ជាមួយនឹងការហាមឃាត់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ និងអតីតមេដឹកនាំមួយរូប គឺលោក កឹម សុខា ដែលប្រឈមមុខនឹងការកាត់ទោសពីបទក្បត់ជាតិនាខែមករា អ្នកឃ្លាំមើលស្ថានភាពនយោបាយកម្ពុជា និយាយថា ការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់នៅឆ្នាំក្រោយ ទំនងជាត្រូវបានគ្រប់គ្រងដោយគណបក្សកាន់អំណាចដ៏យូរអង្វែង ដែលដឹកនាំដោយ លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន ។
ប្រជាជនកម្ពុជានឹងត្រូវទៅបោះឆ្នោតនៅថ្ងៃទី៥ ខែមិថុនា ដើម្បីជ្រើសរើសមេឃុំ និងសមាជិកក្រុមប្រឹក្សា ឃុំសង្កាត់ចំនួន ១ ៦៥២ ក្នុងរាជធានីខេត្ត២៥ ប៉ុន្តែគណបក្សតូចៗដែលបានបែកបាក់មានការខ្វះខាតថវិកា និងធនធានយ៉ាងខ្លាំង។
កាលពីឆ្នាំ២០១៣ កន្លងទៅគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ធ្លាប់បានរុញច្រាបគណបក្សកាន់អំណាចឱ្យជិតចាញ់ការបោះឆ្នោតជាតិនាពេលនោះ ហើយជាថ្មីម្តងទៀតនៅក្នុងការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់នាឆ្នាំ ២០១៧ គណបក្សសង្គ្រោះជាតិធ្វើបានយ៉ាងល្អដោយទទួលបានសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាគណបក្សប្រឆាំងប្រមាណជា ៥ ០០០អាសនៈបើធៀបនឹងសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាគណបក្សប្រជាជនដែលមានតែជាង ៦ ០០០អាសនៈ។
វិធីបន្ទាប់ដ៏មានប្រសិទ្ធភាព ដើម្បីបញ្ចប់វិថីនយោបាយរបស់គណបក្សប្រឆាំងដ៏ធំតែមួយគត់របស់ប្រទេសនោះគឺ ការចាប់ខ្លួន លោក កឹម សុខា ប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ក្រោមការចោទប្រកាន់ពីបទក្បត់ជាតិ ដែលគេជឿថាមានហេតុផលនយោបាយ ហើយគណបក្សនេះត្រូវបានរំលាយតាមសាលដីកាដ៏ចម្រូងចម្រាស់របស់តុលាការកំពូល។ ក្រោយការរំលាយគណបក្សនេះ មន្ត្រីបក្សប្រឆាំងចំនួន ១១៨នាក់ ត្រូវបានហាមមិនឲ្យធ្វើនយោបាយរយៈពេល ៥ឆ្នាំ។
នៅក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ ២០១៨ ជាបន្តបន្ទាប់ គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា ដណ្តើមបានអាសនៈទាំង ១២៥ ។
ចាប់តាំងពីពេលនោះមក រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានអនុញ្ញាតឲ្យមាន «ផ្តល់នីតិសម្បទា»ដល់សមាជិកមួយចំនួនរបស់អតីតគណបក្សប្រឆាំងដែលត្រូវបានហាមឃាត់ធ្វើនយោបាយ ឱ្យមានសិទ្ធិនយោបាយរបស់ពួកគេឡើងវិញ។ អតីតមន្រ្តីបក្សប្រឆាំងដែលមកពីទាំងក្រុមលោក កឹម សុខា និងលោក សម រង្ស៊ី បានចេញទៅបង្កើតគណបក្សថ្មីរួមមាន ឆន្ទៈខ្មែរ កំណែទម្រង់កម្ពុជា ខ្មែរអភិរក្ស ខ្មែរស្រឡាញ់ជាតិ និងបេះដូងជាតិ។
ក្តីសង្ឃឹមរបស់អ្នកប្រឆាំង
គណបក្សកម្ពុជានិយមដែលជាគណបក្សថ្មីមួយ បានចាប់ផ្តើមកាលពីខែកក្កដាដោយអតីតតំណាងរាស្រ្ត ហើយដែលជាមនុស្សស្និទ្ធនឹងលោក កឹម សុខា គឺ លោក យ៉ែម បុញ្ញឫទ្ធិ។ គណបក្សកម្ពុជានិយម នឹងចូលរួមប្រកួតប្រជែងយកអាសនៈក្នុងឃុំសង្កាត់ចំនួន១៦៥២ ដែលប្រមាណជា១ភាគ៣នៃឃុំសង្កាត់សរុប។
គណបក្សនេះដំណើរការដោយអះអាងថាឈរគោលការណ៍ប្រជាធិបតេយ្យដោយសន្យាថានឹងគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងស្ដារសេរីភាពដែលលោក បុញ្ញាឫទ្ធិ និយាយថាបានធ្លាក់ចុះ។
លោក បុញ្ញឫទ្ធិ បានប្រាប់ សមាជិកគណបក្សក្នុងអំឡុងពេលប្រារព្ធទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិនៅឆ្នាំនេះ ពោលគឺប្រហែល៤ឆ្នាំក្រោយការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិថា៖ «ប្រសិនបើគ្មានយុត្តិធម៌សង្គម ជម្លោះនឹងនៅតែមាន»។
ទោះជាយ៉ាងណាក្តី លោកបានព្រមានកុំឲ្យបន្តជម្លោះគ្នាតាមប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយសង្គមរវាងលោក សម រង្ស៊ី និងលោក កឹម សុខា ដោយលើកឡើងថា ប្រជាជនកម្ពុជាធុញទ្រាន់នឹង «ការឈ្លោះប្រកែកគ្នាមិនចេះចប់មិនចេះហើយ» របស់អ្នកនយោបាយបែបនេះណាស់។
កាលពីខែមុន នៅលើទំព័រហ្វេសប៊ុករបស់លោក កឹម សុខា បានចោទប្រកាន់លោក សម រង្ស៊ី ថាបានបន្តប្រើប្រាស់ឈ្មោះ និងរូបថតរបស់លោកពាក់ព័ន្ធនឹងសកម្មភាពនយោបាយដោយគ្មានការគាំទ្រពីលោក ដោយសង្កត់ធ្ងន់ថាលោក និងលោក សម រង្ស៊ី «មិនមែនជាមនុស្សតែមួយ»នោះទេ។
ទន្ទឹមនឹងនេះ លោក សម រង្ស៊ី បានចោទថា ការលើកឡើងរបស់លោក កឹម សុខា គឺជា «លទ្ធផលនៃការគំរាមកំហែងពីលោក ហ៊ុន សែន ដែលខ្លាចការរួបរួមគ្នាក្នុងចំណោមអ្នកប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា ហើយកំពុងយកលោក កឹម សុខា ជាចំណាប់ខ្មាំង»។
លោក បុញ្ញឫទ្ធិ មានប្រសាសន៍ថា នយោបាយបក្សប្រឆាំងត្រូវតែដើរទៅមុខ ហើយគេមិនត្រូវបណ្តោយឱ្យឆ្នាំ ២០១៧ កើតឡើងម្តងទៀតទេ នៅពេលដែលសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាបក្សប្រឆាំងចំនួន ៥០០០នាក់ មិនបានកាន់តំណែងទេ ព្រោះគណបក្សសង្គ្រោះជាតិត្រូវបានរំលាយ។
ចំណែកលោក ខឺយ ស៊ីនឿន អនុប្រធានគណបក្សខ្មែរស្រឡាញ់ជាតិ បានមានប្រសាសន៍ថាគណបក្សលោកនឹងទៅបោះឆ្នោតដើម្បីបន្តការងាររបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានរំលាយ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ « ពួកយើងជាអតីតមន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយយើងកំពុងតែបន្តស្មារតីគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ» លោកបានបន្តទៀតថា គណបក្សរបស់លោកសង្ឃឹមថានឹងឈ្នះឆ្នោតបានចំនួន ៨០ភាគរយ នៃឃុំសង្កាត់នៅឆ្នាំក្រោយ ដែលជាគោលដៅដ៏មានមហិច្ឆិតាធំមួយ។
លោកបានបន្ថែមទៀតថា ៖ «ប្រជាជនចង់បានការផ្លាស់ប្តូរដូច្នេះយើងជឿជាក់ថា ប្រជាជននឹងគាំទ្រគណបក្សយើង ហើយយើងអាចប្រកួតប្រជែងជាមួយគណបក្សកាន់អំណាចបាន»។
លោក ស៊ីនឿន ហាក់ស្ទាក់ស្ទើ នៅពេលសួរថា តើអ្នកបោះឆ្នោតនឹងមិនច្របូកច្របល់ទេឬ បើមានក្រុមបំបែកខ្លួន ចេញពីការបាក់បែកគ្នារវាងលោក កឹម សុខា និង សម រង្ស៊ី។
លោកបានថ្លែងថា៖ «មិនមានឥទ្ធិពលអ្វីមកលើគណបក្សខ្មែរស្រឡាញ់ជាតិទេព្រោះយើងធ្វើតាមស្មារតីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ»។
លោក ស៊ីនឿន បានបន្ថែមទៀតថា មន្ត្រីមូលដ្ឋានមកពីគណបក្សកាន់អំណាចបាននិងកំពុងធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និងបំភិតបំភ័យសមាជិកបក្សប្រឆាំង ហើយលោកបានអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលបើកលំហរប្រជាធិបតេយ្យឡើងវិញ និងអនុញ្ញាតឱ្យបក្សប្រឆាំងអាចធ្វើយុទ្ធនាការបោះឆ្នោតបានដោយសេរី។
មិនខុសពី លោក ស៊ីនឿន ប៉ុន្មាននោះទេ លោក អ៊ូ ច័ន្ទរ័ត្ន ស្ថាបនិកគណបក្សកំណែទម្រង់កម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា គណបក្សលោកក៏បានលើកតម្កើងស្មារតីនៃគណបក្សសង្រ្គោះជាតិដែលនៅក្រៅច្បាប់ ដើម្បីទាក់ទាញម្ចាស់ឆ្នោតក្នុងការបោះឆ្នោតនាពេលខាងមុខនេះដែរ។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ លោកបានកត់សម្គាល់ថា ដោយសារតែជំងឺរាតត្បាត និងឧបសគ្គផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ គណបក្សប្រឆាំងមិនអាចធ្វើយុទ្ធនាការបានទូលំទូលាយតាមដែលពួកគេចង់បាននោះទេ។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «ប្រភពហិរញ្ញវត្ថុរបស់យើងបានមកពីសមាជិក និងថ្នាក់ដឹកនាំរបស់គណបក្សយើងទាំងស្រុង» ។
លោកក៏បានសម្តែងការព្រួយបារម្ភផងដែរ ដែលសាធារណជនអាចនឹងស្ទាក់ស្ទើក្នុង ការចូលរួមការបោះឆ្នោត ដោយសារតែខ្វះទំនុកចិត្តលើគណៈកម្មាធិការជាតិរៀបចំការបោះឆ្នោត ដែលត្រូវបានគេមើលឃើញថាមានភាពលម្អៀងទៅរកគណបក្សកាន់អំណាច។
លោកក៏កំពុងពិចារណាទៅលើការប្រើប្រាស់ ពាក្យស្លោកចាស់ ដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិធ្លាប់ប្រើក្នុងយុទ្ធនាការឃោសនាបោះឆ្នោតថា៖ «ដូរមេឃុំបម្រើបក្ស ដាក់មេឃុំបម្រើរាស្រ្ត» ដែលគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាលើកឡើងនៅពេលនោះថាគឺជាការញុះញង់។
គណបក្សប្រឆាំងមួយទៀតដែលកំពុងដំណើរការគឺ គណបក្សភ្លើងទៀន ដែលពីមុនត្រូវបានគេស្គាល់ថាជាគណបក្សសម រង្ស៊ី ហើយក្រោយមកបានរួមបញ្ចូលគ្នាជាមួយគណបក្សសិទ្ធិមនុស្សរបស់លោក កឹម សុខា ដើម្បីបង្កើតគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ហើយបានបើកសមាជកាលពីខែមុនដើម្បីចាប់ផ្តើមគណបក្សឡើងវិញ ដើម្បីអាចប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតនៅឆ្នាំក្រោយ។ ប៉ុន្តែគណបក្សនេះនិយាយថា ខ្លួននឹងចូលរួមប្រសិនបើគ្មានការគាបសង្កត់ ឬការបំភិតបំភ័យ។
លោក ថាច់ សេដ្ឋា អនុប្រធានគណបក្សភ្លើងទៀនបានមានប្រសាសន៍ថា ៖ «យើងនឹងទទួលបានអាសនៈឃុំសង្កាត់ ដោយសារកម្លាំងរបស់យើងនៅដដែល ហើយយើងគ្រាន់តែបានភ្ជាប់បណ្តាញយើងឡើងវិញ»។
គណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ គឺជាគណបក្សមួយទៀតដែលបង្កើតឡើងបន្ទាប់ពីមានការរំលាយគណបក្សសង្គ្រោះជាតិដោយដីកាបង្គាប់របស់តុលាការកំពូល។ គណបក្សនេះបានឈរឈ្មោះក្នុងការបោះឆ្នោតជាតិឆ្នាំ២០១៨ ប៉ុន្តែមិនទទួលបានអាសនៈទេ។
លោក គង់ ម៉ូនីកា ប្រធានគណបក្សនេះបានថ្លែងថា ហិរញ្ញវត្ថុនៅមានកម្រិតរបស់គណបក្សនេះ កំពុងរារាំងដល់លទ្ធភាពរបស់គណបក្សក្នុងការចូលរួមការបោះឆ្នោត។
លោក ម៉ូនីកា មានប្រសាសន៍ថា ៖ «យើងមិនទាន់មានរចនាសម្ព័ន្ធធំនៅឡើយ ហើយពួកយើងធ្វើ (យុទ្ធនាការ) ផ្អែកលើលទ្ធភាពដែលមានកម្រិតរបស់ខ្លួន» លោកបានបន្ថែមថា នេះជាលើកទីមួយហើយដែលគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរនឹងចូលរួមការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់។
គណបក្សតូចៗព្យាយាមបង្កើតភាពលេចធ្លោរបស់ពួកគេ
ទន្ទឹមនឹងនេះ ក៏មានគណបក្សនយោបាយតូចៗមួយចំនួនបានបង្កើនចំនួនបេក្ខជនឈរឈ្មោះឃុំសង្កាត់ច្រើនជាងមុន ប៉ុន្តែនៅតែមិនអាចចូលរួមប្រកួតប្រជែងបានគ្រប់ឃុំសង្កាត់ឡើយ។
លោក សាម អ៊ីន អគ្គលេខាធិការគណបក្សប្រជាធិបតេយ្យមូលដ្ឋាន (GDP) មានប្រសាសន៍ថា គណបក្សរបស់លោកនឹងអាចឈរឈ្មោះក្នុងឃុំសង្កាត់ចំនួន ១០០ នៅឆ្នាំ២០២២ បើធៀបនឹងចំនួន ២៧ ក្នុងឆ្នាំ ២០១៧។ កាលពីឆ្នាំ២០១៧ គណបក្សនេះទទួលបានអាសនៈចំនួន៥នៅក្នុងឃុំចំនួន៣។
គណបក្ស GDP ត្រូវបានបង្កើតឡើងក្នុងឆ្នាំ ២០១៥ ដោយអតីតមេដឹកនាំអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល ហើយជាគណបក្សនយោបាយឯករាជ្យ ហើយក៏មិនបានទទួលអាសនៈនៅក្នុងការបោះឆ្នោតសភានាឆ្នាំ ២០១៨កន្លងទៅដែរ។
លោកបានបន្តថា បើទោះបីជាGDP មិនបានរីកចម្រើនឡើងដូចការចង់បាន គណបក្សលោកក៏សង្ឃឹមថានឹងទទួលបានអាសនៈនៅក្នុងតំបន់ខ្លះនៅរាជធានីភ្នំពេញ កំពត កំពង់ស្ពឺ សៀមរាប កំពង់ធំ និងរតនគិរី ដែលលោកថាគណបក្សនេះមានបណ្តាញរួចហើយ។
លោក អ៊ីន បាននិយាយថានៅឆ្នាំក្រោយ GDP នឹងផ្តោតការឃោសនាលើបញ្ហា សេដ្ឋកិច្ច ការងារ វិស័យកសិកម្ម និងសេវាសាធារណៈល្អ ក្នុងចំណោមបញ្ហាផ្សេងៗទៀត។
លោកបានបន្ថែមថា ៖ «យើងនឹងជំរុញគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាឲ្យធ្វើល្អ បម្រើប្រជាពលរដ្ឋ ហើយប្រសិនបើពួកគេមិនផ្លាស់ប្តូរទេ ឃុំផ្សេងទៀតនឹងចង់ធ្វើតាមគំរូនៃឃុំដែល GDP គ្រប់គ្រង»។
លោក ញឹក ប៊ុនឆៃ ប្រធានគណបក្សខ្មែររួបរួមជាតិ កំពុងប្រើយុទ្ធសាស្ត្រស្រដៀងគ្នានេះ ដើម្បីប្រកួតប្រជែងតែ ៥០ភាគរយនៃឃុំសង្កាត់ ដោយសារបញ្ហាប្រឈមផ្នែកហិរញ្ញវត្ថុ។
នៅក្នុងការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០១៧ គណបក្សនេះ ទទួលបានសមាជិកក្រុមប្រឹក្សាឃុំសង្កាត់ចំនួន ២៧៤រួមទាំងមេឃុំមួយផងដែរ បន្ទាប់ពីចាកចេញពីគណបក្សរាជានិយមហ៊្វុនស៊ិនប៉ិចកាលពីឆ្នាំ ២០១៦។
លោក ប៊ុនឆៃ មានប្រសាសន៍ថា ៖ «យើងសង្ឃឹមថានឹងមានការកើនឡើងទ្វេដង [បេក្ខជន] ព្រោះឥឡូវនេះយើងមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់ និងបរិយាកាសល្អ» ដោយកត់សម្គាល់ថានៅក្នុងការបោះឆ្នោតចុងក្រោយនេះ លោកមានពេលត្រឹមតែ ៨ខែប៉ុណ្ណោះដើម្បីរៀបចំ។
លោកថា សារយុទ្ធនាការសម្រាប់ការបោះឆ្នោតឆ្នាំ ២០២២ របស់បក្សលោក នឹងផ្តោតលើការប្រកាន់ខ្ជាប់នូវគោលការណ៍នៃកិច្ចព្រមព្រៀងសន្តិភាពទីក្រុងប៉ារីសឆ្នាំ ១៩៩១។
សមរភូមិដ៏លំបាក
ទោះបីជាមានការជឿជាក់ពីសំណាក់មេដឹកនាំបក្សប្រឆាំងមួយចំនួនដូចរៀបរាប់ខាងលើក៏ដោយ លោក កន សាវាង្ស អ្នកសម្របសម្រួលផ្នែកតស៊ូមតិនៅគណៈកម្មាធិការដើម្បីការបោះឆ្នោតដោយសេរី និងយុត្តិធម៌នៅកម្ពុជា (ខុមហ្វ្រែល) មានប្រសាសន៍ថា ការពិតគឺពួកគេប្រឈមមុខនឹងផ្លូវដ៏លំបាកនាពេលខាងមុខ។
លោកមានប្រសាន៍ថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានកសាងមូលដ្ឋានរបស់ខ្លួនអស់រយៈពេលជាច្រើនទសវត្សរ៍មកហើយ បើទោះបីជាគណបក្សសង្គ្រោះជាតិចូលមកកៀកក្នុងឆ្នាំ ២០១៧ ក៏នៅតែមិនបានអាសនៈឃុំសង្កាត់ច្រើនដូចគណបក្សកាន់អំណាចដែរ។
ទោះជាយ៉ាងណា លោកបានលើកឡើងថា ការទទួលជ័យជម្នះរបស់បក្សប្រឆាំងមិនមែនថាគ្មានលទ្ធភាពនោះទេ ។ លោក បន្ថែមថា៖ «ក្រុមដែលបែកខ្ញែកចេញពី អតីតមន្ត្រីជាន់ខ្ពស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ នឹងទាក់ទាញអ្នកបោះឆ្នោត»។
ទោះបីជាវិធីណាក៏ដោយ លោកបញ្ជាក់ថា អ្វីដែលសំខាន់គឺមិនមែនជាការឈ្នះរបស់បក្សប្រឆាំង នោះទេ តែជាការចូលរួម និងកសាងទំនុកចិត្តពីសាធារណជន។
លោក ប៉ា ចន្ទរឿន ប្រធានវិទ្យាស្ថានប្រជាធិបតេយ្យកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា គណបក្សប្រឆាំងជាច្រើននឹងឈានទៅរកសន្លឹកឆ្នោតដែលបែកខ្ញែក ហើយគណបក្សប្រជាជននិងនៅតែរក្សាបាន អាសនៈឃុំសង្កាត់ភាគច្រើន។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្តថា ៖ «នៅក្នុងប្រព័ន្ធបោះឆ្នោតរបស់យើង ក្រុមតូចៗមានឱកាសតិចតួចណាស់ ក្នុងការទទួលបានអាសនៈឃុំសង្កាត់ ឬអាសនៈរដ្ឋសភា»។
លោក ចាន់រឿន បានមានប្រសាសន៍ទៀតថា ៖ «គណបក្សគីឡូតូចៗ ដែលមិនមានសមត្ថភាពប្រកួតប្រជែងបានគ្រប់ឃុំ ឆ្លុះបញ្ចាំងពីការខ្វះខាតនៃទំនុកចិត្តលើគណបក្សប្រឆាំង ដើម្បីប្រជែងជាមួយគណបក្សគីឡូធ្ងន់ [CPP] »។
លោកក៏បានកត់សម្គាល់ដែរថា ក្នុងនយោបាយកម្ពុជា ប្រជាពលរដ្ឋទំនងជាគាំទ្រអ្នកនយោបាយផ្ទាល់ ច្រើនជាងគណបក្សនយោបាយ។
លោកបានលើកឡើងថា ៖ «ការបំបែកអតីតមេដឹកនាំគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ [សម្ព័ន្ធភាព] មានឥទ្ធិពល អវិជ្ជមានដល់គណបក្សថ្មី» ដោយសំដៅទាក់ទងនឹងការទទួលបានការគាំទ្រពីសាធារណជន។
CPP សម្លឹងទៅអតីតកាល និងអនាគត
អ្នកនាំពាក្យគណបក្សប្រជាជនកម្ពុជា លោក សុខ ឥសាន បានប្រាប់ ខេមបូចា ថា គណបក្សកាន់អំណាចស្វាគមន៍គណបក្សប្រឆាំង ដែលមានបំណងចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ ដែលលោកបាននិយាយថា ទង្វើនេះបង្ហាញថាប្រទេសកម្ពុជាមានលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យសេរីពហុបក្ស។
លោកបានមានប្រសាសន៍បន្តថា ៖ « យើងចាត់ទុកគ្រប់គណបក្សនយោបាយដែលចូលរួមក្នុងការបោះឆ្នោតជាគូប្រជែងរបស់យើង ហើយយើងមិនមើលស្រាលពួកគេទេ»។
លោក ឥសាន បាននិយាយថានៅឆ្នាំក្រោយ នៅពីរខែមុនការបោះឆ្នោត គណបក្សប្រជាជននឹងរៀបចំសមាជរបស់ខ្លួន និងអនុម័តបេក្ខជនឱ្យចូលរួមប្រកួតប្រជែងការបោះឆ្នោតនៅគ្រប់ឃុំសង្កាត់ទូទាំងប្រទេស។
លោកបន្ថែមថា អ្នកបោះឆ្នោតនឹងចងចាំថា គណបក្សប្រជាជនកម្ពុជាបានរំដោះប្រទេសកាលពី ៤ទសវត្សរ៍មុន។
កាលពីខែតុលា រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ស ខេង មានប្រសាសន៍ថា ជាជាងពឹងផ្អែកលើសមិទ្ធផលនៃថ្ងៃរំដោះ៧មករា ដើម្បីធ្វើយុទ្ធនាការ បេក្ខជនមកពីគណបក្សកាន់អំណាចគួរតែដោះស្រាយបញ្ហាមូលដ្ឋានដែលប៉ះពាល់ដល់សាធារណជន។
លោកបានចង្អុលទៅលើវិវាទដីធ្លីថាជាបញ្ហាសំខាន់ដែលត្រូវផ្តោតការយកចិត្តទុកដាក់។ លោក ស ខេង បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ប្រសិនបើយើងគ្រាន់តែឃោសនាសមិទ្ធផលរបស់យើងនៅថ្ងៃ៧ មករា ដែលតាមពិតទៅគេដឹងហើយ»។ «ដូច្នេះ តើ [ប្រជាជន] ត្រូវការអីឥឡូវនេះ? [យើង] ត្រូវតែពិនិត្យមើលបញ្ហាទាំងហ្នឹង ដើម្បីដោះស្រាយដោយការទទួលខុសត្រូវ និងប្រកបដោយយុត្តិធម៌»៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Uneven Playing Field as Splintered Opposition Parties Prepare for 2022 Commune Elections
