គណនីហ្វេសប៊ុករបស់លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ត្រូវបានបើកឱ្យដំណើរ ការឡើងវិញហើយ បីសប្តាហ៍បន្ទាប់ពីក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យរបស់ Meta បានប្រកាសថា ខ្លួនបានណែនាំឱ្យផ្អាកគណនីហ្វេសប៊ុក និងInstagram របស់លោករយៈពេល៦ខែ។
នៅតែប៉ុន្មានថ្ងៃប៉ុណ្ណោះមុនការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា ឃ្លីបវីដេអូដែលជាកម្មវត្ថុនៃការស៊ើបអង្កេតរបស់ក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យ ក៏បើកមើលបានវិញដែរ ដែលជាឃ្លីបវីដេអូសុន្ទរកថាបែបអុជអាលផ្សាយបន្តផ្ទាល់កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែមករា ដោយក្នុងនោះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីបានគំរាមប្រើវិធានការផ្លូវច្បាប់ ឬ«ដំបង» ប្រឆាំងនឹងគូប្រជែងនយោបាយរបស់ខ្លួន។
ក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យ (Oversight Board) បានជំទាស់ទៅនឹងការសម្រេចថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនា របស់ក្រុមហ៊ុន Meta ក្នុងការរក្សាទុកឃ្លីបវីដេអូនោះ ដោយចេញនូវសេចក្ដីសម្រេចស្ថាពរមួយដែលតម្រូវឱ្យក្រុមហ៊ុន Meta លុបឃ្លីបវីដេអូនោះចោលក្នុងរយៈពេល៧ថ្ងៃ ។
ក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យបានលើកឡើងនៅក្នុងសេចក្ដីសម្រេចរបស់ខ្លួនយ៉ាងដូច្នេះ «នៅក្នុងឃ្លីបវីដេអូនៃករណីនេះ មានសេចក្ដីថ្លែការណ៍យ៉ាងច្បាស់អំពីចេតនាប្រព្រឹត្តហិង្សាប្រឆាំងនឹងគូប្រជែងនយោបាយរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដែលរំលោភគោលនយោបាយស្ដីពីអំពើហិង្សានិងការញុះញង់យ៉ាងជាក់ច្បាស់»។
«បើតាមច្បាប់ Meta ត្រូវអនុវត្តសេចក្ដីសម្រេចចិត្តស្ថាពររបស់យើង ទោះក្នុងករណីណាក៏ដោយ នៅក្នុងរយៈពេល៧ថ្ងៃ» នេះជាប្រសាសន៍របស់លោក Jeffrey Gelman អនុប្រធានស្ដីទីរបស់ក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យ ទទួលបន្ទុកទំនាក់ទំនងសាកល និងកិច្ចការសាធារណៈ នៅក្នុងអ៊ីម៉ែលមួយដែលផ្ញើតបមកកាន់សារព័ត៌មាន ខេមបូចា កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ។
អ៊ីម៉ែលដាច់ដោយឡែកមួយទៀតពីមន្ត្រីអ្នកនាំពាក្យរបស់ក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យដែលផ្ញើមក ខេមបូចា នៅថ្ងៃទី១ ខែកក្កដា បានសរសេរថា ជាធម្មតា ក្រុមហ៊ុន Meta មានចំណាត់ការបន្ទាន់ភ្លាមៗឆ្លើយតបទៅនឹងការសម្រេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សា ពោលគឺ «ក្នុងពេលតែប៉ុន្មានម៉ោងប៉ុណ្ណោះបន្ទាប់ពីការចេញផ្សាយ» ។
សារមួយចេញពី Meta Transparency Center នៅថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនា បានថ្លែងថា Meta ស្វាគមន៍សេចក្ដីសម្រេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យ និងថា៖ «Meta នឹងមានចំណាត់ការដើម្បីអនុវត្តតាមសេចក្ដីសម្រេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សា និងលុបចោលនូវមាតិកានោះ»។
នៅខណៈនៃការចុះផ្សាយអត្ថបទនេះ ក្រុមហ៊ុន Meta ពុំបានឆ្លើយតបនឹងសំណើសុំការអធិប្បាយថាតើមូលហេតុអ្វីបានជាគ្លីបវីដេអូនោះស្ថិតនៅលើហ្វេសប៊ុកដដែល ។
លោក ហ៊ុន សែន បានប្រកាសក្នុងសារតេឡេក្រាមរបស់គាត់ កាលពីថ្ងៃទី២៨ ខែមិថុនា ថា លោកនឹងឈប់ប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុក និងងាកមកប្រើតេឡេក្រាមវិញ ដោយសារវាមាន«ប្រសិទ្ធភាព»ជាង និងគ្មានបញ្ហា«ការលួចចូលប្រើប្រាស់» ដូចនៅលើហ្វេសប៊ុក។ ក្នុងពេលតែប៉ុន្មានម៉ោងប៉ុណ្ណោះបន្ទាប់ពីការចេញផ្សាយសេចក្ដីសម្រេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យនៅថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនា គណនីហ្វេសប៊ុក[របស់លោក ហ៊ុន សែន] ទំនងជាត្រូវបានបិទដំណើរការ ។
សារថ្មីមួយត្រូវបានបង្ហោះនៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុកដែលបើកឡើងវិញរបស់លោក ហ៊ុន សែន នៅវេលាម៉ោង១២និង៣២នាទីព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ និងមានបញ្ជាក់ឈ្មោះអ្នកសរសេរថាជាលោក ដួង តារា ជំនួយការកាន់ផ្នែកបណ្ដាញសង្គមរបស់លោក ហ៊ុន សែន ។ សារនោះបានអះអាងថា លោក តារា មានបំណងប្រើប្រាស់គណនីហ្វេសប៊ុកមួយនេះជាបន្តទៀត ។
សារនោះបានថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ខ្ញុំមិនចង់បាត់បង់ផេកដ៏សំខាន់ ដែលខ្ញុំបានប្រើពេល ១៣ឆ្នាំកន្លងមកនេះឡើយ ។ ខ្ញុំបានសម្រេចចិត្តយកប្រើឡើងវិញ និងសូមស្នើសុំរក្សាផេកនេះទុកបន្តប្រើជាប្រយោជន៍សង្គមជាតិ ទោះបីសម្ដេចតេជោ[ហ៊ុន សែន]មិនប្រើក៏ដោយ»។
លោក តារា បានប្រាប់ ខេមបូចា ថា ពីពេលនេះតទៅ ទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក ហ៊ុន សែន នឹងស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់លោក តារា និងជាកម្មសិទ្ធិរបស់លោក ពីព្រោះលោកបានបង្កើតវានៅឆ្នាំ២០១០ និងជា«អ្នកកាន់»ផេកនេះតាំងពីពេលនោះរហូតមក ។ លោកនឹងបង្ហោះព័ត៌មានសំខាន់ៗអំពីការអភិវឌ្ឍសង្គម និងព័ត៌មាននានាដើម្បីឱ្យប្រជាជនបានដឹងអំពីលោក ហ៊ុន សែន។
លោក តារា និយាយយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «សម្ដេច [ហ៊ុន សែន] បានសម្រេចចិត្តមិនប្រើវាទៀតទេ ហើយខ្ញុំយល់ឃើញថាវាមានប្រយោជន៍ ។ ខ្ញុំជាម្ចាស់ផេកនេះ ដែលខ្ញុំបានកាន់និងគ្រប់គ្រងវាកន្លងមក ។ ខ្ញុំបានសម្រេចចិត្តប្រើប្រាស់ផេកនេះជារបស់ផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ខ្ញុំ មិនពាក់ព័ន្ធនឹងសម្ដេចទេ»។
លោក តារា បានប្រាប់ ខេមបូចា ថា មានបណ្ដាញសង្គមធំៗចំនួនបីដែលលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីប្រើប្រាស់បច្ចុប្បន្ន រួមមាន តេឡេក្រាម, Twitter និង TikTok ។ លោកបានលើកឡើងថា ប្រទេសកម្ពុជាបានបង្កើតនិងដាក់ឱ្យប្រើប្រាស់កម្មវិធីបណ្ដាញសង្គមថ្មីមួយ ឈ្មោះថា Happy Watch ដែលស្រដៀងគ្នាទៅនឹងហ្វេសប៊ុកដែរ ដែលអ្នកប្រើប្រាស់អ្នកធ្វើការផ្សាយផ្ទាល់វីដេអូ និងបង្ហោះរូបភាពបាន ។
លោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល បានថ្លែងថា៖ «សម្ដេច [ហ៊ុន សែន] នៅតែប្រើប្រាស់តេឡេក្រាមដដែល រីឯ ដួង តារា ប្រើប្រាស់ហ្វេសប៊ុកក្នុងនាមជាមន្ត្រីដែលស្និទ្ធនឹងសម្ដេច និងគ្រាន់តែដើរតួជាអ្នកនាំពាក្យរបស់សម្ដេច»។ លោកបន្តថា៖ «ដើម្បីជាប្រយោជន៍ដល់ប្រជាជន គេអាចប្រើប្រាស់ទាំងពីរជម្រើស តេឡេក្រាម និងហ្វេសប៊ុក ដើម្បី[ប្រាស្រ័យទាក់ទង]ទៅសម្ដេច»។
លោកលើកឡើងថា លោក តារា នឹងទទួលខុសត្រូវចំពោះផេកហ្វេសប៊ុកនេះ ហើយអាទិភាពរបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី គឺផ្សាយព័ត៌មានទៅកាន់សាធារណជន ។
លោក ស៊ីផាន បន្ថែមថា៖ «ព័ត៌មានបន្ថែមទៀត សូមទាក់ទងផ្ទាល់ទៅលោក តារា អំពីការពិតជុំវិញការដែលលោកបានត្រឡប់មកប្រើប្រាស់ផេកហ្វេសប៊ុករបស់នាយករដ្ឋមន្ត្រីវិញ ពីព្រោះនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន មិនដែលមានប្រសាសន៍ពីរដងទេ គាត់មានប្រសាសន៍តែម្ដងៗទេ»។
នៅមុននេះ លោក ហ៊ុន សែន បានប្រកាសបដិសេធនូវរាល់ផេកហ្វេសប៊ុកទាំងអស់ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងឈ្មោះគាត់ ដោយលោកបានសរសេរតាមតេឡេក្រាមនៅថ្ងៃទី២៩ ខែមិថុនា ថា៖ «ពីថ្ងៃនេះតទៅ ផេកហ្វេសប៊ុកណាដែលមានឈ្មោះ ហ៊ុន សែន គឺជាផេកក្លែងក្លាយ»។
នៅក្រោយការចេញផ្សាយសេចក្ដីសម្រេច និងអនុសាសន៍របស់ក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យ ក្រសួងការបរទេសក៏បានប្រកាសនៅថ្ងៃទី៤ ខែកក្កដា ថា សមាជិកទាំង២២រូបនៃក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យរបស់ក្រុមហ៊ុន Meta ត្រូវបានហាមឃាត់មិនឱ្យចូលប្រទេសកម្ពុជាឡើយ។
យោងតាមការចុះផ្សាយរបស់ Khmer Times នៅមុននេះដែរ លោក តារា បានអំពាវនាវឱ្យប្រជាជនភ្ជាប់ទៅប្រព័ន្ធតេឡេក្រាមរបស់លោក ហ៊ុន សែន ដើម្បីឱ្យបានកើនចំនួនដល់១លាននាក់ នៅមុនការបោះឆ្នោតថ្ងៃទី២៣ ខែកក្កដា។ គិតត្រឹមវេលាម៉ោង៤និង៥០នាទីរសៀលថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ តេឡេក្រាម[របស់នាយករដ្ឋមន្ត្រី]មាន subscribers ៩៨៦ ៧១៨នាក់ ។ គណនីហ្វេសប៊ុករបស់លោកមានចំនួនអ្នកតាមដាន១៤លាននាក់ ។
លោក មាស នី អ្នកវិភាគនយោបាយ បានលើកឡើងថា ប្រជាជននៅតាមតំបន់ជនបទអាចនឹងចូលចិត្តតាមដានលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីនៅលើហ្វេសប៊ុកជាង ពីព្រោះសេវាអ៊ីនធឺណិតរបស់ពួកគេនៅមានល្បឿនយឺត ។
លោក មាស នី បានលើកឡើងយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «បើធៀបគ្នា TikTok ត្រូវការអ៊ីនធឺណិតច្រើន ដូច្នេះ ប្រសិនបើប្រជាជនរស់នៅតាមតំបន់ជនបទ ពួកគាត់មិនអាចមានសំណាងច្រើនក្នុងការប្រើប្រាស់អ៊ីនធឺណិតនោះទេ»។ លោកបន្តថា៖ «នេះជាហេតុផលមួយក្នុងចំណោមហេតុផលផ្សេងទៀត ដែលបង្ហាញថា សារដែលនាយករដ្ឋមន្ត្រីបញ្ជូនចេញតាមរយៈ TikTok ឬ Telegram ពុំបានច្រើនដូចនៅលើហ្វេសប៊ុកឡើយ»។
សេចក្ដីសម្រេចកាលពីខែមិថុនា របស់ក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យ បានជំទាស់ទៅនឹងការសម្រេចរបស់ក្រុមហ៊ុន Meta ក្នុងការរក្សាទុកវីដេអូនៅលើបណ្ដាញសង្គមសម្រាប់ជាតម្លៃនៃព័ត៌មាន ដោយនិយាយថា វិសាលភាពដែលលោក ហ៊ុន សែន អាចធ្វើបាននៅលើបណ្តាញសង្គមបានធ្វើឱ្យការគំរាមកំហែងនេះ រីករាលដាលកាន់តែទូលំទូលាយ ។
សេចក្ដីសម្រេចនោះបានលើកឡើងយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ក្រុមប្រឹក្សាយល់ឃើញថា ក្រុមហ៊ុន Meta មានកំហុសដែលអនុវត្តលក្ខខណ្ឌតម្លៃនៃព័ត៌មាននៅក្នុងករណីនេះ ដោយសារតែគ្រោះថ្នាក់ដែលបង្កដោយការអនុញ្ញាតឱ្យមាតិកានោះបន្តស្ថិតនៅលើបណ្ដាញសង្គម មានទម្ងន់ធ្ងន់ជាងគុណតម្លៃប្រយោជន៍សាធារណៈរបស់មាតិកានោះ»។
ក្រុមប្រឹក្សាត្រួតពិនិត្យក៏បានផ្ដល់អនុសាសន៍ផងដែរ ឱ្យផ្អាកផេកហ្វេសប៊ុក និង Instagram របស់លោក ហ៊ុន សែន រយៈពេល៦ខែ ។ ផ្ទុយពីសេចក្ដីសម្រេចរបស់ក្រុមប្រឹក្សាចំពោះករណីឃ្លីបវីដេអូអនុសាសន៍របស់ខ្លួននេះពុំមែនជាការបិទផ្លូវតវ៉ាជាស្ថាពរនោះទេ ហើយហ្វេសប៊ុកមានពេល៦០ថ្ងៃ ដើម្បីឆ្លើយតប៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Hun Sen’s Facebook Page, Incendiary Video Back Up Days Before Election
