សត្វគោនិងក្របីប្រមាណជិត ៤០.០០០ក្បាលបានឆ្លងវីរុសមួយ ដែលបង្កជាជំងឺដុំពកលើស្បែក នៅក្នុងរយៈពេលបីខែមកនេះទូទាំងប្រទេស ហើយការរាតត្បាតជំងឺនេះបានបង្កការប៉ះពាល់ដល់កសិករនិងវិស័យបសុសត្វ។
អ្នកស្រី ស៊ុន រស់ កសិករម្នាក់ក្នុងស្រុងមេសាង ខេត្តព្រៃវែង បាននិយាយថា គោរបស់អ្នកស្រីចំនួន ១៤ក្បាលបានកើតជំងឺដុំពកលើស្បែកអស់រយៈពេលពីរសប្តាហ៍កន្លងមកនេះ។ គោមួយក្បាលបានងាប់ ហើយ១៣ក្បាលទៀតកំពុងទទួលការព្យាបាលទាំងបែបបុរាណ និងបែបវេជ្ជសាស្រ្ត។
ដោយសំដៅទៅសត្វគោដែលកើតជំងឺនោះ អ្នកស្រីបាននិយាយថា៖ «ប្រសិនបើខ្ញុំចង់លក់គោ វាលំបាកដោយសារតែវាថោក។ ឥឡូវនេះមិនមានឈ្មួញទិញគោទេ ហើយអ្នកកាប់គោក៏មិនហ៊ានទិញលក់ដែរ»។
អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា គ្មានអ្នកណាទិញគោដែលឈឺបន្ទាប់ពីវាងាប់នោះទេ ហើយគ្រួសាររបស់អ្នកស្រីបានយកសាច់គោនោះទៅធ្វើងៀត និងឲ្យទៅអ្នកជិតខាងណាដែលហ៊ានហូបសាច់ងៀតនោះ។
យោងតាមរបាយការណ៍មួយរបស់ក្រសួងកសិកម្ម រុក្ខាប្រមាញ់ និងនេសាទ បានឲ្យដឹងថា សត្វគោនិងក្របីនៅកម្ពុជាបានចាប់ផ្តើមកើតជំងឺដុំពកលើស្បែកកាលពីដើមខែមិថុនា។ ជំងឺនេះលេចឡើងដំបូងក្នុងខេត្តព្រះវិហារ និងឧត្តរមានជ័យ ហើយបន្ទាប់មកត្រូវបានរកឃើញនៅបណ្តាខេត្តតាមបណ្តោយព្រំដែនថៃ។
គិតត្រឹមថ្ងៃ២៩ ខែសីហា មានករណីកើតជំងឺដុំពកលើស្បែកចំនួន ៣៨.៦៦៥ ក្នុងស្រុកចំនួន ១៥៨។ ក្រសួងបានរាយការណ៍ថា គោចំនួន ៥៥ភាគរយបានជាសះស្បើយឡើងវិញ ហើយ ៤៤ភាគរយទៀតនៅឈឺ ហើយកំពុងព្យាបាល។ ហើយ ១ភាគរយ ដែលភាគច្រើនជាកូនគោ បានងាប់។
លោក នូ វនិកា ប្រធាននាយកដ្ឋានបសុសត្វ និងសុខភាពសាធារណៈនៃក្រសួងកសិកម្ម បាននិយាយថា នាយកដ្ឋានរបស់លោកបានចាប់ផ្តើមធ្វើយុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺដុំពកគោក្របីរួចហើយ។ នាពេលនេះ យុទ្ធនាការបានផ្តល់វ៉ាក់សាំងចំនួន ២ម៉ឺនដូស ទូទាំង ២៥ខេត្តក្រុង។ លោកបានបន្តថា វ៉ាក់សាំងនេះត្រូវបានប្រើប្រាស់អស់ប្រមាណ ៣០ភាគរយហើយនាពេលនេះ ហើយវ៉ាក់សាំងអាចចាក់លើសត្វគោក្របី ដែលមិនមានកើតជំងឺដុំពកលើស្បែកតែប៉ុណ្ណោះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «រឿងសំខាន់គឺថា ជំងឺនេះត្រូវបានបង្កឡើងដោយវីរុស ហើយមិនមានថ្នាំព្យាបាលផ្ទាល់នោះទេ ប៉ុន្តែយើងអាចការពារ [គោឈឺ] ដើម្បីកុំឲ្យដុនដាបថែមទៀត រហូតដល់វាជាឡើងវិញ»។
លោក វនិកា បានលើកឡើងថា ហាក់ដូចជាមិនមានការឆ្លងទៅមនុស្សតាមរយៈការទទួលទានសាច់សត្វដែលកើតដុំពកលើស្បែកនោះទេ ប៉ុន្តែលោកបានបន្តថា គួរគប្បីកុំទទួលទានសាច់សត្វទាំងនោះ។
លោក ម៉េង សន្តិភាព ប្រធានការិយាល័យបសុសត្វនៅខេត្តកំពត បាននិយាយថា ជំងឺដុំពកលើស្បែកអាចឆ្លងយ៉ាងរហ័សពីសត្វមួយទៅសត្វមួយទៀត។ ក្រៅពីបង្កជាដុំពក ជំងឺនេះក៏បានបង្កជារោគសញ្ញាផ្សេងៗទៀត និងធ្វើឲ្យប្រព័ន្ធភាពស៊ាំរបស់សត្វចុះខ្សោយ។ សរុបមក កម្រិតនិងរយៈពេលនៃការកើតជំងឺនេះគឺអាស្រ័យលើសុខភាពសត្វ។
លោកសន្តិភាពបានបន្តថា ខេត្តកំពតកំពុងធ្វើយុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំង ដែលចាប់ផ្តើមកាលពីដើមខែកញ្ញា ក្នុងស្រុកអង្គរជ័យ ហើយនឹងបន្តនៅទូទាំងខេត្ត។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «តាមការងារបច្ចេកទេស យើងធ្វើបានច្រើន។ សម្រាប់វ៉ាក់សាំង យើងទើបនឹងបានទទួល ហើយខេត្តក្រុងទាំង២៥ ទើបតែចាប់ផ្តើមយុទ្ធនាការចាក់វ៉ាក់សាំងកាលពីសប្តាហ៍មុននេះ»។
លោកបានបន្ថែមថា កសិករមិនអាចពឹងផ្អែកលើវ៉ាក់សាំងតែមួយនោះទេ ហើយត្រូវអនុវត្តវិធានការគ្រប់គ្រងជំងឺនិងអនាម័យដើម្បីការពារការឆ្លងជំងឺនេះ។
លោក ទុំ កុម្ភៈ កសិករម្នាក់ក្នុងស្រុកឈូក ខេត្តកំពត និយាយថា គោបីក្បាលក្នុងចំណោមគោប្រាំក្បាលរបស់លោកបានកើតជំងឺដុំពកលើស្បែក ហើយមានកើតរោគសញ្ញាផ្សេងទៀតផងដែរដូចជា ហើមជើង និងមិនស៊ីចំណី។
លោក កុម្ភៈ ថ្លែងថា៖ «ឆ្នាំនេះមានការខាតបង់ច្រើន។ [ខ្ញុំ] ត្រូវមើល [គោ] ខាតកម្លាំង លុយកាក់ និងពេលវេលា។ វាអត់ប្រយោជន៍»។ លោកបានបន្តថា ឈ្មួញបានឲ្យថ្លៃតែ ២៥០ដុល្លារប៉ុណ្ណោះសម្រាប់គោដែលងាប់ដោយសារជំងឺដុំពកលើស្បែក។
លោកបានបន្ថែមថា គោដែលមានសុខភាពល្អអាចមានតម្លៃរហូតដល់ ១.០០០ដុល្លារ ប៉ុន្តែតម្លៃនេះបានធ្លាក់ចុះដោយសារជំងឺដុំពកលើស្បែក ហើយថ្លៃព្យាបាលគឺមានខ្ពស់។
លោក នេត្រ ជាតិ កសិករនៅស្រុកទ្រាំង ខេត្តតាកែវ និយាយថា លោកមានគោចំនួនប្រាំមួយក្បាលដែលកើតជំងឺដុំពកលើស្បែកអស់រយៈពេលពីរសប្តាហ៍មកនេះ។ លោកបានចំណាយអស់ជិត ៥០០ដុល្លារ ស្មើនឹង ៨៣ដុល្លារក្នុងគោមួយក្បាល សម្រាប់ថ្លៃព្យាបាល និងថ្នាំ។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ឥឡូវនេះគឺមានការលំបាកក្នុងការចំណាយលុយមើលពួកគេ វាចំណាយទាំងពេលវេលា និងកម្លាំង ហើយថ្លៃគោក៏ធ្លាក់ចុះ។ ខ្ញុំសឹងតែមិនចង់ចិញ្ចឹមវាតទៅទៀតនោះទេ»។
លោកបានពន្យល់ថា ពីមុនមកឈ្មួញបានឲ្យថ្លៃចំនួន ១.២៥០ដុល្លារសម្រាប់គោដែលមានសុខភាពល្អ ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ លោកអាចលក់បានក្នុងតម្លៃតែ ៧៥០ដុល្លារប៉ុណ្ណោះក្នុងគោមួយក្បាល ទោះបីជាគោមិនមានកើតជំងឺដុំពកក៏ដោយ។ លោកបានបន្តថា នេះមិនសមនឹងតម្លៃដែលលោកបានចំណាយនោះទេ។
លោក អ៊ុក វណ្ណថា ពេទ្យសត្វឯកជន នៅក្នុងស្រុកគីរីវង្ស ខេត្តតាកែវ និយាយថា ថ្នាំប្រឆាំងវីរុសអាចប្រើប្រាស់ដើម្បីកាត់បន្ថយរោគសញ្ញាបង្កឡើងដោយជំងឺដុំពកលើស្បែក ប៉ុន្តែមិនអាចកំចាត់ជំងឺនេះនោះទេ ដោយលោកថា វីរុសជំងឺដុំពកនេះអាចឆ្លងដោយផ្ទាល់រវាងសត្វគោ ឬសត្វមូស។ លោក វណ្ណថា ក៏បានចោទសួរជុំវិញថាតើវ៉ាក់សាំងត្រូវបានចុះបញ្ជីជាមួយនឹងក្រសួងសមស្របឬទេ ដោយលើកឡើងថា ក្រុមហ៊ុននាំចូលថ្នាំនេះនិយាយថា ប្រភេទវ៉ាក់សាំងនេះត្រូវការចាក់ជាច្រើនលើក។
លោក ញឹប ស្រ៊ុន ប្រធានមន្ទីរកសិកម្មខេត្តតាកែវ មានប្រសាសន៍ថា លោកបានជូនដំណឹងពីវិធីបង្ការផ្សេងៗនៅស្រុកដែលរងការប៉ះពាល់ពីជំងឺដុំពកគោក្របី រួមមាន ស្រុកគីរីវង្ស ស្រុកត្រាំកក់ និងស្រុកបាទី ដែលមានករណីកើតជំងឺនេះចំនួន ៦០០ករណី ហើយមិនមានសត្វងាប់ដោយសារជំងឺនេះត្រូវបានរាយការណ៍នោះទេ។ ពាក់ព័ន្ធនឹងវិធានការការពារ កសិករត្រូវបានណែនាំឲ្យរក្សាអនាម័យក្នុងក្រោល។ អាជ្ញាធរក៏បានចែកចាយមុងទៅដល់ពលរដ្ឋតាមគ្រួសារដើម្បីការពារពីការខាំដោយមូសដែលអាចមានផ្ទុកវីរុសជំងឺដុំពកលើស្បែកផងដែរ៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Cattle farmers hit by outbreak of lumpy skin disease among stock
