សមាគមសម្ព័ន្ធអ្នកសារព័ត៌មានកម្ពុជា
KH | EN

រដ្ឋាភិបាល​កម្ពុជា​ស្វែងរក​ដៃគូ​ផ្តល់​មូលនិធិ​ថ្មីមកប៉ះប៉ូវគម្រោង ដោយសារ​ការព្យួរជំនួយUSAID ​ខណៈ​អង្គការ​ក្រៅរដ្ឋាភិបាលបាន​បញ្ឈប់បុគ្គលិកបណ្ដោះអាសន្ន​

បុគ្គលិក CMAC បង្ហាញគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះ ដែលត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងអណ្តូងរ៉ែ។ រូបថតនេះត្រូវបានបង្ហោះនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់លោក ហេង រតនា អគ្គនាយក CMAC នៅថ្ងៃទី៣១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៥ ក្នុងអំឡុងពេលនៃការប្រកាសរបស់លោកអំពីការបញ្ឈប់សកម្មភាពរបស់ពួកគេបន្ទាប់ពីការផ្អាកមូលនិធិរបស់ USAID ។
បុគ្គលិក CMAC បង្ហាញគ្រាប់មិនទាន់ផ្ទុះ ដែលត្រូវបានរកឃើញនៅក្នុងអណ្តូងរ៉ែ។ រូបថតនេះត្រូវបានបង្ហោះនៅលើហ្វេសប៊ុករបស់លោក ហេង រតនា អគ្គនាយក CMAC នៅថ្ងៃទី៣១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៥ ក្នុងអំឡុងពេលនៃការប្រកាសរបស់លោកអំពីការបញ្ឈប់សកម្មភាពរបស់ពួកគេបន្ទាប់ពីការផ្អាកមូលនិធិរបស់ USAID ។

ចំពេលមានផលប៉ះពាល់នៃគម្រោងសំខាន់ៗក្នុងប្រទេសកម្ពុជា ដោយសារការបង្កកជំនួយរបស់សហរដ្ឋអាមេរិក រដ្ឋាភិបាលកំពុងព្យាយាមស្វែងរកដៃគូផ្តល់មូលនិធិថ្មី ដើម្បីរក្សាគម្រោងដែលជាប់គាំង។ ជាមួយនឹងកម្មវិធីនានាត្រូវបានផ្អាក បុគ្គលិកអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលក៏កំពុងប្រឈមមុខនឹងការបាត់បង់ការងារ និងភាពមិនច្បាស់លាស់ផងដែរ ដែលជំរុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនពិចារណាឡើងវិញនូវការសម្រេចចិត្តរបស់ខ្លួន។​

លោក ប៉ែន បូណា អ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ប្រសិនបើគម្រោងណាមួយរងផលប៉ះពាល់ រដ្ឋាភិបាលនឹងខិតខំស្វែងរកដំណោះស្រាយសម្រាប់គម្រោងនីមួយៗ ហើយរក្សាភាពបត់បែន រួមទាំងការស្វែងរកប្រភពមូលនិធិផ្សេងទៀតដើម្បីយកមកប៉ះប៉ូវ»។ យើង​មាន​មធ្យោបាយ​ជា​ច្រើន​ក្នុង​ការ​ដោះស្រាយ​បញ្ហា​ប្រឈម​ទាំង​នេះ​ដោយ​មិន​បង្ក​ផល​ប៉ះពាល់​ដល់​គោលនយោបាយ ឬ​រំខាន​ដល់​ការ​អភិវឌ្ឍ​របស់​ប្រទេស​កម្ពុជា»។

លោកបានប្រាប់សារព័ត៌មានខេមបូចាថា គម្រោងមួយចំនួន រួមទាំងវិស័យកសិកម្ម សុខភាព និងមីន ត្រូវបានរងផលប៉ះពាល់ដោយការផ្អាករបស់ទីភ្នាក់ងារសហរដ្ឋអាមេរិកសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍អន្តរជាតិ (USAID) ដោយសារតែពួកគេពឹងផ្អែកលើជំនួយរបស់ USAID ។ ទោះ​យ៉ាង​ណា លោក​បាន​បញ្ជាក់​ថា ការ​រំខាន​ទាំង​នេះ​នឹង​មិន​បញ្ឈប់​ការ​រីក​ចម្រើន​ក្នុង​វិស័យ​សំខាន់ៗ​នោះ​ទេ។

លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ខណៈពេលដែលគម្រោងដែលទទួលបានការគាំទ្រពី USAID នឹងប្រឈមមុខនឹងបញ្ហា ពួកគេនឹងមិនប៉ះពាល់ដល់រដ្ឋាភិបាល ឬគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍នោះទេ»។ លោកបន្តថា៖ «រដ្ឋាភិបាល​របស់​យើង​នៅ​តែ​បន្ត​ដំណើរ​ការ​ជា​ធម្មតា»

កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែមករា ប្រធានាធិបតីអាមេរិក Donald Trump បានចេញបទបញ្ជាប្រតិបត្តិមួយ ដោយបញ្ឈប់កម្មវិធីជំនួយបរទេសរបស់សហរដ្ឋអាមេរិករយៈពេល៩០ថ្ងៃ ដើម្បីវាយតម្លៃភាពស្របគ្នារបស់ពួកគេជាមួយនឹងគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋបាលលោក Trump។ ជាផ្នែកមួយនៃការបង្កក គេហទំព័ររបស់ USAID ត្រូវបានបិទលើអ៊ីនធឺណិតយ៉ាងអាថ៌កំបាំងកាលពីថ្ងៃទី១ ខែកុម្ភៈ ដែលបណ្តាលឱ្យបុគ្គលិករបស់ពួកគេរាប់ពាន់នាក់ប្រឈមមុខនឹងការបណ្តេញចេញ ការបញ្ឈប់ការងារ និងការព្យួរកម្មវិធីភ្លាមៗ។

នៅថ្ងៃចន្ទបន្ទាប់ មហាសេដ្ឋីបច្ចេកវិទ្យា Elon Musk ដែលឥឡូវនេះជារដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងអធិការកិច្ចរបស់រដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិក បានចោទប្រកាន់ USAID ថា ជា «អង្គការឧក្រិដ្ឋកម្ម» ។ លោក Trump បាន​បន្ទរ​​ស្រដៀង​គ្នា​នេះ​ដោយ​និយាយ​ថា​ USAID ​ត្រូវ​បាន​ «គ្រប់គ្រង​ដោយ​មនុស្ស​លីលា»។ លោក Musk បានបញ្ជាក់ថា លោក Trump គាំទ្រការបិទ USAID ។

ការិយាល័យធំរបស់ទីភ្នាក់ងារនៅទីក្រុងវ៉ាស៊ីនតោនត្រូវបានបិទដោយមិននឹកស្មានដល់ ដោយនិយោជិតទទួលបានអ៊ីម៉ែលពេលយប់ ណែនាំពួកគេមិនឱ្យទៅធ្វើការ។ លោក Trump ក៏បាន​តែងតាំង​រដ្ឋ​មន្ត្រី​ការបរទេស​សហរដ្ឋ​អាមេរិក  Marco Rubio ជា​នាយក​ស្ដីទី​នៃ​ទីភ្នាក់ងារ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​សម្រាប់​ការ​អភិវឌ្ឍ​អន្តរជាតិ USAID ដោយ​លើក​ឡើង​ថា ជំនួយ​របស់​ទីភ្នាក់ងារ​នេះ​មិន​បាន​បម្រើ​ផលប្រយោជន៍​ជាតិ​ចម្បង​របស់​សហរដ្ឋ​អាមេរិក។

ទន្ទឹមនឹងនេះសមាជិកព្រឹទ្ធសភាអាមេរិកក៏បានចេញមុខធ្វើសន្និសីទកាសែត និងតវ៉ាប្រឆាំងនឹងលោក Trump ដែលលោកមានបំណងបិទស្ថាប័ន USAID។

នៅកម្ពុជា ទីភ្នាក់ងារជំនួយអាមេរិក USAID បានរួមចំណែកជាង៣ពាន់លានដុល្លារដល់វិស័យផ្សេងៗក្នុងរយៈពេល៣ទសវត្សរ៍កន្លងមកនេះ រាប់ចាប់ពីវិស័យសុខាភិបាល និងកសិកម្ម រហូតដល់អភិបាលកិច្ច និងការអប់រំ។

ក្នុងអំឡុងដំណើរទស្សនកិច្ចនៅខែតុលា ឆ្នាំ២០២៤ មកកម្ពុជា លោកស្រី Samantha Power អ្នកគ្រប់គ្រងទីភ្នាក់ងារ USAID បានប្រកាសផ្តល់ជំនួយជាង ៥៥ លានដុល្លារ រួមទាំង ១៧ លានដុល្លារសម្រាប់ការថែទាំសុខភាព ២៩លានដុល្លារសម្រាប់កសិកម្ម និង៦លានដុល្លារសម្រាប់សង្គមស៊ីវិល ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងការងារ។ បន្ថែម៣លានដុល្លារពីក្រសួងការងារសហរដ្ឋអាមេរិកក្នុងគោលបំណងគាំទ្រដល់ការដាក់បញ្ចូលពិការភាព។

ការ​ព្រួយ​បារម្ភ​អំពី​ប្រាក់​ខែ​ចំ​ពេល​ដែល​ត្រូវ​បាន​ព្យួរ

នេះ​បើ​តាម​លោក លី ធុជ អនុប្រធាន​ទី​១ នៃ​អាជ្ញាធរ​កម្ចាត់​មីន និង​សង្គ្រោះជនពិការដោយសារមីននៅកម្ពុជា បាន​ឲ្យ​ដឹង​ថា អ្នក​ដោះ​មីន​កម្ពុជា​ជាង១​ពាន់​នាក់​ប្រឈម​នឹង​ភាព​អត់​ការងារ​ធ្វើ បន្ទាប់​ពី​ការ​ផ្អាក​ជំនួយ។

លោក ហេង រតនា អគ្គនាយកមជ្ឈមណ្ឌលសកម្មភាពកំចាត់មីនកម្ពុជា (CMAC) បានចែករំលែកនៅលើ Facebook ថា CMAC ត្រូវផ្អាកប្រតិបត្តិការដោះមីនចំនួន៨ខេត្តដូចជា ខេត្តរតនគិរី មណ្ឌលគិរី ស្ទឹងត្រែង ក្រចេះ ត្បូងឃ្មុំ កំពង់ចាម ព្រៃវែង និងស្វាយរៀង។ គម្រោងទាំងនេះ ដែលត្រូវបានផ្តល់មូលនិធិដោយសហរដ្ឋអាមេរិក និងគាំទ្រតាមរយៈដៃគូអភិវឌ្ឍន៍ក្នុងកិច្ចសហប្រតិបត្តិការជាមួយ CMAC ឥឡូវនេះបានបញ្ឈប់ហើយ។

លោក រតនា បានថ្លែងថា៖ «ក្រុមការងារគ្រប់គ្រង និងដៃគូអភិវឌ្ឍន៍របស់ CMAC កំពុងធ្វើការយ៉ាងសកម្មជាមួយអ្នកគ្រប់គ្រងគម្រោង WRA [ការដកអាវុធ និងលុបបំបាត់អាវុធ] នៅក្រសួងការបរទេស ដើម្បីទទួលបានជំនួយបន្តសម្រាប់បេសកកម្មមនុស្សធម៌ដ៏សំខាន់នេះ»។

គម្រោង CMAC បានទទួលជំនួយឥតសំណងសរុបចំនួន៦,៥លានដុល្លារពីដៃគូអភិវឌ្ឍន៍តាមរយៈ WRA សម្រាប់រយៈពេល៤៥ខែ ចាប់ពីខែមីនា ឆ្នាំ២០២២ ដល់ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២៥ ដែលគាំទ្រអ្នកជំនាញបច្ចេកទេស UXO ប្រមាណ២០០នាក់។

CMAC កំពុង​ពិភាក្សា​ជាមួយ USAID ដើម្បី​បញ្ជាក់​ថា​តើ​ការ​ផ្អាក​នេះ​នឹង​ប៉ះពាល់​ដល់​ការ​បើក​ប្រាក់​ខែ​ដែរ​ឬ​ទេ? CMAC មិនទាន់បានស្នើសុំថវិកាពីរដ្ឋាភិបាលដើម្បីរ៉ាប់រងលើប្រាក់បៀវត្សរ៍នេះនៅឡើយទេ ដោយសារមិនទាន់មានភាពច្បាស់លាស់ពី USAID ។

លោកបន្ថែមថា៖ «ជាធម្មតា យើងរង់ចាំក្នុងរយៈពេលជាក់លាក់ណាមួយសម្រាប់ការសម្រេចចិត្ត។ យើង​មិន​អាច​ឲ្យ​អ្នក​ជំនាញ​របស់​យើង​រង់ចាំ​តាមតែគាត់ (USAID) ថាទេ»។

លោក កែវ សារ៉ាត់ ប្រធានកងឯកភាពចំណាត់មីនទី៥របស់ស៊ីម៉ាក់ ដែលធ្វើការជាមួយអង្គភាពនេះតាំងពីឆ្នាំ២០០៩ បានសម្តែងការខកចិត្តចំពោះការផ្អាកនេះភ្លាមៗ។ លោកបាននិយាយ​ថា វាបានធ្វើឱ្យអ្នកដោះមីនជាច្រើនគ្មានការងារធ្វើ ហើយអ្នកខ្លះកំពុងប្រឈមមុខនឹងការលំបាកផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ បន្ទាប់ពីយកប្រាក់កម្ចីដើម្បីសាងសង់ផ្ទះ។

លោក​បាន​ថ្លែង​ថា​៖ «​យើង​កំពុង​ជួប​ការ​លំបាក​ដោយ​សារ​មនុស្ស​មួយ​ចំនួន​បាន​ខ្ចី​ប្រាក់​ពី​ធនាគារ​ដើម្បី​សាងសង់​ផ្ទះ​»។លោកបន្តថា៖ «យើង​មិន​មាន​អារម្មណ៍​ល្អ​ទេ​ដែល​ត្រូវ​បាន​គេ​ព្យួរ​ព្រោះ​យើង​គ្មាន​ការងារ​ធ្វើ […] វា​បាន​កើត​ឡើង​ភ្លាមៗពេក»

លោកបានជំរុញឱ្យសហរដ្ឋអាមេរិកពិចារណាឡើងវិញនូវការសម្រេចចិត្តរបស់ខ្លួនដោយសង្កត់​ធ្ងន់ថាការផ្តល់មូលនិធិមានសារៈសំខាន់ក្នុងការបោសសម្អាតមីន និងការពារប្រជាជនពីគ្រោះថ្នាក់។

លោកស្រី សាម៉ាន់ថា ផាវើ នាយិកាទីភ្នាក់ងារ​សហរដ្ឋអាមេរិក​សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិ​ ហៅកាត់ថា USAID ជិះរ៉ឺម៉កកង់បីកាត់មុខ​ការិយាល័យដែលមានស្លាកសញ្ញា USAID នៅខេត្តសៀមរាប អំឡុងពេលលោកស្រីមកទស្សនកិច្ច​នៅ​កម្ពុជាក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព​៖ USAID Cambodia)
លោកស្រី សាម៉ាន់ថា ផាវើ នាយិកាទីភ្នាក់ងារ​សហរដ្ឋអាមេរិក​សម្រាប់ការអភិវឌ្ឍអន្តរជាតិ​ ហៅកាត់ថា USAID ជិះរ៉ឺម៉កកង់បីកាត់មុខ​ការិយាល័យដែលមានស្លាកសញ្ញា USAID នៅខេត្តសៀមរាប អំឡុងពេលលោកស្រីមកទស្សនកិច្ច​នៅ​កម្ពុជាក្នុងខែតុលា ឆ្នាំ២០២៤។ (រូបភាព​៖ USAID Cambodia)

អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលកំពុងតស៊ូជាមួយការបង្កក

ការផ្អាកនេះក៏កំពុងប៉ះពាល់ដល់អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការសង្គមស៊ីវិលនៅកម្ពុជាផងដែរ។ លោក សំរិទ្ធ តូណា នាយកប្រតិបត្តិនៃសំឡេងសហគមន៍ស្ត្រី (WCV) បានលើកឡើងថា អង្គការរបស់គាត់ត្រូវបានបង្ខំឱ្យព្យួរបុគ្គលិកចំនួន៤នាក់ និងអ្នកហាត់ការ២នាក់ ដោយសារការផ្អាកការផ្តល់មូលនិធិ។

WCV ធ្វើការដើម្បីពង្រឹងសមត្ថភាពប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ជាពិសេសក្នុងចំណោមស្ត្រី និងបណ្តុះបណ្តាលយុវជនឱ្យរាយការណ៍អំពីបញ្ហាសហគមន៍ដូចជាការប្រែប្រួលអាកាសធាតុ សិទ្ធិដីធ្លី និងការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើ។

លោក តូណា បានឱ្យដឹងថា៖ «ការបាត់បង់មូលនិធិមានន័យថាយើងមិនអាចផលិតរឿងសំខាន់ៗដែលផ្តល់ផលប្រយោជន៍ដល់សង្គមបានទេ»។លោកបន្តថា៖«ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ ជាពិសេសអ្នកសារព័ត៌មានស្ត្រី មានចំនួនធ្លាក់ចុះរួចទៅហើយ ហើយនៅពេលដែលអង្គការដូចជាយើងបាត់បង់ធនធាន វាគឺជាការបោះជំហានថយក្រោយនៅក្នុងវិស័យប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ»។

លោក តូណា បានបញ្ជាក់ថា ការខ្វះខាតការផ្សាយរបស់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយលើបញ្ហាដូចជា ការរំលោភដីធ្លី និងការរំលោភបំពានព្រៃឈើសហគមន៍ នៅតែបន្តកើតមានភាពអយុត្តិធម៌។

លោកបានបន្តទៀតថា៖ «ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយមានតួនាទីសំខាន់ក្នុងការពង្រីកសំឡេងរបស់ជនងាយរងគ្រោះ ប៉ុន្តែបើគ្មានមូលនិធិទេ បញ្ហារបស់ពួកគេប្រឈមនឹងការមិនអើពើ»។ លោកបានបន្ថែមថា USAID បានដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការគាំទ្រប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយនៅកម្ពុជា។

នៅក្នុងការផ្លាស់ប្តូរដែលមិនធ្លាប់មានពីមុនមក រដ្ឋបាលរបស់ប្រធានាធិបតីអាមេរិក Donald Trump បានប្រកាសកាលពីល្ងាចថ្ងៃសុក្រថា ខ្លួននឹងដកស្ថាប័នប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយចំនួន៤ រួមទាំងកាសែត New York Times ចេញពីការិយាល័យផ្ទាល់ខ្លួនរបស់ពួកគេនៅក្នុងប៉ង់តាហ្គោន ដោយមានបំណង «បង្កើតកន្លែងសម្រាប់ក្រុមផ្សេងទៀត»

លោក នី សុខា ប្រធានសមាគមការពារសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក បានប្រាប់សារព័ត៌មានខេមបូចាថា អង្គការរបស់លោកពឹងផ្អែកយ៉ាងធំលើជំនួយរបស់ USAID ដែលមានចំនួនជាង៧០ភាគរយនៃសកម្មភាពរបស់សមាគមអាដហុក។

ការកាត់បន្ថយមូលនិធិនេះបាននាំឱ្យមានការផ្អាក ឬកាត់បន្ថយកម្មវិធីជាច្រើន រួមទាំងកម្មវិធីដែលមានបំណងជួយជនរងគ្រោះពីការរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស វិវាទដីធ្លី និងការជួញដូរផ្លូវភេទ។

លោកបានពន្យល់ថា៖ «កាលពីមុន ការផ្តល់មូលនិធិរបស់ USAID បានអនុញ្ញាតឱ្យយើងផ្តល់​ជំនួយផ្នែកច្បាប់ដល់ជនក្រីក្រ ផ្តល់ជំនួយសង្គមដល់សកម្មជនដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនដោយអយុត្តិធម៌ និងផ្តល់សេវាសំខាន់ៗដល់អ្នកដែលតស៊ូដើម្បីសិទ្ធិរបស់ពួកគេ»

ទោះជាមានការខកចិត្តទាំងនេះក៏ដោយ សមាគមអាដហុកនៅតែសង្ឃឹមថារដ្ឋាភិបាលសហរដ្ឋអាមេរិកក្រោមការដឹកនាំបច្ចុប្បន្ននឹងពិចារណាឡើងវិញនូវការសម្រេចចិត្តរបស់ខ្លួនលើជំនួយបរទេស ជាពិសេសសម្រាប់ប្រទេសដែលកំពុងតស៊ូជាមួយបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្ស និងលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ។

លោកបានបន្ត​ថា៖ «យើង​ជំរុញ​ឲ្យ​សហរដ្ឋ​អាមេរិក​បន្ត​ផ្តល់​មូលនិធិ​ដល់​អង្គការ​សង្គម​ស៊ីវិល ដើម្បី​យើង​អាច​ជួយ​ស្តារ​សិទ្ធិ​មនុស្ស និង​លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យ​ក្នុង​ប្រទេស​ផ្សេងៗទៀត ក៏ដូចជា​ប្រទេស​កម្ពុជាផងដែរ»

ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ U.S. Aid Freeze Forces Cambodian Government to Seek New Funding Partners Amid NGO Layoffs

530 views

ព័ត៌មានថ្មី

អត្ថបទពេញនិយម