ក្រុមអ្នកជំនាញអង្គការសហប្រជាជាតិបានបង្ហាញការព្រួយបារម្ភនៅក្នុងលិខិតមួយទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាជុំវិញកង្វះខាតវឌ្ឍនភាពក្នុងការស៊ើបអង្កេតករណីបាត់ខ្លួនសកម្មជនគាំទ្រលទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យជនជាតិថៃមួយរូប ដែលបាននិរទេសខ្លួនមករស់នៅក្នុងក្រុងភ្នំពេញ និងដែលត្រូវបានជនមិនស្គាល់មុខចាប់ពង្រត់កាលពីថ្ងៃទី០៤ ខែមិថុនា។
នៅក្នុងលិខិតមួយទៅកាន់រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងការបរទេសកម្ពុជាលោក ប្រាក់ សុខុន កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកក្កដា និងត្រូវបានផ្សព្វផ្សាយជាសាធារណៈនៅថ្ងៃទី១៤ ខែកញ្ញា ដោយមានការស្នើសុំព័ត៌មានលម្អិតពាក់ព័ន្ធនឹងការស៊ើបអង្កេត ដែលមន្រ្តីនគរបាលជាតិនិយាយថា កំពុងតែដំណើរការ។
ការិយាល័យសិទ្ធិមនុស្សអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកលើបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំ ឬមិនស្ម័គ្រចិត្ត ដែលរួមមាន អ្នករាយការណ៍ពិសេសទៅលើស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា លោកស្រី Rhona Smith និងអ្នកជំនាញបីរូបផ្សេងទៀត បានបញ្ចេញនូវលិខិតចុងក្រោយបង្អស់មួយនេះ បន្ទាប់ពីមានសំណើសុំព័ត៌មានលម្អិតលើកដំបូង កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមិថុនា។
នៅក្នុងលិខិតនោះ ក្រុមអ្នកជំនាញបាននិយាយថា៖ «យើងមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងជុំវិញកង្វះខាតវឌ្ឍនភាពនៅក្នុងការស៊ើបអង្កេត ខណៈជោគវាសនា និងកន្លែងស្ថិតនៅរបស់លោក Satsaksit នៅតែមិនទាន់ដឹងច្បាស់»។
លិខិតនោះបានបន្តថា៖ «យើងស្វាគមន៍ព័ត៌មានដែលថា ការស៊ើបអង្កេតកំពុងតែត្រូវបានធ្វើឡើង ប៉ុន្តែយើងមានការព្រួយបារម្ភថា អស់រយៈពេលជាងមួយខែមកនេះ មិនមានព័ត៌មានណាមួយបញ្ជាក់ពីវឌ្ឍនភាពនៃការស៊ើបអង្កេត ឬអត្តសញ្ញាណនៃអ្នកប្រព្រឹត្ត ក៏ដូចជា ជោគវាសនា និងកន្លែងស្ថិតនៅរបស់លោក Wanchalearm Satsaksit នៅឡើយទេ»។
សកម្មជនវ័យ ៣៧ឆ្នាំ និងជាអ្នករិះគន់រដ្ឋាភិបាលថៃ លោក Wanchalearm Satsaksit បានចាកចេញពីមាតុភូមិ បន្ទាប់ពីមានរដ្ឋប្រហារដោយយោធាកាលពីឆ្នាំ ២០១៤ ហើយចាប់តាំងពីពេលនោះមក លោកបានរស់នៅដោយនិរទេសខ្លួននៅកម្ពុជា។ ហើយនៅកម្ពុជា លោក Wanchalearm បានបន្តរិះគន់រដ្ឋាភិបាលថៃតាមទំព័របណ្តាញសង្គមរបស់លោក។ ពីមុនមក លោកបានធ្វើការជាអ្នកដឹកនាំយុទ្ធនាការឃោសនាឲ្យអតីតរដ្ឋមន្រ្តីថៃមួយរូបពីគណបក្សភឿថៃ និងជាអ្នកគាំទ្រចលនាបាតុកម្មផ្នែកនយោបាយនៃ «ក្រុមអាវក្រហម» ផងដែរ។
យោងទៅតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍ចុះកាលពីថ្ងៃទី០៥ ខែមិថុនា ពីអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (Human Rights Watch) លោក Wanchalearm ត្រូវគេឃើញថា ត្រូវបានជនមិនស្គាល់មុខប្រដាប់ដោយអាវុធចាប់រុញចូលរថយន្តពណ៌ខ្មៅមួយនៅវេលាម៉ោង ៥ និង៥៤នាទីល្ងាច កាលពីថ្ងៃទី០៤ ខែមិថុនា នៅជិតកន្លែងស្នាក់នៅរបស់លោក ហើយសក្ខីកម្មពីអ្នកឃើញហេតុការណ៍គឺស្របជាមួយនឹងខ្សែអាត់វីដេអូសន្តិសុខពីអគារស្នាក់នៅក្បែរនោះ។
លិខិតរបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសបានសរសេរថា កម្ពុជា៖ «គួរតែចាត់នូវគ្រប់វិធានការចំបាច់ដើម្បីស្វែងរក កំណត់ទីតាំង និងការពារលោក Wanchalearm ដែលរួមមានតាមរយៈយុទ្ធសាស្រ្តពេញលេញដើម្បីស្វែងរក និងស៊ើបអង្កេតលើការបាត់ខ្លួនរបស់លោក» ឲ្យស្របជាមួយនឹងសន្ធិសញ្ញាអន្តរជាតិដែលកម្ពុជាជាប្រទេសហត្ថលេខី។
លិខិតខាងលើនេះស្ថិតនៅក្នុងចំណោមសំណើជាក់លាក់មួយចំនួនដើម្បីទាមទារព័ត៌មានបន្ថែម ដែលរួមមាន «វិធានការដែលអាជ្ញាធរកំពុងអនុវត្តដើម្បីកំណត់ទីតាំង និងការពារលោក Wanchalearm» ក៏ដូចជា «វិធានការចាត់ចែងដើម្បីកំណត់នូវអត្តសញ្ញាណ និងបណ្តាញពាក់ព័ន្ធនឹងជនដៃដល់»។
លិខិតនេះក៏បានស្នើសុំនូវភស្តុតាងជុំវិញឯករាជ្យភាពរបស់អាជ្ញាធរដឹកនាំការស៊ើបអង្កេតឯករាជ្យ និងបែបផែនដែលអាជ្ញាធរទាំងនោះសហការ និងចែករំលែកព័ត៌មានជាមួយនឹងអាជ្ញាធរថៃដែលពាក់ព័ន្ធ។
លិខិតដដែលបានបន្ថែមថា៖ «យើងសូមសង្កត់ធ្ងន់សាជាថ្មីថា ការស៊ើបអង្កេតត្រូវតែឲ្យបានឆាប់រហ័ស ពេញលេញ និងអព្យាក្រឹត្យ»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃលោក ខៀវ សុភ័គ បាននិយាយកាលពីថ្ងៃទី១៤ ខែកញ្ញាថា លោកមិនបានដឹងពីលិខិតរបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសរបស់អង្គការសហប្រជាជាតិនោះទេ ប៉ុន្តែបានលោកលើកឡើងថា រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានផ្តល់ព័ត៌មានជូនអង្គការសហប្រជាជាតិរួចហើយជុំវិញការស៊ើបអង្កេតទៅលើការបាត់ខ្លួនរបស់លោក Wanchalearm ដោយយោងទៅលើលិខិតមួយចេញដោយស្ថានបេសកម្មអចិន្រ្តៃយ៍របស់កម្ពុជាទៅកាន់អង្គការសហប្រជាជាតិកាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែមិថុនា។ លិខិតនោះបានសរសេរថា អាជ្ញាធរកម្ពុជាមិនបានដឹង ឬមិនមានតម្រុយពីការចាប់ពង្រត់នោះទេ។
លោក ខៀវ សុភ័គ បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «យើងបានប្រាប់ហើយ ការបាត់ខ្លួនតាំងពីថ្ងៃហ្នឹងមក រកមិនទាន់ឃើញ ហើយអ្នកណាបានដឹងសូមជួយផ្តល់ព័ត៌មានឲ្យយើងផង»។
ឆ្លើយតបទៅនឹងសំណើសុំឲ្យមានការស៊ើបអង្កេតដោយឯករាជ្យ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃខាងលើបាននិយាយថា អាជ្ញាធរកំពុងតែធ្វើការស៊ើបអង្កេតពេញលេញ ហើយថា ការបង្កើតជាគណៈកម្មការពិសេសមួយសម្រាប់ករណីនេះគឺ មិនចាំបាច់នោះទេ។
លោកខៀវ សុភ័គបានបន្តថា៖ «យើងរកតាមរបស់យើង ឯករាជ្យ ឬមិនឯករាជ្យ យើងរកតាមច្បាប់របស់យើង សមត្ថកិច្ចរបស់យើង មានបង្កើតឯករាជ្យអី ពីព្រោះកម្ពុជាជារដ្ឋអធិបតេយ្យ»។
អ្នកនាំពាក្យអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិ លោក ឆាយ គឹមខឿន បានមានប្រសាសន៍ថា បើទោះជាមិនមានការព្រួយបារម្ភលើកឡើងដោយក្រុមអ្នកជំនាញអង្គការសហប្រជាជាតិ ក៏មន្រ្តីប៉ូលិសនៅតែបន្តស៊ើបអង្កេតពីការបាត់ខ្លួនរបស់លោក Wanchalearm ផងដែរ។
លោក ឆាយ គឹមខឿន មានប្រសាសន៍ថា៖ «រឿងនេះជារឿងរបស់សមត្ថកិច្ច បើយើងខ្ញុំរកអត់ឃើញ ឲ្យយើងខ្ញុំបញ្ជាក់រឿងអីឲ្យគាត់បាន»។
លោកបានបន្តថា៖ «យើងរកអត់ទាន់ឃើញ ហើយគាត់ចេះតែបង្ខំយើងរកឲ្យឃើញ»។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «យើងនៅតែខិតខំប្រឹងប្រែង ត្រង់ថា គាត់ទទួលស្គាល់ ឬមិនទទួលស្គាល់ រឿងរបស់គាត់។ ក៏ប៉ុន្តែបើមានតម្លាភាពគាត់ត្រូវតែថ្លឹងថ្លែង គាត់ត្រូវតែមានហេតុផលឲ្យច្បាស់លាស់ កុំវាយតម្លៃអត្តនោម័ត»។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសលោក កុយ គួង បដិសេធមិនធ្វើការអធិប្បាយ និងបានបង្វែរសំណួរមកកាន់ក្រសួងមហាផ្ទៃ។
លិខិតរបស់អ្នករាយការណ៍ពិសេសក៏បានសរសេរថា មានលិខិតស្រដៀងគ្នានេះផ្ញើជូនទៅកាន់រដ្ឋាភិបាលថៃផងដែរ។
កាលពីខែមិថុនា ឆ្នាំ២០១៨ រដ្ឋាភិបាលថៃបានចេញដីកាចាប់ខ្លួនលោក Wanchalearm ដោយចោទប្រកាន់ថា លោក Wanchalearn បានរំលោភបំពានច្បាប់ឧក្រិដ្ឋកម្មតាមប្រព័ន្ធកុំព្យូទ័រ ដោយសារតែទំព័រហ្វេសប៊ុកដែលលោកគ្រប់គ្រង បានរិះគន់រដ្ឋាភិបាលថៃ។ នេះបើយោងទៅតាមសេចក្តីថ្លែងការណ៍មួយពីអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ។ សេចក្តីថ្លែងការណ៍នេះបានបន្ថែមថា មន្រ្តីប៉ូលិសថៃជាន់ខ្ពស់បានលើកឡើងកាលពីគ្រានោះថា ដីកាចាប់ខ្លួនត្រូវបានចុះ ហើយប៉ូលិសនឹងស្វែងរកមធ្យោបាយដើម្បីនាំខ្លួនលោក Wanchalearm មកកាន់ប្រទេសថៃឲ្យបាន។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្សក៏បាននិយាយថា ប្រទេសថៃក៏បានតាមចាប់ខ្លួនក្រុមអ្នករិះគន់ដែលបានរត់ភៀសខ្លួនទៅប្រទេសជិតខាងនៅឆ្នាំ២០១៤ ដោយទាមទារឲ្យប្រទេសឡាវ វៀតណាម និងកម្ពុជាប្រគល់ខ្លួនជនទាំងនោះ ហើយយ៉ាងហោចណាស់ជនប្រាំបីនាក់ក្នុងចំណោមនោះបានក្លាយជាជនរងគ្រោះនៃការបាត់ខ្លួនដោយបង្ខំ៕
