ភ្នំពេញ៖ កសិករនៅតាមបណ្ដាខេត្តមួយចំនួន បានត្អូញត្អែរពីការខកខានធ្វើស្រែ និងដាំដំណាំកសិកម្ម ដោយសារពួកគេមួយចំនួនរងផលប៉ះពលពីជំងឺកូវីដ១៩ ខណៈកសិករមួយចំនួនកំពុងព្យាបាលជំងឺ និងខ្លះទៀតកំពុងធ្វើចត្តាឡីស័កនៅក្នុងផ្ទះ។
អ្នកស្រី កុយ យឿន តំណាងសហគមន៍កសិករស្រុកបុទុមសាគរ ខេត្តកោះកុងបានថ្លែងថា ភូមិស្រុកអ្នកស្រីក៏មានផ្ទុះជំងឺកូវីដ១៩ដែរ។ កសិករមួយចំនួនមិនហ៊ានចេញទៅធ្វើស្រែចម្ការទេ ដោយសម្រេចចិត្តធ្វើដីស្រែមួយចំនួន និងបោះបង់ចោលឱ្យទំនេរដីមួយចំនួន ដើម្បីបានចៀសផុតពីការឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩។
អ្នកស្រីបន្តថា ផលដំណាំដាំលើដីប្រមាណជិត ២ហិកតារបស់អ្នកស្រីខិតខំផលិតបានបន្ដិចបន្ដួច ក៏មិនមានទីផ្សារសម្រាប់លក់ដែរ ហើយកសិករបង្ខំចិត្តលក់ដូរនៅតាមតំបន់របស់ខ្លួនក្នុងតម្លៃថោកបំផុត។ អ្នកស្រីចង់ឱ្យមានអ្នកជួយសម្របសម្រួល ឬធានាតម្លៃកសិផលរបស់កសិករដែលខំផលិតបានក្នុងគ្រាលំបាកនេះ ជាពិសេសស្នើសុំឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាលជួយអន្តរាគមន៍និរន្តភាពតម្លៃឱ្យបានសមរម្យ។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖«ខ្ញុំជាប់ធ្វើចត្តាឡីស័កពីរដងមកហើយ អំឡុងពេលចុះទៅស្ទូងស្រូវបានស្រែមួយ ក៏ជាប់ធ្វើចត្តាឡីស័កម្ដង បន្ទាប់មកចាប់ផ្ដើមដាំឪឡឹកបានជិតពេញមួយចម្ការ ក៏ជាប់ធ្វើចត្តាឡីស័កម្ដងទៀត»។ ដោយអ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «ទម្រាំតែធ្វើស្រែចម្ការរួចរាល់ពិតជាវេទនាណាស់ រីឯអ្នកភូមិខ្ញុំមួយចំនួន ពួកគាត់បោះបង់ស្រែចម្ការចោល ក៏នាំគ្នាទៅរកការងារណាដែលទទួលបានលុយភ្លាមៗវិញ»។
ប្រទេសកម្ពុជាបានឆ្លងរាតត្បាតជំងឺកូវីដ១៩ក្នុងសហគមន៍ទ្រង់ទ្រាយធំនៅទូទាំងប្រទេសចាប់ពីខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២១ ដោយក្នុងមួយថ្ងៃៗមានអ្នកឆ្លងជំងឺនេះចន្លោះ៥០០ ទៅ ៦០០នាក់ និងមានអ្នកស្លាប់ផងដែរ។ រដ្ឋាភិបាលបានចេញវិធានការតឹងរ៉ឹង ដើម្បីទប់ស្តាក់ការរីករាលដាលនៃជំងឺនេះ ដោយខេត្ត-រាជធានី ឬតំបន់ខ្លះត្រូវបិទខ្ទប់។ ចំណែកអ្នកពាក់ព័ន្ធជាមួយអ្នកជំងឺកូវីដ១៩ ត្រូវធ្វើចត្តាឡីស័កពី១៤ទៅ២១ថ្ងៃ។ គិតត្រឹមថ្ងៃទី១ ខែតុលា មានអ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដសរុបជាង១១ម៉ឺននាក់ អ្នកស្លាប់ចំនួន ២ ៣៣៦នាក់ និងអ្នកជាសះស្បើយជាង ១០ម៉ឺននាក់
លោក អ៊ីវ វុទ្ធី ពលរដ្ឋរស់នៅស្រុកមង្គលបុរី ខេត្តបន្ទាយមានជ័យបានថ្លែងថា លោកបានជាប់ធ្វើចត្តាឡីស័កម្ដងនៅក្នុងអំឡុងពេលរដូវបង្កបង្កើនផលកសិកម្មនេះ។ ដីស្រែចម្ការមួយចំនួន ត្រូវបានទុកឱ្យទំនេរចោល ដោយសារមិនមានពេលវេលាភ្ជួររាស់ និងដាំដំណាំអ្វីទេ។
លោកនិយាយថា៖«ដីស្រែចម្ការខ្ញុំមានប្រមាណជិត ៣ហិកតាដែរ ប៉ុន្ដែយើងគ្មានពេលវេលាធ្វើវា ព្រោះរវល់តែធ្វើចត្តាឡីស័ក ហើយនឹងគេចចេញពីជំងឺកូវីដ១៩។ និយាយទៅ អារឿងកូវីដ១៩ហ្នឹង ខ្ញុំមិនសូវបានចេញទៅធ្វើការរកស៊ីអ្វីនៅខាងក្រៅផ្ទះបានច្រើនទេ។ ហើយស្រែចម្ការហ្នឹងក៏ធ្វើមិនបានពេញលេញដែរ ដីហ្នឹងយើងធ្វើខ្លះ ហើយអាណាធ្វើមិនទាន់ទុកវាឱ្យទំនេរចោល ចាំមើលឆ្នាំក្រោយ ចាំគិតទៀត»។
លោក វិទ្ធី បន្ថែមថា ក្រៅពីផលប៉ះពាល់ពីជំងឺកូវីដ១៩ ក៏មានទឹកជំនាន់ឡើងមកលិចផលដំណាំស្រូវ និងបន្លែផ្សេងៗដែលបណ្តាលឲ្យខូចខាត។ លោកស្នើរាជរដ្ឋាភិបាលជួយដោះស្រាយបញ្ហានេះ ព្រោះវាបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ជីវិភាពគ្រួសារលោកជាខ្លាំង។
លោក ឡុញ ថា តំណាងសហគមន៍កសិករខេត្តស្វាយរៀងបានឱ្យដឹងថា បញ្ហាជំងឺកូវីដ១៩ បានធ្វើឱ្យកសិករមួយចំនួនបោះបង់ការធ្វើស្រែចម្ការដែរ ព្រោះពួកគេជាប់រវល់ធ្វើចត្តាឡីស័ក ឬព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩ ដែលបង្ខំឱ្យពួកគាត់បោះបង់ការធ្វើស្រែចម្ការតែម្ដង។
លោកនិយាយថា៖ «នៅតំបន់ខ្ញុំនេះ គឺផ្ទុះជំងឺកូវីដហ្នឹង អ៊ីចឹងពលរដ្ឋដែលគាត់ធ្វើស្រែចម្ការ ម្នាក់ៗគិតតែពីភ័យខ្លាចឆ្លងជំងឺ លែងគិតរឿងធ្វើស្រែចម្ការអ្វីទៀត។ បើក្រុមគ្រួសារខ្ញុំវិញ គាត់ថា យើងកុំគិតរឿងស្រែចម្ការអីដល់ណាទៀត គិតតែរឿងជំងឺគេឆ្លងពេញទឹកពេញដីនេះ ឆ្នាំនេះធ្វើបានប៉ុន្មានទុកហូបប៉ុណ្ណឹងទៅ កុំគិតច្រើនពេក»។
លោកបន្ថែម ដំណាំបន្លែ និងដំណាំស្រូវនៅលើផ្ទៃដីសរុប ៤ហិកតារបស់លោកឆ្នាំនេះមិនសូវទទួលបានផលល្អប្រសើរទេ ដោយសារខ្វះខាតទឹកសម្រាប់ស្រោចស្រប។ ម្យ៉ាងវិញទផត ផលិតផលជី និងថ្នាំបាញ់សម្លាប់សត្វល្អិតមានតម្លៃខ្ពស់ ដែលធ្វើឱ្យរូបលោក ក៏ដូចកសិករមួយចំនួនគ្មានលទ្ធភាពគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីទិញយកមកប្រើប្រាស់នោះទេ។
លោក ស្រី វុឌ្ឍី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម មិនអាចទាក់ទងសុំការបញ្ជាក់បន្ថែមជុំវិញបញ្ហានេះបានទេ។
លោក ថេង សាវឿន ប្រធានសម្ព័ន្ធសហគមន៍កសិករកម្ពុជា (CCFC)បានថ្លែងថា លោកមានការព្រួយបារម្ភចំពោះប្រជាកសិករនៅតាមបណ្ដារខេត្តខ្លះដែលមានចំនួនអ្នកឆ្លងជំងឺកូវីដ១៩ច្រើន។ លោកថា រដូវភ្លៀងធ្លាក់នេះជារដូវធ្វើស្រែចម្ការ ប៉ុន្តែជំងឺកូវីដ១៩ កំពុងរីករាលដាលខ្លាំង ដែលបានបង្ខំឱ្យកសិករមួយចំនួនបោះបង់ការធ្វើស្រែចម្ការ ដោយសារជាប់ធ្វើចត្តាឡីស័ក និងខ្លះទៀត និងសម្រាកព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩នៅមន្ទីរពេទ្យ។
លោកបន្តថា ស្ថានភាពផលិតក្នុងវិស័យកសិកម្មកម្ពុជា មានភាពលំបាកច្រើន ដោយសារប្រជាកសិករមួយចំនួននៅបន្តធ្វើតាមទំលាប់បុរាណ ការវេចខ្ចប់ក៏មិនទាន់បានធ្វើទំនើបកម្ម និងអនាម័យនៅឡើយ។ លោកថា បើសិនជាចង់នាំចេញផលិតផលទៅបរទេស កសិករត្រូវតែធ្វើទំនើបកម្មឱ្យមានស្តង់ដាល្អដូចជា ការដាំដុះមិនប្រើថ្នាំគីមី ការវិចខ្ចប់តាមបច្ចេកទេស ផលិតផលមានគុណភាពល្អ មានអនាម័យ និងផ្ដល់ភាពជឿជាក់ឱ្យអតិថិជន។
លោកនិយាយថា៖«អ្វីដែលជាបញ្ហាធំមួយទៀត គឺបញ្ហាទីផ្សារលក់ផលិតផលរបស់កសិករ ដោយយើងមើលឃើញថា មានការធ្លាក់ចុះនៃតម្លៃផលិតផលយ៉ាងគំហុក ដោយសារការនាំចូលពីបណ្ដាប្រទេសជិតខាងច្រើនលើសលុប។ លើសពីនេះ ផលិតផលដែលបម្រើឱ្យវិស័យកសិកម្មក៏មានតម្លៃថ្លៃ ដូច្នេះកសិករត្រូវចំណាយដើមទុនច្រើន ដើម្បីទិញថ្នាំគីមី ជីកសិកម្ម និងឧបករណ៍ភ្ជួររាស់ដីជាដើម»។
លោក វេង សាខុន រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងកសិកម្ម មិនអាចទាក់ទង់សុំការអត្ថាធិប្បាយបាននោះទេ ប៉ុន្តែលោកបានសរសេរសារបង្ហោះលើហ្វេសប៊ុកផ្លូវការរបស់លោកថា ក្នុងដំណើរការអភិវឌ្ឍប្រទេសជាតិ រាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានចាត់ទុកវិស័យកសិកម្មជាវិស័យអាទិភាពក្នុងការទ្រទ្រង់ខឿនសេដ្ឋកិច្ចជាតិ តាមរយ:ការដើរតូនាទីជាអ្នកផលិត ដើម្បីធានាឱ្យបាននូវសន្តិសុខស្បៀង អាហារូបត្ថម្ភ បង្កើតការងារនៅមូលដ្ឋាន និងបង្កើនប្រាក់ចំណូលក្នុងគ្រួសារ។
លោកបានសរសេរថា៖«វិស័យកសិកម្ម ក៏ត្រូវការអនុវត្តបច្ចេកវិទ្យាកសិកម្មទំនើបទាន់សម័យ ធន់ទៅនឹងការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ បរិយាប័ន្ន សំដៅធានាឱ្យបាននូវបរិមាណផ្គត់ផ្គង់កសិផល គុណភាព និងសុវត្ថិភាព ស្របតាមស្តង់ដារតម្រូវរបស់ទីផ្សារក្នុងស្រុក ក្នុងតំបន់ និងទីផ្សារអន្តរជាតិ ដើម្បីធ្វើការនាំចេញស្របតាមបរិបទទាំងអំឡុងពេល និងក្រោយពេលនៃការរីករាលដាលជំងីឆ្លងកូវីដ១៩»។
លោក ញ៉ិប ស្រ៊ន ប្រធានមន្ទីរកសិកម្ម ខេត្តតាកែវបានថ្លែងថា វិស័យកសិកម្មនៅខេត្តតាកែវមិនសូវមានបញ្ហាចោទឡើងទេ បើទោះបីជាមានកសិករមួយចំនួនជាប់ធ្វើចត្តាឡីស័ក ឬកំពុងព្យាបាលជំងឺកូវីដ១៩ក៏ដោយ។ លោកថា កសិករអាចធ្វើការប្ដូរវេនគ្នារវាងសមាជិកគ្រួសារណាដែលមិនមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើចត្តាឡីស័ក ឬជំងឺកូវីដ១៩។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«ខ្ញុំគិតថា វាមិនមានអ្វីប៉ះពាល់ធំដុំទេ បើសិនជាមានគ្រួសារកសិករយើងជាប់ពាក់ព័ន្ធជំងឺកូវីដ១៩ អ៊ីចឹងមិនមែនមនុស្សមួយគ្រួសារសុទ្ធកើតកូវីដ១៩ទេ គឺអាចនឹងនៅសល់សមាជិកម្នាក់ ឬពីរនាក់ដែលអាចឱ្យពួកគាត់ចេញទៅធ្វើស្រែចម្ការបានហើយ។ វិស័យកសិកម្មយើងនៅខេត្តតាកែវនាពេលនេះ គឺខ្ញុំបារម្ភពីបញ្ហាខ្វះទឹក ព្រោះប្រព័ន្ធធារាសាស្រ្តយើងមានមិនទាន់គ្រប់គ្រាន់»។
លោក ញ៉ិប ស្រ៊ន បន្ថែមថា រដូវធ្វើស្រែចម្ការនៅរដូវវស្សាបានបញ្ចប់ហើយ បើទោះបីជាវាមិនសូវរលូនក៏ដោយ ហើយតំបន់ខ្លះកំពុងរៀបចំដីធ្វើស្រែប្រាំងថែមទៀត៕
