បុគ្គលិកណាហ្គាវើលដ៍នឹងដាក់ញត្តិទៅនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន សុំអន្តរាគមន៍វិវាទការងារជាមួយក្រុមហ៊ុននៅសប្ដាហ៍ក្រោយនេះ ខណៈក្រសួងការងារមិនទាន់អាចដោះស្រាយវិវាទនេះទទួលបានផលនៅឡើយ។
ប្រធានសហជីពទ្រទ្រង់សិទ្ធិការងារបុគ្គលិកកម្មករខ្មែរនៃក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ កញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ បានលើកឡើងថា ក្រុមកូដករក៏នឹងសុំការអន្តរាគមន៍ទៅស្ថាប័នដទៃទៀតដែលពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីជំរុញទៅខាងក្រុមហ៊ុនឱ្យមានដំណោះស្រាយលើវិវាទការងារនេះ។
កញ្ញាអះអាងថា ក្នុងករណីដែលនៅតែមិនមានដំណោះស្រាយទេ ក្រុមកូដករនឹងទៅស្នើសុំការអន្តរាគមន៍ពីប្រមុខថ្នាក់ដឹកនាំដើម្បីស្នើឱ្យមានចំណាត់ការជុំវិញវិវាទការងារនេះ តាមរយៈការដាក់ញត្តិនៅសប្ដាហ៍ក្រោយនេះ។
កញ្ញាលើកឡើងថា៖ «នៅពេលនេះយើងមិនទាន់រៀបចំញត្តិរួចរាល់នៅឡើយទេ កំពុងរង់ចាំបុគ្គលិករួមគ្នាធ្វើញត្តិ ពេលរៀបចំរួចនឹងយកទៅដាក់នៅខុទ្ទការល័យរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តីស្នើសុំសម្ដេចអន្តរាគមន៍ចំពោះបញ្ហានេះ»។
កញ្ញា ស៊ីថរ បានបន្តថា មូលហេតុដែលកញ្ញា និងក្រុមកូដករសម្រេចចិត្តយកញត្តិទៅដាក់នៅខុទ្ទការល័យនាយករដ្ឋមន្រ្តី នៅសប្ដាហ៍ក្រោយនេះ ដោយសារតែតាមទស្សនរបស់កញ្ញាគិតថាក្រសួងការងារមិនអាចដោះស្រាយវិវាទការងារនេះប្រកបដោយតម្លាភាព និងយុត្តិធម៌ ដែលអាចឱ្យភាគីទាំងសងខាងទទួលយកបានទេ។
កញ្ញាបន្តទៀតថា៖ «ដូចអ្នកទាំងអស់គ្នាបានដឹងហើយ រយៈពេល៨ខែនៅក្នុងការប្រើអស់យន្តការដោះស្រាយវិវាទ រហូតដល់ដល់ការធ្វើកូដកម្មអស់រយៈពេល៦ខែទៀតនៅតែមិនមានដំណោះស្រាយ ហើយភាគីដែលមានតួនាទីក្នុងការបកស្រាយច្បាប់គឺក្រសួងការងារ ក៏មិនបានបំពេញតួនាទី ដូច្នេះកូដករមិនមានជម្រើសអ្វីក្រៅពីស្វែងរកអន្តរាគមន៍ទៅក្រសួងពាក់ព័ន្ធ និងប្រមុខរដ្ឋាភិបាលទៀតទេ»។
កញ្ញាស៊ីថរ បានបញ្ជាក់ថា ការទាមទាររបស់កម្មករនិយោជិត គឺមិនទាមទារអ្វីដែលលើសច្បាប់ ខុសច្បាប់ ឬក៏លើសសមត្ថភាពរបស់ក្រុមហ៊ុន ឬក៏អ្នកពាក់ព័ន្ធក្នុងការជំរុញឱ្យមានដំណោះស្រាយនោះទេ។ ហេតុអ្វីបានជាក្រសួងការងារមិនអាចដោះស្រាយបញ្ហានេះជូនកម្មករបាន?
កញ្ញាបានឱ្យដឹងថា៖ «យើងឃើញថាជម្រើសក្នុងការដោះដូរហ្នឹងគឺសមហេតុផលអត់ មានចំណាយអ្វីទាំងអស់ក្នុងការបញ្ចប់វិវាទមួយហ្នឹងទេ ចុះហេតុអ្វីបានជាមិនអាចដោះស្រាយវិវាទហ្នឹងបាន? ហេតុអ្វីបានបណ្ដោយឱ្យកម្មករនិយោជិតនៅតវ៉ាភាគច្រើនជាស្រ្តី ហើយអាជ្ញាធរបន្តប្រើអំពើហិង្សាលើពួកគាត់រាល់ថ្ងៃ ឃើញថារូបភាពទាំងអស់នឹងគឺវា អាក្រក់ខ្លាំងណាស់»។
យ៉ាងណាមិញ កញ្ញារំពឹងយ៉ាងមុតមាំថា បញ្ហារបស់កម្មករនឹងពាំនាំទៅដល់នាយករដ្ឋមន្រ្តីតាមរយៈញត្តិដែលសហជីពគ្រោងនឹងយកទៅដាក់នៅសប្ដាហ៍ក្រោយនេះ។
កញ្ញាបន្ថែមថា៖«បើសិនជាយើងមិនមានសង្ឃឹមនៅក្នុងការអន្តរាគមន៍ជំរុញឱ្យមានដំណោះស្រាយទេក៏យើងមិនពិចារណាក្នុងការដាក់ញត្តិដែរ»។
ចំណែកលោក ហេង សួរ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារបានចាត់ទុកថាការរាំងស្ទះជុំវិញការដោះស្រាយវិវាទការងារនេះបណ្ដាលមកពីភាគីវិវាទមិនបានអនុវត្តតាមនីតិវិធីដោះស្រាយវិវាទ។
លោកឆ្លើយតបយ៉ាងខ្លីតាមរយៈសារតេឡេក្រាមថា៖ «មូលហេតុដែលដោះស្រាយមិនទាន់ចេញគឺមកពីភាគីវិវាទមិនអនុវត្តតាមនីតិវិធីដោះស្រាយវិវាទ»។
លោកបន្ថែមថា បើយោងតាមច្បាប់ការងារ គឺភាគីដែលមិនសុខចិត្តការផ្សះផ្សាគឺប្តឹងទៅតុលាការដើម្បីដោះស្រាយបញ្ចប់បាន។
ប៉ុន្តែកញ្ញា ស៊ីថរ បានអះអាងថា បានជាកូដករមិនប្ដឹងទៅតុលាការ ហើយសម្រេចយកការធ្វើកូដកម្ម ដោយសារតែកម្មករមិនអាចទៅតវ៉ាក្ដីជាមួយថៅកែក្រុមហ៊ុនដែលជាអ្នកមាននោះទេ ខណៈកម្មករខ្លះមានប្រាក់ខែមិនដល់២០០ដុល្លារផងនោះ មានលទ្ធភាពឯណាតវ៉ាជាមួយថៅកែមានលុយ មានអំណាចនោះ។
កញ្ញាស៊ីថរថា៖ «កូដករមិនអាចយកជម្រើសប្ដឹងទៅតុលាការបានទេ ព្រោះវាមានរយៈពេលយូរ ហើយយើងជាកម្មករសាមញ្ញយើងអត់អាចមានលទ្ធភាពទៅរកយុត្តិធម៌ ទៅឈរក្នុងសវនាការជាមួយថៅកែដែលមានប្រាក់វាល់លានដុល្លារ ហើយមានអំណាចពេញដៃក្នុងការប្រើធនធានរបស់រដ្ឋ ដូចរាល់ថ្ងៃឡានក្រុងដឹកកម្មករជារបស់រដ្ឋ ហើយអាជ្ញាធរជាសេនាធិការរបស់រដ្ឋទាំងអស់»។
ចំណែកលោក ផៃ ស៊ីផាន អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាល បានមានប្រសាសន៍ថា ការស្នើសុំបទអន្តរាគមន៍ពីនាយករដ្ឋមន្រ្តី ជាសិទ្ធិរបស់បាតុករ។ តាមធម្មតាក្រសួងសាម៉ី គឺក្រសួងការងារត្រូវដោះស្រាយបញ្ហាវិវាទការងារនេះ ហើយក្នុងករណីយ៉ាងណាទៀតនោះលោកមិនទាន់ដឹងឡើយ មានតែរង់ចាំការសម្រេចរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី។
លោក ស៊ីផាន ថ្លែងថា៖ «ដូច្នេះអ្វីដែលមកនាយករដ្ឋមន្រ្តីហ្នឹង អាហ្នឹងជាសិទ្ធិរបស់គាត់ យើងរង់ចាំមើលតើការសម្រេចចិត្តរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តីជាបុព្វសិទ្ធិរបស់នាយករដ្ឋមន្រ្តី អត់មានអ្នកណាដឹងទេរឿងហ្នឹង»។
ជាមួយគ្នានេះដែរ មន្ត្រីខុទ្ទកាល័យនាយករដ្ឋមន្ត្រី លោក គង់ ចំរើន បានឆ្លើយតបជុំវិញគម្រោងការដាក់ញត្តិរបស់សហជីពមកកាន់ខុទ្ទការល័យនាយករដ្ឋមន្រ្តីថា ក្នុងនាមលោកជាមន្រ្តីនៅទីនោះ គឺស្វាគមន៍ និងទទួលញត្តិនោះក្នុងករណីសហជីពយកញត្តិមកដាក់ដោយត្រឹមត្រូវ ព្រោះលោកមិនមានសិទ្ធិជំទាស់ឡើយ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖«គ្មានមតិអីទេ បើគាត់ [កម្មករ] យកមកដាក់ត្រឹមត្រូវ យើងទទួលទៅ តែបើគាត់មិនត្រឹមត្រូវទេយើងអត់ទទួលទៅ វាចប់ទៅហើយ ខាងខ្ញុំអត់មានសិទ្ធិអីទៅជំទាស់គេទេ»។
លោកឃុន ថារ៉ូ មន្រ្តីសម្របសម្រួលសិទ្ធិការងារនៃអង្គការសង់ត្រាល់ លើកឡើងថា វិវាទការងារនេះ គឺទាក់ទងនឹងសិទ្ធិ ហើយផលប្រយោជន៍។ ដូច្នេះពេលនិយាយដល់សិទ្ធិ ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ត្រូវតែធានាឱ្យមានសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន មានការលើកកម្ពស់ និងទទួលស្គាល់សហជីពនៅក្រុមហ៊ុន។
លោក ថារ៉ូ បន្តថា សិទ្ធិផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច ក្នុងលក្ខខណ្ឌនិយោជិតទទួលយកសំណងដោយស្ម័គ្រចិត្ត គ្មានអ្នកណាអាចហាមឃាត់និយោជិតបានទេ។ ហើយប្រសិនបើកម្មករទាមទារចូលធ្វើការវិញក៏ជាសិទ្ធិរបស់កម្មករ ដូច្នេះក្រុមហ៊ុនត្រូវញែកលក្ខខណ្ឌទាំងពីរនេះឱ្យដាច់។ ក្រសួងការងារក៏ត្រូវបែងចែកសិទ្ធិជាមូលដ្ឋាន និងសិទ្ធិសេដ្ឋកិច្ចឱ្យដាច់ ទើបមានសិទ្ធិអំណាចអាចដោះស្រាយបញ្ហានេះបាន។
លោកបញ្ជាក់ទៀតថា តាមការសង្កេតរបស់លោកឃើញថា សិទ្ធិសេរីភាពការងារគឺមានការធ្លាក់ចុះធ្ងន់ធ្ងរ ពិសេសក្នុងក្របខណ្ឌសេរីភាពជាមូលដ្ឋានអង្គការវិជ្ជាជីវៈ សិទ្ធិក្នុងការបង្កើតសហជីព សិទ្ធិចរចាជាសមូហភាព និងសិទ្ធិធ្វើកូដកម្មដោយសន្តិវិធី។
លោកថ្លែងថា៖ «កន្លងមកយើងឃើញថាថ្នាក់ដឹកនាំសហជីពឯករាជ្យប្រឈមក្នុងការអនុវត្តគោលការណ៍ទាំង៣ហ្នឹង ការគំរាមកំហែង ការចោទប្រកាន់បទព្រហ្មទណ្ឌ ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញគ្រប់រូបភាព ដែលជាការជ្រៀតជ្រែកពីអាជ្ញាធររដ្ឋ ក្នុងការទប់ស្កាត់រាល់សកម្មភាពស្របច្បាប់របស់សហជីពឯករាជ្យដែលការពារសិទ្ធិ និងប្រយោជន៍កម្មករនិយោជិត»។
ជុំវិញករណីនេះ ខេមបូចាបានទាក់ទងទៅលោកHein Dames នាយកគ្រប់គ្រងផ្នែកធនធានមនុស្សប្រចាំក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ ដើម្បីបកស្រាយពីជំហរតបទៅខាងកូដករ ប៉ុន្តែលោកបានឆ្លើយថាលោកបានលាឈប់ពីក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៍ហើយ ដូច្នេះលោកមិនអាចនិយាយអ្វីបានឡើយ។
គួរជម្រាបជូនថា គិតមកត្រឹមថ្ងៃនេះ មានសមាជិកសហជីពប្រមាណតែ ១៧៥នាក់ប៉ុណ្ណោះ ក្នុងចំណោមសមាជិកសហជីពទាំងអស់ដែលមានឈ្មោះនៅក្នុងបញ្ជីកាត់ឈ្មោះចេញពីក្រុម ហ៊ុន ដែលមានបំណងចង់ឱ្យក្រុមហ៊ុនទទួលយកធ្វើការងារវិញ ខណៈពេលដែលសមាជិកសហជីពដែលស្ម័គ្រចិត្តចូលរួមក្នុងគម្រោងកាត់បន្ថយបុគ្គលិកមានដល់ទៅជាង៣០០នាក់លើសចំនួនអ្នកទាមទារ ចូលធ្វើការវិញ។
បើតាមថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព បានលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៏បានបញ្ឈប់កម្មករនិយោជិតរួមទាំងថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព និងប្រតិភូ បុគ្គលិកដោយមិនបានអនុវត្តឲ្យបានត្រឹមត្រូវស្របតាមច្បាប់ឡើយ ឧទាហរណ៍ដូចជាការកំណត់យកកម្មករ និយោជិតណាដែលត្រូវកាត់បន្ថយនោះ គឺមិនបានពិចារណាទៅលើអតីតភាពជំនាញ និងបន្ទុកគ្រួសាររបស់កម្មករនិយោជិតឡើយ ដែលលក្ខ័ណ្ឌទាំងនេះមានចែងយ៉ាងច្បាស់ក្នុងមាត្រា៩៥ នៃច្បាប់ស្តីពីការ ងារ។
តាមប្រភពដដែល ការបញ្ឈប់ប្រតិភូបុគ្គលិក និងថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព ដែលច្បាប់តំរូវឲ្យមានការអនុញ្ញាតពីអធិការកិច្ច តែក្រុមហ៊ុនណាហ្គាវើលដ៏បានបញ្ឈប់ប្រតិភូបុគ្គលិក និងថ្នាក់ដឹកនាំសហជីព ទាំងមិនមានលិខិតអនុញ្ញាតពីអធិការកិច្ចឡើយ៕
