កសិករនៅខេត្តបាត់ដំបងនិងបន្ទាយមានជ័យបានចាប់ផ្តើមប្រមូលផលស្រូវខណៈក្រុមឈ្មួញបានគ្រលុកតម្លៃឡើងចុះដែលធ្វើឱ្យកសិករត្អូញត្អែថាមិនអាចទប់ទល់ថ្លៃចំណាយក្នុងការដាំដុះនិងប្រមូលផលបានដោយសារតែដើមទុននៃការផលិតស្រូវបានឡើងថ្លៃគ្រប់មុខដូចជាជី ថ្នាំបាញ់ និងម៉ាស៊ូតជាដើម។
កសិករលោក ជាង យ៉ត រស់នៅភូមិបួរ ឃុំក្តុលតាហែន ស្រុកបវេល ខេត្តបាត់ដំបង បានដាំស្រូវផ្ការរំដួល ពីរហិកតាប្រមូលផលបានជាង៥តោនលក់ទៅឱ្យឈ្មួញកណ្តាលដែលដើរទិញតាមភូមិពីកសិករ ក្នុងតម្លៃ៨រយរៀលទៅជាង៨រយរៀលប៉ុណ្ណោះ។ លោកបញ្ជាក់ថាតម្លៃនេះមិនចំណេញនោះទេព្រោះទូទាត់ថ្លៃដើមដែលចំណាយទៅលើជី ថ្នាំគីមី និង ម៉ាស៊ូតឡើងថ្លៃជាងឆ្នាំទៅមុនច្រើន។
លោក ជាង យ៉ត បញ្ជាក់ថ៖ «ឆ្នាំនេះថ្លៃជីឡើងមួយការ៉ុងជិត២០ម៉ឺនរៀលឆ្នាំមុនតែជិត១០ម៉ឺនប៉ុណ្ណោះ ម៉ាស៊ូតក៏ឡើងថ្លៃ ថ្នាំគីមីក៏ថ្លៃ ថ្លៃម៉ាស៊ីនច្រូតក៏ថ្លៃចំណែកស្រូវលក់បានតម្លៃថោកមិនអាចទប់ទល់បាននោះទេ»។
កសិករម្នាក់ទៀតលោក ឈឿន ឆោម រស់នៅភូមិសង្កែវា បានឱ្យដឹងថា តម្លៃស្រូវឆ្នាំឡើងចុះតាមមាត់ឈ្មួញ ថាពីដំបូងឈ្មួញកណ្តាលចុះទិញក្នុងតម្លៃ១ពាន់រៀលជាង ក្រោយមកតម្លៃចុះរហូតដល់៨រយរៀលទៅជាង៨រយរៀលក្នុងមួយគីឡូ។ លោកបន្ថែមថាឆ្នាំនេះមិនចំណេញនោះទេដោយសារតែលោកខ្ចីបុលគេមកធ្វើស្រែហើយតម្លៃជីឡើងថ្លៃជាងពីរដងនិងថ្នាំគីមី ម៉ាស៊ីនច្រូតក៏ឡើងថ្លៃដែរ ។
លោក ឈឿន ឆោម បន្តថា៖ «ខ្លះធ្វើស្រែហើយរត់ទៅថៃរកលុយសងគេដោយសារទូទាត់ថ្លៃជី ថ្លៃដើមមិនរួចខ្លួនផង ខ្ញុំចង់ឱ្យស្រូវមានទីផ្សារស្រូវសមរម្យមកដើម្បីកសិករមានទឹកចិត្តធ្វើបន្តទៀត»។
កសិករម្នាក់ទៀតអ្នកស្រី គឹម ផិន អាយុ៤៦ឆ្នាំ បានលើកឡើងថា គាត់ដាំស្រូវប្រភេទស្រង៉ែគឺបួនខែប្រមូល ផលឆ្នាំនេះដោយសារតែអាកាសធាតុមិនល្អគាត់ដាំដុះមិនសូវបានផលនោះទេដោយក្នុងស្រូវ៧ហិកតា គាត់ប្រមូលផលបានតែ១៥០ការ៉ុង។ អ្នកស្រីបន្តថា ឈ្មួញចុះមកដើរទិញទម្លាក់ថ្លៃតាមចិត្តដែល មុនដំបូងឈ្មួញឱ្យតម្លៃជាង១ពាន់រៀលក្នុងមួយគីឡូ ក្រោយមកគេទម្លាក់ថ្លៃនៅសល់តែ៧០០រៀលប៉ុណ្ណោះ។
អ្នកស្រី គឹម ផិន បន្ថែមថា៖ «លក់ហើយទូទាត់ទៅមិនចំណេញនោះទេគឺជំពាក់ចិនថែមទៀត ព្រោះអីស្រូវថោក ជីមួយការ៉ុង១៩០០បាត[ប្រហែល២០ម៉ឺនរៀល] ថ្នាំថ្លៃទ្វេរមួយជាពីរទៀត យើងអត់លុយយកលុយគេមកធ្វើគឺសងគេមិនរួចនោះទេខ្ញុំចង់សំណូមពរឱ្យស្រូវ ថ្លៃជីនិងថ្នាំចុះថោក»។
ខណៈដែលកសិករបានត្អូញត្អែពីតម្លៃស្រូវឡើងចុះតាមមាត់ឈ្មួញនេះសប្តាហ៍កន្លងទៅក្រសួងកសិកម្ម និងភាគីពាក់ព័ន្ធបានចុះស្រាវជ្រាវនិងវាយតម្លៃដើម្បីកំណត់ធានាស្ថេរភាព តម្លៃស្រូវក្នុងនោះបានសម្រេចឱ្យលោកឧកញ្ញា ភូ ពុយ អគ្គនាយករោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវបៃតងកំណត់តម្លៃគោលក្នុងការទិញស្រូវពីកសិករសម្រាប់ស្រូវផ្ការំដួលប្រភេទលេខ១មិនក្រោម៩បាត/គីឡូក្រាមឬ១០៤០រៀល/គីឡូក្រាម។ ក្រសួងកសិកម្មក៏បានអំពាវនាវដល់ម្ចាស់រោងម៉ាស៊ីនស្រូវនិងឈ្មួញប្រមូលទិញស្រូវក្នុងខេត្តបន្ទាយមានជ័យឲ្យុចុះប្រមូលទិញដោយអនុវត្តតាមតម្លៃដែលបានកំណត់ខាងលើដែរចាប់ពីរសៀលថ្ងៃទី១៧ខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០២២។
លោក ពៅ ស៊ីណា អាយុ៤៤ឆ្នាំ ដែលឈរជើងប្រមូលទិញស្រូវនៅភូមិរូងអំពិល ឃុំខ្នាចរមាស ស្រុកបវេល ឱ្យក្រុមហ៊ុនរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវបៃតង បានឱ្យដឹងថា មានកសិករសម្រុកដឹកស្រូវតាមគោយន្តមកលក់ឱ្យក្រុមហ៊ុនច្រើនក្រោយពីមានការកំណត់តម្លៃរួចដែលក្នុងរយៈពេលពីរថ្ងៃនេះ ទីតាំងលោកប្រមូលទិញបានមួយថ្ងៃចន្លោះពី៧០ទៅ៨០តោន។
លោកបន្តថា ស្រូវដែលកសិករដឹកមកលក់នេះភាគច្រើនប្រភេទស្រូវផ្ការំដួលគឺទិញទៅតាមគុណភាពរបស់វាបើប្រភេទស្រូវលេខ១តម្លៃ៩បាតក្នុងមួយគីឡូ(១០៤០០រៀល) ចំណែកស្រូវគុណភាពមធ្យមចាប់ពី៨,៦បាតទៅ៨,៧បាតទិញតាមប្រភេទស្រូវល្អឬមិនល្អ។
លោក ស៊ីណា បញ្ជាក់ថា៖ «ស្រូវលិចលង់ទឹកខ្មៅក្រុមហ៊ុនអត់ទិញទេបើស្រូវមធ្យមអីក្រុមហ៊ុនបានសម្រួលជួយទិញកសិករបានច្រើនស្រូវដែលអន់គុណភាពខ្លះក៏ក្រុមហ៊ុនជួយសម្រួលទិញដែរកុំតែខ្មៅ ខ្ញុំសំណូមពរកសិករប្រមូលផលស្រូវតាមបច្ចេកទេស»។
លោក ហ៊ុន ឡាក់ ប្រធានក្រុមប្រឹក្សាភិបាលសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជាបានផ្តល់សម្ភាសន៍ដល់កាសែត ក្នុងស្រុកថា បញ្ហាស្រូវដែលធ្លាក់ថ្លៃនេះគឺកើតឡើងជារៀងរាល់ឆ្នាំដោយសារទីផ្សារដែលបញ្ជាទិញមិនទាន់ធ្លាក់មកឆ្នាំនេះជាក់ស្ដែងអតិថិជនដែលបានចុះកិច្ចសន្យាបញ្ជាទិញអង្ករផ្ការំដួលគឺប្រទេសចិន និងសហគមន៍អឺរ៉ុបមានភាពយឺតយ៉ាវដែលជាហេតុធ្វើឱ្យធ្លាក់ចុះ។ ក្រៅពីនេះទៀតដោយសាររដូវនេះជារដូវដែលប្រជាពលរដ្ឋប្រមូលផលស្រូវផ្ការំដួល ដូច្នេះពួកគាត់ត្រូវការលក់ស្រូវព្រមៗគ្នាដើម្បីយកលុយមកទូទាត់ការចំណាយលើធាតុចូលកសិកម្ម។
លោកបន្ថែមថា តម្លៃស្រូវ១០៤០រៀលក្នុងមួយគីឡូនេះសម្រាប់កសិករគឺពួកគាត់មិនពេញចិត្តទេពីព្រោះបើតាមកសិករគឺចង់បានតម្លៃស្រូវចាប់ពី១១០០រៀលឡើងលើពីព្រោះកសិករបានចំណាយច្រើនដែរទៅលើធាតុចូលកសិកម្ម។ លោកក៏មើលឃើញថា ការកំណត់តម្លៃស្រូវដែលក្រសួងកសិកម្មបានស្នើមករោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវនៅខេត្តបាត់ដំបងគឺជាគោលបំណងមួយដើម្បីទប់ស្កាត់តម្លៃស្រូវកុំឱ្យចុះក្រោមជាងនេះទៀត ។
នៅដើមសប្តាហ៍នេះធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទ និងកសិកម្មបានប្រកាសថា ដើម្បីជម្រុញការប្រមូលទិញស្រូវនិងធានាស្ថេរភាពតម្លៃស្រូវជូនកសិកររាជរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដែលមានក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចហិរញ្ញវត្ថុជាសេនាធិកាបានសម្រេចផ្តល់ថវិកាបន្ថែមចំនួន១០លានដុល្លារអាមេរិកលើមូលនិធិសម្រាប់ទិញស្រូវចំនួន៨៣លានដុល្លារអាមេរិកតាមរយៈធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទនិងកសិកម្មសម្រាប់គាំទ្រដល់រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវនិងក្រុមហ៊ុនកែច្នៃនាំអង្ករចេញក្នុងការប្រមូលទិញស្រូវពីកសិករតាមតម្លៃសមស្របជៀសវាងទិញទំលាក់ថ្លៃពីឈ្មួញខិលខូចមួយចំនួន។
លោក ឌិត ទីណា រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងកសិកម្មនិងរុក្ខាប្រមញ្ញ បានឱ្យដឹងតាមគណនីយហ្វេសប៊ុកផ្ទាល់ខ្លួនថា ក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុដែលបានផ្តល់ថវិកាដល់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទនេះដើម្បីជួយផ្តល់ជាកម្ចីដល់រោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវឱ្យទិញស្រូវប្រជាកសិករទាន់ពេលវេលាប្រមូលផល។
លោក ទីណា ថ្លែងថា៖ «ដូចគ្នាដែរខ្ញុំសូមអរគុណនូវស្មារតីទទួលខុសត្រូវខ្ពស់ និងការឆ្លើយតបទាន់ពេលវេលារបស់ធនាគារអភិវឌ្ឍន៍ជនបទក្នុងរយៈពេលដែលធ្លាក់ថ្លៃស្រូវហើយក្រសួងកសិកម្មត្រូវការជំនួយជាបន្ទាន់»។
លោករដ្ឋមន្រ្តីបន្ថែមថា តួអង្គសំខាន់មួយទៀត គឺសហព័ន្ធស្រូវអង្ករកម្ពុជាដែលបានសហការគ្នាប្រមូលទិញយ៉ាងសស្រាក់សស្រាំក្នុងតម្លៃដែលអាចទទួលយកបាន។ ដោយលោកចាតុទុកថា នេះជាស្មារតីសហការខ្ពស់ និងជាគំរូដ៏ល្អសម្រាប់ការដោះស្រាយបញ្ហាឱ្យទាន់ពេលវេលាជូនប្រជាពលរដ្ឋ។
តាមសេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងកសិកម្មកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែវិច្ឆិកា ឆ្នាំ២០២២ បានសរសេរថា រយៈពេលពេញ១ខែវិច្ឆិការហូតដល់ពាក់កណ្តាលខែធ្នូគឺជាពេលប្រមូលផលស្រូវរដូវវស្សាពិសេសប្រភេទស្រូវផ្ការំដួលដែលជាហេតុធ្វើឱ្យរោងម៉ាស៊ីនកិនស្រូវកំពុងកកស្ទះនិងជះឥទ្ធិពលដល់ថ្លៃស្រូវដូចកាលពីឆ្នាំកន្លងទៅ។
ក្រសួងក៏បានអំពាវនាវឱ្យប្រជាកសិកររស់នៅខេត្តបាត់ដំបងនិងខេត្តបន្ទាយមានជ័យកុំឱ្យបារម្ភពីរឿងតម្លៃស្រូវដោយនាំគ្នាប្រញាប់ច្រូតស្រូវមិនទាន់គ្រប់គុណភាពដើម្បីលក់ជាហេតុបណ្តាលឱ្យថ្លៃស្រូវកាន់តែធ្លាក់ចុះថែមទៀត។
អង្កររបស់កម្ពុជាពូជ«ផ្ការំដួល»ត្រូវបានជាប់ជាអង្ករល្អដាច់គេ ក្នុងវេទិកាស្រូវអង្ករពិភពលោកដែលរៀបចំធ្វើនៅទីក្រុងភូកេតប្រទេសថៃ ខណៈនេះជាលើកទី៥ហើយដែលអង្ករកម្ពុជាឈ្នះពានរង្វាន់នេះ៕