ប្រជាពលរដ្ឋនៅឃុំព្រៃវិហារ ស្រុកគងពិសី កំពុងរង់ចាំសំណងសម្រាប់ដីធ្លី និងផ្ទះសម្បែងរបស់ពួកគាត់យ៉ាងអន្ទះសា ខណៈដែលគម្រោងប្រឡាយរំដោះទឹកជំនន់ក្នុងខេត្តកំពង់ស្ពឺបានឈានចូលដល់សប្តាហ៍ទី៣ហើយ និងមិនទាន់មានព័ត៌មានថ្មីៗណាមួយនៅឡើយទេ។
នៅពេលព្រលឹម ថ្ងៃទី២៩ ខែកុម្ភៈ ត្រាក់ទ័រឈូសដី និងអេស្កាវ៉ាទ័រជាង ១០គ្រឿង បានចាប់ផ្តើមជីកប្រឡាយកាត់ស្រែ ដែលពលរដ្ឋធ្លាប់ធ្វើកន្លងមក។ ប្រឡាយនេះមានទទឹងជាង៥០ម៉ែត្រ។នៅកន្លែងកើតហេតុ មានឮសំឡេងស្ត្រីអ្នកភូមិម្នាក់ស្ថិតក្នុងវ័យ៥០ឆ្នាំស្រែកឡូឡាដាក់អ្នកបើកត្រាក់ទ័រ ដែលបើកបរដោយធ្វេសប្រហែសកាត់ចំការស្វាយរបស់គាត់និងធ្វើឲ្យខូចរបង។
ដោយសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះ ព្រោះហេតុផលសុវត្ថិភាព ស្ត្រីរូបនេះបានប្រាប់ខេមបូចាថា អ្នកភូមិមិនបានដឹងពីគម្រោងជីកប្រឡាយនេះពីមុនទេ ទើបតែដឹងនៅពេលថ្មីៗនេះ។ មេឃុំទើបតែប្រាប់ពួកគាត់បានមួយថ្ងៃ មុនអេស្កាវ៉ាទ័រចាប់ផ្ដើមជីកប្រឡាយ។
បើតាមលោក ញ៉ាញ់ ជាបហ៊ង ប្រធានមន្ទីរធនធានទឹក និងឧតុនិយម ខេត្តកំពង់ស្ពឺ បានឲ្យដឹងថា ក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយមកំពុងអនុវត្តគម្រោងរំដោះទឹកជំនន់ក្នុងភូមិសាស្រ្តរាជធានីភ្នំពេញ និងខេត្តកណ្តាល។គម្រោងនេះពាក់ព័ន្ធនឹងការជីកប្រឡាយថ្មី ក៏ដូចជាការពង្រីក និងធ្វើទំនើបកម្មប្រឡាយដែលមានស្រាប់ ដើម្បីរំដោះការជន់លិចនៅក្នុងក្រុង។ ប្រឡាយទាំងនេះនឹងឆ្លងកាត់រាជធានីភ្នំពេញ កណ្តាល កំពង់ស្ពឺ និងខេត្តតាកែវ។
អ្នកភូមិរូបនេះបាននិយាយថា អាជ្ញាធរមិនទាន់បានពិភាក្សាអំពីបញ្ហាសំណងជាមួយពួកគាត់ទេ បើទោះបីជាពួកគាត់ត្រូវបានសន្យាថា នឹងផ្តល់ប្រាក់មួយចំនួនសម្រាប់អ្នកដែលរងផលប៉ះពាល់ក៏ដោយ។
អ្នកស្រីសញ្ជឹងគិតថា «ខ្ញុំមិនដឹងថា តើគេនឹងគិតគូរសំណងដោយរបៀបណាទេ។ ខ្ញុំបានឮថា គេឲ្យសំណង [ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ] ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនដឹងថា ពេលណាគេនឹងឲ្យយើងទេ» ដោយបន្ថែមថា ដីដែលមានផ្ទះសម្បែង និងដីស្រែចម្ការរបស់ពួកគេសុទ្ធតែមានប្លង់។អ្នកស្រីលើកឡើងថា «បើសិនមេឃុំខ្វល់ពីប្រជាពលរដ្ឋ គាត់នឹងកោះប្រជុំយូរមកហើយ ដើម្បីឲ្យអ្នកភូមិដែលរងផលប៉ះពាល់អាចមកមើលជាមុន និងទទួលបានសំណង»។
អ្នកស្រីបន្តថា «ការធ្វើបែបនេះផ្តល់ទំនុកចិត្តដល់ប្រជាពលរដ្ឋ ប៉ុន្តែមកដល់ពេលនេះ មិនមានទំនុកចិត្តទេ ព្រោះគាត់ហៅប្រជុំតែមួយថ្ងៃមុន ហើយថ្ងៃបន្ទាប់គេចាប់ផ្តើមជីក។ ពួកគាត់មិនបាននិយាយអ្វី ដើម្បីធ្វើឲ្យប្រជាជនមានអារម្មណ៍កក់ក្ដៅទេ។ គ្មានក្រដាសស្នាម ដើម្បីបង្ហាញថា ពលរដ្ឋដែលរងផលប៉ះពាល់នឹងទទួលបានអ្វីមួយនោះទេ»។
អ្នកស្រីនិយាយថា ផ្ទះរបស់អ្នកស្រីស្ថិតនៅលើប្រឡាយដែលត្រូវពង្រីកបន្ថែមក្នុងទំហំប្រាំបីម៉ែត្រ តែពេលនេះផ្ទះរបស់គាត់មិនទាន់ត្រូវបានរុះរើទេ។ អ្នកស្រីនឹងរង់ចាំរហូតដល់អាជ្ញាធរវាយតម្លៃថ្លៃសំណង ប៉ុន្តែស្របពេលជាមួយគ្នានេះដែរ ដើមស្វាយរបស់គាត់ជាច្រើនដើមត្រូវបានបំផ្លាញដោយអេស្កាវ៉ាទ័រ។
អ្នកភូមិនៅឃុំព្រៃវិហារម្នាក់ទៀតដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះបាននិយាយថា ស្រែរបស់គាត់ក៏ចំផ្លូវប្រឡាយដែរ។ លោកក៏មិនដឹងពីគម្រោងនេះដែរ ទើបតែអាជ្ញាធរហៅអ្នកដែលប៉ះពាល់មកប្រជុំ។អំឡុងកិច្ចប្រជុំ ដែលមានការចូលរួមដោយមានលោក ជាបហ៊ង លោកអភិបាលរងស្រុកគងពិសី និងមេឃុំ អ្នកភូមិត្រូវបានប្រាប់ថា ភូមិចំនួនប្រាំក្នុងឃុំនេះ នឹងរងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងនេះ។ អាជ្ញាធរគ្រាន់តែនិយាយជារួមអំពីគម្រោងនេះតែប៉ុណ្ណោះ។អ្នកភូមិត្រូវបានគេប្រាប់ថា អ្នកណាដែលប៉ះពាល់ដី នឹងទទួលបានសំណង ប៉ុន្តែលោកមិនច្បាស់ថា សំណងនេះនឹងត្រូវផ្ដល់ឱ្យនៅពេលណានោះទេ។តាមដែលលោកដឹង ទំហំប្រឡាយនេះមាន «ទទឹងតែ៣៤ ម៉ែត្រប៉ុណ្ណោះ» ប៉ុន្តែគាត់បានដឹងថា គេបានពង្រីកវាដល់៥០ម៉ែត្រ។ លោកបាននិយាយថា «គឺបន្ថែមប្រាំបីម៉ែត្រសងខាង» ដោយបន្ថែមថា លោកនឹងរង់ចាំសំណង។
ស្រីលន់ អ្នកភូមិឃុំព្រៃវិហារម្នាក់ទៀតបាននិយាយថា «ខ្ញុំគ្រាន់តែចង់ដឹងថា តើអ្នកណានឹងដោះស្រាយឱ្យយើង ហើយតើសំណងពិតប្រាកដប៉ុន្មាន។ វាចឹងឯងព្រោះវាពិបាកណាស់ ដើម្បីបានដីមួយដុំនោះ»។
លោក គល់ ធុន មេឃុំព្រៃវិហារមានប្រសាសន៍ថា ការសាងសង់ និងការស្តារប្រឡាយនេះ នឹងប៉ះពាល់ដល់ផ្ទះ រោងចក្រ និងស្រែចម្ការរបស់ប្រជាពលរដ្ឋចំនួន១៣៤គ្រួសារក្នុងភូមិចំនួន៥ក្នុងឃុំនេះ។លោក គល់ ធុន បានមានប្រសាសន៍ថា មុននឹងមានការជីកប្រឡាយ លោកបានអញ្ជើញអ្នកភូមិដែលរងផលប៉ះពាល់ទាំងអស់ ដើម្បីប្រាប់ពួកគាត់អំពីគម្រោងនេះ ដោយធានាថា រដ្ឋាភិបាលនឹងផ្តល់សំណង។
ទោះបីជាយ៉ាងណា លោកមិនដឹងថា «សំណងបែបណាទេ» ព្រោះរដ្ឋកំពុងធ្វើការលើរឿងនេះ ហើយមិនទាន់ដល់ភូមិរបស់លោកនៅឡើយទេ។លោកមានប្រសាសន៍ថា «ប្រជាពលរដ្ឋតែងតែសួរខ្ញុំ [អំពីសំណង]។ ខ្ញុំប្រាប់ពួកគាត់ឱ្យរង់ចាំក្រុមដោះស្រាយផលប៉ះពាល់មកដោះស្រាយ»។
លោកបន្ថែមថា អាជ្ញាធរមិនទាន់អនុញ្ញាតឲ្យអេស្កាវ៉ាទ័រជីកដីដែលមានផ្ទះស្ថិតនៅនៅឡើយទេ បើទោះបីជារបងមួយចំនួនត្រូវបានរុះរើចាប់តាំងពីចាប់ផ្តើមការងារក៏ដោយ។
មន្ត្រីរដ្ឋាភិបាលលោក ជាបហ៊ង បានពន្យល់ថា ប្រឡាយនេះមានបណ្តោយ៥៧ គីឡូម៉ែត្រមានជម្រៅ៥ម៉ែត្រ។ មានជម្រាលចុះក្រោម ទទឹងប្រឡាយនៅផ្នែកបាតក្រោមគឺ២០ម៉ែត្រ និងផ្ទៃខាងលើមានទំហំ៥០ម៉ែត្រ។ប្រឡាយទាំងនេះនឹងហូរទៅតាមពីរទិសដៅ។ លោកប្រាប់ខេមបូចាថា ទិសដៅទី១ ចាប់ផ្តើមនៅស្ទឹងតូច ហើយទៅដល់ឃុំជង្រុក ស្រុកគងពិសី ខណៈប្រឡាយទី២ ស្ថិតនៅចន្លោះឃុំជង្រុក និងស្ទឹងស្លាគូ។ប្រឡាយពីស្ទឹងតូចដល់ឃុំជង្រុក នឹងត្រូវអភិវឌ្ឍលើដីរដ្ឋ ប៉ុន្តែដោយសារស្ថានភាពដី ចាំបាច់ត្រូវពង្រីកប្រឡាយទាំងសងខាង ដោយបន្ថែមប្រាំម៉ែត្រទៀតលើប្រឡាយដែលមានស្រាប់ទំហំ៥០ម៉ែត្រ។
ដោយសន្មត់ថា ដីស្រែស្ថិតនៅតាមប្រឡាយ៥០ម៉ែត្រ អ្នកភូមិដែលរងផលប៉ះពាល់នឹងមិនទទួលបានសំណងទេ ព្រោះវាជាដីរដ្ឋ។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ពួកគាត់នឹងទទួលបានសំណង ប្រសិនបើប៉ះលើដីស្រែរបស់ពួកគាត់សម្រាប់ការពង្រីកបន្ថែមប្រាំម៉ែត្រ។ចំពោះទិសដៅទី២ (ឃុំជង្រុកដល់ស្ទឹងស្លាគូ) ប្រឡាយរបស់រដ្ឋដែលមានស្រាប់មានទទឹង៣៤ម៉ែត្រ ដូច្នេះត្រូវការដី៨ម៉ែត្រទៀតសងខាងប្រឡាយ ដើម្បីពង្រីកផ្ទៃដីឲ្យបាន៥០ម៉ែត្រ។សំណងនឹងត្រូវផ្តល់ជូនសម្រាប់តែដីប្រាំបីម៉ែត្រដែលយកមកពង្រីកប្រឡាយប៉ុណ្ណោះ។
អគ្គនាយកដ្ឋានគោលនយោបាយដោះស្រាយផលប៉ះពាល់ ជាអ្នកវាយតម្លៃដីធ្លីនឹងចុះទៅឃុំព្រៃវិហារក្នុងរយៈពេលប្រហែលពីរសប្តាហ៍ទៀត ខណៈពួកគាត់បច្ចុប្បន្នអនុវត្តការដោះស្រាយសំណងជូនប្រជាពលរដ្ឋនៅតំបន់ស្ទឹងតូច។លោក ជាបហ៊ង បានមានប្រសាសន៍ថា ប្រជាពលរដ្ឋនឹងត្រូវបានជូនដំណឹងយ៉ាងត្រឹមត្រូវអំពីសំណងនេះ ដោយបន្ថែមថា លោកមិនអាចពន្យល់ អំឡុងពេលកិច្ចប្រជុំបានទេ ខណៈដែលគម្រោងបានចាប់ផ្តើមនៅថ្ងៃបន្ទាប់នោះ។
លោក ប៉ាល់ ឆន អនុប្រធាននាយកដ្ឋានដោះស្រាយផលប៉ះពាល់បានប្រាប់ខេមបូចាថា ប្រជាពលរដ្ឋដែលរងផលប៉ះពាល់ត្រូវបានជូនដំណឹងអំពីគម្រោងនេះកាលពីថ្ងៃទី២២ ដល់២៤ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤។ បន្ទាប់ពីមានការផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន ការវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់លើទ្រព្យសម្បត្តិរបស់ប្រជាពលរដ្ឋបានចាប់ផ្តើមធ្វើ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា «សំណងនឹងត្រូវផ្តល់ជូននៅពេលដែលការវាយតម្លៃផលប៉ះពាល់ត្រូវបានបញ្ចប់។ ការទូទាត់នឹងផ្អែកលើអត្រាដែលចេញដោយទីភ្នាក់ងារដែលមានវិជ្ជាជីវៈនិងឯករាជ្យ។ សំណងគឺសម្រាប់តែដីដែលកាន់កាប់ដោយប្រជាពលរដ្ឋប៉ុណ្ណោះ»ដោយបន្ថែមថា រដ្ឋមិនបង់សំណងសម្រាប់ដីចំណីផ្លូវទេ ។
លោក យ៉ង គឹមអេង ប្រធានមជ្ឈមណ្ឌលប្រជាពលរដ្ឋដើម្បីអភិវឌ្ឍន៍ និងសន្តិភាពបានមានប្រសាសន៍ថា មធ្យោបាយដ៏ល្អមួយ ដើម្បីជៀសវាងការយល់ច្រឡំ ឬបញ្ហា គឺការពិភាក្សាគ្នា និងសម្រេចកិច្ចព្រមព្រៀងជាមួយប្រជាពលរដ្ឋសិន ជាជាង «អនុវត្តហើយបន្ទាប់មកជូនដំណឹងដល់ប្រជាពលរដ្ឋ»។ ការធ្វើបែបនេះធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋបាត់បង់ព័ត៌មានពាក់ព័ន្ធស្តីពីការអភិវឌ្ឍ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា «ការជូនដំណឹងប្រជាពលរដ្ឋមួយឬពីរថ្ងៃជាមុនគឺមិនសមរម្យទេ ព្រោះសំខាន់ត្រូវពិភាក្សានិងផ្លាស់ប្តូរគំនិត។ ខ្ញុំគិតថា ដើម្បីបញ្ចៀសបញ្ហា [ទៅថ្ងៃអនាគត] គួរមានពេលសម្រាប់ការសន្ទនារវាងអាជ្ញាធរ និងប្រជាពលរដ្ឋ ហើយត្រូវស្តាប់គ្នាទៅវិញទៅមក»។
លោកបានបន្ថែថា «កុំគិតថា ដោយសារអាជ្ញាធរកំពុងបង្កើតគម្រោងអភិវឌ្ឍសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋហើយ អ៊ីចឹងមិនបាច់សួរប្រជាពលរដ្ឋទេ។ វាមិនមែនជារឿងត្រឹមត្រូវទេ ជាពិសេសទាក់ទងនឹងគោលការណ៍សំណង»៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស Diverting Flood Waters: As Canal Construction Starts, Affected Residents Await Compensation