មន្រ្តីក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ បានបដិសេធទទួលញត្តិពីអ្នកតវ៉ាជិត១ពាន់នាក់មកពីបណ្តាខេត្តមួយចំនួន ដែលបានប្រមូលផ្តុំនៅក្រៅអាគារក្រសួងនាថ្ងៃទី២១ ខែកញ្ញា ដើម្បីទាមទារឱ្យមានដំណោះស្រាយបញ្ហាទំនាស់ដីធ្លីរបស់ពួកគេដែលបានអូសបន្លាយជាយូរមកហើយ។
អ្នកភូមិមកពីខេត្តកោះកុង ត្បូងឃ្មុំ និងស្វាយរៀង បានប្រមូលផ្តុំគ្នាប្រារព្ធទិវាសន្តិភាពអន្តរជាតិ ដែលពួកគេទាំងនោះតំណាងឱ្យពលរដ្ឋជាង៧ពាន់គ្រួសារដែលកំពុងមានជម្លោះដីធ្លីក្នុងទំហំសរុបប្រមាណជាង១២ ០០០ ហិកតា។
ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយ តំណាងក្រសួងរៀបចំដែនដី មិនបានមកជួបក្រុមអ្នកតវ៉ានោះទេដោយអះអាងថាបញ្ហាដីធ្លីរបស់ពួកគេទាំងនោះត្រូវបានដោះស្រាយរួចរាល់ហើយ។
បន្ទាប់ពីរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងរៀបចំដែនដី លោក ជា សុផារ៉ា រួមទាំងមន្រ្តីដទៃទៀតមិនបានចេញមកជួប ឬទទួលញត្តិពីពួកគេ ក្រុមអ្នកភូមិដែលរងគ្រោះក្នុងរឿងជម្លោះដីធ្លីទាំងនោះបានបិទមហាវិថីមុនីវង្សរយៈពេលខ្លីមុនម៉ោង១០កន្លះព្រឹក។ ប៉ុន្មាននាទីក្រោយមកក្រុមប៉ូលីសបង្រ្កាបកុបកម្មបានរុញពួកគេឱ្យឈរនៅលើចិញ្ចើមផ្លូវ និងផ្លូវដើរវិញ ដើម្បីកុំឱ្យស្ទះចរាចរណ៍។
អ្នកតវ៉ាម្នាក់ដែលកំពុងមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុម Koh Koh Sugar Industry មកពីស្រុកបទុមសាគរ ខេត្តកោះកុង អ្នកស្រី យី គន្ធា អាយុ៣៥ឆ្នាំ បានថ្លែងថា៖«តាមប្រតិទិន ថ្ងៃនេះជាទិវាសន្តិភាពអន្តរជាតិ ហើយក៏សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជាទាំងមូលដែរ ដែលវាគួរជាថ្ងៃសន្តិភាព ឯករាជ្យ ប៉ុន្តែយើងឃើញជាក់ស្តែងថ្ងៃនេះមិនមានសន្តិភាពទេសម្រាប់យើងទាំងអស់គ្នាដែលជាជនរងគ្រោះ»។
អ្នកស្រីបានបន្តថា៖«ពួកយើងជាជនរងគ្រោះ អ៊ីចឹងហើយបានជាយើងមកទីនេះ។ ប៉ុន្តែពួកគាត់មិនបានចេញមកទទួលញត្តិយើងទេ ហើយពួកគាត់បានប្រើកម្លាំងប៉ូលីសធ្វើបាបប្រជាពលរដ្ឋទៀត»។
ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ ក្រុមអ្នកភូមិបានអះអាងថាកាលពីថ្ងៃទី២០ ខែកញ្ញា នៅម៉ោងប្រមាណជា១០យប់ អាជ្ញាធរស្រុកស្រែអំបិល ខេត្តកោះកុង បានបញ្ឈប់រថយន្តដឹកអ្នកដំណើរចំនួន១២ ដែលមកភ្នំពេញតាមផ្លូវជាតិលេខ៤៨ ដើម្បីរារាំងមិនឱ្យពួកគេចូលរួមការតវ៉ា។
អ្នកតវ៉ាម្នាក់ទៀត ឈ្មោះ កុយ យឿន បានប្រាប់ថានគរបាលបានបញ្ឈប់រថយន្តរបស់គាត់នៅម៉ោងប្រមាណជា១០កន្លះយប់រហូតដល់ម៉ោង១ទៀបភ្លឺទើបអនុញ្ញាតឱ្យបន្តដំណើរទៅមុខទៀត ក្រោយពីពួកគេបានឆែកបណ្ណបើកបរ និងឯកសារមួយចំនួនរបស់អ្នកបើកតាក់ស៊ី។
អ្នកស្រី យឿន បានឱ្យដឹងទៀតថាសមត្ថកិច្ចបានរាប់ចំនួនអ្នកដំណើរលើរថយន្តរបស់ខ្លួន ហើយថតស្លាកលេខរថយន្ត មុនពេលអនុញ្ញាតឱ្យបន្តដំណើរមករាជធានីភ្នំពេញ។
អ្នកស្រីយឿន បានថ្លែងថា៖«ពួកគាត់មានចេតនារារាំងពួកយើង»។
អ្នកស្រី យឿន បាននិយាយបន្ថែមថា៖«វាជាការរំលោភសិទ្ធិពួកយើង ព្រោះយើងគ្រាន់តែមកដើម្បីបង្ហាញថាដីធ្លីរបស់យើងបានបាត់បង់»។
អ្នកស្រី យឿន បានអះអាងថាគាត់មានជម្លោះដីធ្លីជាក្រុមហ៊ុន Koh Kong Sugar របស់ឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ តាំងពីឆ្នាំ២០០៦ ដែលវិវាទនោះបណ្តាលឱ្យគាត់បាត់បង់ដីចំនួន៣ហិកតាក្នុងឃុំកណ្តោល ស្រុកបទុមសាគរ។
គាត់បានរៀបរាប់ថាគាត់ជួបបញ្ហាប្រឈមជាច្រើនដែលក្នុងនោះរួមមានការគំរាមចាប់ដាក់ពន្ធនាគារពីអាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន នៅពេលដែលក្រុមអ្នកមានជម្លោះដីធ្លីយកពាក្យបណ្តឹងទៅដាក់នៅសាលាខេត្ត ទាមទារយកដីរបស់ពួកគេមកវិញ។
អ្នកស្រី យឿន បាននិយាយបន្ថែមយ៉ាងដូច្នេះថា៖«ខ្ញុំមិនខ្លាចទេ ព្រោះយើងបានបាត់បង់ដីទៅហើយនោះ»។
ខេមបូចា មិនអាចទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយពីរដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងរៀបចំដែនដី លោក ជា សុផារ៉ា និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងនេះគឺលោក សេង ឡូត បានទេ។
ក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដែលចេញនៅថ្ងៃនេះ ក្រសួងបានលើកឡើងថាក្រសួងបានដោះស្រាយវិវាទដីធ្លីធំៗទាំងរវាងអ្នកភូមិនឹងក្រុមហ៊ុនហេង ហ៊ុយ ក្រុមហ៊ុន Koh Kong Plantation ក្រុមហ៊ុនKoh Kong Sugar Industry និងក្រុមហ៊ុន Union Development Group រួចរាល់ហើយ។ អ្នកភូមិជិត៨០០គ្រួសារ ក៏បានស្នើសុំគោលនយោបាយសម្បទានដីសង្គមកិច្ចផងដែរ។
ក្រសួងបានលើកឡើងក្នុងសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានដដែលថា៖«ជារួម ការទាមទាររបស់ប្រជាពលរដ្ឋទាំង៥ក្រុមខាងលើ មិនមានមូលដ្ឋានផ្លូវច្បាប់សម្រាប់ក្រសួងទទួលធ្វើការដោះស្រាយ»។
អភិបាលរងនិងជាអ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តកោះកុង លោក សុខ សុទ្ធី បានថ្លែងថារាល់វិវាទដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុន Koh Kong Sugar Plantation ត្រូវបានដោះស្រាយរួចរាល់តាំងពីឆ្នាំ២០១៨ ដោយលោកបានកត់សម្គាល់ថាក្រុមថ្មីដែលចាប់ផ្តើមធ្វើការតវ៉ាក្នុងពេលថ្មីៗនេះមានរបៀបវារៈនយោបាយដែលគាំទ្រអតីតបក្សសង្រ្គោះជាតិ។
លោកបានបន្តថា៖«ក្រុមថ្មីដែលឡើងទៅតវ៉ានៅ[ភ្នំពេញ]ហ្នឹង បាននិយាយថាពួកគាត់មិនទាន់ទទួលបានដោះស្រាយនៅឡើយទេ ប៉ុន្តែពួកគេមានអ្នកនយោបាយនៅពីក្រោយខ្នង»។
លោក បានបន្ថែមថា៖«ពួកគាត់មិនមានវិវាទដីធ្លីទេ អញ្ចឹងពួកគាត់ទៅតវ៉ាតាមខ្យល់នយោបាយ»។
លោកបានពន្យល់បន្ថែមថាពលរដ្ឋចំនួន៧៦០គ្រួសារដែលមានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមហ៊ុន Koh Kong Sugar Plantation បានទទួលដីពី២ទៅ៣ហិកតា និងសំណងជាទឹកប្រាក់ពី១៥០០ទៅ៣០០០ពាន់ដុល្លារួចហើយ ខណៈពលរដ្ឋ១៩៧គ្រួសារទៀតដែលអះអាងថាមានដីជាន់គ្នាជាមួយក្រុមហ៊ុនហេង ហ៊ុយ ក៏ទទួលបានដំណោះស្រាយរួចរាល់ដែរ។
ក្រុមហ៊ុន អិល វ៉ាយ ភី គ្រុប (LYP GROUP) ជាក្រុមហ៊ុនរបស់លោក លី យ៉ុងផាត់ បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន នៅថ្ងៃទី២១ ខែកញ្ញានេះ ដោយបដិសេធថា ក្រុមហ៊ុនកោះកុងស៊ូហ្គើ និងក្រុមហ៊ុនកោះកុងផ្លេនថេសិន មិនមែនជាក្រុមហ៊ុន ឬមានភាគហ៊ុនរបស់លោកលី យ៉ុងផាត់ នោះទេ។
សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានបានលើកឡើងថា៖ «យើងខ្ញុំសូមគូសបញ្ជាក់ថាក្រុមហ៊ុនទាំងពីរខាងលើ គឺក្រុមហ៊ុនកោះកុងស៊ូហ្គើ និងក្រុមហ៊ុនកោះកុងផ្លេនថេសិន អិនដាស់ស្ត្រី ខមផេនី លីមីធីត មិនមានជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងឯកឧត្តមអ្នកឧកញ៉ា លី យ៉ុងផាត់ ក៏ដូចក្រុមហ៊ុន LYP GROUP ឡើយ»។
លោក ស៊ឹង សែនករុណា មន្រ្តីស៊ើបអង្កេតជាន់ខ្ពស់សមាគមសិទ្ធិមនុស្សអាដហុក បានលើកឡើងថាមន្រ្តីក្រសួងរៀបចំដែនដីគួរតែចេញមកជួបក្រុមអ្នកតវ៉ាដើម្បីទទួលញត្តិពួកគេដើម្បីគោរពនូវសេរីភាពក្នុងការជួបជុំរបស់ពួកគេ។
លោកបានបន្ថែមថា៖«ខ្ញុំគិតថាអាជ្ញាធរគួរតែពិចារណាបញ្ហាទាំងអស់ឡើងវិញ ប្រសិនបើនៅតែគ្មានដំណោះស្រាយដែលប្រជាពលរដ្ឋអាចទទួលយកបាននោះទេ។ យើងបារម្ភថាប្រជាពលរដ្ឋគ្មានដីគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការបង្កបង្កើនផលដើម្បីទ្រទ្រង់ជីវភាពពួកគាត់»។
លោកស្រី ចក់ សុភាព នាយិកាមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បាននិយាយថារដ្ឋាភិបាលគួរតែធ្វើការដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីរបស់ប្រជាពលរដ្ឋជាជាងព្យាយាមបញ្ឈប់ពួកគេមិនឱ្យតវ៉ា។
លោកស្រីបានលើកឡើងតាមរយៈអ៊ីម៉ែលថា៖«ការបញ្ចេញមតិ និងការប្រមូលផ្តុំដែលស្របច្បាប់ និងដោយសន្តិវិធី គួរត្រូវបានលើកទឹកចិត្តដោយរាជរដ្ឋាភិបាល ជាជាងការរារាំង។ អ្វីដែលគួរតែត្រូវបានកត់សម្គាល់នោះគឺថាការតវ៉ាដូចយើងឃើញនៅថ្ងៃ២១ ខែកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០នេះ នឹងមិនមានទេ ប្រសិនបើសិទ្ធិដីធ្លីរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជាត្រូវបានគោរព និងការពារឱ្យបានគ្រប់គ្រាន់ពីសំណាក់រាជរដ្ឋាភិបាល និងភាគីទីបីនោះ»។
លោកស្រីបន្ថែមថា៖ «រាជរដ្ឋាភិបាលត្រូវដោះស្រាយជម្លោះដីធ្លីដោយការពារកុំឱ្យមានជម្លោះកើតឡើងទៀតនៅពេលអនាគត ប៉ុន្តែក៏ត្រូវដោះស្រាយឱ្យបានទាន់ពេលវេលានិងយុត្តិធម៌ចំពោះជម្លោះដែលកំពុងកើតមានផងដែរ»៕
