បុគ្គលិកនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ប្រមាណ២៥នាក់ បានយកញ្ញត្តិទៅដាក់នៅតាមស្ថានទូតចំនួន១៤ នៅកម្ពុជា ក្នុងគោលបំណងឱ្យស្ថានទូតជំរុញរដ្ឋាភិបាលឱ្យមានការដោះស្រាយវិវាទការងាររវាងបុគ្គលិកជាមួយក្រុមហ៊ុន និងដោះលែងមេដឹកនាំ និងតំណាងសហជីពទាំង៨រូបរបស់ពួកគេ។
នៅព្រឹកមិញនេះ ក្រុមកូដករដែលមានវិវាទការងារជាមួយក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ បានដាក់ញត្តិបានប្រាំមួយស្ថានទូត រួមមានស្ថានទូតអាមេរិកមុនគេ តែដោយសារចំថ្ងៃស្ថានទូតឈប់សម្រាក ក៏បន្តទៅដាក់ញ្ញត្តិនៅស្ថានទូតបារំាង រួចបន្តទៅស្ថានទូតកាណាដា ស្ថានទូតអង់គ្លេស ចុងក្រោយគេ គឺស្ថានទូតអាឡឺម៉ង់ ស្ថានទូតសឹង្ហបុរី និងស្ថានទូតអឺរ៉ុប។
អ្នកស្រីអ៊ុក សុភ័ក្រមូលីកា ជាបុគ្គលិកដែលមិនទាន់មានឈ្មោះកាត់ នៅក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ បានឱ្យដឹងថា មូលហេតុដែលក្រុមកូដករ សម្រេចមកដាក់ញត្តិនៅតាមបណ្ដាទូតប្រមាណជា១៤នៅកម្ពុជា ក៏ដោយសារតែចង់ឃើញការជួយអន្តរាគមន៍ពីសំណាក់ស្ថាប័នទាំងនេះមកលើវិវាទការងារ ពិសេសគឺជំរុញឱ្យមានការដោះលែងថ្នាក់ដឹកនាំសហជីពទាំង៨រូប។
សុភ័ក្រមូលីកា បានឱ្យដឹងថា ក្រុមកូដករបានដើរអស់និតិវិធីហើយ ទើបសម្រេចធ្វើកូដកម្មដោយអហិង្សា គឺជិតមួយខែហើយ រហូតដល់មានការចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំសហជីពយ៉ាងអយុត្តិធម៌ ដូច្នេះស្ថាប័នដែលអាចពឹងពាក់បាន គឺស្ថានទូតមួយចំនួនដែលគោរពសិទ្ធិមនុស្ស គោរពសិទ្ធិការងារ និងឈឺឆ្អាលរឿងវិវាទការងាររបស់ក្រុមកម្មករណាហ្គាវើលដ៍។
សុភ័ក្រមូលីកា ប្រាប់យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «យើងដើរអស់និតិវិធី ហើយធ្វើកូដកម្មជិតមួយខែហើយនៅតែអត់ដំណោះស្រាយ ចឹងយើងមានតែស្នើសុំជំនួយពីអង្គទូតដែលមានទំនាក់ទំនងជាមួយរដ្ឋាភិបាលយើង ឱ្យគាត់សម្រួលដោះស្រាយ និងពន្លឿនការដោះលែងតំណាងរបស់យើងទាំង៨នាក់»។
បុគ្គលិកមិនទាន់មានឈ្មោះកាត់រូបនេះ ក៏បានស្នើទៅដល់ស្ថានទូតជួយទៅសួរសុខទុក្ខមេដឹកនាំសហជីព ដែលកំពុងជាប់ឃុំ ដោយសារតែអង្គទូតមានអភ័យឯកសិទ្ធិក្នុងការចេញចូលមណ្ឌលកែប្រែ ខណៈសាច់ញាតិ និងមិត្តភក្ភិមិនទាន់មានការអនុញ្ញាតឱ្យចូលបានទេ។
អ្នកស្រី មូលីកា ប្រាប់ទៀតថា មូលហេតុ ដែលក្រុមកូដករមិនដាក់ញ្ញតិ្តទៅទូតចិន ឬទូតផ្សេងទៀត គឺដោយសារតែដាក់ទៅទូតណាដែលគោរពសិទ្ធិការងារ និងមានទំនាក់ទំនងការទូតជាមួយរដ្ឋាភិបាលក្នុងការផ្ដល់អាជ្ញាប័ណ្ណទៅអង្គការអន្តរជាតិផ្សេងៗទាក់ទងនឹងសិទ្ធិការងារ សិទ្ធិមនុស្សជាដើម។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ដែរថា៖ «តាំងពីដើមមកពួកខ្ញុំអត់បានយកជម្រើសទៅតុលាការ ពីព្រោះថាឥឡូវនេះពួកខ្ញុំធ្វើតាមនិតិវិធីអស់ហើយ បន្ទាប់ពីចប់ប្រឹក្សាអាជ្ញាកណ្ដាល គឺទៅតុលាការ ហើយមានជម្រើសធ្វើកូដកម្ម ចឹងពួកខ្ញុំដើរអស់និតិវិធីហើយនៅតែមិនបានលទ្ធផលផងហ្នឹង ចឹងថាតើទៅតុលាការមានលទ្ធផលអត់?»។
យ៉ាងណាក្ដី នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៧ មករានេះ ស្ថានទូតខាងលើ បានទទួលស្វាគមន៍សម្រាប់ការដាក់ញ្ញតិ្តពីក្រុមកម្មករណាហ្គាវើលដ៍ ដោយឡែកនៅថ្ងៃស្អែកនេះ ក្រុមកម្មករនឹងបន្តដាក់ញ្ញត្តិនៅកាន់ទូតលោកសេរីផ្សេងទៀតផងដែរ ដោយរំពឹងថា ស្ថានទូតទាំងនោះនឹងឈឺឆ្អាល ហើយជំរុញឱ្យមានការដោះស្រាយបញ្ហាជូនកម្មករដែលរងភាពអយុត្តិធម៌ពីសំណាក់ក្រុមហ៊ុនបរទេស។
ចំណែក អ្នកស្រី ហាស់ រិទ្ធីរតនា អាយុ៣៤ឆ្នាំ បម្រើការផ្នែកចែកបៀ នៅក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍រយៈពេល៩ឆ្នាំ បានឱ្យដឹងថា បុគ្គលិកដែលកំពុងធ្វើកូដកម្ម ទាំងអ្នកមិនទាន់មានឈ្មោះកាត់ និងមានឈ្មោះកាត់ជាង១ពាន់នាក់ បានសម្រេចផ្ដិតមេដៃ ដាក់ញ្ញត្តិទៅស្ថានទូតចំនួន១៤ នៅកម្ពុជា ក៏ដោយសារតែរំពឹងថានឹងមានការជួយដោះស្រាយលើវិវាទការងាររបស់ពួកគេ ពិសេសជំរុញឱ្យមានការដោះលែងមេដឹកនាំសហជីពរបស់ពួកគេមកវិញ។
អ្នកស្រី រតនា បានឱ្យដឹងទៀតថា រយៈពេលមួយខែហើយក្រសួងនៅតែមិនមានដំណោះស្រាយត្រឹមត្រូវ ចំណែកឯក្រុមហ៊ុនក៏មិនទាន់ចូលមកដោះស្រាយ ដូច្នេះមានតែស្វែងរកជំនួយពីស្ថានទូតជួយដោះស្រាយបញ្ហាជូនកម្មករ។
អ្នកស្រី រតនា ប្រាប់ទៀតថា៖ «ខ្ញុំសង្ឃឹមថាគាត់[ទូត] នឹងតាមដានវិវាទការងារបុគ្គលិកជាមួយក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ និងជំរុញឱ្យមានដំណោះស្រាយឆាប់រហ័ស ព្រោះគាត់ធ្វើ[កម្មករ] កូដកម្មរយៈពេលវែងហើយ ចឹងគាត់[កម្មករ]ចង់មានដំណោះស្រាយដែរ»។
កញ្ញា សេង ធារី សកម្មជនសិទ្ធិមនុស្ស និងជាប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលអប់រំដើម្បីពលរដ្ឋខ្មែរបានថ្លែងផងដែរកាលពីថ្ងៃសៅរ៍ទី១៥ មករា កន្លងទៅទាក់ទងនឹងវិវាទការងារនេះ ដោយកញ្ញាសូមធ្វើការលើកទឹកចិត្ត និងកោតសរសើរចំពោះស្មារតីតស៊ូក្នុងការទាមទារសេរីភាពការងារ ការតស៊ូមតិស្របតាមសិទ្ធិដែលកម្មករមាន។
កញ្ញាធារី ថ្លែងថា៖ «សូមកោតសរសើរបងប្អូន ក្មួយៗ សឹងតែជាស្រ្តីធ្វើកូដកម្មជិតមួយខែពេញហើយ ដែលមានសេចក្ដីក្លាហាន ចិត្តអង់អាចក្នុងការយល់អំពីសិទ្ធិរបស់ពួកគាត់[កម្មករ] និងអនុវត្តសិទ្ធិដែលមាន ហើយពិភពលោកកំពុងឈរជាមួយកម្មករណាហ្គាវើលដ៍ ហើយកម្មករទូទៅដែលរងទុក្ខវេទនា»។
លោក អំ សំអាត នាយករងនៃអង្គការការពារសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ មើលឃើញថា ការដាក់ញត្តិរបស់កូដកររាប់ពាន់នាក់ នៅតាមស្ថានទូតមួយចំនួនៅកម្ពុជា គឺ កើតចេញពីភាពអស់សង្ឃឹមទៅលើដំណោះស្រាយពីក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ និងក្រសួងការងារ បន្ទាប់ពីកូដកម្មអស់រយៈពេល១ខែ។
លោកបន្ថែមថា ផ្ទុយទៅវិញតំណាងសហជីពត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងចោទប្រកាន់គ្រាន់តែទាមទារឱ្យមានការដោះស្រាយវិវាទការងាររវាងកម្មករ និងក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍។
លោក សំអាត បញ្ជាក់ថា៖ «ការធ្វើកូដកម្មរបស់បុគ្កលិកក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍គឺត្រឹមត្រូវ ហើយសំណូមពរក្នុងការទាមទារ[ដាក់ញ្ញត្តិ] គឺអត់ខុសពីអ្វីដែលគាត់បានធ្វើកន្លងមកហ្នឹងទេ»។
លោកសំអាតបន្ថែមថា ការដាក់ញ្ញត្តិនេះ គឺជាសិទ្ធិរបស់កម្មករក្នុងការស្វែងរកជំនួយ ហើយមិនមែនជាការខុសឆ្គងឡើយបន្ទាប់ពីពួកគេធ្វើកូដកម្មអស់រយៈពេលជិត១ខែមកហើយមិនទាន់មានដំណោះស្រាយ។
លោកសំអាតលើកឡើងយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «គាត់[កម្មករ]មិនមានជំនឿទុកចិត្ត អស់សង្ឃឹមនឹងលទ្ធផល គាត់[កម្មករ]គិតថា ខាងណាអាចជួយគាត់បានអាហ្នឹងជាសិទ្ធិរបស់គាត់ដែលស្វែងរកអន្តរាគមន៍ វាអត់មានអីខុសច្បាប់ដែរ»។
ទាក់ទងនឹងការដាក់ញត្តិនេះ យើងមិនអាចសុំការបកស្រាយពីអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារបានឡើយ ដោយទំនាក់ទំនងទៅចុចបិទ ហើយផ្ញើសារទៅតេឡេក្រាមក៏មិនតប។
សូមជម្រាបជូនថា គិតត្រឹមថ្ងៃទី១៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២២ នេះ គឺមានរយៈពេលមួយខែហើយ ដែលក្រុមកម្មករណាហ្គាវើលដ៍បានធ្វើកូដកម្មដោយអហិង្សា ដើម្បីទាមទារឱ្យក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ចូលដោះស្រាយវិវាទការងារទាំង៩ចំណុចជូនកម្មករ។ ដោយឡែក មេដឹកនាំសហជីពចំនួន៨នាក់ កំពុងជាប់ឃុំនៅមណ្ឌលកែប្រែម២ ក្រោមការចោទរបស់តុលាការពីបទ «ញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋជាអាទិ៍» តាមមាត្រា៤៩៤ និង៤៩៥ នៃក្រមព្រហ្មទណ្ឌ ដែលតុលាការបានសម្រេចឃុំខ្លួនប្រហែលជា២អាទិត្យកន្លងមកហើយ។
ទន្ទឹមនឹងនេះ សង្គមស៊ីវិលនានា មើលឃើញថា ក្រសួងការងារហាក់មិនទាន់មានចំណាត់ការសមស្របណាមួយក្នុងការជំរុញឱ្យភាគីក្រុមហ៊ុនចូលមកដោះស្រាយជាមួយកម្មករឡើយ ក្រៅតែពីការប្រកាសម្ដងហើយម្ដងទៀតថានឹងគណនាលុយឱ្យគ្រប់ចំនួន តែមិនបានដោះស្រាយចំណុចផ្សេងៗទៀតដែលកម្មកស្នើសុំឡើយ។
តែយ៉ាងណាមិញ ក្រុមកូដករបានអះអាងដដែលថា វិវាទនេះគឺជារឿងរវាងបុគ្គលិក និងក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ សូមកុំទាញទៅរឿងផ្សេង និងលាបពណ៌កម្មករ។ ហើយស្នើដល់ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ចូលខ្លួនមកដោះស្រាយដោយសន្តិវិធី និងគោរពទៅតាមច្បាប់ការងារក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ពិសេសដោះលែងតំណាងសហជីពរបស់ពួកគេដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ។ ក្រុមកូដករនៅតែបន្តធ្វើកូដកម្មដមានការដោះស្រាយវិវាទការងាររ និងដោះលែងមេដឹកនាំ និងតំណាងសហជីពទាំង៨រូបរបស់ពួកគេ៕
