សកម្មជនបរិស្ថានលើកឡើងថាដីព្រៃដ៏ធំក្នុងឧទ្យានជាតិព្រះមុនីវង្សបូកគោ ខេត្តកំពត កំពុងត្រូវបានឈូសឆាយដើម្បីធ្វើជាគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ជាច្រើន ខណៈមន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលថាគម្រោងទាំងនោះបានទទួលការអនុញ្ញាត និងមានការវាយតំលៃលើផលប៉ះពាល់បរិស្ថានបានត្រឹមត្រូវ។
អង្គការមាតាធម្មជាតិ បានចេញវីដេអូមួយកាលពីចុងខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២០ ដោយបានប្រើរូបភាពវីដេអូថតដោយដ្រូន (Drone) នៅលើឧទ្យានជាតិបូកគោ និងបានបង្ហាញឲ្យឃើញពីទីតាំងផ្សេងៗដែលត្រូវបានឈូសឆាយ និងកំពុងមានសកម្មភាពសាងសង់សំណង់ផ្សេងៗផងដែរ។ សកម្មជនបរិស្ថាននិយាយថាប្លង់មេរបស់គម្រោងនៅក្នុងឧទ្យានជាតិបូកគោចែកចេញជាបីគម្រោងធំៗ ស្ថិតនៅក្រោមគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ទីក្រុងបូកគោ។
សកម្មជនបរិស្ថាននៅក្នុងវីដេអូ និយាយដោយលាក់អត្តសញ្ញាណខ្លួនផងនោះបានលើកឡើងថា៖ «យើងសង្ស័យថាគម្រោងនេះគ្រាន់តែជាលេស ដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ប្រយោជន៍ដល់បុគ្គលមួយចំនួនដែលតែងតែកេងប្រវ័ញ្ចលើធនធានធម្មជាតិខ្មែរតែប៉ុណ្ណោះ»។
សកម្មជនដដែលនិយាយទៀតថា៖ «អ្វីដែលលោកអ្នកបានឃើញគ្រាន់តែជាផ្នែកតូចមួយនៃការឈូសឆាយដ៏ធំសម្បើមប៉ុណ្ណោះ នៅមានទីតាំងមួយចំនួនធំទៀតនឹងត្រូវបានគេឈូសឆាយនាថ្ងៃខាងមុខ»។
ក្រោយពីបានដាក់ជាឧទ្យានជាតិកាលពីឆ្នាំ១៩៩៣ ឧកញ៉ាដ៏មានឥទ្ធិពល និងជាម្ចាស់ក្រុមហ៊ុនសូគីមិច គឺលោក សុខ គង់ បានទទួលសិទ្ធិជួលដីចំនួន២០ ០០០ហិកតា ក្នុងចំណោម១៥០ ០០០ហិកតារបស់ឧទ្យានក្នុងរយៈពេល៩៩ឆ្នាំ ដោយគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍នេះមានតម្លៃទឹកប្រាក់១ពាន់លានដុល្លារក្នុងខេត្តកំពត។
ឧទ្យានជាតិបូកគោបច្ចុប្បន្នមានសណ្ឋាគារសុខា និងកាស៊ីណូ ដែលបានជួសជុលឡើងវិញពីអគារសេសសល់ពីសម័យអាណានិគមបារាំងក្នុងទសវត្សវ៍ឆ្នាំ១៩២០ ដែលក្រោយមកទៀតត្រូវអតីតព្រះមហាវីរៈក្សត្រនរោត្តម សីហនុ យកមកធ្វើជាព្រះរាជដំណាក់នៅក្នុងទសវត្សរ៍ឆ្នាំ១៩៦០។
នៅលើវិបសាយក្រុមហ៊ុនអចលនទ្រព្យ របស់លោក សុខ គង់ Sokha Real Estate បានបង្ហាញពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ ដែលស្ថិតនៅក្រោមអាជីវកម្មរបស់លោក សុខ គង់ មួយផ្សេងទៀត គឺក្រុមហ៊ុន Sokha Hotel Group ។ គម្រោងដែលត្រូវអភិវឌ្ឍន៍ដំបូងមានឈ្មោះថាបុរីអម្រឹតឋានសួគ៌ មានផ្ទះល្វែងកម្ពស់បីជាន់ជាង៤ ២០០ល្វែង។
គម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ទីពីរមានឈ្មោះថាបុរីមរកតឋានសួគ៌ តែមិនបានបញ្ជាក់ច្បាស់ពីចំនួនវីឡាដែលត្រូវសាងសង់នោះទេ។ សម្រាប់គម្រោងទីបី Crown Estates គឺធ្វើឡើងលើផ្ទៃដី៦០០ហិកតា រួមបញ្ចូលដោយ «វីឡាប្រណិតៗចំនួន៥ ៥៨៥ខ្នង ផ្ទះល្វែងចំនួន១៥ ៩៥២ល្វែង និងដីជាច្រើនប្លង់ទៀតទុកសម្រាប់សង់វីឡា និងអាផាតមិនផ្សេងៗទៀត»។
នៅលើខិតបណ្ណពីគម្រោងទាំងនេះបានដាក់បង្ហាញរូបភាពការឈូសឆាយ និងរៀបចំដីសម្រាប់សាងសង់សំណង់ ដោយបានអះអាងថាសំណង់ទាំងនោះនឹងស្ថិតនៅក្នុង«តំបន់ពាណិជ្ជកម្ម»។ ក្នុងខិតបណ្ណដដែលក៏មានបន្ថែមគម្រោងទីបួនមានឈ្មោះថា Borey Mount Seaview Bokor ប៉ុន្តែមិនបានបញ្ជាក់លម្អិតនោះទេ។
នៅចុងបញ្ចប់វីដេអូ សកម្មជនបរិស្ថានបានដាក់ជាសំណួរចំនួនពីរដល់រដ្ឋាភិបាល ដោយសំណួរទីមួយសួរថាតើរដ្ឋបានចំណូលប៉ុន្មានពីដីសម្បទាននេះ? និងសំណួរទីពីរ សួរថា តើមានការធានាទេថាដីព្រៃដែលនៅសល់នឹងត្រូវអភិរក្ស?។
មន្ត្រីក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ និងក្រសួងបរិស្ថានបានរុញសំណួរទាក់ទងនឹងចំណូលបានពីដីសម្បទាននេះដាក់គ្នាទៅវិញទៅមក ដោយអ្នកនាំពាក្យក្រសួងនិមួយៗបដិសេធឆ្លើយសំណួរនេះ។
សកម្មជនបរិស្ថានលាក់អត្តសញ្ញាណដោយបានបិទបាំងមុខរបស់ខ្លួន ទំនងជាព្រោះតែអ្នកគាំទ្រអង្គការមាតាធម្មជាតិ ត្រូវបានធ្វើទុក្ខបុកម្នេញពីរដ្ឋាភិបាលចំពោះសកម្មភាពរបស់ពួកគេ ដោយសកម្មជនខ្លះកំពុងរងការចោទប្រកាន់។ សមាជិកអង្គការមាតាធម្មជាតិ កញ្ញា ឡុង គន្ធា ត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីខែកញ្ញា ដោយសារបានព្យាយាមដើរម្នាកឯងទៅកាន់ផ្ទះលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន តវ៉ាចំពោះការលុបបឹងតាមោក ភាគខាងជើងទីក្រុងភ្នំពេញ។
សមាជិកផ្សេងទៀតត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីខែសីហា និងកញ្ញា ឆ្នាំ២០២០ ដោយសារបានចូលរួមតវ៉ាប្រឆាំងនឹងការឃុំខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នលើលោក រ៉ុង ឈុន កាលពីខែកក្កដា ទាក់ទងនឹងការលើកឡើងពីរឿងព្រំដែនកម្ពុជា-វៀតណាម។
លោក សុខ គង់ មិនអាចទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយបានទេ។ ជំនួយការផ្ទាល់រប់លោក ឈ្មោះ សេង ចន្ធូ បាននិយាយថាគម្រោងសំនៅដ្ឋានទាំងនោះស្ថិតនៅក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់កូនលោក សុខ គង់។ ជំនួយការខាងលើបដិសេធផ្ដល់លេខទាក់ទំនង និងថាកូនប្រុសលោក សុខ គង់ រូបនេះកំពុងនៅសហរដ្ឋអាមេរិក។
លោក វិត វឌ្ឍនា អ្នកនាំពាក្យសាលាខេត្តកំពត បានត្រឹមបញ្ជាក់ថារដ្ឋាភិបាលបានជួលដីនៅឧទ្យានជាតិបូកគោនោះរយៈពេល៩៩ឆ្នាំ និងថាសកម្មភាពអភិវឌ្ឍន៍នានានៅទីនោះមិនប៉ះពាល់បរិស្ថាននោះទេ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «គ្មានផលប៉ះពាល់ទេ ព្រោះ [ក្រុមហ៊ុនសុខា] អភិវឌ្ឍន៍តែក្នុងប្លង់មេរបស់ពួកគេ»។ លោកបានបង្វែរសំណួរផ្សេងទៀតទៅកាន់ក្រសួងបរិស្ថាន និងតំណាងរបស់ក្រុមហ៊ុន។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថានលោក នេត ភ័ក្រ្តា ថ្លែងឲ្យដឹងតាមប្រព័ន្ធតេឡេក្រាមថា មន្ត្រីក្រសួងបានធ្វើការសិក្សាវាយតម្លៃលើផលប៉ះពាល់បរិស្ថានរួចរាល់ហើយ និងបានច្រានចោលថាតំបន់ព្រៃការពាររងការឈូសឆាយសម្រាប់គម្រោងនេះ។
លោកបន្ថែមថា៖ «យើងដឹងច្បាស់ពីការអភិរក្ស និងការការពារបរិស្ថាន…ការលើកឡើងពីក្ដីបារម្ភរបស់អង្គការណាមួយនោះ គឺវាជារឿងរបស់ពួកគេ ប៉ុន្តែរដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងបរិស្ថានបានយកចិត្តទុកដាក់ខ្ពស់ចំពោះការពារធនធានធម្មជាតិរបស់យើង»។
កម្ពុជាត្រូវបានគេមើលឃើញមានការបំផ្លាញធនធានធម្មជាតិយ៉ាងលឿន ជាពិសេសការបំផ្លាញដោយគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ និងគម្រោងកសិកម្មធំៗលើដីគម្របព្រៃឈើ។ រូបភាពពីផ្កាយរណបវិភាគដោយសាកលវិទ្យាល័យ Maryland សហរដ្ឋអាមរិក បានបង្ហាញថាកម្ពុជាបានបាត់ដីគម្របព្រៃឈើ៦៣ ០០០ហិកតាក្នុងឆ្នាំ២០១៩ ជាប់ចំណាត់ថា្នក់ទី១០នៅលើពិភពលោកក្នុងឆ្នាំនោះ។
ជាក់ស្ដែងដែនជម្រកសត្វព្រៃនៅតំបន់ព្រៃឡង់ សាកលវិទ្យាល័យ Maryland បាននិយាយថាតំបន់ព្រៃការពារបានបាត់បង់៧ ៥១០ហិកតា ដែលចំនួនបំផ្លាញននេះ រាល់មួយម៉ោងម្ដង គឺមានទំហំធំជាងតារាងបាល់ទាត់មួយទៅទៀត កាលឆ្នាំ២០១៩។
លោក ស៊ុយ ធា ប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តកំពត បានគាំទ្រចំពោះការលើកឡើងរបស់លោក នេត ភ័ក្រ្តា ដោយថាគម្រោងទាំងនេះមិនមានផលប៉ះពាល់បរិស្ថាននោះទេ និងថាដីព្រៃខ្លះក៏បានអភិរក្សផងដែរ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ពួកគេមានប្លង់មេរបស់គេ កន្លែងខ្លះមានព្រៃឈើ ហើយពួកគេនឹងរក្សាព្រៃទាំងនោះ និងខ្លះទៀតនឹងត្រូវឈូសឆាយទៅតាមប្លង់មេ»។ យ៉ាងណា លោក បដិសេធអត្ថាធិប្បាយបន្ថែមលើសពីនេះ។
លោក សាយ ស៊ីណុល ប្រធានមន្ទីរទេសចរណ៍ខេត្តកំពត ស្វាគមន៍ចំពោះគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ថ្មីៗ និងថាគម្រោងទាំងនោះបានជួយដល់ «អេកូទេសចរណ៍» និងជាប្រយោជន៍សម្រាប់ជាតិផងដែរ។
លោកបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំគិតថាវាមានសារៈសំខាន់ទាក់ទាញភ្ញៀវទេសចរ រួមទាំងការអភិវឌ្ឍ និងដំណង់ហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ»។
មន្ត្រីទេសចរណ៍រូបនេះឲ្យដឹងទៀតថាដើមឈើនៅលើភ្នំបូកគោក្នុងតំបន់ការដ្ឋាន គឺមិនមែនជាឈើ«ធំ» នោះទេ ហើយថាក៏មិនមែនជា «ព្រៃស្រោង ឬដើមឈើខ្ពស់ៗ» នោះដែរ។
លោក ស៊ីណុល មានប្រសាសន៍ថា៖ «ជាមួយនឹងការអភិវឌ្ឍ តែងតែមានផលប៉ះពាល់តិចតួច ឬច្រើន ប៉ុន្តែយើងត្រូវគិតពីផលប្រយោជន៍ធំ[សម្រាប់ជាតិ]។
លោកបន្តថា៖ «[ផលប៉ះពាល់] គឺមិនមានទំហំធំដូចការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើទេ»។
អ្នកសម្របសម្រួលសមាគមអាដហុក (Adhoc) ខេត្តកំពត លោក យន់ ផល្លី មានប្រសាសន៍ថា នៅមានដីជាច្រើនផ្សេងទៀតដែលរដ្ឋាភិបាលអាចឲ្យទៅគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ ជាជាងឲ្យតំបន់ការពារទាំងនោះ។ លោកក៏មានចម្ងល់ចំពោះផលប្រយោជន៍បានពីគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍នេះបានដល់ប្រជាជពលរដ្ឋបែបណា។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «សម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋយើងមានប្រាក់ចំណូលទាប ពួកគេមិនអាចមានលទ្ធភាពទិញគម្រោងលំនៅដ្ឋានប្រណិតៗបែបនេះនោះទេ ពិសេសសង់នៅលើកំពូលភ្នំបែបនេះទៀត»។ ដោយលោកបន្ថែមថាគម្រោងនេះគឺសម្រាប់តែក្រុមអ្នកមានប្រាក់ និងឥស្សរជនជាន់ខ្ពស់តែប៉ុណ្ណោះ។
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Sokha group clearing Bokor National Park forests for massive housing projects
