ចម្ងាយប្រមាណ១៥គីឡូពីក្រុងប៉ោយប៉ែត ក្នុងសង្កាត់និមិត្ត ខេត្តបន្ទាយមានជ័យ អាណាព្យាបាលមួយចំនួនមានការខ្វល់ខ្វាយពីការរៀនសូត្ររបស់កូនៗពួកគេ ដោយសារតែនៅតាមសាលាបឋមសិក្សាក្នុងមូលដ្ឋានរបស់ពួកគេ មិនមានគ្រូបង្រៀនក្របខណ្ឌរដ្ឋគ្រប់គ្រាន់ ថែមទាំងខ្វះសៀវភៅសិក្សាសម្រាប់គ្រូ និងសិស្សទៀតផង។
អង្គុយក្រោមដើមអម្ពិលក្បែរសាលាសង្កាត់និមិត្ត អ្នកស្រី ពុំ សារ៉ន អាយុ៥០ឆ្នាំ មានរបរជាកម្មករសំណង់ ដោយមានកូន៤នាក់ក្នុងបន្ទុក បានឱ្យដឹងថា អ្នកស្រីបារម្ភថាកូនអ្នកស្រីរៀននៅថ្នាក់ទី១មិនបានដិតដល់ ដោយសារតែកង្វះខាតគ្រូបង្រៀន និងសម្ភារៈសិក្សា ដូចជាសៀវភៅពុម្ពសម្រាប់សិស្ស។
អាណាព្យាបាលរូបនេះបន្តថា៖ «ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ថា អត់គ្រូចឹង រៀនព្រឹករៀនល្ងាចខ្លាចវារៀន[កូន]មិនទៀងទាត់ »។
អ្នកម្ដាយរូបនេះបន្ថែមថា កង្វះគ្រូបង្រៀន និងសម្ភារៈសិក្សានេះគឺមានរយៈពេល២ឆ្នាំមកហើយ។ ជាងនេះទៅទៀតអ្នកស្រីប្រាប់ថា សាលាបឋមសិក្សាសូរិយាចាស់ ដែលកូនអ្នកស្រីរៀន គឺខ្វះបង្គន់អនាម័យ ខ្វះទឹកស្អាតប្រើប្រាស់ និងផ្លូវធ្វើដំណើរទៅកាន់សាលារៀនពិបាកខ្លាំងនារដូវវស្សា។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «កូនៗវាពិបាកដើរទៅសាលា វាភក់ពេកហើយដើរពីផ្ទះទៅសាលាភក់ត្រឹមៗជង្គង់ កូនមកវិញដោះខោអាវស្ពាយមកវិញ»។
ចំណែកអ្នកស្រី ឃុត ពៅ អាយុ៦៧ឆ្នាំ រស់នៅក្នុងសង្កាត់និមិត្ត បានឱ្យដឹងថា អ្នកស្រីមានចៅចំនួន២នាក់កំពុងរៀននៅសាលាបឋមសិក្សាសុរិយាចាស់។ អ្នកស្រីបានលើកឡើងពីកង្វល់ចំពោះបញ្ហាខ្វះគ្រូបង្រៀន ខ្លាចក្រែងបញ្ហានេះធ្វើឱ្យសិស្សរៀនមិនបានដិតដល់។
ក្រៅពីបញ្ហានេះអ្នកស្រីបន្ថែមថាផ្លូវធ្វើដំណើរទៅសាលារៀនបង្កការលំបាកដល់សិស្ស ហើយអ្នកស្រីស្នើឱ្យអាជ្ញាធរពន្លឿនការដោះស្រាយឱ្យបានឆាប់ផងដែរ។
ស្រ្តីវ័យ៦៧ឆ្នាំរូបនេះរៀបរាប់ថា៖ «បារម្ភតាស កំពុងតែសុំឱ្យបន្ថែមគ្រូ ឱ្យសិស្សវាបានចេះដឹង។ ហើយខ្ញុំរំពឹងថាមុខតែគេជួយ ព្រោះសុំហើយ»។
មិនខុសពីអាណាព្យាបាលខាងលើ អ្នកស្រី ធោយ សុធា អាយុ៣៣ឆ្នាំ រស់នៅក្នុងសង្កាត់និមិត្ត មានកូន២នាក់កំពុងរៀនថ្នាក់ទី៣ និងទី៥ បានឱ្យដឹងថា អ្នកស្រីចង់ឱ្យអាជ្ញាធរជួយសម្រួលឱ្យមានគ្រូបង្រៀនគ្រប់គ្រាន់ និងរៀបចំហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធក្នុងសាលាឱ្យបានសមរម្យ ដើម្បីងាយស្រួលឱ្យសិស្សទៅរៀនទៀងទាត់។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «សាលាវាខ្វះខាតច្រើនណាស់ ខ្វះខាតគ្រូបង្រៀន និងប្រដាប់ប្រដាក្មេងរៀនសូត្រ និងផ្លូវចូលពិបាក ភ្លៀងមកវាស្អិត ខ្វះទឹកស្អាត និងបង្គន់អនាម័យ»។
ចំណែកអ្នកស្រី ចន្ធី រស់នៅភូមិសុខសាន្ត សង្កាត់និមិត្ត ជាម្ដាយមួយរូបបានលើកឡើងថា នៅពេលដែលកូនៗអ្នកស្រីរៀនមួយថ្ងៃខានមួយថ្ងៃដូច្នេះ ធ្វើឱ្យអ្នកស្រីព្រួយថាកូនរៀនមិនចេះ ដោយសារតែកង្វះគ្រូបង្រៀននៅសាលាបឋមសិក្សាសុខសាន្ត។
ម្ដាយរូបនេះថ្លែងថា៖ «យើងត្រូវការគ្រូមកបន្ថែម ព្រោះខ្លាចប៉ះពាល់អនាគតកូន។ រៀនមួយថ្ងៃខានមួយថ្ងៃចឹង ណាមួយកូនមករៀនមិនសូវចេះ បើរៀនជាប់ៗអត់អីទេ»។
អ្នកស្រីបន្តថា អ្នកស្រីបារម្ភយ៉ាងដូច្នះដោយសារតែអ្នកស្រីនិងប្ដី មិនចេះអក្សរ ម្លោះហើយទើបចង់ឱ្យកូនបានរៀនជាប់លាប់នឹងគេ ដើម្បីឱ្យគេចផុតពីភាពអវិជ្ជា។
អ្នកស្រីឱ្យដឹងថា៖ «អនាគតកូនឥឡូវនេះ សង្ឃឹមលើលោកគ្រូអ្នកគ្រូហ្នឹងឯង បើខ្វះខាតចឹងទៅយើងព្រួយបារម្ភណាស់»។
ថ្វីបើយ៉ាងនេះក្ដី អ្នកស្រី ចន្ធី រំពឹងថា ចៅសង្កាត់ និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធនឹងចាត់វិធានការដោះស្រាយបញ្ហាដែលប្រជាជនបានលើកឡើងទាក់ទងនឹងបញ្ហាកង្វះខាតនៅសាលារៀនដូចជាគ្រួបង្រៀន និងសម្ភារៈសិក្សា ផ្លូវធ្វើដំណើរ បង្គន់អនាម័យ និងទឹកស្អាតជាដើម។
ជុំវិញបញ្ហានេះ អ្នកគ្រូ គី សាមី ជាគ្រូបង្រៀននៅសាលាបឋមសិក្សាសូរិយាចាស់ បានឱ្យដឹងថា បញ្ហាខ្វះគ្រូគឺពិតជាមានមែន ប៉ុន្តែខ្វះគ្រូក្របខណ្ឌរដ្ឋ ខណៈសព្វថ្ងៃសាលាយកគ្រូកិច្ចសន្យាមកបង្រៀនបណ្ដោះអាសន្នសិន។
អ្នកគ្រូ សាមី បន្តថា មូលហេតុដែលអាណាព្យាបាលលើកឡើងថាខ្វះគ្រូដោយសារតែពួកគាត់ចង់បានគ្រូបង្រៀនដែលមានការបណ្ដុះបណ្ដាលពីគរុកោសល្យ មានវិជ្ជាជីវៈត្រឹមត្រូវមកបង្រៀនសិស្ស។ អ្នកគ្រូបន្តថា សព្វថ្ងៃនេះសាលាសុរិយាចាស់ ខ្វះគ្រូក្របខណ្ឌរដ្ឋចំនួន២រូប ដោយជំនួយដោយគ្រូកិច្ចសន្យាចំនួន២នាក់មកបង្រៀនសិស្ស។
គ្រូបង្រៀនរូបនេះថ្លែងថា៖ «ព្រោះគ្រូពេញសិទ្ធិគេបង្រៀនទៀងទាត់ ណាមួយគេបានបណ្ដុះបណ្ដាលគរុកោសល្យ ដល់ពេលគ្រូកិច្ចសន្យាអត់បានបណ្ដុះបណ្ដាលគរុកោសល្យផង ចប់ត្រឹមថ្នាក់ទី១២ អត់បទពិសោធន៍»។
អ្នកគ្រូ សាមី បានអះអាងថា ខាងសាលាបានប្រកាសរកគ្រូក្របខណ្ឌដែរ ប៉ុន្តែពុំមានអ្នកណាដាក់ពាក្យមកឡើយ ដូច្នេះហើយបានជាយកគ្រូកិច្ចសន្យាមកបង្រៀនសិន។
ក្រៅតែពីបញ្ហានេះ អ្នកគ្រូបានប្រាប់ឱ្យដឹងថា សាលាបឋមសិក្សាសុរិយាចាស់ គឺមានការខ្វះខាតសៀវភៅគោលសម្រាប់គ្រូបង្រៀនសិស្សគ្រប់មុខវិជ្ជា តាំងពីថ្នាក់ទី១ ដល់ថ្នាក់ទី៦។ អ្នកគ្រូ សាមី ថាមានការពិបាកក្នុងការបង្រៀនសិស្ស ដោយជួនកាលមិនអាចបង្រៀនទាន់កម្មវិធីសិក្សាគោលរបស់ក្រសួង ហើយអ្នកគ្រូស្នើឱ្យខាងមន្ទីរអប់រំគិតគូពីបញ្ហានេះផងដែរ ព្រោះស្នើទៅរាល់ឆ្នាំមិនទាន់ឃើញទម្លាក់សៀវភៅមកទេ។
ចំណែកគ្រូបង្រៀននៅសាលាបឋមសិក្សាសុខសាន្ត គឺអ្នកគ្រូ ទៀង ស្រីអូន បានលើកឡើងស្រដៀងគ្នាថា នៅសាលានេះគឺខ្វះគ្រូបង្រៀនក្របខណ្ឌរដ្ឋចំនួន២នាក់។ ជំនួសដោយការខ្វះនេះ ខាងសាលាបានយកគ្រូបង្រៀនកិច្ចសន្យាមកជំនួសសិន។
អ្នកគ្រូ ស្រីអូន បានឱ្យដឹងទៀតថា សាលាដែលអ្នកគ្រូបង្រៀនគឺកំពុងខ្វះខាតអគារសិក្សា និងខ្វះសៀវភៅសម្រាប់សសិស្ស បន្ទប់ទឹក និងទឹកស្អាត។ អ្នកគ្រូស្នើឱ្យមានការដោះស្រាយបញ្ហាខាងលើឱ្យបានឆាប់ ដើម្បីឱ្យសិស្សានុសិស្សបានសិក្សារៀនសូត្រពេញលេញ ដោយគ្មានការខ្វះខាត។
អ្នកគ្រូ ស្រីអូន បន្តថា៖«សិស្សបើអត់មានសៀវភៅចឹងពិបាកក្នុងការបង្រៀនឱ្យអាន និងយកទៅផ្ទះ។ អគារសិក្សាអត់មានទេ ខ្វះ គឺមានតែមួយអគារហ្នឹង»។
អ្នកគ្រូ ស្រីអូន បញ្ជាក់ថា បញ្ហាខាងលើខាងសាលាធ្លាប់បានស្នើទៅខាងមន្ទីអប់រំខេត្តហើយ តែនៅតែខ្វះចន្លោះដដែល។
បើតាមលោក ឈូ ប៊ុនរឿង ប្រធានមន្ទីរអប់រំខេត្តបន្ទាយមានជ័យ មានប្រសាសន៍ថា ប្រសិនបើមានបញ្ហាដូច្នេះពិតមែន លោកនឹងទទួលសំណើហើយដោះស្រាយជូន។
លោកបន្តថា ចំពោះបញ្ហាខ្វះសៀវភៅ លោកនឹងចាត់ចែងក្រុមការងារពិនិត្យមើលបញ្ហានេះ ហើយលោកថាមិនមែនជាបញ្ហាលំបាកដោះស្រាយឡើយ។
លោកថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា៖«អត់អីទេ ឱ្យគាត់ដាក់សំណើមកណា៎។ ខ្ញុំនឹងឆ្លើយតប ខ្ញុំនឹងឱ្យគេទៅឆែកមើលសៀវភៅខ្វះប៉ុន្មានឱ្យពិតប្រាកដ ជូនកាលខ្ញុំអត់ជឿទាំងស្រុងថាខ្វះសៀវភៅកម្រិតណាឱ្យប្រាកដទេ»។
ចំណែកលោកស្រី អ៊ុក ឆាយ៉ាវី ប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនឯករាជ្យ ថ្លែងថា ផ្តោតទៅលើវិស័យអប់រំនៅតាមសាលានីមួយៗ អ្នកស្រីសង្កេតឃើញថានៅតាមបណ្ដាក្រុងរាជធានីខេត្ត មានគ្រូសល់ជាច្រើន។ ទន្ទឹមនឹងនេះ គ្រូបង្រៀនមួយចំនួនផ្ដុំជើងគ្នាតែនៅភ្នំពេញ ដើម្បីងាយស្រួលប្រកបការងារផ្សេងៗ។
លោកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «អ៊ីងចឹង ប្រសិនបើក្នុងតំបន់ហ្នឹងស្រែកថាអត់គ្រូ មានតែគ្រូកិច្ចសន្យា អានេះជាគោលការណ៍របស់អ្នកនៅខាងហ្នឹង! អ្នកនៅខាងហ្នឹងអត់ស្នើសុំគ្រូ»។
អ្នកស្រីបន្តថា ចំពោះបញ្ហាខ្វះគ្រូក្របខណ្ឌ អាចបណ្ដាលមកពីថ្នាក់មូលដ្ឋានចង់បានដូច្នេះ ខណៈបច្ចុប្បន្នមានគ្រូបង្រៀនជាច្រើនគរជើងគ្នា ហើយមានគ្រូខ្លះព្យួរឈ្មោះចោល ហើយទៅធ្វើការងារផ្សេងទៀតផង។
អ្នកស្រីអះអាងថា បញ្ហានេះក៏ដោយសារតែភាពអសកម្មក្នុងការផ្ដល់ព័ត៌មានរបស់អាជ្ញាធរថ្នាក់មូលដ្ឋានទៅថ្នាក់លើ ទើបបណ្ដាលឱ្យវិស័យអប់រំមានការធ្លាក់ចុះបែបនេះ។
អ្នកស្រីឆាយ៉ាវី មានប្រសាសន៍ថា៖ «និយាយរួមការខ្វះសាលារៀន និងបញ្ហាផ្សេងៗហ្នឹង ដោយសារតែការមិនយកចិត្តទុកដាក់ពីអាជ្ញាធរដែនដីហ្នឹងតែម្ដង។ ព្រោះអាជ្ញាធរដែនដី អាចធ្វើព្យុះធ្វើភ្លៀងបានគ្រប់ពេល បើខ្វះខាតអីអាជ្ញាធរគួរតែលើកសំណើទៅថ្នាក់លើ»។ បើតាមអ្នកស្រីឆាយ៉ាវី បន្ថែមទៀតថា ក្រសួងអប់រំតែងមានមោទនភាពហួស ដោយមិនបើកទូលាយចំពោះមតិរិះគន់ដើម្បីស្ថាបនាយកមកកែលម្អ ទើបធ្វើឱ្យមានបញ្ហាប្រឈមនានាដូចជាខ្វះគ្រូបង្រៀន ខ្វះសាលារៀន និងខ្វះធនធានគ្រប់បែបយ៉ាង៕