ពលករខ្មែរកំពុងធ្វើការនៅប្រទេសថៃប្រហែលពីរសែននាក់នឹងត្រូវផុតទិដ្ឋាការការងារនៅចុងខែមេសា ខណៈអាជ្ញាធរថៃបានព្រមានពលករខ្មែរ និងពលករបរទេសផ្សេងទៀតដូចជាឡាវ និងមីយ៉ាន់ម៉ាឲ្យស្នើសុំទិដ្ឋាការថ្មីមុនទិដ្ឋាការចាស់ផុតកំណត់។
អនុប្រធានអ្នកនាំពាក្យរដ្ឋាភិបាលថៃលោក Kharom Polpornklang មានប្រសាសន៍ថា អនុស្សារណៈនៃការយោគយល់គ្នាពហុភាគី(MoU)ស្ដីពីកិច្ចសហប្រតិបត្តិការការងារ ដែលនាំឲ្យមានពលករបរទេសជាច្រើនបានទទួលការងារនៅប្រទេសថៃ នឹងត្រូវចប់ត្រឹមថ្ងៃទី៣០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។ ដូចនេះ លោកថាពលករបរទេសទាំងនោះត្រូវចាកចេញពីប្រទេសថៃមុនកាលកំណត់មកដល់ ឬអាចប្រឈមនឹងវិធានការផ្លូវច្បាប់។
រដ្ឋាភិបាលថៃបានសម្រេចពន្យារបណ្ណការងារមានរយៈពេលបួនឆ្នាំដែលត្រូវផុតសុពលភាពតាំងពីខែមករា មកដល់ចុងខែមេសាវិញ និងបានជំរុញដល់ក្រុមហ៊ុនដែលចង់បានពលករសម្រាប់ការងារខ្លួនឲ្យពន្លឿនររៀបឯកសារសម្រាប់ការងារទាំងនេះ។
រដ្ឋាភិបាលបានជំរុញឲ្យនិយោជករៀបចំដាក់ឯកសារពលករមកជាថ្មីឲ្យបានឆាប់ បើសិនជានិយោជកនៅបន្តត្រូវការពលករទាំងនោះធ្វើការនៅក្នុងប្រទេសថៃ។
ដើម្បីពន្លឿនដំណើរការផ្ដល់ការងារជាថ្មី និងអាចឲ្យពលករអាចធ្វើការនៅប្រទេសថៃវិញបាន នាយកដ្ឋានមុខរបរនៃក្រសួងការងារថៃបានសហការជាមួយរដ្ឋាភិបាលនៃប្រទេសពាក់ព័ន្ធ។
មន្ត្រីអង្គការមជ្ឈមណ្ឌលសម្ព័ន្ធភាពការងារ និងសិទ្ធិមនុស្ស ឬហៅខ្លីថាសង់ត្រាល់ ប្រចាំប្រទេសថៃ គឺលោក លឹង សុផុន ប្រាប់ខេមបូចាថា បើតាមច្បាប់ប្រទេសថៃ ពលករកម្ពុជា និងពលករបរទេសផ្សេងទៀតដែលធ្វើការនៅប្រទេសថៃក្រោមអនុស្សារណៈនៃការយោគយល់គ្នា ត្រូវត្រឡប់មកស្រុកកំណើតវិញ ដើម្បីដាក់ស្នើសុំទិដ្ឋាការការងារជាថ្មីដើម្បីបន្តធ្វើការជាមួយថៅកែចាស់ ឬថៅកែថ្មី។
បច្ចុប្បន្នលោកថា មានពលករខ្មែរជាច្រើន គឺប្រហែលជាជាងពីរសែននាក់ ដែលកំពុងធ្វើការតាមរយៈអនុស្សារណៈនៃការយោគយល់គ្នានេះ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ពលករខ្លះធ្វើការតិចជាងបួនឆ្នាំ។ ពួកគាត់មានអ្នកប្ដូរថៅកែ ឬត្រឡប់មកស្រុកកំណើតវិញ។ មានប្រហែលពីរសែន ទៅបីសែននាក់ដែលស្ថិតនៅក្រោមក្របខណ្ឌទិដ្ឋាការការងារបួនឆ្នាំដែលនឹងត្រូវផុតសុពលភាព»។
លោកយល់ឃើញថាបើទោះបីជាថ្នាក់ដឹកនាំកម្ពុជាបានធ្វើទស្សនកិច្ចទៅប្រទេសថៃក៏ពិតមែន ក៏មិនមានលទ្ធផលអ្វីទាក់ទងនឹងបញ្ហាការងារនេះដែរ។
លោកបន្តថា៖ «យើងមិនទាន់ឃើញមានអ្វីនៅឡើយ មិនថាតម្លៃទិដ្ឋាការ និងលិខិតឆ្លងដែន»។លោកបន្ថែមថាលក្ខខណ្ឌរស់នៅរបស់កម្មករក៏មិនបានធានាដោយច្បាប់ដែរ។ យ៉ាងណា ពេលបុណ្យចូលឆ្នាំខ្មែរ ពលករបានធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់ព្រំដែនដោយមិនបង់ប្រាក់ ព្រោះរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាបានស្វែងរកការយល់ព្រមពីភាគីថៃដើម្បីលើកលែងថ្លៃឆ្លងកាត់នេះ។
លោក សុផុន ថាបើតាមច្បាប់ការងារអន្តរជាតិ ពលករមានសិទ្ធិត្រឡប់មកប្រទេសកំណើតវិញដោយមិនបាច់សុំការអនុញ្ញាត ព្រោះវាជាកាយវិការមនុស្សធម៌។
លោកឲ្យដឹងទៀតថា ពលករកម្ពុជាជាច្រើននៅក្នុងប្រទេសថៃនៅតែប្រឈមនឹងបញ្ហាជាមួយថៅកែ ដែលមិនអនុវត្តតាមច្បាប់ស្ដីពីការងារ។ ពលករមានបទពិសោធន៍ជួបការលំបាកពេលប្ដូរការងារ ក៏ដូចជាការបំពានសិទ្ធិពលករ។
លោក សុផុន ជឿថា រដ្ឋាភិបាលថៃគួរតែអនុវត្តវិធានការនានាដើម្បីធានាថាថៅកែអនុវត្តច្បាប់ស្ដីពីការងារ។
បន្ថែមលើនេះ រដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាគួរតែផ្ដល់ព័ត៌មាននៃការកែប្រែផ្សេងៗដល់ពលករឲ្យបានជាប្រចាំ ដូចនេះអ្នកទាំងនោះអាចប្រាប់ទៅថៅកែឲ្យពន្លឿនឯកសារការងាររបស់ពួកគេ។ កិច្ចការបន្តទិដ្ឋាការការងារនេះត្រូវការពេល ខណៈដែលថៅកែខ្លះមិនសូវយកចិត្តទុកដាក់លើរឿងនេះ។
លោកបន្ថែមថា៖ «នៅប្រទេសថៃ ពលករខ្លះបានក្លាយជាជនរងគ្រោះដោយមិនដឹងខ្លួន។ ពេលខ្លះថៅកែរបស់ពួកគាត់ មិនរៀបចំឯកសារផ្លូវច្បាប់ដើម្បីឲ្យបានរស់នៅស្របច្បាប់។ ឧទាហរណ៍ ពេលពលករមានគ្រោះថ្នាក់ និងស្វែងរកជំនួយផ្លូវច្បាប់ ពួកគាត់មិនអាចទទួលបាន ពីព្រោះថាថៅកែមិនបានបញ្ជូនឯកសាររបស់ពួកគាត់ទៅក្រសួងការងារ»។
ក្នុងទិវាពលកម្មអន្តរជាតិឆ្នាំមុនមជ្ឈមណ្ឌលសង់ត្រាល់បានថ្លៃងថាពលករខ្មែរជាច្រើនមិនអាច ធ្វើចំណាកស្រុកទោះជាមានអនុស្សារណៈនៃការយោគយល់គ្នា ព្រោះត្រូវចំណាយថវិកាច្រើន ស៊ីពេលយូរ និងមាននីតិវិធីស្មុគស្មាញ។ នេះជាហេតុផលដែល ពលករជ្រើសរើសវិធីចំណាកស្រុកតាមមេខ្យល់ ឬសាច់ញាតិជាជាងទៅតាមភ្នាក់ងារស្របច្បាប់។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការងារ លោក កត្តា អ៊ន ប្រាប់ ខេមបូចា ថា ក្រសួងនឹងសហការជាមួយក្រសួង និងស្ថាប័ននានារបស់ថៃដើម្បីសម្របសម្រួលឲ្យពលករកម្ពុជាអាចធ្វើការដោយស្របច្បាប់ជាថ្មីទៀត និងទទួលបានសិទ្ធិ និងអត្ថប្រយោជន៍ទៅតាមច្បាប់។
លោកលើកឡើងថាពលករខ្មែរមានជាង១លាន២សែននាក់កំពុងធ្វើការស្របច្បាប់នៅប្រទេសថៃ។ សម្រាប់អ្នកធ្វើការតាមរយៈអនុស្សារណៈនៃការយោគយល់គ្នា មានប្រហែលជាមួយសែននាក់ដែលនឹងត្រូវផុតសុពលភាពទិដ្ឋាការការងារ។
យ៉ាងណា ក្រសួងនៅតែជំរុញឲ្យក្រុមហ៊ុនបន្តបញ្ជូនពលករទៅធ្វើការនៅប្រទេសថៃស្របទៅតាមអនុស្សារណៈនៃការយោគយល់គ្នាដែលចុះហត្ថលេខាដោយប្រទេសទាំងពីរ ដែលមានលក្ខណៈស្របច្បាប់។
បើតាមតួលេខរបស់មជ្ឈមណ្ឌលសង់ត្រាល់ ពលករខ្មែរកំពុងធ្វើការនៅក្រៅប្រទេសមានចំនួនប្រហែល២លាន២សែននាក់ ប៉ុន្តែបើតាមរបាយការណ៍ក្រសួងការងារលើកឡើងកាលពីឆ្នាំ២០២៣ ថា មានចំនួន១លាន៣សែននាក់ ធ្វើការនៅប្រទេសថៃ កូរ៉េខាងត្បូង ជប៉ុន ម៉ាឡេស៊ី ហុងកុង សិង្ហបុរី និងប្រទេសមួយចំនូនទៀត។
លោក ពុង ពឿត វ័យ៤០ឆ្នាំ ជាអតីតពលករធ្វើការនៅប្រទេសថៃអស់ពេលប្រាំបីឆ្នាំ បានឲ្យដឹងថា ប្រាក់ខែរបស់លោកមិនគ្រប់សម្រាប់ការចំណាយទេ ហើយលោកទទួលសម្ពាធច្រើនពីថៅកែ ក៏ដូចជាបញ្ហាសិទ្ធិការងារ។
លោកបានត្រឡប់មកកម្ពុជា និងធ្វើការជាអ្នកបើករថយន្តដឹកទំនិញ ហើយពេលនេះលោកអាចសន្សំប្រាក់បានខ្លះសម្រាប់ជួយទ្រទ្រង់ជីវភាពគ្រួសារ និងមិនសូវរងសម្ពាធច្រើនដូចមុន។
លោកបន្ថែមថា៖ «វាពិបាកណាស់[នៅថៃ]។ ខ្ញុំត្រូវគេផ្អាកការងារមួយសប្ដាហ៍ពេលមិនបានចូលប្រជុំ។ ពលករខ្មែរយើងរងសម្ពាធច្រើនណាស់។ ខ្ញុំស្នើឲ្យនាយករដ្ឋមន្ត្រីជួយដល់ពលករដូចពួកយើងផង»៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Visas of 200,000 Cambodians In Thailand, Employed Under Four-year MoU, To Expire End-April