របាយការណ៍របស់អង្គការសមាគមធាងត្នោត (STT) បានបង្ហាញឱ្យឃើញថា ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលត្រូវបានបណ្តេញចេញពីផ្ទះសម្បែងដោយបង្ខំនិងដោយគ្មានលំនៅឋានសមរម្យ កំពុងមានបញ្ហាបំណុល ខ្វះអាហារូបត្ថម្ភ ខណៈមានការរំខានដល់ការសិក្សារបស់កុមារ ហើយពួកគេអាចធ្លាក់ទៅក្នុងពលកម្មកុមារ។
អ្នកជំនាញបានព្រមានថា បញ្ហានឹងមានផលប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់សេដ្ឋកិច្ច និងការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្សក្នុងសហគមន៍។
នៅចន្លោះខែឧសភា និងខែកក្កដាឆ្នាំ២០២២ អង្គការ STT បានធ្វើការងារលើគម្រោងស្រាវជ្រាវរយៈពេលបីខែ ដែលបង្ហាញពីស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរ នៃការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។ របាយការណ៍ដែលមានចំណងជើងថា “ការបណ្តេញចេញ សំណង និងបំណុល ឆ្នាំ២០២៣” បានគូសបញ្ជាក់ពី “ការមិនគោរពទាំងស្រុង” ចំពោះច្បាប់ជាតិ ច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ និងអនុសាសន៍របស់អង្គការសហប្រជាជាតិ។
មានការសិក្សាលើករណីនៃការបណ្តេញចេញចំនួន១២ករណីនៅទូទាំងរាជធានីភ្នំពេញ ខេត្តកណ្តាលនិងខេត្តតាកែវ ទីដែលតាមចោទថា ពលរដ្ឋត្រូវបានបណ្តេញចេញ អំឡុងពេលមានជំងឺកូវីដ-១៩ ចន្លោះឆ្នាំ២០១៩ដល់ឆ្នាំ២០២២។
ភាគច្រើន នៃប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់ទាំងនោះបានរស់នៅទីនោះតាំងពីទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៨០ ប៉ុន្តែប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើនត្រូវបានបង្ខំឱ្យចាកចេញពីកន្លែងនោះ ដោយសារគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍តាមខេត្ត-ក្រុង។ តួយ៉ាង គម្រោងព្រលានយន្តហោះថ្មី ផ្លូវល្បឿនលឿនភ្នំពេញ-ព្រះសីហនុ អ្នកដែលរស់នៅលើដីកម្មសិទ្ធិឯកជន ដែលក្រុមហ៊ុនអភិវឌ្ឍន៍បានទទួលសិទ្ធិពីរដ្ឋ និងការពង្រីកផ្លូវ៣០ម៉ែត្រក្នុងក្រុង។
យោងតាមរបាយការណ៍បានឲ្យដឹងថា ការបណ្តេញចេញនីមួយៗបានកើតឡើងខុសៗគ្នា ទាក់ទងនឹងដំណើរការចរចា និងកញ្ចប់សំណង ដែលមានន័យថា ការបណ្តេញចេញមិនអនុវត្តតាមដំណើរការដែលបានកំណត់ ដែលបណ្តាលឱ្យមានលទ្ធផលប្លែកៗពីគ្នា។
អង្គការ STT ក៏បានរកឃើញថា ភាគច្រើន នៃការបណ្តេញចេញដោយបង្ខំបានប៉ះពាល់ការរស់នៅ និងផ្លូវចិត្តរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដែលកំពុងតែជួបការលំបាកផ្នែកសេដ្ឋកិច្ច និងភាពក្រីក្ររួចទៅហើយនោះ។ ដោយសារតែការចរចា និងដំណើរការផ្តល់សំណងមិនស៊ីសង្វាក់គ្នា គ្រួសារដែលត្រូវបានបណ្តេញចេញត្រូវបានប៉ះពាល់ផ្លូវចិត្ត បន្ថែមពីលើការបាត់បង់ផ្ទះសម្បែង ការងារ ប្រាក់ចំណូល ការអប់រំ និងលទ្ធភាពទទួលបានសេវាសាធារណៈ។
ថ្លែងប្រាប់ខេមបូចា អ្នកស្រី គង់ ស្រី អាយុ៦៥ឆ្នាំ រៀបរាប់ថា អ្នកស្រីសម្រេចចិត្តទទួលយកសំណង និងផ្លាស់ទីលំនៅពីភូមិសំរោងត្បូង ក្នុងខណ្ឌព្រែកព្នៅ រាជធានីភ្នំពេញ ដោយសារមានកង្វល់ច្រើន។ បញ្ហានេះរួមទាំងការភ័យខ្លាចថា អ្នកស្រីនិងអ្នកជិតខាងរបស់អ្នកស្រីអាចនឹងមានជោគវាសនាស្រដៀងនឹងសហគមន៍ផ្សេងទៀត ដែលរងផលប៉ះពាល់ដោយការអភិវឌ្ឍតំបន់បឹងកក់។
លោកស្រីបាននិយាយថា៖ «ពួកខ្ញុំខ្លាចគេរុះរើដូចនៅបឹងកក់ ខ្លាចគេឈូសទទេៗ ដូច្នេះហើយខ្ញុំមកទីនេះ ប៉ុន្តែពេលខ្ញុំមកទីនេះ ជីវិតកាន់តែលំបាកជាងមុន»។
ចាប់តាំងពីអ្នកស្រីផ្លាស់ទីលំនៅទៅភូមិទួល ក្នុងសង្កាត់ពន្សាំង ចម្ងាយប្រហែល១៥គីឡូម៉ែត្រពីផ្ទះចាស់របស់អ្នកស្រីក្នុងឆ្នាំ២០២២ ជាមួយប្រជាពលរដ្ឋ១៣គ្រួសារផ្សេងទៀត អ្នកស្រី គង់ ស្រី បាននិយាយថា វាពិតជាលំបាកខ្លាំងណាស់ក្នុងការរកប្រាក់ចិញ្ចឹមជីវិត ព្រោះគ្មានការងារអ្វីធ្វើនៅទីនោះទេ។
ប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើនគ្មានជម្រើសអ្វីក្រៅពីស្វែងរកការងារធ្វើនៅការដ្ឋានសំណង់ និងមានប្រាក់ខែទាប។ ប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួនបានចាកចេញទៅស្វែងរកការងារធ្វើតាមខេត្ត ខណៈអ្នកខ្លះទៀតបិទទ្វារផ្ទះចោល ហើយត្រឡប់ទៅលក់ត្រីនៅតាមតូបចាស់របស់ខ្លួនក្បែរមាត់បឹងនិងជួលផ្ទះនៅក្បែរនោះ។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «វាពិតជាលំបាកណាស់ បន្ទាប់ពីពួកយើងមករស់នៅទីនេះ។ បើយើងនៅទីនោះ [បឹងតាមោក] យើងអាចនេសាទត្រី។ គួរឲ្យស្តាយ នៅទីនេះ យើងរកអ្វីធ្វើក៏គ្មានដែរ ក្រៅពីការងារសំណង់» ដោយអ្នកស្រីចោទថា មេការសំណង់បានបោកប្រាស់ពួកគាត់ ហើយមិនបានបើកប្រាក់ឈ្នួលឲ្យពួកគាត់ទេ។
លើសពីនេះទៅទៀត អ្នកស្រី គង់ ស្រី សោកស្តាយដែលអ្នកស្រីជាប់បំណុលគេជាងពីរលានរៀល ដែលអ្នកស្រីខ្ចីគេយកមកជួលមនុស្សឲ្យជួយរើអីវ៉ាន់របស់អ្នកស្រីពីកន្លែងចាស់ ព្រោះសំណង៥០០ដុល្លាររបស់រដ្ឋាភិបាលមិនគ្រប់គ្រាន់ទេ។ រហូតមកដល់ពេលនេះ ប្រជាពលរដ្ឋទាំង១៣គ្រួសារនៅមិនទាន់ទទួលបានប័ណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅឡើយទេ ព្រោះឯកសារកំពុងដំណើរការនៅឡើយ។
អ្នកស្រី ណុប ស៊ីណាន អាយុ៥២ ឆ្នាំ ដែលក៏ត្រូវបានបណ្ដេញចេញពីសហគមន៍បឹងតាមោកមកភូមិទួល ដែលមានចម្ងាយ ១៥គីឡូម៉ែត្រ ធ្លាប់រកចំណូលបានចន្លោះពី៨ម៉ឺន ទៅ១០ម៉ឺនរៀល ពីការលក់ត្រីដែលចាប់ក្នុងបឹង។ បន្ទាប់ពីអ្នកស្រីផ្លាស់ទីលំនៅ អ្នកស្រីបានបាត់បង់ប្រាក់ចំណូលភាគច្រើន។ ប្រាក់២៥.០០០រៀល ដែលអ្នកស្រីរកបានពី ការងារសំណង់ក្នុងមួយថ្ងៃ មិនគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីដោះបំណុលចំនួនបួនលានរៀលរបស់អ្នកស្រីឱ្យបានទៀងទាត់នោះទេ។
ដោយមានទឹកភ្នែករលីងរលោងផងនោះ អ្នកស្រី ស៊ីណាន បាននិយាយថា អ្នកស្រីព្រួយបារម្ភពីការបាត់បង់ផ្ទះបច្ចុប្បន្ន ដោយសារតែបំណុលដែលអ្នកស្រីត្រូវសង ២០០ដុល្លារជារៀងរាល់ខែ។ អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា មានមនុស្សតែពីរនាក់ប៉ុណ្ណោះក្នុងគ្រួសាររបស់អ្នកស្រី ដែលអាចធ្វើការបាន ខណៈអ្នកស្រីមានកូនពិការម្នាក់នៅផ្ទះ។
អ្នកស្រីបាននិយាយថា៖ «វាអាច [ដែលថា ខ្ញុំអាចបាត់បង់ដីនេះ] ដោយសារខ្ញុំមិនអាចសង [ប្រាក់កម្ចីរបស់ខ្ញុំ] សូម្បីតែថ្លៃការប្រាក់»។
អ្នកស្រី នួន ឡា អាយុ៣៤ឆ្នាំ ជាអ្នកលក់ត្រី ដែលធ្លាប់រស់នៅក្បែរផ្សារដើមគរ ជាង១០ឆ្នាំ ត្រូវបានអាជ្ញាធរបណ្តេញចេញនៅឆ្នាំ២០២០ ហើយផ្លាស់ទីទៅរស់នៅភូមិវិហារសួគ៌ខាងជើង ស្រុកខ្សាច់កណ្តាល ខេត្តកណ្តាល។ ចំណូលរបស់អ្នកស្រីធ្លាក់ចុះតាំងពីពេលនោះមក ហើយក៏មិនអាចទ្រទ្រង់ជីវភាពរស់នៅបានសមរម្យទេ ក្រៅពីការលក់ត្រីបន្តិចបន្តួច។
អ្នកស្រីក៏មានជាប់ប្រាក់ចងការចំនួនជាងពីរលានរៀល ផងដែរហើយកំពុងពិបាកក្នុងការសង ព្រោះប៉ុន្មានខែបន្ទាប់ពីអ្នកស្រីចងការប្រាក់មករៀបចំតូបរកស៊ីនៅក្បែរផ្សារដើមគ ដែលត្រូវបានបណ្តេញចេញនោះ។ ប្រាក់កម្ចីនេះមិនទាន់បានប្រើប្រាស់សម្រាប់អាជីវកម្មណាមួយឡើយ។
អ្នកស្រីបាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំមិនប្រាកដថា ខ្ញុំបង់ប្រាក់ប៉ុន្មានក្នុងមួយខែ ឬមួយសប្តាហ៍នោះទេ»ដោយបន្ថែមថា អ្នកស្រីចាប់បានត្រីប៉ុន្មានលក់ប៉ុណ្ណឹង ប៉ុន្តែមិនច្រើន ដើម្បីប្រមូលប្រាក់។ អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំមិនហ៊ានហូបត្រីទេ ព្រោះខ្ញុំត្រូវសង [បំណុល] ហើយសន្សំប្រាក់ខ្លះ ដើម្បីទិញអង្ករ និងបង់ថ្លៃសាលាកូនខ្ញុំ»។
ថ្លែងជុំវិញបញ្ហានេះ លោក សឿង សារ៉ន នាយកប្រតិបត្តិនៃសមាគមធាងត្នោត និងលោក យង់ គិមអេង ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋ ដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាព បានជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលផ្តល់លំនៅឋានឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ និងជួយពន្យារពេលសងបំណុលរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមុននឹងផ្លាស់ប្តូរទីលំនៅពួកគាត់។
អង្គការ STT បានលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែគិតគូរពីស្ថានភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋមុននឹងបណ្តេញពួកគេចេញ ហើយផ្តល់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធសាធារណៈបន្ថែមដូចជាសាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ អគ្គិសនី និងទឹកស្អាតសម្រាប់ជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគេ។ ជុំវិញការពន្យារពេលសងបំណុល លោក សារ៉ន បានមានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែធ្វើការជាមួយម្ចាស់បំណុល ដើម្បីពន្យារពេលសងបំណុលរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
លោក ប៉ែន បូណា អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលបដិសេធធ្វើអត្ថាធិប្បាយទេ ដោយបញ្ជាក់ថា លោកមិនទាន់ឃើញរបាយការណ៍នេះ៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ STT Report: Forced Evictions in Phnom Penh, Kandal, Takeo Pushed People into Debt Crisis
