្ត្រីបច្ចេកទេសមកធ្វើអធិការកិច្ចសាលារបស់យើង ហើយអង្គភាពប្រឆាំងអំពើពុករលួយក៏គួរស៊ើបអង្កេតដែរ»។
ខេមបូចា បានព្យាយាមទាក់ទងលោកនាយកសាលាឈ្មោះ ប៊ុន មុនី តែទូរសព្ទរបស់លោកមិនអាចទាក់ទងបាន។
នាយករងវិទ្យាល័យជាស៊ីមឈូកវ៉ា លោក ហៀង សាមឌី បានបដិសេធផ្ដល់អត្ថាធិប្បាយពេលទាក់ទងតាមទូរសព្ទ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា៖«ខ្ញុំមិនចង់និយាយអ្វីទេ អរគុណ»។
អ្នកគ្រូម្នាក់ទៀត ឈ្មោះ កាត ណារី ថាខ្លួនចង់ឲ្យនាយកចុះចេញពីតំណែង ពីព្រោះថាពួកលោកបានរកឃើញភាពមិនប្រក្រតីមួយចំនួនក្រោមការដឹកនាំរបស់នាយករូបនេះ ដែលអ្វីទាំងនោះមានដូចជា «អំពើពុករលួយ ការដឹកនាំអាក្រក់ និងបក្សពួកនិយម»។
អ្នកស្រី ណារី ប្រាប់ខេមបូចាថា៖ «គាត់មិនមានបញ្ជីចំណាយ។ ការចំណាយលើការអភិវឌ្ឍនានានៅសាលាបានពីសប្បុរសជន ប៉ុន្តែយើងមិនដែលឃើញសាលាប្រើថវិការបស់ខ្លួនដើម្បីអភិវឌ្ឍសាលាទេ»។
អ្នកគ្រូរូបនេះសង្ឃឹមថាអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធនឹងស៊ើបអង្កេតបញ្ហានេះ ដើម្បីជាប្រយោជន៍របស់សាលា និងសិស្សនៅក្នុងសហគមន៍។ អ្នកស្រថាបើមិនមានការត្រួតពិនិត្យទេបញ្ហានេះនឹងប៉ះពាល់ដល់គុណភាពអប់រំ និងអនាគតក្មេងជំនាន់ក្រោយ។ អ្នកស្រីថា៖ «កង្វះតម្លាភាពលើការប្រើប្រាស់ថវិកា គឺដូចជាពុករលួយអីចឹងដែរ»។
ក្នុងប្រព័ន្ធអប់រំរបស់កម្ពុជា សាលានីមួយៗបានទទួលកញ្ចប់ថវិកាប្រចាំឆ្នាំពីរដ្ឋាភិបាលសម្រាប់ថែទាំអគារសិក្សា និងរៀបចំកម្មវិធីសិក្សាឲ្យប្រសើរឡើង។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងអប់រំ អ្នកស្រី ឃួន វិច្ឆិកា មានប្រសាសន៍ថា ក្រសួងបានចាត់តាំងមន្ត្រីមួយក្រុមឲ្យចុះស៊ើបអង្កេតករណីនេះ ដែលនាំឲ្យមានការបញ្ឈប់ការតវ៉ា និងការប្រមូលផ្ដុំនៅសាលាផងដែរ។ អ្នកស្រីបន្តថា មន្ត្រីពីនាយកដ្ឋានអប់រំកំពុងធ្វើការលើរឿងនេះ ហើយលទ្ធផលនៃការស៊ើបអង្កេតនឹងបង្ហាញឲ្យដឹងពេលបញ្ចប់ការស៊ើបអង្កេត។
អ្នកស្រីលើកឡើងថា៖«ក្រសួងអប់រំបានរៀបចំក្រុមការងារដែលដឹកនាំដោយនាយកដ្ឋានអប់រំចុះទៅស៊ើបអង្កេត។ ការតវ៉ាក៏បានឈប់ហើយដែរ។ ពេលនេះ កំពុងស្វែងរកដំណោះស្រាយ ដូចនេះមិនទាន់មានលទ្ធផលនៅឡើយទេ»។
កាលពីឆ្នាំ២០២១ អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយឈ្មោះថាភាពជាដៃគូថវិកាអន្តរជាតិ (International Budget Partnership) បានដាក់ពិន្ទុឲ្យកម្ពុជា៣៣លើ១០០ ក្នុងការស្ទង់មតិចំហមួយរបស់ស្ថាប័ននេះ ដែលពិន្ទុនេះស្ទើរតែដូចគ្នាកាលពីឆ្នាំ២០១៩។ អង្គការនេះសរសេរថា៖ «ពិន្ទុដែលបង្ហាញថាមានតម្លាភាពគឺចាប់ពី៦១ឡើង ដែលវាអាចបង្ហាញថាប្រទេសនោះហាក់មានការបង្ហាញជាសាធារណៈគ្រប់គ្រាន់នូវឯកសារសម្រាប់គាំទ្រដល់ការជជែកដេញដោលទាក់ទងនឹងថវិកា»។
អង្គការធ្វើការឃ្លាំមើលអំពើពុករលួយនៅកម្ពុជា ឈ្មោះថាអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា (TI Cambodia) បានរាយការណ៍អំពីតម្លាភាពថវិការបស់កម្ពុជារវាងឆ្នាំ២០១៨ និង២០២៣ គឺមានកម្រិតទាប និងខ្វះការត្រួតពិនិត្យត្រឹមត្រូវ។ ស្ថាប័ននេះបានដាក់ចំណាត់ថ្នាក់កម្ពុជានៅលេខរៀងទី១៥០ក្នុងចំណោមប្រទេស១៨០កាលពីឆ្នាំ២០២២ ក្នុងតារាងសន្ទស្សន៍នៃការយល់ឃើញអំពីអំពើពុករលួយរបស់ខ្លួន។
ប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ អ្នកស្រី អ៊ុក ឆាយ៉ាវី ប្រាប់ខេមបូចាថា «នាយកសាលា និងសាកលវិទ្យាល័យមួយចំនួនបានប្រព្រឹត្តអំពើពុករលួយ កេងបន្លំថវិកាដែលរដ្ឋផ្ដល់ឲ្យប្រចាំឆ្នាំ»។ ជាលទ្ធផល អ្នកស្រីថា បានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់គុណភាពអប់រំ ក៏ដូចជាគ្រូ និងសិស្ស។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «ខ្ញុំជំរុញឲ្យក្រសួងធ្វើយ៉ាងណាឲ្យថ្នាក់ដឹកនាំសាលាចាយថវិកាឲ្យមានតម្លាភាព ហើយបើសិនជាមានភាពមិនប្រក្រតីត្រូវបានរកឃើញ នាយកសាលាគួរត្រូវដកចេញ ដូចនេះលោកគ្រូ អ្នកគ្រូនឹងមិនបាក់ទឹកចិត្តក្នុងការបង្រៀន» ៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស High School Director Probed for Alleged Misuse of School Funds; Teachers Call For His Dismissal
