បន្ទាប់ពីក្រុមហ៊ុនផលិតឱសថមួយនៅខេត្តបាត់ដំបងបានធ្វើឲ្យលេចធ្លាយកាកសំណល់ធ្វើឲ្យមានការបំពុលទឹកស្ទឹងសង្កែ ក្រសួងបរិស្ថានបានពិន័យលើក្រុមហ៊ុនមួយនេះប្រហែលកន្លះលានដុល្លារ និងបានបញ្ជាឲ្យក្រុមហ៊ុនប្ដូរទីតាំងទៅឆ្ងាយពីប្រភពទឹកស្ទឹងសង្កែចម្ងាយ១០គីឡូម៉ែត្រ។ នេះបើតាមលិខិតរបស់ក្រសួងបរិស្ថានចេញកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣។
បើតាមលិខិតរបស់ក្រសួង ក្រុមហ៊ុន Phonix Industrial គ្រប់គ្រងដោយជនជាតិចិន នៅក្នុងឃុំត្រែង «បានបង្កឲ្យមានបញ្ហាការបំពុលទឹក ធនធានជីវៈចម្រុះក្នុងទឹក និងការរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ»។
ក្រសួងបរិស្ថានបានបញ្ជាឲ្យក្រុមហ៊ុន Phoenix Industrial ផ្ដល់ប្រាក់សំណងចំនួន៤៦៥ ០០០ដុល្លារទៅកាន់ក្រសួងសម្រាប់ផលប៉ះពាល់លើបិរិស្ថាន និងសង្គម ត្រឹមថ្ងៃទី២០ ខែតុលា ព្រមជាមួយនឹងប្រាក់ពិន័យផ្សេងៗទៀត។
ក្រសួងបរិស្ថាន តាមរយៈលិខិតរបស់ខ្លួនបានសរសេរថាក្រុមហ៊ុន «មានចេតនា» បញ្ចេញកាកសំណល់ចូលក្នុងស្ទឹង ធ្វើឲ្យត្រីងាប់ និងបានបរាជ័យក្នុងការគ្រប់គ្រងកាកសំណល់រាវរបស់ខ្លួន។
ក្រសួងឲ្យដឹងទៀតថាក្រុមហ៊ុនបានប្រតិបត្តិការដោយមិនមានរបាយការណ៍វាយតម្លៃពីហេតុប៉ះពាល់លើសង្គម និងបរិស្ថាន។
ក្រសួងបរិស្ថានក៏បានបញ្ជាឲ្យក្រុមហ៊ុនស្ដារបរិស្ថាននៅជុំវិញរោងចក្រឡើងវិញឲ្យបានមុនថ្ងៃទី២០ ខែវិច្ឆិកា ជាកំហិត និងបានព្រមានពីវិធានការច្បាប់ក្នុងករណីនេះ បើសិនជាមិនអនុវត្តតាម។
ប្រហាក់ប្រហែលគ្នានេះដែរ ក្រសួងឧស្សាហកម្ម វិទ្យាសាស្រ្ត បច្ចេកវិទ្យា និងនវានិវត្តន៍ ក៏បានចេញលិខិតមួយដែរកាលពីថ្ងៃទី៤ ខែសីហា ដោយបានបញ្ជាឲ្យក្រុមហ៊ុន Phoenix Industrial ផ្អាកផលិតកម្មរបស់ខ្លួនចំនួន១៤ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីមន្ត្រីជំនាញបានរកឃើញថាក្រុមហ៊ុនធ្វើឲ្យលេចធ្លាយការសំណល់រាវពណ៌ខ្មៅចូលទៅក្នុងស្ទឹងជាច្រើនថ្ងៃកន្លងមកហើយ។
បើតាមក្រសួងឧស្សាហកម្ម ទឹកស្ទឹងសង្កែបានប្រែជាខ្មៅខុសប្រក្រតីដោយសារតែជាតិពុលលេចធ្លាយចេញពីរោងចក្រឱសថរបស់ក្រុមហ៊ុនចិន ធ្វើឲ្យត្រីងាប់ជាច្រើននៅតាមដងស្ទឹងសង្កែ។
ក្រសួងលើកឡើងថា៖ «នេះជាលើកទីបីហើយដែលក្រុមហ៊ុនបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់បរិស្ថានធ្ងន់ធ្ងរ»។
អភិបាលខេត្តបាត់ដំបង លោក សុខ លូ មានប្រសាសន៍ថាផលប៉ះពាល់បង្កដោយសារធាតុពុលមានតិចតួច និងថាពេលនេះគុណភាពទឹកស្ទឹងបានល្អប្រសើរវិញហើយ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «ពេលដែលយើងបានឮពីការលេចធ្លាយសារធាតុរាវចូលក្នុងស្ទឹង ខ្ញុំបានបញ្ជាឲ្យមន្ត្រីខ្ញុំចុះស៊ើបអង្កេត និងបានរកឃើញមានសារធាតុរាវហូរចេញ ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុនបានបញ្ឈប់ភ្លាមៗដែរ»។
លោកឲ្យដឹងទៀតថាអាជ្ញាធរផ្គត់ផ្គង់ទឹកស្អាតក្នុងខេត្តបាត់ដំបងបានធ្វើតេស្តទឹកស្ទឹង និងបានរកឃើញថាក្រោយពីក្រុមហ៊ុនទប់ស្ដាក់ការលេចធ្លាយសារធាតុពុលទៅក្នុងស្ទឹង ទឹកស្ទឹងក៏មានសុវត្ថិភាពវិញ។
លោកមានប្រសាសន៍ទៀតថា៖ «ពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋឃើញទឹកប្រែជាក្រហម ពួកគាត់គិតថាវាកើតឡើងដោយសារការបំពុល តាមពិត [អាជ្ញាធរ] បានធ្វើតេស្តរួចរាល់ហើយ និងមិនបានរកឃើញថាវាមានជាតិពុលទេ។ ដូចនេះ បន្ទាប់ពីនេះទៅមិនមានជាតិពុលហូរក្នុងស្ទឹងសង្កែទៀតទេ»។
ប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តបាត់ដំបង លោក កត បូរាណ ប្រាប់ខេមបូចាថា «ផលប៉ះពាល់គឺមិនធ្ងន់ធ្ងរទេ» ទៅលើមនុស្ស ឬបរិស្ថាន។
ប៉ុន្តែលោកបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំមិនអាចបញ្ជាក់ពីទំហំ [នៃផលប៉ះពាល់] បានទេ ពីព្រោះថាវាត្រូវការការវាយតម្លៃបែបវិទ្យាសាស្រ្ត មានតែក្រុមជំនាញមកពីក្រសួងបរិស្ថានទេ ដែលអាចបញ្ជាក់ពីទំហំនៃផលប៉ះពាល់នេះ»។
លោកថាកន្លងមកក្រសួងបរិស្ថានបានព្រមានរោងចក្រម្ដងហើយពីរឿងបំពុលទឹកស្ទឹងនេះ ប៉ុន្តែបញ្ហានេះនៅតែកើតមាន។
លោកឲ្យដឹងទៀតថា៖ «យើងបានផ្ដល់អនុសាសន៍ ប៉ុន្តែក្រុមហ៊ុនមិនស្ដាប់ អាជ្ញាធរមិនអត់ឱនទេ ហើយត្រូវធ្វើយ៉ាងណាឲ្យពួកគេយកចិត្តទុកដាក់លើការរកស៊ីរបស់ពួកគេ ពីព្រោះយើងត្រូវធ្វើឲ្យច្បាស់ថាវានឹងមិនប៉ះពាល់បរិស្ថាន និងសុខភាពសាធារណៈ»។
ប្រធានមន្ទីរដដែលបន្តថាលោកមិនមានព័ត៌មានទាក់ទងនឹងថាតើរោងចក្រនឹងដូរទីតាំងនៅពេលណា ឬទៅកន្លែងណាឲ្យប្រាកដនោះទេ។ លោកថា៖ «ខ្ញុំមិនដឹងថាពួកគេនឹងប្ដូរទៅណា ហើយពេលណាអាចរួចរាល់ក្នុងការដូរទីតាំងទេ។ វាហួសពីសមត្ថកិច្ចរបស់ខ្ញុំ»។
ខេមបូចាមិនអាចទាក់ទងប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលក្រុមហ៊ុន Phoenix Industrial ឈ្មោះ Fangwen Shuai សុំការអត្ថាធិប្បាយបានទេ។
បុគ្គលិករបស់ក្រុមហ៊ុន Phoenix Industrial ពេលទាក់ទងតាមលេខទូរសព្ទដែលដាក់ពេលចុះបញ្ជីក្រុមហ៊ុននៅក្រសួង មានឈ្មោះថានីកា មិនបង្ហាញឈ្មោះពេញ បាននិយាយកាលពីថ្ងៃទី៤ ខែសីហា ថាក្រុមហ៊ុនរបស់ខ្លួនបានចុះកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយអាជ្ញាធរយល់ព្រមបញ្ឈប់ការចាក់កាកសំណល់ ឬបង្ហូរសារធាតុគីមីពុលចូលក្នុងស្ទឹងទៀតហើយ។ ប៉ុន្តែពេលទាក់ទងជាថ្មីនៅថ្ងៃចន្ទនេះ លេខទូរសព្ទនេះមិនដំណើរការទេ។
ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតាមសងស្ទឹងសង្កែក្នុងឃុំបាក់រទេះ ដែលនិយាយដោយសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ បាននិយាយថាអ្នកស្រីពិតជារីករាយណាស់ដែលអាជ្ញាធរបានចាត់វិធានការលើក្រុមហ៊ុន។
អ្នកស្រីថា៖ «ទឹកស្ទឹងសង្កែបានប្រែជាក្រហម និងកខ្វក់ដែលធ្វើឲ្យខ្ញុំមិនហានប្រើទេ និងបានទិញទឹកបរិសុទ្ធគេទុកហូប»។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «ខ្ញុំសប្បាយចិត្តពីព្រោះស្ទឹងសង្កែមិនរងការបំពុលទៀត ដូចនេះខ្ញុំអាចប្រើទឹកពីស្ទឹងបានវិញ ដោយមិនមានភាពភ័យខ្លាច»៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Government Orders $500,000 Fines, Relocation, for Company Polluting Sangke River
