ប្រជាជនខ្មែរ៤សែន៦ម៉ឺននាក់ធ្លាក់ទៅក្រីក្រវិញនៅក្នុងរយៈពេល២ឆ្នាំចុងក្រោយ។ នេះបើតាមការរកឃើញរបស់ធនាគារពិភពលោកWorld Bank ដែលបានចេញផ្សាយរបាយការណ៍មួយកាលពីថ្ងៃទី២៨ខែវិច្ឆកា។
របាយការណ៍របស់ធនាគារពិភពលោក ដែលវាយតម្លៃភាពក្រីក្រក្រោមចំណងជើង «ស្តារសេដ្ឋកិច្ចកម្ពុជាឱ្យកាន់តែមានភាពបរិយាបន្ននិងភាពធន់ជាងមុន» បានឱ្យដឹងថា នៅក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំគិតមកដល់ឆ្នាំ២០១៩/២០២០ អត្រាភាពក្រីក្ររបស់កម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះពីកម្រិត ៣៣,៨% មកនៅត្រឹម១៧,៨% ដោយជួយឱ្យប្រជាជនកម្ពុជាជិត២លាននាក់បានរួចផុតពីភាពក្រីក្រ។ ប៉ុន្តែពីឆ្នាំចុងក្រោយនេះពលរដ្ឋរាប់សែននាក់បានធ្លាក់ទៅក្រីក្រវិញ។
របាយការណ៍ធនាគារពិភពលោក៖ «ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០២០មក អត្រានេះ(អត្រាក្រីក្រ)បានកើនឡើង ២,៨ភាគរយ ដែលមានន័យថា ប្រជាជនប្រហែល ៤៦០ ០០០នាក់បានធ្លាក់ទៅស្ថិតនៅក្រោមកម្រិតប្រាក់ចំណូលនៃភាពក្រីក្រវិញ»។
របាយការណ៍បានរកឃើញថា ការកើនឡើងប្រាក់ចំណូលមិនមែនកសិកម្ម ជាឧទាហរណ៍នៅក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ កាត់ដេរ និងសំណង់ មានចំណែកធំក្នុងការកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រ។ ក្នុងរយៈពេល២ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ពលរដ្ឋអ្នកធ្វើការងារក្នុងវិស័យទេសចរណ៍ កម្សាន្ត និងវិស័យសេវកម្ម បានបាត់បង់ការងារនិងប្រាក់ចំណូលបណ្ដាលមកពីការរាតត្បាតនៃជំងឺកូវីដ១៩។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ លោក មាស សុខសេនសាន មានប្រសាសន៍ថា រដ្ឋាភិបាលបានដឹងច្បាស់ពីការលំបាករបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ដូច្នេះធ្វើការចាត់វិធានការជួយជា បន្តបន្ទាប់។
លោក សុខសេនសាន ថ្លែងថា៖ «ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចយើងដោះស្រាយតាមរយៈជុំទី១០(គោលនយោបាយឧបត្ថមសាច់ប្រាក់ដល់គ្រួសារក្រីក្រ)នោះ ហើយចេញដោះស្រាយជុំទី១១បន្តទៀតដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាទាំងអស់ហ្នឹង»។
លោក សុខសេនសាន ក៏បានបញ្ជាក់ពីការចំណាយរបស់រដ្ឋាភិបាលដែលឧបត្ថមចំពោះរាស្ត្រក្រីក្រ ដែលបណ្ដាលមកពីអតិផរណានិងការចាត់ចែងចំណាយផ្សេងៗទៀតដើម្បីបុព្វហេតុកំណើនសេដ្ឋកិច្ច។
បណ្ឌិត គី សិរីវឌ្ឍន៍ អ្នកជំនាញសេដ្ឋកិច្ចនៃរាជបណ្ឌិតសភាកម្ពុជា លើកឡើងថា ចំនួនអ្នកក្រីក្រនៅកម្ពុជាកើនឡើង ដោយសារតែបញ្ហាកូវីដ១៩ និងអតិផរណាដែលជាវិបត្តិសកល។
លោក គីសិរីវឌ្ឍន៍ បញ្ជាក់ថា៖ «មានកត្តា២ធ្វើឱ្យកើនឡើងនៃភាពក្រីក្រទី១ គឺវិបត្តិកូវីដ១៩ទោះបីជារដ្ឋាភិបាលផ្ដល់ប្រាក់ឧបត្ថមក៏ដោយប្រាក់នោះជួយបានមួយចំនួន នៅមួយចំនួនទៀតមិនបានទទួល…។ បញ្ហាប្រឈមមួយទៀតនោះគឺវិបត្តិអតិផរណាដែលកើតចេញពីសង្គ្រាមរុស្ស៊ី អ៊ុយក្រែន និងគោលនបាយអាមេរិកដែលតម្លើងអត្រាការប្រាក់ ដែលទាំងអស់នេះជាវិបត្តិដែលហួសសមត្ថភាពរបស់រដ្ឋាភិបាលយើងដែលអាចដោះស្រាយបាន»។
ទោះជាយ៉ាងណាក្ដីពលរដ្ឋខ្លះមានបញ្ហាក្នុងជីវភាពហើយមិនទទួលបានការគាំទ្រទេ។ អ្នកស្រី ឃ្លាំង សុបិន ជាអតីតបុគ្គលិកនៅកាស៊ីណូណាហ្គានិងជាមន្ត្រីអគ្គលេខាធិការសហជីពផង។អ្នកស្រីឱ្យដឹងថា ខ្លួនមានជីវភាពលំបាកជាខ្លាំងចាប់តាំងពីជំងឺកូវីដ១៩បានរាតត្បាតមក ហើយជំងឺរាតត្បាតនេះក៏ក្លាយជាហេតុផលដែលនាំឱ្យក្រុមហ៊ុនណាហ្គាយកមកសំអាងដើម្បីបញ្ឈប់ការងារអ្នកស្រី និងកម្មករជាច្រើននាក់ផ្សេងទៀត។
អ្នកស្រី សុបិន ឱ្យដឹងថា៖ «បើនិយាយរឿងលំបាកនោះ គឺលំបាកណាស់ ពីរឆ្នាំនេះ ពេលខ្លះដាច់អង្ករហូបក៏មាន។ ខ្ញុំបាត់បង់ការងារ បាត់បង់ប្រាក់ចំណូល កម្មករដទៃទៀតក៏ដូចគ្នា»។
អ្នកស្រីអះអាងថា តាំងខ្លួនមិនបានទទួលប្រាក់ឧបត្ថមឬជួយជ្រោមជ្រែងណាមួយពីអាជ្ញាធររដ្ឋាភិបាលនោះទេ។
អ្នកស្រី សុបិន បន្តថា៖ «ខាងកម្មកររោងចក្រ ខាងផ្នែកសណ្ឋាគារអីនោះ គេទទួលបាន៤០ដុល្លារក្នុងមួយខែជាប្រាក់ដែលរដ្ឋជួយ ប៉ុន្តែខាងបុគ្គលិកកាស៊ីណូដូចខ្ញុំមិនបានទទួលទេ អត់ដែលបានស្គាល់ជាតិសោះតែហ្មង»។
សព្វថ្ងៃអ្នកស្រី សុបិន កំពុងនៅក្រាញននៀលធ្វើកូដកម្មតវ៉ាប្រឆាំងចំពោះការសម្រេចរបស់ក្រុមហ៊ុនណាហ្គា។ អ្នកស្រីនិងកម្មករដទៃទៀតបានបានធ្វើកូដកម្មអស់រយៈពេលជិតមួយឆ្នាំមកហើយ ខណៈដែលប្រធានសហជីពកញ្ញា ឈឹម ស៊ីថរ កំពុងជាប់ពន្ធនាគារ។
ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅភូមិប្រការ សង្កាត់ព្រៃស ខណ្ឌដង្កោ រាជធានីភ្នំពេញ ស្ត្រីវ័យជាង៥០ឆ្នាំប្លាយគឺអ្នកស្រីសុខ សុភណ្ឌ មានសមាជិកគ្រួសារ៥នាក់។ អ្នកស្រីមានកូនៗតូចៗ២នាក់និងកូនប្រុសធំម្នាក់ដែលចេញប្រកបការងារបាន។ អ្នកស្រីសុខ សុភណ្ឌ ឱ្យដឹងថា គ្រួសារបបាត់បង់ចំណូលប្រមាណជាង៨០%ក្នុងពេលផ្ទុះជំងឺកូវីដ១៩។អ្នកស្រីបន្តថា ជីវភាពរបស់គាត់សព្វថ្ងៃកាន់តែលំបាកខ្លាំង។
អ្នកស្រី សុភណ្ឌ ឱ្យដឹងថា៖ «ខ្ញុំកូវីដស៊ីអស់តាហ្មង អូនអើយ។ មុនកូវីដ ប្ដីខ្ញុំរកបាន កូនប្រុសខ្ញុំក៏មានការងារធ្វើដល់ពេលវាផ្ទុះមកក្រុមហ៊ុនប្ដីបើកប្រាក់ខែឱ្យគាត់តែ៣០% កូននោះអស់ការងារធ្វើ អីចឹងខ្ញុំអត់អីបង់ផ្ទះបង្ខំចិត្តលក់ផ្ទះឱ្យបុរីវិញ។ កាត់កងចុះឡើងសល់លុយ៣ពាន់ដុល្លារ ចាយលុយអស់ផ្ទះក៏អស់ ជំពាក់បំណុលគេថែម អាលូវកូននិងប្ដីប្រឹងធ្វើការបង់ថ្លៃឈ្នួលផ្ទះជួលផង និងដោះបំណុលផង»។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «បើនិយាយរឿងក្រ ខ្ញុំគិតថាខ្ញុំក្រជាងអ្នកក្រនៅស្រែ(ជនបទ)ឆ្ងាយព្រោះពួកគាត់នៅទីនោះក្រយ៉ាងណាក៏មានដីមានខ្ទមអីនៅតែខ្ញុំនេះជួលផ្ទះគេត្រូវបង់ថ្លៃជួលរាល់ខែ។ យើងធ្លាក់ខ្លួនលើកនេះមិនដឹងប៉ុន្មានឆ្នាំទៀតរើខ្លួនរួចទេ»។
ប្រធានគ្រប់គ្រងការិយាល័យធនាគារពិភពលោកប្រចាំនៅកម្ពុជាលោកស្រី ម៉ារីយ៉ាម សាលីម មានប្រសាសន៍ថា កិច្ចខិតខំជំរុញឱ្យមានការផ្លាស់ប្តូជារចនាសម្ព័ន្ធបានជួយកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រក្នុងរយៈពេលកន្លងមកប៉ុន្តែ គ្រួសារជាច្រើនស្ថិតនៅក្នុងស្ថានភាពងាយរងគ្រោះនៅឡើយ។
អ្នកស្រី សាលីម បានបន្ថែមថា៖ «ដោយសារពួកគេ(ពលរដ្ឋ)មិនសូវមានប្រាក់សន្សំ ឬគ្មានសំណាញ់(កិច្ចគាំពារ)ការពារផ្នែកសង្គម។ ត្រង់នេះមានន័យថា ជំងឺកូវីដ-១៩ បានរុញថយក្រោយវិញនូវវឌ្ឍនភាពរបស់កម្ពុជាក្នុងការប្រយុទ្ធនឹងភាពក្រីក្រដោយធ្វើឱ្យប្រជាជនជាច្រើនបាត់បង់ការងារនិងប្រាក់កម្រៃ»។
របាយការណ៍ធនាគារពិភពលោក បានលើកអនុសាសន៍ថា កម្ពុជាគួរពិចារណាលើអន្តរាគមន៍ផ្នែកគោលនយោបាយមួយចំនួនដើម្បីគាំទ្រដល់ការស្តារសេដ្ឋកិច្ចឡើងវិញប្រកបដោយការចូលរួមពីគ្រប់ភាគីនិងធន់ជាងមុន បណ្ដាលពីជំងឺរាតត្បាតនិងវិបត្តិសេដ្ឋកិច្ចដែលមានមកជាមួយវា។ អន្តរាគមន៍ទាំងនោះអាចរួមមានការផ្ទេរសាច់ប្រាក់តាមគោលដៅកំណត់ វិធានការពង្រឹងកិច្ចគាំពារសង្គម និងការវិនិយោគលើវិស័យសុខាភិបាល និងការអប់រំ ជាដើម។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការការពារសិទ្ធិ លីកាដូ លោក អំ សំអាត ឯកភាពថា ការធ្លាក់ចូលទៅក្នុងភាពក្រីក្រវិញរបស់ពលរដ្ឋខ្មែរ ពិតជាបណ្ដាលមកពីកូវីដ១៩និងបញ្ហាសកលដទៃទៀតប៉ុន្តែមូលហេតុទាំងពីរនេះមិនគ្រប់គ្រាន់ទេក្នុងបរិបទសង្គមសព្វថ្ងៃ។ លោកថា ការកើនឡើងនៃអំពើរំលោភសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេស ក៏ជាមូលហេតុចម្បងមួយធ្វើឱ្យជីវភាពគ្រួសារពលរដ្ឋរងគ្រោះក្រីក្រដែរ។
លោក សំអាត ថ្លែងថា៖ «ទាក់ទងបញ្ហាដីធ្លីពលរដ្ឋដែលកសិករពឹងផ្អែកដីធ្លីបង្កបង្កើនផលពេលគាត់មានវិវាទដីធ្លីមិនបានដោះស្រាយឱ្យគាត់ធ្វើឱ្យគាត់អត់ដីធ្វើស្រែក៏នាំឱ្យគាត់ក្រ។ ករណីផ្សេងៗទៀតដូចជាករណីវិវាទនៅណាហ្គាវើល ដោះស្រាយជិតមួយឆ្នាំនេះក៏ធ្វើឱ្យអ្នករងគ្រោះក្រីក្រ ករណីដូចជាករណីជួញដូរមនុស្ស ករណីបំណុលដែលធ្វើឱ្យពលរដ្ឋបង្ខំចិត្តលក់ដីសងបំណុលនោះក៏ជំរុញឱ្យមានភាពក្រីក្រដែរ»។
លោក សំអាត បន្ថែមថា៖ «រដ្ឋាភិបាលត្រូវគោរពសិទ្ធិមនុស្សផងទើបអាចកាត់បន្ថយភាពក្រីក្រពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានបាន»។
បើគិតតាមអត្រាភាពក្រីក្រដែលធនាគារពិភពលោកបង្ហាញក្នុងរបាយការណ៍ចុងក្រោយនេះបង្ហាញថាប្រជាជនកម្ពុជាប្រមាណជាង២០% ឬជាង៣លាននាក់រស់នៅក្រោមបន្ទាត់ក្រីក្រ៕
