ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជិត ៣០០គ្រួសារ រស់នៅក្នុងឃុំត្រពាំងជោ ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ គ្រោងនឹងយកញត្តិទៅដាក់នៅខុទ្ទកាល័យលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដើម្បីឱ្យជួយអន្តរាគមន៍ បន្ទាប់ពីទាហានមួយក្រុមបានយកគ្រឿងចក្រទៅឈូសឆាយដីព្រៃក្នុងសហគមន៍របស់ពួកគេ។
រាជរដ្ឋាភិបាលបានចេញអនុក្រឹត្យកាត់ដីព្រៃចេញពីដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ចំនួន ២៦២ហិកតា ប្រគល់ឱ្យយោធាចំនួន ៤១គ្រួសារដែលកំពុងប្រចាំការនៅក្នុងតំបន់នោះ ដើម្បីសង់លំនៅឋាន និងធ្វើចម្ការ។ ប៉ុន្ដែប្រជាពលរដ្ឋនៅទីនោះប្រមាណ ២០០នាក់ កាលពីថ្ងៃទី ១៩ និង ២០ ខែតុលា បានប្រមូលផ្ដុំតវ៉ា ខណៈទាហានកំពុងដាក់គ្រឿងចក្រឈូសឆាយ។
លោក ឃន សារិទ្ធ ជាសមាជិកសហគមន៍បានឱ្យដឹងថា ប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណជិត ៣០០គ្រួសារមកពី ៣ភូមិរួមមាន ភូមិពោធិ៍មាស ភូមិត្រពាំងគ្រង និងភូមិច្រកទាក នៃឃុំត្រពាំងជោ ស្រុកឱរ៉ាល់ បានឯកភាពគ្នាសរសេរញត្តិមួយ ដោយគ្រោងនឹងយកដាក់នៅខុទ្ទកាល័យលោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី ហ៊ុន សែន ដើម្បីឱ្យលោកជួយអន្តរាគមន៍ពាក់ព័ន្ធការឈូសឆាយដីព្រៃ។
លោកបន្តថា ដីព្រៃសហគមន៍ដែលបានអ្នកភូមិហៅថា «ព្រៃមេត្តាធម្មជាតិ» ស្ថិតនៅឃុំត្រពាំងជោ ត្រូវអាជ្ញាធរដាក់គ្រឿងចក្រឈូសឆាយរយៈពេល ២ថ្ងៃ។ លោកថា ភ្លាមៗនោះ ប្រជាពលរដ្ឋជិត ២០០នាក់ បាននាំគ្នាប្រមូលផ្ដុំតវ៉ា និងហាមឃាត់ការឈូសឆាយបន្តទៀត។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «ប្រសិនព្រៃសហគមន៍មួយនេះត្រូវឈូសឆាយអស់ វានឹងធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការអាស្រ័យរបស់ពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋានយើងនេះ ជាពិសេសវាធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ជម្រកសត្វព្រៃជាច្រើនប្រភេទនៅទីនោះដែរ។ ពួកខ្ញុំបានសរសេរញត្តិមួយរួចហើយ ឥឡូវកំពុងដើរផ្ដិតមេដៃរកអ្នកគាំទ្រ ដើម្បីយកដាក់នៅរយៈពេល ៤ ឬ៥ថ្ងៃខាងមុខនេះ»។
អ្នកស្រី ម៉ៃ ខន សមាជិកសហគមន៍មួយរូបទៀតឱ្យដឹងថា ដើមឡើយ «ព្រៃមេត្តាធម្មជាតិ» មានផ្ទៃដីសរុបជាង ២ ០០០ហិកតា ប៉ុន្តែក្រោយមក ក្រុមហ៊ុនឯកជនមួយបានរំលោភយកអស់ជាច្រើនហិកតា ដោយបច្ចុប្បន្ននៅសល់ប្រហែល ៨០០ហិកតាប៉ុណ្ណោះ។ ហើយពេលនេះ អាជ្ញាធរបានបើកដៃឱ្យមន្រ្តីយោធាឈូសឆាយយកដីចំនួនជាង ២៦២ហិកតាទៀត ដើម្បីបែងចែកទៅឱ្យគ្រួសារកងទ័ពចំនួន ៤១គ្រួសារ។
អ្នកស្រីបានលើកឡើងថា អាជ្ញាធរបានដាក់គ្រឿងចក្រមួយគ្រឿងសម្រាប់ការឈូសឆាយដី អមដោយកម្លាំងទាហាន និងមន្ត្រីបរិស្ថានប្រមាណជាង ១០នាក់នៅចាំការពារ។ អ្នកស្រីថា ក្នុងរយៈពេល២ថ្ងៃ ដីព្រៃប្រមាណ១,៥ហិកតាត្រូវបានឈូសឆាយ។
អ្នកស្រីបន្តថា ពេលដែលប្រជាសហគមន៍មកតវ៉ាច្រើន អ្នកឈូសឆាយបានផ្អាកសកម្មភាព ប៉ុន្តែពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញ ពួកគេបានធ្វើសកម្មភាពឈូសឆាយបន្តទៀត។
អ្នកស្រី ម៉ៃ ខន និយាយថា៖ «ពួកខ្ញុំជាប្រជាពលរដ្ឋបានពិភាក្សាគ្នារួចហើយ គឺយើងនៅតែតវ៉ា និងរារាំងការឈូសឆាយដីព្រៃសហគមន៍យើងនេះ ព្រោះពួកយើងបានថែរក្សាការពារវាជាង ២០ឆ្នាំហើយ»។ ដោយអ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំសូមអំពាវនាវឱ្យអាជ្ញាធរ និងមន្រ្តីជំនាញពិចារណាឡើងវិញចំពោះការឈូសឆាយដីព្រៃនេះ ដើម្បីទុកបម្រើឱ្យប្រយោជន៍រួមក្នុងសហគមន៍»។
សមាជិកសហគមន៍ម្នាក់ទៀតលោក សុខ ឃឿន បានបង្ហាញការបារម្ភពីការបាត់បង់ដីព្រៃសហគមន៍ ដោយលោកថា ប្រសិនមិនមានការជួយអន្តរាគមន៍ពីស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធទេ ទាំងដីរដ្ឋ ទាំងព្រៃឈើ និងសត្វព្រៃ នឹងត្រូវបាត់បង់ទាំងស្រុង។
លោកបន្តថា គិតមកដល់ពេលនេះ ពលរដ្ឋសហគមន៍ «ព្រៃមេត្តាធម្មជាតិ» មានជម្លោះដីធ្លីជាមួយក្រុមទាហានចំនួន ២លើករួចមកហើយ ដោយលើកទី១ មានជម្លោះជាមួយក្រុមទាហាន «ង៧០» បានបាត់បង់ដីព្រៃសហគមន៍អស់ ៧៨ហិកតា និងលើកទី២នេះ បាត់បង់ដីជាង ២៦២ហិកតាទៀតឱ្យទៅក្រុមទាហានមួយក្រុមផ្សេងទៀត។
លោកនិយាយថា៖ «ពលរដ្ឋសហគមន៍ក្នុងឃុំត្រពាំងជោ បានអាស្រ័យផលធ្វើជាកន្លែងសម្រាប់ឃ្វាលគោក្របី បោចវល្លិ៍ រកផ្សិត បន្លែ និងរកអនុផលព្រៃឈើផ្សេងទៀត។ លើសពីនេះ គឺព្រៃសហគមន៍នេះក៏ជាកន្លែងជម្រកសត្វព្រៃច្រើនប្រភេទផងដែរ»។
លោក ភោគ ជុំ មេភូមិពោធិ៍មាស នៃឃុំត្រពាំងជោបានឱ្យដឹងថា គ្រួសារកងទ័ព ពិតជាបានស្នើសុំទៅអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីសុំកាត់ដីនៅតំបន់នោះជាង ២៦២ហិកតា ដើម្បីបែងចែកទៅឱ្យគ្រួសារកងទ័ពចំនួន ៤១គ្រួសារប្រាកដមែន ដោយមានការឯកភាពពីក្រសួងបរិស្ថាន និងរដ្ឋាភិបាលផងដែរ។
លោកបន្តថា៖«កន្លងមកខ្ញុំធ្លាប់បានពន្យល់ និងបង្ហាញឯកសារឱ្យពួកគាត់បានដឹងឮហើយ ប៉ុន្តែពលរដ្ឋទាំងនោះមិនព្រមស្ដាប់ខ្ញុំឡើយ ដោយពួកគេចង់រក្សាដីព្រៃនោះទុកជាដីសហគមន៍វិញ»។
លោក ឈុំ សុជាតិ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការពារជាតិ មិនទាន់អាចទាក់ទងសុំការបញ្ជាក់បន្ថែមជុំវិញករណីនេះបានទេ។
ចំណែកលោក នៅ ណាក់ អនុប្រធានមន្ទីរបរិស្ថានខេត្តកំពង់ស្ពឺ ក៏មិនទាន់អាចទាក់ទងសុំការបញ្ជាក់ជុំវិញករណីនេះបានដែរ។
លោក វ៉ី សំណាង អភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺបានថ្លែងថា លោកបានទទួលដំណឹងពីការតវ៉ារបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។ លោកថាដីនេះត្រូវបានរាជរដ្ឋាភិបាលធ្វើអនុប្រយោគកាត់ចេញពីដីរបស់រដ្ឋ ហើយប្រគល់ទៅឱ្យក្រុមគ្រួសារទាហានរថក្រោះចំនួន ៤១គ្រួសាររួចរាល់ហើយ។
លោកបន្តថា ចំពោះការតវ៉ារបស់ពលរដ្ឋកន្លងមកនេះ លោកបានចាត់ឱ្យមន្រ្តីជំនាញចុះទៅសម្របសម្រួលជាមួយពួកគាត់រួចរាល់ហើយ ប៉ុន្ដែលោកមិនទាន់បានទទួលចម្លើយពីប្រជាពលរដ្ឋថា តើបញ្ឈប់ការតវ៉ាត្រឹមនេះ ឬពួកគាត់នៅចង់បានអ្វីថែមទៀត។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«ខ្ញុំគិតថា យើងជាប្រទេសនីតិរដ្ឋ អ៊ីចឹងប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវតែស្ដាប់ការសម្រេចរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំយើង ព្រោះការសម្រេចរបស់ថ្នាក់ដឹកនាំវាទាក់ទងនឹងបច្ចេកទេស គឺទាក់ទងការអភិរក្ស និងការអភិវឌ្ឍ ត្រូវតែដើរទន្ទឹមគ្នា។ ក្នុងនោះក៏មានរឿងរាវច្រើនទៀត ដែលប្រជាពលរដ្ឋមួយចំនួន ចេះតែដើរអះអាងកន្លែងនេះជាដីគាត់ កន្លែងនោះជាដីគាត់»។
លោក វ៉ី សំណាង បន្ថែមថា តំបន់ដែលរាជរដ្ឋាភិបាលចេញអនុក្រឹត្យកាត់ដីឱ្យគ្រួសារកងទ័ពនេះ ជាតំបន់ព្រៃរបោះតូចៗ ដោយមិនមែនជាតំបន់ព្រៃឈើស្រោងធំៗនោះទេ។ ម្យ៉ាងទៀត តំបន់នេះជាទីតាំងដែលកងទ័ពធ្លាប់គ្រប់គ្រង ប៉ុន្ដែក្រោយមកក៏ត្រូវបានផ្លាស់ប្ដូរទីតាំងបន្ទាយថ្មី។
លោក រ័ត្ន ថាវី មន្ត្រីសម្របសម្រួលផ្នែកសិទ្ធមនុស្សនៃសមាគមអាដហុកប្រចាំខេត្តកំពង់ស្ពឺបានថ្លែងថា ប្រជាពលរដ្ឋនៅក្នុងមូលដ្ឋាននោះមិនចង់ឱ្យបាត់បង់ព្រៃឈើ និងដីរបស់រដ្ឋទេ ហើយពួកគាត់ក៏នឹងមិនឯកភាពឱ្យមានការឈូសឆាយដែរ។ លោកបារម្ភករណីនេះអាចរីកធំថែមទៀត ប្រសិនបើអាជ្ញាធរគ្មានមធ្យោបាយល្អដោះស្រាយជាមួយពលរដ្ឋទេនោះ។
លោកបន្តថា ព្រៃឈើក្នុងសហគមន៍នេះ ត្រូវបានពួកគាត់ថែរក្សាជាច្រើនឆ្នាំហើយ ដោយពួកគាត់នាំគ្នាចុះល្បាតជាប្រចាំ ដើម្បីទប់ស្កាត់បទល្មើសព្រៃឈើ និងបទល្មើសជួញដូរសត្វព្រៃ។
លោកនិយាយថា៖ «ខ្ញុំគិតថា បើសិនជាអាជ្ញាធរគ្មានមធ្យោបាយណាល្អដោះស្រាយទេ អ៊ីចឹងរដ្ឋាភិបាលគួរតែរក្សាតំបន់នោះឱ្យនៅដដែល ហើយយកដីដែលរដ្ឋាភិបាលបានរឹបអូសពីក្រុមហ៊ុនឯកជនដែលល្មើសច្បាប់កន្លងមក ហើយយកមកចែកជូនកងទ័ពវិញ»។
គួររំឭកថា រាជរដ្ឋាភិបាល កាលពីថ្ងៃទី២០ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២១ បានចេញអនុក្រឹត្យមួយ ដោយសម្រេចកាត់ដីទំហំ ២៦២,២៤ហិកតា ពីដែនជម្រកសត្វព្រៃភ្នំឱរ៉ាល់ ស្ថិតនៅភូមិសាស្ត្រ ភូមិពោធិ៍មាស ឃុំត្រពាំងជោ ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដើម្បីប្រទានកម្មជាកម្មសិទ្ធិជូនគ្រួសារយោធិនបញ្ជាការដ្ឋានរថក្រោះកងទ័ពជើងគោក និងប្រជាពលរដ្ឋសរុប ៤១គ្រួសារ សម្រាប់កសាងលំនៅឋាន និងបង្កបង្កើនផល៕
