ពលករខ្មែរជាឪពុកម្តាយដែលកំពុងធ្វើការងារនៅក្នុងប្រទេសថៃថ្លែងថា ពួកគាត់មានការព្រួយបារម្ភពីអនាគតកូនៗ ដែលមិនបានចូលសាលារៀនសូត្រ ដូច្នេះជីវិតពួកគេនឹងជួបការលំបាកខ្លាំងទាំងស្វែងរកការងារធ្វើ និងមិនមានសមត្ថភាពដោះស្រាយបញ្ហាផ្សេងៗក្នុងជីវិត។
លោក ហាក់ ស្លូ អាយុ៣៨ឆ្នាំ កំពុងធ្វើការងារសំណង់នៅខេត្តសាមុតសាខននៅក្នុងប្រទេសប្រទេសថៃ ហើយកូនរបស់លោក៣នាក់ក៏ទៅជាមួយដែរគឺកូនទី១អាយុ១២ឆ្នាំកូនទី២អាយុ៨ឆ្នាំ និងទី៣អាយុ៤ឆ្នាំ។ លោកឱ្យដឹងថា មូលហេតុដែលយកកូនទាំង៣នាក់ឱ្យនៅជាមួយក្នុងប្រទេសថៃនេះដោយសារតែនៅផ្ទះរបស់លោកនៅខេត្តបន្ទាយមានជ័យមិនមានអ្នកជួយមើលថែ។
លោក ហាក់ ស្លូ ឱ្យដឹងថា៖ «កូន៣នាក់អត់បានចូលរៀនទេ។ និយាយទៅនៅផ្ទះអត់មានអ្នកមើលក៏យកមកថៃ ហើយយកមកថៃអត់បានចូលរៀនផង»។
លោក ហាក់ ស្លូ បន្តថា លោកបារម្ភពីអនាគតកូនៗរបស់លោកដែលអាចជួបការលំបាកដូចរូបលោកឬលំបាកខ្លាំងជាងរូបលោកនៅថ្ងៃអនាគត ប៉ុន្តែនៅចំពោះមុខលោកត្រូវធ្វើការងារដើម្បីដោះបំណុលសិន ចាំគិតរកមធ្យោបាយឱ្យកូនរៀន។
ពលករខ្មែរនៅថៃម្នាក់ទៀត អ្នកស្រី ប៉ែន ឡី អាយុ៤៣ឱ្យដឹងថា រូបគាត់មានស្រុកកំណើតនៅខេត្តសៀមរាប ហើយបានទៅធ្វើការងារនៅក្នុងប្រទេសថៃជាង២០ឆ្នាំហើយគឺពេលមុនទៅធ្វើការងារនៅថៃហើយវិលមកស្រុកវិញញឹកញាប់ ប៉ុន្តែរយៈពេលប្រមាណ១០ឆ្នាំចុងក្រោយនេះរូបគាត់មិនបានវិលមកស្រុកកំណើតទេ។
អ្នកស្រីមានកូន៣នាក់គឺកូនទី១ អាយុ២៣ឆ្នាំ ទី២ អាយុ១៥ឆ្នាំ និងទី៣ អាយុ១១ឆ្នាំ។ អ្នកស្រីឱ្យដឹងទៀតថា កូនទាំង៣នេះមិនបានចូលសាលារៀនទេ ដោយសារគាត់យកពួកគេតាមខ្លួនហើយឆ្លងដែនរកការងារធ្វើនៅប្រទេសថៃញឹកញាប់។ បើទោះជារាល់ថ្ងៃបានលុយពីការស៊ីឈ្នួលដកដំឡូងបានលុយតិចតួចនៅក្នុងខេត្តរ៉ាកយ៉ងប្រទេសថៃ ដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិតក៏ដោយក៏អ្នកស្រីចង់ឱ្យកូនបានរៀនសូត្រខ្លះទាំងរៀនជំនាញ និងចំណេះដឹងទូទៅ។
អ្នកស្រី ប៉ែន ឡី លើកឡើងថា៖ «ស្នើសុំឱ្យស្ថានទូត និងអង្គការទាំងអស់ជួយកូនចៅទៅណាមួយមិនរួចឱ្យជួយកូនចៅឱ្យបានចូលរៀន។ ខ្ញុំចង់ឱ្យកូនរៀនដែរ សុទ្ធតែខ្វះខាតណាស់បងអើយ»។
ពលករម្នាក់ទៀត អ្នកស្រី អ៊ុង សារី អាយុ៣៩ឆ្នាំ មានកូន២នាក់នៅជាមួយកំពុងធ្វើការរោងចក្រនៅក្នុងខេត្តឈុនបុរី។ អ្នកស្រីថ្លែងថា រូបគាត់ចង់ឱ្យកូនបានរៀនសូត្រចេះដឹង ហើយក៏ធ្លាប់នាំកូនចុះឈ្មោះចូលរៀននៅសាលារៀនរបស់ថៃដែរ ប៉ុន្តែខាងថៃថា ខ្វះឯកសារទើបគេមិនទទួល។
អ្នកស្រី អ៊ុង សារី បញ្ជាក់ថា៖ «ខ្ញុំធ្លាប់ដាក់បញ្ជូលដែរតែគេថា កូនខ្មែរអត់អាចចូលរៀនបានទេ គេអត់ទទួលដោយសារខ្វះឯកសារអត់គ្រប់គ្រាន់។ ចឹងឱ្យវានៅផ្ទះ[អ៊ី]ចឹងទៅ»។
អ្នកស្រីឱ្យដឹងទៀតថា កូនទាំង២របស់គាត់គឺកូនទី១អាយុ១១ឆ្នាំ និងកូនទី២អាយុ៩ឆ្នាំ។ អ្នកស្រីឱ្យដឹងទៀតថា រូបគាត់មិនបានរៀនសូត្រហើយបច្ចុប្បន្នជួបការលំបាក ធ្វើឱ្យគាត់បារម្ភកូនជួបការលំបាកដូចរូបគាត់ដែរ។
អ្នកស្រី អ៊ុង សារី បន្តថា៖«ធម្មតាអារម្មណ៍ម៉ែឪពិបាកចិត្តដូចតែគ្នា ព្រោះខ្ញុំធ្លាប់ល្ងិតល្ងង់ខ្ញុំមិនបានរៀនសូត្រចឹង។ ខ្ញុំពិបាកខ្ញុំចង់ដឹងរឿងអីមួយក៏ខ្ញុំមិនដឹង។ ខ្ញុំមិនដឹងធ្វើម៉េចនៅស្រុកគេចេះតែតាមគេចឹងទៅ។ ចង់ឱ្យកូនរៀនចេះដឹងនឹងគេដែរតែមិនដឹងធ្វើម៉េចបើវាទាល់»។
អ្នកស្រីឱ្យដឹងថា រូបគាត់រួមទាំងប្តី និងកូន២នាក់ទៀតរស់នៅក្នុងប្រទេសថៃ៦ឆ្នាំហើយ។ អ្នកស្រីឱ្យដឹងថា រូបគាត់មិនទាន់មានគម្រោងត្រលប់ចូលស្រុកកំណើតទេដោយសាររកលុយមិនបាន។
ប្រធានកម្មវិធីប្រឆាំងការជួញដូរមនុស្ស និងទេសន្តរប្រវេសន៍ នៃអង្គការសង់ត្រាល់ លោក ឌីថេ ហូយ៉ា ថ្លែងថា ទាំងអង្គការរបស់លោក និងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធផ្សេងទៀតមិនបានសិក្សាពីទិន្នន័យកុមារកម្ពុជារស់នៅជាមួយឪពុកម្តាយនៅក្នុងប្រទេសថៃនោះទេ។ ប៉ុន្តែលោកថា តាមលោកជួបជាក់ស្តែងកុមារនៅជាមួយឪពុកម្តាយជាពលករនៅថៃស្ទើរទាំងអស់មិនបានចូលរឿនទេ។
លោក ឌីថេ អូយ៉ា ថ្លែងថា៖ «បើតាមខ្ញុំជួបគឺ៩៩ភាគរយហើយមិនបានចូលរៀនទេ អ្នកចូលរៀនបានតិចតួចណាស់»។
បើតាមពលរដ្ឋដែលធ្វើការងារនៅកន្លែងជាក់លាក់ឬនៅកន្លែងទីប្រជុំជនហើយមានឯកសារគ្រប់គ្រាន់រួមទាំងឯកសារពីខាងកម្ពុជា និងខាងអាជ្ញាធរថៃនោះ កុមារអាចចូលរៀនសាលាថៃបាន ប៉ុន្តែសម្រាប់ពលករដែលផ្លាស់ទីញឹកញាប់ដូចក្រុមអ្នកធ្វើការងារសំណង់ ឬស៊ីឈ្នួលក្នុងវិស័យកសិកម្មពិបាកក្នុងការបញ្ជូនកូនទៅសាលារៀន។
ប្រធានសមាគមពង្រឹងសេដ្ឋកិច្ចក្រៅប្រព័ន្ធលោក ឌិន ពុទ្ធី សង្កេតឃើញថា ពលរដ្ឋខ្មែរដែលចំណាកស្រុកស្វែងរកការងារធ្វើនៅក្នុងប្រទេសថៃតែងតែយកកូនតូចៗទៅជាមួយដោយសារទុកនៅកម្ពុជាមិនមានអ្នកជួយមើលថែ។ ករណីនេះលោកជំរុញឱ្យស្ថានទូតកម្ពុជាប្រចាំនៅប្រទេសថៃបង្កើតក្រុមការងារប្រមូលទិន្នន័យកុមារដែលកំពុងរស់នៅជាមួយឪពុកម្តាយនៅថៃទាំងនោះហើយជួយសម្របសម្រួលឱ្យបានចូលរៀន។
លោក ឌិន ពុទ្ធី៖«ជួយធ្វើឯកសាររត់ការខ្នះខ្នែង ធ្វើដូចថា យើងជាឪពុកម្តាយរបស់គេ ឪពុកម្តាយរបស់ក្មេងតែម្តងទៅ ធ្វើការក្នុងនាមតំណាងរដ្ឋាភិបាលជួយឱ្យក្មេងទាំងនោះរៀនបានគ្រប់គ្នាទៅ»។
ខេមបូចាព្យាយាមទាក់ទងទាំងលេខទូរសព្ទ និងសារផ្ញើតាមហ្វេសប៊ុកផេកស្ថានទូតថៃ ដើម្បីសាកសួររឿងនេះ ប៉ុន្តែមិនទទួលបានការឆ្លើយតបទេ។
ទីប្រឹក្សាអង្គការហ្វា លោក ម៉ម ឃឿន មានប្រសាសន៍ថា ឯកសារដែលអាជ្ញាធរថៃតម្រូវក្នុងការចុះឈ្មោះចូលរៀនរួមមាន សំបុត្រកំណើតរបស់កុមារ ឯកសាររបស់ឪពុកម្តាយមានលិខិតឆ្លងដែន លិខិតអនុញ្ញាតឱ្យធ្វើការ និងឯកសារបញ្ជាក់ពីការកន្លែងការ ឬមានការធានាពីថៅកែជាដើម។
នាយកចាត់ការទូទៅនៃអង្គការ លីកាដូ លោក អំ សំអាត ពន្យល់ថា ការចូលរៀនគឺជាសិទ្ធិសកលមួយដែលកុមារត្រូវទទួលបាន។ លោកបន្តថា ករណីកុមារមិនបានចូលរៀនប៉ះពាល់ទាំងសិទ្ធិហើយប៉ះពាល់ទាំងសង្គមនៅថ្ងៃអនាគត។
លោក អំ សំអាត ថ្លែងថា៖ «បើសិនជាកូនតាមឪពុកម្តាយទៅធ្វើការងារនៅក្នុងប្រទេសថៃ។ ហើយគាត់អត់បានចូលរៀនមែនអាហ្នឹងវាប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិរបស់គាត់។ ប៉ះពាល់សិទ្ធិនៃការសិក្សា ហើយយើងដឹងហើយថា កុមារជាទំពាំងស្នងឫស្សី។ បើកុមារអត់បានចូលរៀនអត់បានសិក្សាទេ ធ្វើម៉េចក្លាយជាទំពាំងស្នងឫស្សីទៅថ្ងៃក្រោយ?»។
របាយការណ៍របស់អង្គការសង់ត្រាល់ឱ្យដឹងថា ពលករខ្មែរកំពុងតែធ្វើការងារនៅក្នុងប្រទេសថៃជាង២លាននាក់ ក្នុងនោះពលករមួយចំនួនរស់នៅដោយខុសច្បាប់ហើយមិនមានការយល់ដឹងពីការរៀបចំឯកសារតាមការតម្រូវរបស់អាជ្ញាធរថៃទេ។ ប៉ុន្តែរបាយការណ៍របស់រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបង្ហាញថា ពលករកម្ពុជាកំពុងធ្វើការនៅក្រៅប្រទេសមានតែជាង១លាន៣សែននាក់ប៉ុណ្ណោះ ក្នុងនោះជាង១លាន២សែននាក់កំពុងធ្វើការងារនៅក្នុងប្រទេសថៃក្នុងវិស័យកសិកម្ម សំណង់ នេសាទ និងជាកម្មកររោងចក្រនៅក្នុងប្រទេសថៃ។
អ្នកយកព័ត៌មានខេមបូចា បានព្យាយាមទាក់ទងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសលោក អាន សុខឿន និងអ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារលោក ហេង សួរ ប៉ុន្តែអ្នកទាំងពីរមិនឆ្លើយតបតាមទូរសព្ទ តាមបណ្តាញសង្គមWhatApp និងតេឡេក្រាម៕
