ដោយកាន់រូបថតធំមួយរបស់ស្វាមីដែលជាប់ពន្ធនាគារនៅនឹងដៃ អ្នកស្រី ដូស គឹមទៀង បានធ្វើដំណើរមកកាន់ស្ថានទូតអាមេរិកកាលពីថ្ងៃសុក្រ ដោយដឹងថា ការតវ៉ានៅថ្ងៃនោះ អាចជាការតវ៉ាចុងក្រោយរបស់អ្នកស្រី។
ការចេញតវ៉ាកើតមានជាប្រចាំ ចាប់តាំងពីស្វាមីរបស់អ្នកស្រីត្រូវបានគេបញ្ជូនទៅឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារកាលពីខែសីហាក្រោមបទចោទញុះញង់ដែលតាមចោទថា បានរៀបចំការតវ៉ាប្រឆាំងនឹងការឃុំខ្លួនមេដឹកនាំសហជីពល្បីល្បាញគឺលោក រ៉ុង ឈុន ដែលក៏ត្រូវបានឃុំខ្លួនពីបទញុះញង់ផងដែរ។
ប៉ុន្តែខណៈពេលអ្នកស្រី គឹមទៀង ពិតជាមានការបារម្ភខ្លាចគេចាប់ខ្លួននោះ វាមិនសូវធ្ងន់ធ្ងរទេ បើធៀបនឹងការភ័យខ្លាចចំពោះអ្វីដែលអាចកើតឡើង ប្រសិនការតវ៉ារបស់អ្នកស្រីមិនត្រូវបានគេអើពើ ហើយស្វាមីរបស់អ្នកស្រីនឹងបន្តជាប់ពន្ធនាគារយូរជាងនេះ នេះបើតាមការលើកឡើងរបស់អ្នកស្រី គីមទៀង។
ដោយសំដៅដល់ការងាររចនាផ្នែកខាងក្នុងអាគារដែលជាមុខរបររបស់ក្រុមគ្រួសារ អ្នកស្រីបាននិយាយថា៖ «ដោយសារតែគាត់ជាប់ពន្ធនាគារ គម្រោងទាំងអស់របស់គាត់បានផ្អាក ហើយគ្មានប្រាក់ចំណូលទេ»។
អ្នកស្រី គឹមទៀង អាយុ៤០ឆ្នាំបានប្រាប់ខេមបូចាថា៖ «ខ្ញុំបានលក់រថយន្តហើយពីព្រោះខ្ញុំគ្មានប្រាក់ ដើម្បីសងធនាគារ បន្ទាប់មកទៀត ខ្ញុំនឹងត្រូវលក់ផ្ទះ»។
លោក ឈួរ ផេង ជាស្វាមីរបស់អ្នកស្រី គឹមទៀង គឺជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមសកម្មជនជាច្រើននាក់ដែលបច្ចុប្បន្នត្រូវបានឃុំខ្លួនក្នុងពន្ធនាគារនិងរង់ចាំសវនាការពីបទចោទញុះញង់ ហើយភាគច្រើនក្នុងចំណោមពួកគាត់មានកម្រិតពាក់ព័ន្ធមិនដូចគ្នាទេទៅនឹងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ។
ភរិយាមួយក្រុមរបស់បុរសៗដែលត្រូវបានឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្នត្រូវបានគេស្គាល់ថា ជា «ស្ត្រីថ្ងៃសុក្រ» ដោយសារតែការតវ៉ាប្រចាំសប្តាហ៍របស់ពួកគាត់ដែលភាគច្រើនធ្វើឡើងដោយសន្តិវិធីមុនការមកដល់របស់អាជ្ញាធរ ដែលរងការចោទប្រកាន់ថា បានប្រើកម្លាំងហួសហេតុក្នុងការរារាំងពួកគាត់។
នៅពេលសវនាការកាត់ក្តីរបស់លោក ឈួរ ផេង ចាប់ផ្តើមកាលពីសប្តាហ៍មុន លោកបានប្រាប់តុលាការថា លោកមានការពាក់ព័ន្ធតិចតួចណាស់ជាមួយនឹងគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ចាប់តាំងពីគណបក្សនេះត្រូវបានរំលាយកាលពីឆ្នាំ២០១៧ ហើយបានបដិសេធថា មិនបានរៀបចំការតវ៉ាឲ្យដោះលែងមេដឹកនាំសហជីពលោក រ៉ុង ឈុន នោះទេ។
យោងតាមភរិយារបស់លោក លោក ឈួរ ផេង មមាញឹកធ្វើការងារ ដើម្បីរកប្រាក់សងបំណុល៤០.០០០ដុល្លារ ដែលពួកគេបានខ្ចីដើម្បីចាប់ផ្តើមមុខរបរ ហើយថា កម្ចី ដែលទើបនឹងសងបានពាក់កណ្តាលនេះអាចនឹងធ្វើឲ្យក្រុមគ្រួសារទាំងមូលកាន់តែលំបាក ប្រសិនបើគាត់បន្តនៅជាប់ពន្ធនាគារយូរតទៅទៀត។
ស្ត្រីកូនបីរូបនេះបាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំប្រឈមនឹងការលំបាកក្នុងការផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារ។ គ្មានចំណូលទេ ហើយខ្ញុំត្រូវបង់ធនាគារប្រហែល២.០០០ដុល្លាររៀងរាល់ខែ»។
អ្នកស្រីមិនមែនជាមនុស្សម្នាក់គត់ដែលមានបញ្ហានេះទេ។ អង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ និងសមាគមធាងត្នោត បានលើកឡើងក្នុងរបាយការណ៍មួយកាលពីឆ្នាំមុនថា ប្រទេសកម្ពុជាមានកម្ចីមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុខ្នាតមធ្យម ដែលខ្ពស់បំផុតក្នុងពិភពលោក ប្រមាណ៣.៣៧០ដុល្លារ ដែលច្រើនជាងផលិតផលសរុបក្នុងស្រុកទ្វេដង។
ដោយសារតែមេគ្រួសាររបស់ពួកគាត់ត្រូវបានឃុំខ្លួនសម្រាប់រយៈពេលមិនប្រាកដរង់ចាំសវនាការ ដែលភាគច្រើនជាប់ចោទពីបទញុះញង់ដែលមិនច្បាស់លាស់ ហើយដែលក្រុមសិទ្ធិមនុស្សរិះគន់នោះ ក្រុមគ្រួសាររបស់សកម្មជនដែលជាប់ពន្ធនាគារទាំងនេះបានត្អូញត្អែរអំពីការជំពាក់បំណុលដែលពួកគាត់ប្រហែលមិនអាចគេចផុត។
អ្នកស្រី ចេង ស្រីនី ជាភរិយា លោក តុន និមល បាននិយាយថា៖«នៅពេលគាត់មិននៅ វាហាក់ដូចជាយើងបាត់ឆ្នាំងបាយ»។
លោក តុន និមល គឺជាមនុស្សម្នាក់ក្នុងចំណោមមនុស្សបីនាក់ដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនអំឡុងពេលការតវ៉ាតូចមួយនៅខាងក្រៅស្ថានទូតចិនកាលពីខែតុលា ទីដែលបុគ្គលិកសិទ្ធិមនុស្សនិងអ្នកសារព័ត៌មាននិយាយថា ពួកគេត្រូវបានអាជ្ញាធរយាយី។
ដោយមានកូនបីនាក់ក្នុងបន្ទុក អ្នកស្រីត្រូវបោះបង់ចោលរបរលក់ដូរសម្លៀកបំពាក់ជជុះឲ្យកម្មកររោងចក្រកាត់ដេរ។
ស្វាមីរបស់អ្នកស្រី បានចំណូលពីការត់រ៉ឺម៉កកង់បី និងជួយផ្គត់ផ្គង់គ្រួសារ។ ប៉ុន្តែវាបានក្លាយជាបន្ទុកហិរញ្ញវត្ថុវិញរបស់គ្រួសារវិញ ក្រោយពីការចាប់ខ្លួនរបស់គាត់។
អ្នកស្រីបាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំត្រូវផ្តល់ឲ្យគាត់៣០ឬ៤០ដុល្លាររៀងរាល់សប្តាហ៍នៅពេលខ្ញុំសួរសុខទុក្ខគាត់ក្នុងពន្ធនាគារ»។
ស្រីនី បានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលឲ្យមានការអាណិតអាសូរនិងដោះលែងស្វាមីរបស់ស្ត្រីថ្ងៃសុក្រ ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ ការអង្វរករទាំងនោះមិនត្រូវបានគេអើពើទេ ស្របពេលសវនាបន្តបន្ទាប់គ្រោងនឹងដំណើរការនៅខាងមុខសប្តាហ៍នេះ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន បានប្រាប់ខេមបូចាថា ការលំបាកដែលក្រុមគ្រួសារជួបប្រទះដូចជាគ្រួសាររបស់អ្នកស្រី គឹមទៀង និង ស្រីនី គឺជារឿងគួរឲ្យសោកស្តាយ ប៉ុន្តែការត្អូញត្អែររបស់ពួកគាត់គួរបង្វែរទៅរកមេដឹកនាំគណបក្សប្រឆាំងដែលនិរទេសខ្លួន ដែលលោកមានប្រសាសន៍ថា បានបញ្ជាឲ្យអ្នកគាំទ្រល្មើសច្បាប់។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងសោកស្តាយបញ្ហាជីវភាពរស់នៅរបស់ពួកគាត់ ប៉ុន្តែច្បាប់គឺច្បាប់។ យើងមិនអាចយកជីវភាពរបស់ពួកគាត់ធ្វើជាហេតុផល ដើម្បីលើកលែងទោសកំហុសរបស់ពួកគាត់បានទេ»។
ដោយសំដៅដល់មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទរួមគំនិតក្បត់ ដើម្បីផ្តួលរំលំរដ្ឋាភិបាល លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ប្តីរបស់ពួកគាត់ត្រូវបានដាក់ទោសដោយសារតែក្រុមទាំងនេះ»។
អង្គការឃ្លាំងមើលសិទ្ធិមនុស្សបានអំពាវនាវឲ្យអាជ្ញាធរកម្ពុជាបញ្ឈប់ការយាយីនិងការបំបែកសមាជិកគ្រួសារដែលតវ៉ានឹងការឃុំខ្លួនសកម្មជននយោបាយទាំងបង្ខំ។
ក្រុមអ្នកតវ៉ាខ្លួនឯងបានដាក់ញត្តិទៅស្ថានទូតបរទេសនានាក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញនិងការិយាល័យឧត្តមស្នងការទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនៃអង្គការសហប្រជាជាតិ (OHCHR) ដោយអំពាវនារកអន្តរាគមន៍។
កាលពីថ្ងៃសៅរ៍ OHCHR បានប្រកាសជាសាធារណៈនូវលិខិតមួយដែលផ្ញើជូនរដ្ឋមន្ត្រីកាបរទេសកម្ពុជា «ទាក់ទិននឹងការចាប់ខ្លួន ការឃុំខ្លួន ការបំភិតបំភ័យ ការលួចឃ្លាំមើល ការគំរាមកំហែងនិងការប្រើកម្លាំងហួសហេតុប្រឆាំងនឹងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជាទាក់ទងនឹងបាតុកម្មអហិង្សាប្រឆាំងនឹងការឃុំខ្លួនសកម្មជននិងអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សដូចគ្នា»។
OHCHR បានឲ្យដឹងតាមអ៊ីម៉េលថា លិខិតដែលត្រូវបានផ្ញើជូនរដ្ឋមន្ត្រីកាបរទេសកម្ពុជាកាលពីខែវិច្ឆិកានេះ ក៏បានលើកឡើងផងដែរថា៖ «ការដាក់ជាបទល្មើសព្រហ្មទណ្ឌនូវមធ្យោបាយដែលអ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សបានប្រើប្រាស់ដើម្បីអនុវត្តការងាររបស់ខ្លួនដែលរារាំងដល់សមត្ថភាពរបស់ពួកគេក្នុងការរាយការណ៍និងការតស៊ួមតិប្រឆាំងនឹងការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា»។
អ្នកជំនាញសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិបានថ្លែងថា ក្រសួងកាបរទេសកម្ពុជាមិនទាន់ឆ្លើយតបនឹងអ៊ីម៉េលរបស់ខ្លួននៅឡើយទេ។
ស្របពេលជាមួយគ្នានោះដែរ លោក ឈួរ ផេង និងសហចុងចោទ១៤ផ្សេងទៀតដែលស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលជម្រះក្តីពីបទញុះញង់ប្រឈមនឹងអនាគតមិនច្បាស់លាស់ ស្របពេលតុលាការមិនទាន់កំណត់ពេលបន្តសវនាការនៅឡើយ។
ការជំនុំជម្រះក្តីដ៏ធំលើមនុស្សជាង១៣០នាក់ ដែលរងការចោទប្រកាន់ទាក់ទិននឹងផែនការវិលត្រឡប់មកកម្ពុជាមិនបានសម្រេចរបស់មេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកាលពីឆ្នាំ២០១៩នោះ នឹងបន្តនៅថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ចំណែកសវនាការលើមេដឹកនាំសហជីពលោក រ៉ុង នឹងនឹងចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃសុក្រ។
លោក អំ សំអាត នាយករងអង្គការលីកាដូបានមានប្រសាសន៍ថា ការបន្តឃុំខ្លួនមនុស្សរាប់សិបនាក់ ដែលអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សនិងក្រុមអ្នកតស៊ូមតិដទៃទៀតបានចាត់ទុកថា «អ្នកទោសនយោបាយ» នោះគឺមិនត្រឹមតែជាបន្ទុកមួយសម្រាប់គ្រួសាររបស់គាត់ប៉ុណ្ណោះទេ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «វាក៏ជាបន្ទុកសម្រាប់សង្គមផងដែរ នៅពេលពួកគាត់មិនអាចមានលទ្ធភាពសងបំណុល។ ពួកគាត់នឹងលក់ទ្រព្យសម្បត្តិ ហើយសមាជិកគ្រួសារនឹងបោះបង់ការសិក្សាឬធ្វើចំណាកស្រុក ដើម្បីស្វែងរកការងារធ្វើ»។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «មានវិធីតែមួយគត់ ដើម្បីបញ្ចប់វិបត្តិនេះគឺ អ្នកនយោបាយខ្មែរទាំងអស់ត្រូវតែគិតពីប្រយោជន៍របស់ជាតិនិងរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ ហើយឈប់ប្រើប្រាស់ប្រជាពលរដ្ឋជាឧបករណ៍នយោបាយ»។
សន្តិសុខទំនងជានឹងត្រូវបានរឹតបន្តឹងជុំវិញការកាត់ទោសលោក រ៉ុង ឈុន នៅថ្ងៃសុក្រ ប៉ុន្តែអ្នកស្រី គឹមទៀង និងស្ត្រីថ្ងៃសុក្រនឹងនៅតែប្តេជ្ញាក្នុងបេសកកម្មរបស់ពួកគាត់។
អ្នកស្រីបាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំនឹងបន្តតស៊ូ ទោះបីជាអាជ្ញាធរបំភិតបំភ័យឬប៉ះទង្គិចជាមួយយើងអំឡុងពេលតវ៉ាតាមដងផ្លូវក៏ដោយ»។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «យើងត្រូវតែបន្ត ទោះបីជាមានសង្ឃឹមតិចតួចក៏ដោយ»៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ The price of protest: With husbands locked up, families of alleged activists drown in debt
