ប្រជាពលរដ្ឋចំនួន៧២គ្រួសារ ដែលលកំពុងតាំងទីលំនៅបណ្ដោះអាសន្នលើដីឯកជនមួយកន្លែងក្នុងភូមិព្រែកថី សង្កាត់រកាខ្ពស់ ក្រុងតាខ្មៅ ខេត្តកណ្ដាល ទទូចស្នើសុំអាជ្ញាធរខេត្តឱ្យជួយសង់ផ្ទះជូនពួកគេតាមការសន្យា ខណៈដីដែលអាជ្ញាធរចែកឱ្យមិនទាន់មានប្រព័ន្ធលូទឹកនិងភ្លើងនៅឡើយ។
ការតាំងទីលំនៅលើដីឯកជននេះ គឺដោយសារតែទឹកជំនន់រដូវប្រាំងធ្វើឲ្យផ្ទះរបស់ពួកគាត់បានបាក់ស្រុតចូលស្ទឹងព្រែកថី កាលពីខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅ។ អស់រយៈពេលមួយឆ្នាំមកហើយ ដែលពួកគាត់រស់នៅផ្ដុំគ្នាប្រក់សង្ក័សី បាំងដោយជញ្ជាំងកុងប្លាកេ និងប្រើប្រាស់បន្ទប់ទឹករួមនៅលើដីឯកជនមួយកន្លែង ដែលអាជ្ញាធរបានរៀបចំឲ្យ។
ធ្វើដំណើរពីភ្នំពេញចម្ងាយ២៦គីឡូ រួចជិះចូលតាមផ្លូវបេតុងក្នុងភូមិព្រែកថី មកដល់ដីឡូតិ៍មួយកន្លែង គេនឹងឃើញបន្ទប់បួនជ្រុងជាច្រើនសង់ទល់មុខគ្នា មានជញ្ជាំងក្ដារ ខ្លះប្រក់ដំបូលតង់កៅស៊ូ និងសង្ក័សី ហើយមានបន្ទប់ទឹកស្រី ប្រុស សង់ដោយឡែកពីគ្នា សម្រាប់ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទាំងនោះស្នាក់នៅបណ្ដោះអាសន្ន។
រង់ចាំអស់រយៈពេលមួយឆ្នាំ ពេលនេះប្រជាពលរដ្ឋទាំង៧២គ្រួសារបានទទួលដីដែលអាជ្ញាធរខេត្តរៀបចំឲ្យសង់លំនៅឋានពួកគាត់មានការត្រេកអរជាខ្លាំង ប៉ុន្តែពួកគាត់ទទូចស្នើសុំឲ្យអភិបាលខេត្តសង់ផ្ទះជូនពួកគាត់តាមការសន្យា ឬជួយជាថវិកាខ្លះដើម្បីឲ្យពួកគេមានលទ្ធភាពសង់ផ្ទះរស់នៅ។ អ្វីដែលពួកគាត់ស្នើសុំបន្ថែមទៀតនោះ គឺស្នើឲ្យមានការរៀបចំទីតាំងដីដែលបានចែកឲ្យពលរដ្ឋឲ្យមានប្រព័ន្ធទឹកភ្លើង និងលូ។
កំពុងឈរចៀនត្រីអ្នកស្រី សំ ប៊ន អាយុ៤០ឆ្នាំ ដែលផ្ទះអ្នកស្រីបានបាក់ស្រុតចូលស្ទឹងព្រែកថីកាលពីខែមករាកន្លងទៅ ប្រាប់ឲ្យដឹងថាសប្បាយចិត្តដែលអាជ្ញាធរបានរៀបចំដីឲ្យពលរដ្ឋរស់នៅឡើងវិញ។ ប៉ុន្តែអ្វីដែលអ្នកស្រី និងពលរដ្ឋផ្សេងទៀតចង់បាន គឺស្នើឲ្យអភិបាលខេត្តសង់ផ្ទះជូនពួកគាត់តាមការសន្យា ឬមានការដោះដូរណាមួយដើម្បីឲ្យពលរដ្ឋមានដើមទុនខ្លះទៅសង់ផ្ទះ។
ពលរដ្ឋរូបនេះឱ្យដឹងថា សំណើរមួយទៀត គឺអាជ្ញាធរគួរតែរៀបចំទីធ្លាដីនោះដោយមានប្រព័ន្ធលូ ទឹក ភ្លើង ឲ្យពលរដ្ឋផង ត្បិតដីនោះជាដីខ្សាច់ពិបាកសង់ផ្ទះផងដែរ។
អ្នកស្រី ប៊ន ថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំក៏អរគុណចៅហ្វាយខេត្តដែលចែកដីចែកអីឲ្យដែរ តែយើងពិបាកថាវាជាដីខ្សាច់ និងមិនទាន់មានលូ ប្រព័ន្ធទឹក ប្រព័ន្ធលូ។ សង់ផ្ទះហើយយើងត្រូវការប្រើទឹក មិនដឹងទឹកចេញទៅផ្លូវណា យើងត្រូវធ្វើបន្ទប់ទឹកបត់ដៃបត់ជើង មិនដឹងចេញផ្លូវណា វាអត់ចេញទៅណារួច»។
អ្នកស្រីប៊ន បន្តថា ត្បិតតែការរស់នៅជុំគ្នាបណ្ដោះអាសន្ននេះជួបប្រទះបញ្ហាមួយចំនួនក្ដី តែអ្នកស្រីលើកឡើងថាមានតែការអត់ធ្មត់ និងស៊ូទ្រាំប៉ុណ្ណោះ ព្រោះអ្នកស្រីមានជីវភាពលំបាកមិនមានសមត្ថភាពប្ដូរទីតាំងថ្មីនោះឡើយ។
អ្នកស្រី ប៊ន បញ្ជាក់ថា៖«លំបាកគឺលំបាកហើយ តែយើងមានតែទ្រាំទម្រាំគេរៀបចំរៀបរយឲ្យស្រួលបួល បើគាត់មើលឃើញការលំបាកប្រជាជនគាត់ជួយពលរដ្ឋឲ្យរស់នៅស្រួលបួលបន្តិចមក»។
មិនខុសគ្នាពីអ្នកស្រី ប៊ន ពលរដ្ឋមួយរូបទៀត គឺអ្នកស្រី ផន ចាន់នី អាយុ៥៥ឆ្នាំឲ្យដឹងថា ផ្ទះអ្នកស្រីបានបាក់ស្រុតចូលទឹកស្ទឹងកាលពីខែមករា ហើយអ្នកស្រីស្ដាយស្រណោះជាខ្លាំងដែលបាត់បង់ផ្ទះសម្បែង ដែលរស់នៅរាប់ឆ្នាំមកហើយ។ បច្ចុប្បន្នអ្នកស្រីកំពុងរស់នៅផ្ទះស្នាក់នៅបណ្ដោះអាសន្ន និងកំពុងព្រួយបារម្ភដោយសារតែម្ចាស់ដីតម្រូវឲ្យចាកចេញមុនខែមេសានេះ ខណៈដីដែលរដ្ឋចែកឲ្យជាដីខ្សាច់ មិនទាន់មានប្រព័ន្ធទឹកភ្លើង ឬលូនោះទេ។
អ្នកស្រីបានស្នើឲ្យអាជ្ញាធរខេត្តរៀបចំទីតាំងដីនោះជាមួយការតភ្ជាប់បណ្ដាញទឹកស្អាត បង្គោលភ្លើង និងសង់ផ្ទះដូចដែលអាជ្ញាធរបានសន្យា។
អ្នកស្រី ចាន់នី ថ្លែងថា៖ «កាលពីមុនគាត់[អភិបាលខេត្តនិងក្រុង] សន្យាជាមួយប្រជាជនទាំង អស់ថាចែកដីរៀបឲ្យស្អាត ចាក់ជើងទេរអត់ឲ្យស្រុតទេ និងសន្យាថាធ្វើផ្ទះសមរម្យ»។
អ្នកស្រីចាន់នីអះអាងថា អ្នកស្រីមិនអាចផ្លាស់ទីលំនៅទៅដីដែលអាជ្ញាធរចែកឲ្យភ្លាមៗនោះទេ ព្រោះដីដែលចែកឲ្យមានតែខ្សាច់ គ្មានទឹក គ្មានភ្លើង គឺមានតែដីទទេ មានន័យថាអាជ្ញាធរគួរតែរៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធត្រឹមត្រូវឲ្យពលរដ្ឋរស់នៅ។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «ឲ្យពួកខ្ញុំទៅភ្លាមៗ ខ្ញុំអត់ទៅទេ ដូចខ្ញុំបាតដៃទទេសុទ្ធមានអី! ទឹកក៏អត់មាន ភ្លើងក៏អត់មាន ហើយផ្លូវក៏អត់មានស្រួលនៅឡើយ ឲ្យរស់នៅយ៉ាងម៉េច?»។
អ្នកស្រីលើកឡើងថា ដីដែលអ្នកស្រីចាប់ឆ្នោតបានមានទទឹង៥ម៉ែត្រ និងបណ្ដោយ៨ម៉ែត្រ ហើយពលរដ្ឋផ្សេងទៀតចាប់ឆ្នោតបានដីទំហំខុសៗគ្នា។ ដូច្នេះអ្នកស្រីសង្ឃឹមថា អាជ្ញាធរនឹងដោះស្រាយជូនពលរដ្ឋទៅតាមការស្នើរសុំ ព្រោះការបាក់ស្រុតផ្ទះកន្លងមករងផលប៉ះពាល់ពីអាជីវកម្មបូមខ្សាច់ផងដែរ។
អ្នកស្រីរំឮកថា៖ «មានការបូមខ្សាច់ហ្នឹងហើយបានបាក់ នៅ២០[ឬ]៣០ឆ្នាំហើយមិនដែលបាក់ផង ទើបឆ្នាំហ្នឹងបាក់ប្រាវៗ»។
ពលរដ្ឋរូបនេះបន្ថែមថា ប្រសិនបើអាជ្ញាធររៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនានារួចស្រេចបាច់ នោះពលរដ្ឋនឹងអាចផ្លាស់ទៅនៅទីតាំងថ្មីកំឡុងខែមេសា ប៉ុន្តែបើនៅតែមិនមានការរៀបចំទេ ពលរដ្ឋមិនអាចសង់ផ្ទះនៅលើដីនោះបានទេ។
យោងតាមច្បាប់ស្តីពីការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ(២០១៥) ត្រង់ផ្នែកទី៧ មាត្រា ៣៩ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជា «ត្រូវមានថវិកា និងធនធានបម្រុងសមស្រប ដើម្បីធានាដល់ការគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ» រួមទាំងការត្រៀមឆ្លើយតបទៅនឹងគ្រោះមហន្តរាយ និងការស្តារឡើងវិញផងដែរ។ ទោះយ៉ាងណា ថវិកាមិនមានភាពច្បាស់លាស់ដូចដែលបានលើកឡើងនៅក្នុងការឆ្លើយតបទូទៅ និងបន្ទាន់នោះទេ។
មិនខុសពីពលរដ្ឋខាងលើ អ្នកស្រី ស៊ុំ ហុន អាយុ៦៣ឆ្នាំ ប្រាប់ឲ្យដឹងថា ប្រសិនបើអាជ្ញាធរឲ្យទៅនៅទីតាំងថ្មីក្នុងខែមេសានេះ គឺអ្នកស្រីមិនមានលទ្ធភាពនោះទេ ហើយទីតាំងដីនោះក៏មិនទាន់រៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធរួចរាល់ផងដែរ។
អ្នកស្រី ស៊ុំ ហុន ប្រាប់ថា ខកចិត្តដែលអាជ្ញាធរមិនសង់ផ្ទះឲ្យពលរដ្ឋដែលបាក់ស្រុតផ្ទះចូលទឹកស្ទឹងតាមការសន្យា ហើយផ្ដល់ដីឲ្យដោយមិនទាន់មានប្រព័ន្ធទឹក និងភ្លើងត្រឹមត្រូវ។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «គាត់ឲ្យតែដី អត់មានទឹក លូ ភ្លើង និងផ្ទះផង វាអត់សម។ កាលពីគាត់ប្រជុំគាត់សន្យាថាឲ្យផ្ទះ ឥឡូវគាត់ប្រែថាអត់ធ្វើផ្ទះទេឲ្យរុះផ្ទះហ្នឹង! ទៅធ្វើម៉េចកើត»។
ចៅសង្កាត់រកាខ្ពស់ លោក ឈឿង ឆូរ បានឱ្យដឹងថា សម្រាប់សំណើរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទាំង៧២គ្រួសារ ស្មើនឹង៧២ខ្នងផ្ទះស្នើសុំសង់ផ្ទះ និងសង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធនៅលើដីដែលអាជ្ញាធរទើបតែផ្ដល់ឲ្យ លោកមិនហ៊ានអះអាងនោះទេ ព្រោះវាជាការសម្រេចរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំខេត្ត។
លោក ឈឿង ឆូរ បញ្ជាក់ថា៖ «អត់ហ៊ាននិយាយទេរឿងហ្នឹង[សំណើពលរដ្ឋ]ចាំមើលលោកអភិបាលខេត្តលោកចូលរួម ចាំប្រាប់យ៉ាងម៉េចយ៉ាងម៉ា»។
អភិបាលខេត្តកណ្ដាល លោក គង់ សោភណ្ឌ មានប្រសាសន៍ថា បញ្ហាប្រជាពលរដ្ឋដែលបាក់ស្រុតផ្ទះចូលស្ទឹងកន្លងមក អាជ្ញាធរបានរៀបចំទីតាំងដីធ្លីសម្រាប់ពួកគេរួចរាល់ ដែលលោកបានអះអាងថា នេះជាការគិតគូរយ៉ាងពិសេសទៅហើយចំពោះការផ្ដល់ដីឲ្យពលរដ្ឋ។
លោក សោភ័ណ្ឌ ថ្លែងថា៖ «កំពុងធ្វើទឹកភ្លើងជូនប្រជាជនហើយ អាហ្នឹងជាកាតព្វកិច្ច។ សំណូមពរហ្នឹងយើងកំពុងធ្វើហើយ ឲ្យប្រជាជនអត់ទឹកអត់ភ្លើងយ៉ាងម៉េចកើត»? ។
ទន្ទឹមនឹងនេះ អាជ្ញាធរនឹងកសាងប្រព័ន្ធទឹកភ្លើងជូនពលរដ្ឋទៅតាមការស្នើសុំរបស់ពលរដ្ឋ ចំណែកការសន្យាថានឹងសង់ផ្ទះជូនពលរដ្ឋនោះ លោកអភិបាលខេត្តមិនទាន់អះអាងថា អាចសង់ជូនពលរដ្ឋបាននោះទេ ព្រោះត្រូវចំណាយទឹកប្រាក់ច្រើន។
លោក សោភ័ណ្ឌ បន្ថែមថា៖ «ការងារហ្នឹងត្រូវការចំណាយច្រើន យើងមានលទ្ធភាពប៉ុនណាយើងជួយសំខាន់យើងខិតខំរកដីជូនពួកគាត់បានហើយ។ យើងនឹងខិតខំបន្តទៀតយើងកំពុងធ្វើការកុំឲ្យព័ត៌មានវាខ្ទខ្ទារពេក វាកើតទៅជាបញ្ហាទេឲ្យធ្វើការបានផលល្អជាង យើងរសើបៗមុនវាអត់ល្អទេណា៎»។
ជុំវិញបញ្ហានេះ លោក យង់ គិមអេង យល់ឃើញថា ជាការពិតអាជ្ញាធរបានយកចិត្តទុកដាក់ហើយក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយជូនពលរដ្ឋ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរគួរបន្ថែមល្បឿនដោះស្រាយបញ្ហាឲ្យបានគ្រប់ជ្រុងជ្រោយដើម្បីកាត់បន្ថយបញ្ហាប្រឈម និងទុក្ខលំបាករបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ម្យ៉ាងវិញទៀត អាជ្ញាធរគម្បីឆ្លើយតបទៅតាមតម្រូវការរបស់ពលរដ្ឋដែលស្នើសុំកិច្ចអន្តរាគមន៍ពីថ្នាក់ដឹកនាំ។
លោក គិមអេង ថ្លែងថា៖ «ជាទូទៅខ្ញុំឃើញអាជ្ញាធរបានយកចិត្តទុកដាក់ [តែ] ប្រជាពលរដ្ឋក៏មានការរិះគន់អំពីដំណើរការ ការយកចិត្តទុកដាក់មិនបានសមរម្យ មិនបានឆ្លើយតបតាមសេចក្ដីត្រូវការរបស់គាត់»។
យោងតាមតារាងទិន្នន័យស្ដីពីចំនួនគ្រោះមហន្តរាយកើតឡើងនៅកម្ពុជាចាប់ពីឆ្នាំ១៩៩៦ដល់ឆ្នាំ២០៣០របស់ODC កម្ពុជារងគ្រោះទឹកជំនន់ច្រើនជាងគេ ខណៈចំណាត់ថ្នាក់លេខពីរ គឺបញ្ហាខ្យល់ព្យុះ អគ្គិភ័យ និងគ្រោះរាំងស្ងួត។
របាយការណ៍របស់គណៈកម្មាធិការជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ ចុះផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៣ បង្ហាញថា ផ្ទះរបស់ពលរដ្ឋចំនួន៦១ខ្នងផ្ទះ នៃភូមិព្រែកថី និងភូមិព្រែកសំរោង សង្កាត់រកាខ្ពស់ ក្រុងតាខ្មៅ ខេត្តកណ្ដាល បានរងផលប៉ះពាល់ពីការបាក់ស្រុតដីជាប់ព្រែក ខណៈផ្ទះពលរដ្ឋចំនួន៦ខ្នងបានបាក់ចូលព្រែក និងផ្ទះពលរដ្ឋផ្សេងទៀតដែលនៅជាប់មាត់ព្រែកតម្រូវឱ្យរុះរើចេញ។បច្ចុប្បន្នពួកគាត់កំពុងរស់នៅលើដីបណ្ដោះអាសន្ន ខណៈដីដែលរដ្ឋចែកឲ្យមិនទាន់មានប្រព័ន្ធទឹកភ្លើង និងលូនៅឡើយ៕
