សមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា

ជនជាតិដើមភាគតិចព័រក្នុងខេត្តបាត់ដំបងប្រឈមការបាត់បង់​ដី​សហគមន៍ ខណៈការស្នើសុំចុះបញ្ជីដីសមូហភាពជិត១០ឆ្នាំមិនទាន់បានលទ្ធផល

លោក ឆឺត ឈន ប្រធានសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព័រ ចង្អុលបង្ហាញដីចម្ការវិលជុំ ក្នុងសំឡូត ខេត្តបាត់ដំបង។ រូបថតនៅថ្ងៃទី១៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២។ រូបថតដោយ៖ សុខ សាវី
លោក ឆឺត ឈន ប្រធានសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព័រ ចង្អុលបង្ហាញដីចម្ការវិលជុំ ក្នុងសំឡូត ខេត្តបាត់ដំបង។ រូបថតនៅថ្ងៃទី១៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២។ រូបថតដោយ៖ សុខ សាវី

«ខ្ញុំបានប្រពន្ធបែកពីម៉ែឪមកកាប់ឆ្ការធ្វើចម្ការបី​គ្រួសារ៦១ហិកតា ដាំស្វាយដាំអី​ស្ទើរ​៧០​ភាគរយ ឃុំគេទារយក៤០ហិកតា ខ្ញុំអត់ព្រមក្រោយមក​គេទារ៣០ហិកតា​ បើយើងមិនព្រមឱ្យ ទេ គេគំរាមថាយកទាំងអស់អ្នកស្រី គឹមលី ជាមេឃុំថា» ជនជាតិដើមភាគតិចម្នាក់បាន​បាន​លើកឡើង។

ស្គមស្តើងសម្បុរសណ្តែកបាយលោក ហ៊ុន ប៉ោង វ័យ៥១ឆ្នាំបានរៀបរាប់ថា មន្រ្តីឃុំគេថា​ដក​ដី​ពួកគាត់ទៅ ដើម្បីលក់ឱ្យឈ្មួញយកថវិកានេះឱ្យមន្រ្តីឃុំយកមកចែកគ្នា ។

ជនជាតិដើមភាគតិចព័រភ្នំរៃរូបនេះបន្តថា ដីរបស់ពួកគាត់បីគ្រួសារបានប្រើកម្លាំង​ញើស​ឈាម​កាប់ឆ្ការតាំងពីឆ្នាំ២០០១ មានដាំដុះដំណាំធំៗនិងធ្វើចម្ការវិលជុំរហូតមក ដែលដីនេះ​ស្ថិតក្នុង​ដី​សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចដែលបម្រុងចុះបញ្ជីជាដីសមូហភាព ។

ស្លៀកខោជើងវែងពណ៌គគីរ អាវយឺតដៃខ្លីពណ៌ខៀវ​ដោយនិយាយសម្តីរដឺន​របៀបជនជាតិ​ដើម​ភាគតិចព័រ ហ៊ុន ប៉ោង បានបន្ថែមថា ក្នុងអំឡុងឆ្នាំ២០១៨ និង២០១៩ អ្នកស្រី គឹមលី ជាអតីតមេឃុំតាតោក ស្រុក​សំឡូត ខេត្តបាត់ដំបង បានចេញលិខិតកោះហៅមួយខែ​បីដង​ដើម្បីឱ្យពួកគាត់ចូល​ខ្លួនដោះស្រាយដីដោយ​​គេចោទថា កាប់ចូលដីកញ្ចប់របស់ឃុំ។

លោក ហ៊ុន ប៉ោង បញ្ជាក់ថា៖ «គេហៅខ្ញុំទៅដោះស្រាយច្រើនលើកណាស់ដើម្បី​ដកហូតដី​ខ្ញុំមិនឱ្យទេ! ខ្ញុំខំកាប់ញើសឈាមខ្ញុំ! ក្រុមប្រឹក្សាឃុំគេគំរាមថា​មិនឱ្យទេគេយកប៉ូលិសមក! គេថាបើមិនឱ្យគេទេត្រៀមលុយឡើងខេត្តទៅ! ខ្ញុំមិនឱ្យទេទុកចែកកូនខ្ញុំ ពេលវារៀនចប់​មកអាចឱ្យវាដាំធុរេន សាវម៉ាវអីបាន»

សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព័រស្ថិតនៅភូមិភ្នំរៃ ឃុំតាតោក ស្រុកសំឡូត ដែលស្ថិតក្នុង​តំបន់ដាច់ស្រយាល ដែលជាអតីតសមរភូមិក្តៅសម័យរដ្ឋកម្ពុជា​បានបន្សល់ទុកនៅ​គ្រាប់មីន​និងយុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះរាយប៉ាយនៅឡើយតំបន់នេះ​មានចម្ងាយប្រមាណ​ជាង១០០​គីឡូម៉ែត្រ​ពីក្រុងបាត់ដំបង ។

ជនជាតិដើមភាគតិចព័របច្ចុប្បន្នមាន១៦៣គ្រួសារ មានមនុស្សសរុប៥៦៥នាក់ ស្រ្តី២៦៩ មាន១៣៦ខ្នងផ្ទះ។ សហគមន៍នេះត្រូវបាន​ក្រសួងមហាផ្ទៃនិងក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ​ទទួលស្គាល់ជាផ្លូវការនៅខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៣។

ថ្វីត្បិតតែមានការយល់ព្រមចុះបញ្ជីនិងទទួលស្គាល់អត្តសញ្ញាណជនជាតិដើមភាគតិចព័រខាងលើពីក្រសួងជំនាញ ប៉ុន្តែ រហូតដល់បច្ចុប្បន្ននេះដីធ្លី​ក្នុងសហគមន៍នេះមិនទាន់បាន​ចុះបញ្ជី​ជា​ផ្លូវការ ជាដីសមូហភាពនៅឡើយ ជាហេតុ ផលមួយដែលក្រុមជនជាតិដើម​ភាគតិច​មានការ​ព្រួយបារម្ភពីការរឹបអូសនិងរំលោភបំពានពីអ្នកមកពីខាងក្រៅ និងអាជ្ញាធរជាដើម។

បើតាមសមាជិកជនជាតិដើមភាគតិចព័រឱ្យដឹងថា ក្រៅពីបម្រុងដកហូតដីពីសមាជិក​សហគមន៍​ខាងលើ៣០ហិកតា​ទៅចែកគ្នា។ មន្រ្តីក្រុមប្រឹក្សាឃុំតាតោក បានដកហូតដី​ប្រមាណ៤០ហិកតាពីសមាជិកសហគមន៍៥គ្រួសារ បានសម្រេចម្តងរួចទៅហើយ​នៅ​ចុង​ឆ្នាំ២០២១។

ប្រជាសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព័រផ្តល់បទសម្ភាសន៍ដល់អ្នកសារព័ត៌មាន​ នៅស្រុកសំឡូត ខេត្តបាត់ដំបង។ រូបថតនៅថ្ងៃទី១៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២។ រូបថតដោយ៖ សុខ​ សាវី

សក់ស្លូតសិតពុះកណ្តាលសម្បុរស្រអែមក្នុងវ័យ២០ឆ្នាំផ្លាយ អ្នកស្រី ស៊ើប សុផា ជា​ជនជាតិ​ដើមភាគតិចព័រ បាននិយាយថា ដីពួកគាត់៥គ្រួសារប្រមាណ៦០ហិកតា ដែលពួកគាត់​កាប់​ឆ្ការ​តាំងពីឆ្នាំ២០០១មកសម្រាប់ធ្វើ ចម្ការវិលជុំ និងមានដាំដំណាំធំៗ ខ្លះផងត្រូវបាន មន្រ្តីឃុំ​ដកហូតអស់ពាក់កណ្តាលដោយគេថាកាប់ចូលដីបម្រុងទុករបស់ឃុំ។

ពាក់អាវយឺតពណ៌សដៃខ្លី ខោការ៉ូ ដៃម្ខាងកណ្តៀតកូនប្រុសតូចផង អ្នកស្រី សុផា បន្ថែមថា ពួកគាត់បានបង្ខំចិត្តយល់ ព្រមផ្តិតមេដៃឱ្យមន្រ្តីឃុំដោយមិនហ៊ានតតាំង​ជាមួយគេ​ព្រោះមាន​ការភ័យខ្លាចហើយណាមួយមន្រ្តីឃុំបាន ចេញលិខិតកោះអញ្ជើញ​ពួកគាត់​ប្រហែល​ជាង១០​ដង​មកហើយ តែពួកគាត់មិនដែលទៅ។

ក្នុងសំដីមួយៗអ្នកស្រីបានឱ្យដឹងទៀតថា ខ្លឹមសារក្នុងលិខិតនោះសរសេរថាអញ្ជើញឱ្យចូល​ទៅ​ដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លី។ ប៉ុន្តែដោយមានលិខិតអញ្ជើញច្រើនលើកពេកពួកគាត់​ទាំង​៥គ្រួសារ​​បាន​ដាច់ចិត្តចូលទៅតាមការកោះ អញ្ជើញរបស់មន្រ្តីឃុំនៅថ្ងៃទី១៩ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២១ ដោយជួបជុំនៅផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋលោក នាម ណូក  ដោយគ្មាន វត្តមានប្រធាន​សហគមន៍។

អ្នកស្រី សុផា ថ្លែងថា៖ «ឃុំគេហៅទៅនិយាយថាថ្ងៃនេះនិយាយឱ្យដាច់ស្រេចគ្នា! គេថា​ដី​របស់កញ្ចប់ឃុំទុកចែកគ្នា ថាយើងកាប់លើដីគេ! គេឱ្យយើងតែ៣០ហិកតា បើមិនព្រម​គេហៅយើងទៅឃុំរហូត គេហៅទៅគេនិយាយតែដដែលៗប្តីខ្ញុំក៏បង្ខំចិត្តផ្តិតឱ្យគេទៅ»

អ្នកស្រីបន្ថែមថា ខណៈពេលនោះមានអ្នកស្រី គឹមលី ជាមេឃុំតាតោក ជាអ្នកដឹកនាំប្រជុំ​ដោយមាន​ការចូលរួមពីមន្រ្តីក្រុមប្រឹក្សាឃុំ មេភូមិ និងមានទាហានម្នាក់​ដែលគេស្គាល់ថា​ជា​ឈ្មួញដីមកពីភ្នំពេញផងដែរ។ អ្នកស្រីបន្ថែមថា ក្រោយ ពីបង្ខំចិត្តផ្តិតមេដៃ​ឱ្យដីទៅ​មន្រ្តីឃុំ​រួចមកបច្ចុប្បន្នពួកគាត់សល់ដីបន្តិចបន្តួចសម្រាប់ធ្វើចម្ការវិលជុំ ធ្វើហូបមិនគ្រប់នោះទេ​ពេលខ្លះទៅស៊ីឈ្នួលដាំល្មៀត ពោត ដំឡូង ឱ្យគេដើម្បីបង្គ្រប់ការខ្វះខាត។

អ្នកស្រី សុផា ឱ្យដឹងថា៖ «ដីយើងសល់តិចដាំដំណាំឆ្លងកាត់១ឆ្នាំ២ទៅ៣ហិកតាឆ្នាំក្រោយ​ដូរទៅដាំកន្លែងផ្សេងបើយើងមានដីច្រើន យើងដាំឆ្លាស់គ្នាទើបបានហូប ដាំដដែលៗ​អត់​បានផលទេ​ព្រោះមិនបានដាក់ជី»អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំចង់ បានដីខ្ញុំមកវិញនិងចង់​ឱ្យ​មាន​ការចុះបញ្ជីដីធ្លីសមូហភាពឱ្យសហគមន៍ខ្ញុំបានលឿនមកកុំឱ្យគេមកយកទៀត »

ទាក់ទងការលើកឡើងនេះមេភូមិភ្នំរៃលោក ដៀប ឌី បដិសេធមិននិយាយរឿងការ​ដកហូតដី​ប្រជាពលរដ្ឋខាងលើនោះទេ នៅពេលមានការសាកសួរ​បើទោះបីជាលោកមានវត្តមាន​ពេល​នោះដែរ។ ប៉ុន្តែលោកបានលើកឡើងថា កន្លងទៅ សមាជិកជនជាតិដើមភាគតិច ខ្លះគាត់​ខ្វះ​ខាត និងមានជម្ងឺឈឺឆ្កាត់អីគាត់បានផ្ទេរដីឱ្យអ្នកផ្សេងដើម្បីបានកំរ៉ៃយកមកដោះស្រាយ។

លោក ដៀប ឌី ថ្លែងថា៖ «យើងពិបាកហាមឃាត់គាត់ណាស់ គាត់ខ្វះខាត គាត់ផ្ទេរដីឱ្យអ្នក​ផ្សេងយកលុយមកដោះស្រាយផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារ​»

ចំណែកលោកជំទប់ទី២ឃុំតាតោក លោក អ៊ឹម ម៉ាត ដែលមានវត្តមានក្នុងការដកហូតដីពី​ពលរដ្ឋដែរ​នោះបាន ឱ្យដឹងថាប្រជាពលរដ្ឋ៥គ្រួសារខាងលើបានកាប់ដីរំលោភ​ចូល​ដី​បម្រុង​ទុករបស់ឃុំ។ គាត់យល់ព្រមផ្តិតមេដៃ ប្រគល់ឱ្យឃុំពាក់កណ្តាលវិញ គឺ៣០ហិកតាក្រោយ​សម្របសម្រួលគ្នាគឺគ្មានការបង្ខិតបង្ខំនោះទេ។

ចំពោះសំនួរសួរថាដីដែលដកហូតនោះថាឃុំយកទៅធ្វើអ្វី? លោក អ៊ឹម ម៉ាត បានបញ្ជាក់ថា ៖ «វាជាកិច្ចការងារដែលខ្ញុំដឹមកដល់!ហើយស្រុកក៏ដឹងលឺដែរមិនទាន់មានផែនការធ្វើអ្វីនោះទេរក្សាទុកសិន!»លោកបន្ថែមថា៖ «ប្រជាពល រដ្ឋលើកឡើងថាឃុំយកទៅចែកគ្នានោះ​វាគ្រាន់​តែជាពាក្យ​ចចាមអារាម​ប៉ុណ្ណោះ»

លោក អ៊ឹម ម៉ាត់ ជំទប់ទីពីរឃុំតាតោក ស្រុកសំឡូត ខេត្តបាត់ដំបង ផ្តល់បទសម្ភាសន៍ដល់អ្នកសារព័ត៌មាន។ រូបថតនៅថ្ងៃទី១៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២។ រូបថតដោយ៖ សុខ សាវី 

ផ្ទុយពីការលើកឡើងរបស់លោកជំទប់ទី២ឃុំខាងលើ អ្នកស្រី គឹមលី អតីតមេឃុំតាតោក បាន​បញ្ជាក់ច្បាស់ថា ដីដែលដកហូតពីប្រជាពលរដ្ឋ៥គ្រួសារចំនួន៣០ហិកតា​នោះ​យក​ទៅ​ចែកឱ្យ​មន្រ្តីឃុំម្នាក់៥ហិកតានិងមានដល់ថ្នាក់ស្រុកទៀតជាការលើកទឹកចិត្តដែលពួកគាត់ខំតស៊ូយូរ​មកហើយ។

លោកស្រី គឹមលី បញ្ជាក់ថា៖ «ដីហ្នឹងយើងយកមកបែងចែកជារបបក្រុមប្រឹក្សាឃុំម្នាក់​៥ហិកតា មកចែកគ្នាអញ្ចឹងទៅណា! មានដល់ស្រុកដល់អីទៀតណា! យើងចែករំលែកគ្នា​ព្រោះវាអស់ដីណាទៀតហើយ !ព្រោះ តស៊ូតាំងពី ជំនាន់អតីតមកណាអូន! យើងបានដី​ម្នាក់៥ហិកតា ទុកជាកេរ្តិ៍អាករទៅណា! »។ អ្នកស្រីគឹមលីបន្ថែមថា៖ «លោកអភិបាលស្រុក​គាត់​មក​ទិញដីប្រជាជនម្តុំហ្នឹងដែរដាំទុរ៉េន ហើយវាជាប់ចម្ការធុរេនគាត់ប្រជាជន​ជូន​លោកអភិបាល៥ហិកតាដែរទៅ!»

ថ្វីត្បិតអ្នកស្រី គឹមលី មិនមានតំណែងជាមេឃុំតាតោក ទៀតក៏ដោយ ប៉ុន្តែបច្ចុប្បន្ននេះ​គាត់​នៅ​មានតួនាទីជាប្រធានគណបក្សប្រជាជន​ប្រចាំឃុំតាតោក​ដែលនៅមានឥទ្ធិពល​នៅឡើយ​ អ្នកស្រីបានរំលឹកថា ប្រជាពលរដ្ឋ៥គ្រួសារ ខាងលើនេះគាត់មុនដំបូង​មានដីតិចតួចនោះទេ គាត់បានកាប់រានចូលដីបម្រុងទុករបស់ឃុំទើបមានការហៅមក ដោះសា្រយសម្របសម្រួល​បែងចែកគ្នា ។ អ្នកស្រីបន្តថា អាជ្ញាធរគ្រោងចុះវាស់វែងធ្វើប្លង់ទន់ឱ្យ​ពួកគាត់ម្នាក់៥ហិកតា ប៉ុន្តែដោយសារភ្លៀងធ្លាក់ខ្លាំងពេក​ទើបពន្យាពេលក្នុងការវាស់វែង។

អ្នកស្រីបន្ថែមថា ចំណែកប្រជាពលរដ្ឋលោក ហ៊ុន ប៉ោង និងប្រជាពលរដ្ឋពីរគ្រួសារទៀត​ដែលកាប់រុករានចូលដី បម្រុងទុករបស់ឃុំដែរនោះមិនទាន់យល់ព្រមប្រគល់ដីឱ្យ​ឃុំ៣០​ហិកតា​ក្នុងចំណោមដី៦០ហិកតានៅឡើយទេ ពេលខាងមុខនេះអាជ្ញាធរនឹងកោះហៅ​មក​ដោះស្រាយទៀត។

ទោះបីយ៉ាងណា លោក ឆឺត ឈន ប្រធានសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព័រ បានប្រតិកម្ម​នឹងការដកហូតដី​ពីសមាជិក​សហគមន៍របស់គាត់​ដូច្នេះដោយលោកចាត់ទុកថាវាជាអំពើ​ខុស​ច្បាប់​ព្រោះដីទាំងនេះស្ថិតនៅក្នុងដីរបស់សហគមន៍​ដែលគ្រោងចុះបញ្ជីជាដីសមូហភាព​ដែល​មានការដឹងលឺពីក្រសួងពាក់ព័ន្ធ អាជ្ញាធរគ្មានសិទ្ធិដកហូតនិងចាត់ ចែងបែងចែកឱ្យអ្នកណា​បាន​នោះទេ។

ក្នុងទឹកមុខមាំលោក ឆឺត ឈន បានបញ្ជាក់ថា ការដកហូតដីឱ្យអាជ្ញាធរឃុំ នេះហាក់មិន​គោរព​តាមលិខិតរបស់រដ្ឋបាលខេត្តបាត់ដំបងដែលឱ្យ អាជ្ញាធរស្រុកនិងស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​ដាក់​វិធាន ការការពារដីរបស់សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចដែលត្រៀមចុះបញ្ជីកម្មសិទ្ធិ​សមូហភាព។ លោកបន្ថែមថា កន្លងទៅអាជ្ញាធរធ្លាប់ចេញលិខិតកោះហៅលោក​ក្នុងនាម​ប្រធានសហគមន៍ឱ្យចូលសម្របសម្រួលដកហូតដីពីសមាជិកសហគមន៍ប្រហែល២០លើកដែរតែលោកមិនចូលព្រោះដឹងថាអាជ្ញាធរចង់ដកហូតដីសហគមន៍ ក្រោយមកឆ្លៀតពេល​លោកចុះទៅខេត្តក្រចេះ អាជ្ញាធរឃុំហៅសមាជិកសហគមន៍ទៅផ្តិតមេដៃដកហូតដីតែម្តង។

លោក ឆឺត ឈន បញ្ជាក់ថា៖ «ដីសហគមន៍ត្រៀមចុះបញ្ជីដីសមូហភាពហើយ​អាជ្ញាធរបែរ​ជាទៅ​ដកយករបស់គេវាខុសនឹងច្បាប់ ហើយដីនេះស្ថិតនៅក្នុងតំបន់វិនិច្ឆ័យនៅឡើយ មួយទៀត​ថែមទាំងមិនជួយការពារដីសហគមន៍បែជាដកហូតយកទៅចែកគ្នាទៅវិញ»

ក្នុងលិខិតរបស់រដ្ឋបាលខេត្តមួយច្បាប់ចុះហត្ថលេខាដោយលោក ប្រាជ្ញ ចន្ទ ជាអភិបាល​ខេត្ត​បាត់ដំបង ចុះថ្ងៃទី១៤ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០១៤ ផ្ញើជូនលោកអភិបាលស្រុកសំឡូត​និង​នាយខណ្ឌ​រដ្ឋបាលព្រៃឈើស្នើឱ្យចាត់វិធានការបណ្តោះអាសន្នលើការរុក​រានទន្រ្ទានដី​និង​ដី​សហគមន៍​ជនជាតិដើមភាគតិចព័រដែលកំពុងរង់ចាំការចុះបញ្ជីដីសហគមន៍ជាកម្មសិទ្ធិ​សមូហភាព។

ស្លាកសញ្ញាមីនដាក់មុខចម្ការប្រជាពលរដ្ឋ នៅផ្លូវចូលសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព័រ ក្នុងស្រុកសំឡូត ខេត្តបាត់ដំប​ង។ រូបថតនៅថ្ងៃទី១២ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២។ រូបថតដោយ៖ សុខ សាវី

លោក អ៊ិន គង់ជិត មន្រ្តីសម្របសម្រួលអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ ប្រចាំខេត្តបាត់ដំបង ​និង​ប៉ៃលិនដែលបានចុះស៊ើប អង្កេតតំបន់​សហគមន៍ខាងលើ បានឱ្យដឹងថា​ការចោទប្រកាន់​សមាជិកសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព័រថាកាប់រុករានដីបម្រុងរបស់ឃុំនេះមិនត្រឹមត្រូវនោះ​ទេ ព្រោះថាកន្លងមកអាជ្ញាធរពុំដែលបានវាស់វែងកំណត់ព្រំ រឺជូនដំណឹង​ដល់ពួកគាត់​ឱ្យបានដឹងនោះឡើយ។

លោកបន្ថែមថា សមាជិកជនជាតិដើមភាគតិចខាងលើបានកាប់រុករានដីដើម្បីដាំដំណាំ​ជា​លក្ខណៈចម្ការវិលជុំ តាមប្រពៃណីតាំងពីឆ្នាំ២០០១មករហូតដល់ឆ្នាំ២០១៨-២០១៩ ទើបថា​ជាដីបម្រុង​ទុក​របស់​ឃុំ​នៅពេលដែលដីស្រឡះអស់ទៅហើយ វាដូចជាកេង​ចំណេញ​លើ​សហគមន៍ពេក ណាមួយ​វាខុស​នឹងច្បាប់ភូមិបាលផងដែរ។

លោក គង់ជិត បន្ថែមថា៖ «កន្លងមកមានឈ្មួញទិញដីខ្លះបានចូលមកទិញដី​របស់នៅក្នុង​សហគមន៍​ជនជាតិដើមភាគតិចព័រនេះ​ក្នុងនោះក៏មានសមាជិក​សហគមន៍ផងដែរ»។ លោក​បន្ថែមថា៖ «ពួកឈ្មួញទាំងនោះបានព្យាយាមបំបែកពួកគេចេញពីសហគមន៍​ដោយ​តម្រូវ​ឲ្យបំបែកក្បាលដីរបស់ខ្លួនធ្លាប់អាស្រ័យផល ចេញពីក្បាលដីមូហភាព​ដោយ​ផ្តល់​តម្លៃ​ខ្ពស់។ ទន្ទឹមនឹងនោះក៏មានសកម្មភាពការរុករានទន្ទ្រានដីសមូហភាព​របស់​សហគមន៍​ជាបន្តបន្ទាប់ផងដែរ»

​ធ្លាប់ធ្វើជាកងទ័ពនិងពិការជើងម្ខាងដោយសង្គ្រាមនឹងមានឈើច្រត់មួយគូក្បែរខ្លួនផង លោក ឆឺត ឈន ប្រធាន សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព័រ​បានឱ្យដឹងថាសហគមន៍​លោកបាន​ដាក់​លិខិតស្នើសុំទៅកាន់អាជ្ញាធរ និងក្រសួងពាក់ព័ន្ធដើម្បីសុំចុះបញ្ជីដីសហគមន៍ជាកម្មសិទ្ធិ​សមូហភាព​តាំងពីឆ្នាំ២០១៣ មកម្លេះប៉ុន្តែមកទល់ពេលនេះមិន ទាន់បានចុះបញ្ជី​ស្របច្បាប់​នៅឡើយ។

លោកបន្ថែមថា ដីសហគមន៍ដែលត្រៀមចុះបញ្ជីនោះមានជាង៣ពាន់ហិកតា​ចែក​ជាដី​៥​ប្រភេទ​ក្នុងនោះដីចម្ការ​វិលជុំ​ ២​៣៥០ហិកតា​ដីបម្រុងទុក ១ ៣៦០ហិកតា ដីកប់សព ៦ហិកតាដីព្រៃអារក្ស៧ហិកតា និងដីលំនៅដ្ឋាន២២០ហិកតា។

លោក ឈន បន្តថា៖ «ដោយសារការយឺតយ៉ាវក្នុងការចុះបញ្ជី បច្ចុប្បន្ននេះ​ដីសហគមន៍​ត្រៀម​ចុះបញ្ជីបានបាត់បង់ ប្រមាណ​៣០​ភាគរយ​ដោយមានការលួចរុករាន​និងលួចលក់ជា​បន្តបន្ទាប់​ដែលសហគមន៍ពិបាកនឹងរក្សាការពារ» លោកបន្ថែមថា៖ «សមាជិក​សហគមន៍ខ្លះលក់​និង​ខ្លះមិនយល់បានចាញ់បោកតាមការអូសទាញពីឈ្មួញដីនិងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានខ្លះ ឱ្យងាកមក​ចុះបញ្ជីជាឯកជនដើម្បីអាចមានសិទ្ធិលក់រឺបញ្ចាំធនាគារបានជាដើម»

លោក ឆឺត ឈន បានបន្ថែមទៀតថា លោកបានដើរពន្យល់​សមាជិកសហគមន៍​ឱ្យគាត់យល់​ពីការ​ចុះបញ្ជីដីជាលក្ខណៈ ឯកជននិងលក្ខណៈសមូហភាព។ បច្ចុប្បន្ននេះពួកគាត់បាន​យល់​ដឹងភាគច្រើន ហើយនឹងបានងាកមកចូលរួមការចុះបញ្ជីដីធ្លីជាសមូហភាពវិញ​អស់ហើយ ​នៅ​សល់ប្រហែលជា១០គ្រួសារទៀតប៉ុណ្ណោះក្នុងចំណោមជាង១០០គ្រួសារ ដែលមិនទាន់​យល់​ហើយ​នៅចាញ់ការអូសទាញ។

ចំណែកលោក អ៊ុន ខែម មេឃុំតាតោក ទើបឡើងកាន់តំណែងថ្មី​បានបដិសេធធ្វើអត្ថាធិប្បាយ​ជុំវិញមេឃុំចាស់ដែលដកហូតដីពីសមាជិកសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចខាងលើដោយ​លោកមិនដែលទទួលបានព័ត៌មាននេះនោះទេ ដោយលោកថាទើបតែឡើងមេឃុំថ្មី។ ទោះបី​យ៉ាងណា ​ជុំវិញការចុះបញ្ជីដីធ្លីសមូហភាពជូនសហគមន៍គឺមិនទាន់នោះទេ។ ដោយអាជ្ញាធរ​កំពុងរៀបចំសាលាកបត្រដាក់ជូនខាងបរិស្ថាននិងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធដើម្បីស្នើសុំធ្វើអនុប្រយោគដីតំបន់នេះ ដើម្បីកាត់ឆ្វៀលវាស់វែងបែងចែកជូនប្រជាពលរដ្ឋប្រើប្រាស់​ព្រោះដីនេះស្ថិតក្នុង​តំបន់ព្រៃអភិរក្ស។

លោក អ៊ុន ខែម ថ្លែងថា៖ «អាជ្ញាធរត្រៀមដំណើរការចុះវាស់វែងជូនប្រជាពលរដ្ឋក្នុង​សហគមន៍​ទាំងដី​ឯកជននិងដីសមូហភាពនៅ​ពេល​ដែលធ្វើអនុប្រយោគកាត់ឆ្វៀលរួច តែថ្នាក់លើមិនទាន់ដាច់​ស្រេច​ថាចុះនៅពេលណានោះទេ ដឹងតែត្រៀមវាស់វែងពេលខ្លីខាងមុខនេះហើយ»

បន្ថែមពីនោះលោកបញ្ជាក់ថា ដោយតំបន់ឃុំតាតោកនេះធ្លាប់ជាសមរភូមិក្តៅ​ហើយបន្សល់​ទុក​នៅគ្រាប់មីន និងយុទ្ធភ័ណ្ឌមិនទាន់ផ្ទុះរាយប៉ាយ ខាងមន្រ្តីស៊ីម៉ាកកំពុងធ្វើការ​បោស​សម្អាត​ចាប់ពីផ្លូវបំបែកចូលភូមិ។

ក្នុងច្បាប់ភូមិបាលមាត្រាទី២៣ បានចែងថា សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចជាក្រុម​មនុស្ស​ដែលរស់នៅលើដែនដីនៃព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជាដែលសមាជិកទាំងអស់ត្រូវបង្ហាញនូវការ​ឯកភាពពីជាតិពន្ធ សង្គមវប្បធម៌ និងសេដ្ឋកិច្ច ប្រតិបត្តិ និងការរស់នៅតាមប្រពៃណី​និងការ​ដាំដុះលើដីដែលខ្លួនកាន់កាប់ទៅតាមក្បួនខ្នាតទំនៀមទំលាប់នៃការប្រើប្រាស់ជាសមូហភាព។ ក្នុងពេលរង់ចាំការកំណត់តាមផ្លូវច្បាប់នូវលក្ខន្តិក្កៈ​របស់សហគមន៍ក្រុម​ដែលមានជាក់ស្តែង​មកទល់បច្ចុប្បន្ននេះ និងបន្តគ្រប់គ្រងសហគមន៍និងអចនវត្ថុរបស់ខ្លួនតាមប្រពៃណីហើយត្រូវ​អនុវត្តតាមបញ្ញតិនៃច្បាប់នេះ។

សាលាឃុំតាតោក ស្រុកសំឡូត ខេត្តបាត់ដំបង។ រូបថតនៅថ្ងៃទី១៤ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២២។ រូបថតដោយ៖ សុខ សាវី

លោក អ៊ូ ដារី អតីតប្រធានមន្ទីរដែនដីនគរូបនីយកម្មខេត្តបាត់ដំបង ទើបឡើងជាអភិបាលរង​ខេត្តថ្មីៗ​បានបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរបានគិតដល់ការចុះបញ្ជីរបស់ពួកគាត់ហើយ កំពុងដំណើរការ​តាម​ជំហាន ដែលបច្ចុប្បន្ននេះដល់ជំហានកំណត់ព្រំហើយ។ ប៉ុន្តែតំបន់នេះវាសង្ស័យមានមីន មន្រ្តីជំនាញមិនទាន់អាចចុះកំណត់ព្រំកើតទេ ទាល់តែរងចាំការងារបោសសម្អាតមីនរួច។

លោក អ៊ូ ដារី ថ្លែងថា៖ «ចឹងក៏យើងចាប់ផ្តើមនីតិវិធីដើររកដៃគូដើម្បីធ្វើការដោះមីន បានយើង​កំណត់បាន ចឹងហាស! វាអត់មានដៃគូរយើងនៅរងចាំមានតែប៉ុណ្ណឹងទៅ! យើងអាចចុះ​បញ្ជី​ជូនពួកគាត់បានហើយដោយសារតែគាត់បានដាក់ពាក្យស្នើរហើយ ដោះមីនហើយយើង​ត្រៀម​ខ្លួន​ជាស្រេចដើម្បីចុះបញ្ជីជូនពួកគាត់»

ទោះបីយ៉ាងណាយើងជិះតាមផ្លូវបំបែកចូលភូមិភ្នំរៃតាមផ្លូវក្រួសក្រហមដែលមានចម្ងាយ​ប្រហែល២០គីឡូមែត្រ ឃើញមានក្រុមមន្រ្តីស៊ីម៉ាកបោះតង់ និងមានបោះបង្គោលដាក់ស្លាក​សញ្ញាមីនលើដីលំនៅឋាន ដីចម្ការតាមដងផ្លូវហូរហែរប្រហែល២ទៅ៣គីឡូម៉ែត្រដែរ តែវា​ស្ថិតនៅចម្ងាយតែប៉ុន្មានគីឡូម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះពីសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចព័រ ។

លោក មឿន វុទ្ធី អ្នកសម្របសម្រួលបណ្តាញសមាជិកសកម្មសិទ្ធិ​ជនជាតិដើម​ភាគតិច​បាន​ឱ្យដឹងថា ការចុះបញ្ជីដីធ្លីសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចកន្លងមកមានការចម្រូងចម្រាស់​ខ្លះ​ដោយសារសមាជិកសហគមន៍ខ្លះមិនទាន់យល់ពីការចុះបញ្ជីដីធ្លីជាសមូហភាព និង​ជា​លក្ខណៈឯកជន ។

លោក វុទ្ធី ក៏បានបង្ហាញពីភាពខុសគ្នារវាងការចុះបញ្ជីសហគមន៍​ជាកម្មសិទ្ធិសមូហភាព និង​ការចុះបញ្ជីដីធ្លីជាកម្មសិទ្ធិឯកជន វាមានគុណសម្បត្តិ និងគុណវិបត្តិដូចគ្នា ប៉ុន្តែការចុះបញ្ជី​ជាសមូហភាពមានគុណសម្បត្តិច្រើនលើសលប់ជាង ។

លោកបន្តថា ដំណើរការចុះបញ្ជីដីជាកម្មសិទ្ធិសមូហភាព ជាយន្តការឬហៅថា​មធ្យោបាយ​មួយដើម្បីរក្សាបាននូវអត្តសញ្ញាណ វប្បធម៌ ប្រពៃណី ទំនៀមទម្លាប់ របស់ជនជាតិដើម​ភាគតិច ផ្អែកទៅលើការគ្រប់គ្រងជាសមូហភាព ហើយពុំមានសិទ្ធិលក់ដូរឱ្យអ្នកខាង​ក្រៅ​បាន។ ​ប៉ុន្តែការចុះបញ្ជីសមូហភាពគឺទទួលបានការកាន់កាប់ដី៥ប្រភេទទៅតាម​អនុក្រឹត​លេខ៨៣ ក្នុងនោះទី១ ទទួលបានដីលំនៅឋាន ទី២ទទួលបានដីមានដាំដំណាំ​ជាក់ស្តែង​រឺហៅចម្ការវិលជុំ ទី៣ដីកប់សព ទី៤ដីព្រៃអារក្ស ទី៥គឺដីបម្រុងទុក។

លោក វុទ្ធី បន្ថែមថា រីឯការចុះបញ្ជីជានីតិបុគ្គល ឬឯកជន ធ្វើឱ្យបាត់បង់នូវអត្តសញ្ញាណ​របស់ជនជាតិដើមភាគតិច។ ដោយលោកលើកឧទាហរណ៍ថា៖ «ការចុះបញ្ជីឯកជន​គឺ​គាត់​ទទួលបានតែដីលំនៅឋាននិងដីកសិកម្មទេ ហើយដីកសិកម្ម តម្រូវតាមការដាំដុះដំណាំ​ ជាក់​ស្តែង​ទៀត រដ្ឋទទួលស្គាល់ទៅលើដី២ប្រភេទហ្នឹងប៉ុណ្ណោះ! ប៉ុន្តែដីផ្សេងៗទៀត​ដែល​ជាដី​របស់សហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិច គាត់ពុំមានសិទ្ធិអាស្រ័យផល និងគ្រប់គ្រងនោះ​ទេ»

ទោះបីយ៉ាងណាលោក មឿន វុទ្ធី អ្នកសម្របសម្រួលបណ្តាញសមាជិកសកម្ម សិទ្ធិជនជាតិ​ដើម​ភាគតិចបានឱ្យ ដឹងថា ក្រសួងពាក់ព័ន្ធធ្វើការចុះបញ្ជីដីធ្លីជាសមូហភាពដល់ជនជាតិ​ដើម​ភាគតិចនៅកម្ពុជាមានការយឺតយ៉ាវ។ លោកបញ្ជាក់ថា​ក្នុងចំណោមសហគមន៍​ជនជាតិ​ដើម​ភាគ​តិចជាង៦០០នៅកម្ពុជា ក្រសួងមហាផ្ទៃនិងក្រសួងអភិវឌ្ឍន៍ជនបទបានទទួល​ស្គាល់​ជា​ផ្លូវការប្រហាក់ប្រហែលគ្នាបានចំនួនតែ២៥៥ប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែចំនួននេះមានតែ​៥៧សហគមន៍​ប៉ុណ្ណោះត្រូវបានចុះបញ្ជីជាដីកម្មសិទ្ធិសមូហភាពស្របច្បាប់ ។

លោក វុទ្ធី បញ្ជាក់ថា៖ «ក្រសួងដាក់ចេញគោលនយោបាយចាប់តាំងពីមានការចុះបញ្ជី​សមូហភាព​តាំងពីឆ្នាំ២០០៥មក គឺកំណត់មួយឆ្នាំចុះបញ្ជីអោយបាន១០សហគមន៍ដែរ ប៉ុន្តែ​មកដល់ឆ្នាំ២០២២ពោលគឺជិតម្ភៃឆ្នាំបានតែ៥៧សហគមន៍​ប៉ុណ្ណោះវាមិនឆ្លើយតប​និង​គោលនយោបាយនៅឡើយ»

លោកវុទ្ធីបញ្ជាក់ថាមូលហេតុនៃការយឺតយ៉ាវនោះអាចបណ្តាលមកពីកក្តាបីធំៗ៖ «កត្តាទី១ កង្វះ​ខាតការសម្របសម្រួលពី​ដៃគូរអភិវឌ្ឍន៍ ទាក់ទងនឹងមូលនិធិគាំទ្រ ធនធាន និង​បច្ចេកទេស កត្តាទី២ ដោយសារការអនុវត្តរបស់មន្រ្តីជំនាញនៅមានការខ្វះខាតជំនាញ និង​បច្ចេកទេសដែរ»លោកបន្ថែមថា៖ «កត្តាទី៣ ដោយសារការមិនចុះ​សម្រុងគ្នា​រវាង​សហគមន៍​ទៅសហគមន៍មួយ រឺរវាងសហគមន៍ជាមួយក្រុមហ៊ុនពាក់ព័ន្ធទំនាស់ព្រំប្រទល់ដី ជាហេតុ​បង្អាក់ការចុះបញ្ជីជាដើម»

ចំណែកលោក ចោម គុណធារី មន្រ្តីសម្របសម្រួលអង្គការជនជាតិដើមភាគតិចកម្ពុជាបាន កត់សម្គាល់ថា បច្ចុប្បន្ននេះការចុះបញ្ជីដីធ្លីសមូហភាពដល់សហគមន៍​ជនជាតិដើម​ភាគតិច​រាងអសកម្មខ្លាំង ដោយលោកមិនដឹងថា វាទាក់ ទងនឹងគោលនយោបាយ​រឺក៏ទាក់ទងធនធាន​របស់រាជរដ្ឋាភិបាលរឺយ៉ាងណានោះទេ ទើបមានការគាំងស្ទើរគ្រប់កន្លែង ។

លោក គុណធារី ថ្លែងថា៖ «វាមិនដឹងពាក់ព័ន្ធស្ថាប័នណាមួយ​ដែលធ្វើឱ្យ​ការចុះបញ្ជី​មាន​ការ​យឺតយ៉ាវហ្នឹងណា! វាមានទាក់ទងក្រសួងបីគឺក្រសួងកសិកម្ម ក្រសួងបរិស្ថាន​និងក្រសួង​ដែនដី​នគរូបនីយកម្មក្នុងការចុះបញ្ជីហ្នឹងណា!»

ងាកមកជនជាតិដើមភាគតិចព័រភ្នំរៃ លោក ហ៊ុន ប៉ោង អាយុ៥១ឆ្នាំ​ ដែលកំពុងប្រឈម​នឹង​ការ​ទាមទារដកហូតដី របស់គាត់​និងសមាជិកសហគមន៍២គ្រួសារទៀត​ប្រមាណ៣០​ហិកតា​ក្នុង​ចំណោមដី៦១ហិកតាពីអាជ្ញាធរឃុំដើម្បីយកទៅចែកគ្នានោះ កំពុងសម្តែង​ការ​ព្រួយបារម្ភ ខណៈ​ដែលពួកគាត់រង់ចាំការចុះបញ្ជីដីជាកម្មសិទ្ធិសមូហភាព តាំងពី ឆ្នាំ២០១៣​មកគឺ​ជិត​១០ឆ្នាំហើយមិនទាន់ចេញរួច។

លោក ហ៊ុន ប៉ោង បន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំស្នើសុំឱ្យអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធពន្លឿនការ​ចុះបញ្ជីដី​សហគមន៍​ពួក​គាត់​ជាដីសមូហភាពបានកាន់កាប់ស្របច្បាប់ឱ្យបានឆាប់ ដើម្បីការពារដីទាំងនេះ​បាន​គង់​វង្ស​តកូនចៅជំនាន់ក្រោយនិងហើយវាអាចបញ្ឈប់ការប៉ុន ប៉ងរំលោភបំពានរឺការដកហូត​ផ្សេងៗ​បន្ត​ទៀត»

577 views

ព័ត៌មានទាក់ទង

ព័ត៌មានថ្មីៗ

អត្ថបទពេញនិយម