សមាជិកព្រឹទ្ធសភាបក្សប្រឆាំងបីរូបបានទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាលស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យដែលកំពុងដើរថយក្រោយ និងសិទ្ធិចូលរួមក្នុងសកម្មភាពនយោបាយឡើងវិញ ខណៈដែលសមាជិកគណបក្សរបស់ពួកគេប្រឈមនឹងការចាប់ខ្លួនពាក់ព័ន្ធនឹងការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខ។
សំណើនេះត្រូវបានធ្វើឡើងនៅពេលដែលលោក ហ៊ុន សែន ប្រធានព្រឹទ្ធសភាបានជួបជាមួយសមាជិកព្រឹទ្ធសភាមកពីគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរដែលជាគណបក្សប្រឆាំង កាលពីសប្តាហ៍មុន ជាចំណាត់ការមួយដែលអាចឈានទៅរកការស្តារឡើងវិញនូវវប្បធម៌សន្ទនារវាងគណបក្សកាន់អំណាច និងគណបក្សប្រឆាំង។
លោក ហ៊ុន សែន បានសរសេរនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់លោកកាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែមេសាថា៖ «ជាងបីម៉ោងនៃការសន្ទនាប្រកបដោយភាពស្មោះត្រង់ ស្និទ្ធស្នាល គោរពគ្នាទៅវិញទៅមកធ្វើឲ្យខ្ញុំជឿជាក់ថា ព្រឹទ្ធសភានឹងដំណើរការល្អ»។
នៅក្នុងការបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភានាពេលថ្មីៗនេះ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាទទួលបាន៥៥អាសនៈ ក្នុងចំណោម៥៨អាសនៈ ដែលត្រូវប្រកួតប្រជែង ដោយគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរទទួលបានអាសនៈចំនួន៣ ដែលនៅសល់។ អាសនៈព្រឹទ្ធសភាសរុបមានចំនួន៦២ ដែលក្នុងនោះ សមាជិកព្រឹទ្ធសភាពីររូបត្រូវតែងតាំងដោយព្រះមហាក្សត្រ នរោត្តម សីហមុនី និងពីររូបទៀតត្រូវតែងតាំងដោយរដ្ឋសភា។
លោក គង់ ម៉ូនីកា សមាជិកព្រឹទ្ធសភាមកពីគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ មានប្រសាសន៍ថា សំណើត្រូវបានធ្វើអំឡុងជំនួបនេះ ដើម្បីបើកលំហនយោបាយ និងស្តារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ ដើម្បីឱ្យអ្នកនយោបាយគណបក្សប្រឆាំងអាចបំពេញភារកិច្ចរបស់ខ្លួនបានសមស្រប។ ជំនួបនេះក៏បានលើកឡើងផងដែរនូវលទ្ធភាពនៃការទម្លាក់ការចោទប្រកាន់លើអ្នកនយោបាយ ក៏ដូចជាការដោះលែងសកម្មជននយោបាយផងដែរ។
លោក ម៉ូនីកា បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងមិនទាន់ទទួលបានលទ្ធផលវិជ្ជមាននៅឡើយទេ។ ទោះបីជាយ៉ាងណា យើងបានឃើញការបន្តចាប់ខ្លួន និងឃុំខ្លួនសកម្មជននយោបាយរបស់គណបក្សភ្លើងទៀន គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ ដែលមិនឆ្លុះបញ្ចាំងពីបរិយាកាសនយោបាយល្អនោះទេ»។
លោកសង្ឃឹមថា ដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនឹងប្រសើរឡើង នៅពេលដែលអ្នកនយោបាយមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា និងគណបក្សប្រឆាំងចូលរួមកិច្ចសន្ទនា និងជំរុញឲ្យមានការគោរពគ្នាទៅវិញទៅមក។
កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមេសា គណបក្សភ្លើងទៀនបានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយដោយជូនដំណឹងពីការចាប់ខ្លួនមន្ត្រីគណបក្សពីររូបនៅខេត្តកំពង់ចាម ដែលចោទ ពីបទក្លែងបន្លំឯកសារពាក់ព័ន្ធនឹងដំណើរការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុក ខណ្ឌ នាពេលខាងមុខ។ បើតាមលោក លី សុធារ៉ាយុទ្ធ អគ្គលេខាធិការគណបក្សភ្លើងទៀនបានឲ្យដឹងថា សមាជិកគណបក្សប្រឆាំងចំនួន១២នាក់ ត្រូវបានចាប់ខ្លួន គិតមកដល់ពេលនេះ ក្នុងឆ្នាំ២០២៤។
លោក សុខ ឥសាន ជាអ្នកនាំពាក្យនិងជាសមាជិកព្រឹទ្ធសភាមកពីគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាដែលកំពុងកាន់អំណាច មានប្រសាសន៍ថា កម្ពុជាមិនរឹតត្បិតលំហនយោបាយ ឬសិទ្ធិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការចូលរួមសកម្មភាពនយោបាយនោះទេ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ប្រសិនបើមិនមានការបើកលំហនយោបាយទេ វានឹងមិនមានការសន្ទនារវាងសម្តេចប្រធានព្រឹទ្ធសភា [លោក ហ៊ុន សែន] និងសមាជិកគណបក្សប្រឆាំងបីរូបនោះឡើយ»។
នៅពេលសុំការអត្ថាធិប្បាយជុំវិញការដោះលែងអ្នកនយោបាយបក្សប្រឆាំងដែលកំពុងជាប់ឃុំ លោក សុខ ឥសាន បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «វាមិនមែនបែបនេះទេ។ មិនអាចយកការងារនយោបាយមកលាយឡំនឹងការងារផ្លួវច្បាប់បានទេ»។
កាលពីថ្ងៃចន្ទ គណបក្សកម្លាំងជាតិបានធ្វើយុទ្ធនាការជំរុញឲ្យមានការដោះលែងមន្ត្រីពីរនាក់ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនពីបទរួមគំនិតក្បត់។
ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ លោក មាស នី អ្នកវិភាគនយោបាយបានសាទរចំពោះចំណាត់ការដែលអ្នកនយោបាយចាប់ផ្តើមមានកិច្ចសន្ទនា ដើម្បីស្ដារលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ការមានកិច្ចសន្ទនារវាងគណបក្សនយោបាយ គឺជាដំណើរការដ៏ល្អ បើទោះជាមិនមានលទ្ធផលភ្លាមៗក៏ដោយ។ ខ្ញុំគិតថា វានឹងជំរុញការកសាងទំនុកចិត្តចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមកសម្រាប់ដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជានាពេលអនាគត»។
លោក មាស នី យល់ឃើញថា គណបក្សកាន់អំណាចព្រួយបារម្ភអំពីស្ថិរភាពក្នុងការដឹកនាំប្រទេសក្រោយការបោះឆ្នោត ដែលបង្ហាញថា ការគាំទ្រគណបក្សប្រឆាំងនៅតែខ្លាំង។
លោកបានចង្អុលបង្ហាញថា វប្បធម៌សន្ទនាបានចាប់ផ្តើមនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៤ នៅពេលដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ (CNRP) បដិសេធមិនទទួលស្គាល់លទ្ធផលបោះឆ្នោតឆ្នាំ២០១៣ ប៉ុន្តែវប្បធម៌សន្ទនានេះបានបរាជ័យនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៥ ចំពេលមានការវាយប្រហារគ្នាដោយពាក្យសំដី។
ដំណើរការលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ និងសិទ្ធិនយោបាយធ្លាក់ចុះ បន្ទាប់ពីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ត្រូវបានតុលាការរំលាយចោលកាលពីឆ្នាំ២០១៧ ហើយលោក កឹម សុខា មេដឹកនាំគណបក្សនេះ ត្រូវបានកាត់ទោសពីបទក្បត់ជាតិ។ បច្ចុប្បន្ន លោកកំពុងអនុវត្តទោសជាប់ពន្ធនាគាររយៈពេល២៧ឆ្នាំ។
ស្របពេលជាមួយគ្នានេះដែរ លោក គង់ សភា អតីតតំណាងរាស្រ្តគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលនិរទេសខ្លួនបានអំពាវនាវសុំអន្តរាគមន៍ពីលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ដើម្បីស្វែងរកការលើកលែងទោសពីព្រះមហាក្សត្រចំពោះសំណុំរឿងរបស់លោក ដែលត្រូវបានរកឃើញពិរុទ្ធភាពកាលពីឆ្នាំ២០២២ ដែលតាមចោទពីបទរួមគំនិតក្បត់ ដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល។
លោក ប៉ែន បូណា អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «រដ្ឋាភិបាលកំពុងអនុវត្តដំណើរការនេះ។ យើងនឹងជម្រាបជូនពេលក្រោយពេលមានលទ្ធផល»។
លោក គង់ សភា ដែលកំពុងរស់នៅប្រទេសកាណាដា មិនអាចទាក់ទងសុំការបំភ្លឺបានតាមរយៈកម្មវិធីបណ្តាញសង្គម Messenger បានទេ។
ឆ្លើយតបនឹងការអំពាវនាវរបស់គណបក្សប្រឆាំងឱ្យបញ្ឈប់ការរឹតត្បិតសិទ្ធិនយោបាយ លោក ប៉ែន បូណា បានអះអាងថា រដ្ឋធម្មនុញ្ញកម្ពុជាធានានូវសេរីភាព និងសិទ្ធិក្នុងការធ្វើសកម្មភាពនយោបាយ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «នៅពេលយើងដើរហួសក្របខណ្ឌច្បាប់ហើយ គឺមានការរឹតត្បិត។ វាគឺជារឿងធម្មតាទេ»៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Opposition Senators Discuss With Hun Sen, Call to Restore Democracy
