ក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់គ្រុប របស់មហាសេដ្ឋី គិត ម៉េង បានទទួលដីសម្បទាន ៩ ៩៦៨ហិកតានៅក្នុងឧទ្យានជាតិបទុមសាគរ នៅក្នុងខេត្តកោះកុង ។ នេះបើយោងតាមអនុក្រឹត្យមួយចុះថ្ងៃទី២៥ ខែមករា ដែលចុះហត្ថលេខាដោយនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន សែន និងដែលបាន ផ្សព្វផ្សាយកាលពីដើមខែនេះ។
នេះជាការផ្ដល់ដីសម្បទានថ្មីបំផុតមួយទៀតនៅក្នុងឧទ្យានជាតិបទុមសាគរ ដែលនៅក្នុងឧទ្យានជាតិនេះ ផ្ទៃដីជាង ៦០% នៃតំបន់ការពារពីដើមត្រូវបានផ្ដល់ទៅឱ្យឯកជនតាមរយៈការផ្ដល់សម្បទាន ។ នេះបើយោងតាមទិន្នន័យពីអង្គការសិទ្ធិមនុស្ស លីកាដូ ។ ក្នុងន័យបច្ចេកទេស ប្រទេសកម្ពុជាបានសម្រេចផ្អាកចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១២មក នូវការផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច (ELC) សម្រាប់កសិឧស្សាហកម្ម ប៉ុន្តែនៅក្នុងឆ្នាំនេះតែមួយ មានការផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចទំហំធំៗជាច្រើនដែលត្រូវបានបញ្ចេញព័ត៌មានឱ្យដឹង។ នេះបើតាមប្រសាសន៍របស់លោកស្រី Naly Pilorge នាយិកាផ្នែកផ្សព្វផ្សាយរបស់អង្គការ លីកាដូ ។
លោកស្រី Pilorge បានកត់សម្គាល់ថា ដីសម្បទានរបស់ក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់គ្រុប ដែលផ្ដល់ឱ្យតាមរយៈក្រសួងបរិស្ថាននេះ មិនត្រូវបានកំណត់ជាផ្លូវការថាជាដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចនោះទេ ប៉ុន្តែភាពខុសគ្នាគឺខុសគ្នាតែឈ្មោះប៉ុណ្ណោះ ។
លោកស្រី Pilorge បានថ្លែងយ៉ាងដូច្នេះថា៖ «ទោះបីជាគេដាក់ឈ្មោះថាជា ELC ឬមិនមែនក៏ដោយ ការដែលរដ្ឋកាត់ដីជាច្រើនហិកតាទៅឱ្យតួអង្គឯកជននេះ នឹងជំរុញឱ្យមានរលកថ្មីនៃការបាត់បង់កម្មសិទ្ធិដីធ្លីនៅទូទាំងប្រទេស»។
ក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់គ្រុប បានទទួលដីសម្បទាន ៨ ៦៣១ហិកតា ដើម្បីបង្កើតតំបន់សេដ្ឋកិច្ចពិសេសមួយនៅក្នុងឧទ្យានជាតិនេះ កាលពីឆ្នាំ២០២១ ដែលបាននាំឱ្យមានការកាប់បំផ្លាញព្រៃឈើនិងការបាត់បង់ទីជម្រករបស់ប្រជាជនជាង ១០០គ្រួសារ ។ នេះបើតាមការរកឃើញនៅក្នុងការស៊ើបអង្កេតរបស់ Mongabay ។
កាលពីខែមុន មានព័ត៌មានបញ្ចេញឱ្យដឹងថា ក្រុមហ៊ុន Koh Kong Rubber ដែលជាប់ទាក់ទងនឹងឈ្មោះ Ly Phoonrat ដែលជាកូនប្រុសរបស់មហាសេដ្ឋី លី យ៉ុងផាត់ បានទទួលដីសម្បទាន ៦ ២៣៤ហិកតា នៅក្នុងឧទ្យានជាតិបទុមសាគរ តាមរយៈអនុក្រឹត្យមួយដែលចេញកាលពីខែមករា ។
ខណៈដែលក្រសួងបរិស្ថានត្រួតត្រាការពង្រីកតំបន់អភិរក្ស ឧទ្យានជាតិបទុមសាគរ គឺជាឧទ្យានជាតិមួយក្នុងចំណោមឧទ្យានជាតិមួយចំនួនដែលបានរួញទំហំកាន់តែតូច។ ឧទ្យានជាតិដែលមានផ្ទៃក្រឡា ១៧១ ២៥០ហិកតា ត្រូវបានកាត់ចេញ ២៧ ៣៥៥ហិកតាដែលភាគច្រើនជាដីត្រួតលើដីសម្បទាន ៣៦ ០០០ហិកតារបស់ក្រុមហ៊ុន Union Development Group ។
កញ្ញា អ៊ឹម រចនា អ្នកនាំពាក្យក្រសួងកសិកម្ម ដែលជាស្ថាប័នមើលខុសត្រូវលើដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច បាននិយាយថា រាជរដ្ឋាភិបាលបានបញ្ឈប់លែងផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចតាំងពីឆ្នាំ 2012 មកម៉្លេះ បើទោះបីជារដ្ឋាភិបាលបានផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ច ៥០០០ហិកតា កាលពីឆ្នាំកន្លងទៅក្ដី ។ កញ្ញា រចនា បានឱ្យបង្វែរសំណួរទាំងឡាយអំពីដីសម្បទានរបស់ក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់គ្រុប ទៅក្រសួងបរិស្ថាន ។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបរិស្ថាន លោក នេត្រ ភក្ត្រា និងអភិបាលខេត្តកោះកុង លោកស្រី មិថុនា ភូថង ពុំបានឆ្លើយតបនឹងសំណើសុំការអត្ថាធិប្បាយឡើយ។
លោក ឆាយ រតនៈ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងសេដ្ឋកិច្ចនិងហិរញ្ញវត្ថុ បាននិយាយថា លោកមិនបានដឹងទេថា ក្រុមហ៊ុនរ៉ូយ៉ាល់គ្រុបកំពុងធ្វើអ្វីនៅក្នុងឧទ្យានជាតិបទុមសាគរនោះ ហើយលោកក៏បាននិយាយផងដែរថា ប្រធានបទនេះមិនទាក់ទងនឹងក្រសួងរបស់លោកទេ បើទោះបីជាអនុក្រឹត្យបានចែងថា ដីសម្បទាននេះត្រូវបានផ្ដល់«ដោយសហការ»ជាមួយក្រសួងរបស់លោកក្ដី ។
លោកស្រី Suwanna Gauntlett ស្ថាបនិក និងជានាយិកាប្រតិបត្តិនៃអង្គការសម្ព័ន្ធមិត្តសត្វព្រៃ (Wildlife Alliance) ជាអង្គការអភិរក្សធម្មជាតិមួយដែលធ្វើការយូរឆ្នាំមកហើយនៅក្នុងតំបន់បទុមសាគរ ពុំបានឆ្លើយតបនឹងសំណើសុំអត្ថាធិប្បាយទេ ។
ក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់គ្រុប មិនបានឆ្លើយតបនឹងការស្នើសុំអត្ថាធិប្បាយឡើយ ។
ខណៈដែលភាគច្រើនបំផុតនៃដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចឆ្នាំ២០២១របស់ក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់គ្រុប នៅពុំទាន់មានការអភិវឌ្ឍក្ដី ចំណែកខ្លះនៃដីសម្បទាននេះត្រូវបានគ្រោងសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍរោងចក្រថាមពលដើរដោយធ្យូងថ្មដែលមានកម្លាំង ៧០០មេហ្គាវ៉ាត់ ។
ប្រជាជនមួយចំនួនដែលទទួលរងផលប៉ះពាល់ពីដីសម្បទាននេះបានប្រាប់ ខេមបូចា ថា ពួកគេនៅពុំទាន់រកឃើញដំណោះស្រាយណាមួយនៅឡើយទេ បើទោះបីជាមានការសន្យាពីអាជ្ញាធរឃុំរបស់ខ្លួនក្ដី។
ពលរដ្ឋអ្នករស់នៅខេត្តកោះកុងមួយរូបដែលសុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះដោយសារបារម្ភពីសុវត្ថិភាព បាននិយាយថា ដីចម្ការរបស់គាត់ទំហំ៥ហិកតាបានត្រូវគេកាត់យកនិងប្រគល់ទៅឱ្យក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់គ្រុប នៅក្រោយពេលដែលដីសម្បទានឆ្នាំ២០២១ត្រូវបានប្រកាស ។ គាត់និយាយថា គាត់បានកាន់កាប់និងអាស្រ័យផលនៅលើដីនេះអស់រយៈពេលប្រហែល១០ឆ្នាំ ហើយវាជាប្រភពចំណូលចម្បងរបស់គាត់។
គាត់បាននិយាយថា គាត់បានផ្ញើញត្តិតវ៉ាជាច្រើនលើកច្រើនសាទៅកាន់រដ្ឋបាលខេត្តកោះកុង ក្រសួងបរិស្ថាន ក្រសួងរៀបចំដែនដី និងក្រសួងមហាផ្ទៃ ប៉ុន្តែពុំមានដំណោះស្រាយអ្វីឡើយ ហើយលោកស្រីចង់បានសំណងពីអាជ្ញាធរ ។ លោកស្រីបាននិយាយថា លោកស្រីសង្ឃឹមថានឹងទទួលបានដីថ្មីសម្រាប់ការប្រើប្រាស់ ។
លោកស្រីបានបញ្ជាក់យ៉ាងដូច្នេះថា៖ «អាជ្ញាធរបាននិយាយថា ពួកគេនឹងដោះស្រាយបញ្ហាដីធ្លីឱ្យប្រជាជនបន្ទាប់ពីបោះឆ្នោតឃុំសង្កាត់ឆ្នាំ២០២២រួច ប៉ុន្តែរហូតមកដល់ពេលនេះ គ្មានដំណោះស្រាយនៅឡើយទេ»។ លោកស្រីបន្តថា៖ «ពួកគេគ្រាន់តែធ្វើឱ្យពលរដ្ឋក្នុងមូលដ្ឋានស្ងប់ចិត្តបន្តិចប៉ុណ្ណោះ បន្ទាប់មក ពួកគេមិនបានធ្វើតាមពាក្យសន្យាឡើយ ។ ខ្ញុំបានបាត់បង់ការងារជាកសិករបន្ទាប់ពីបាត់បង់ដីចម្ការរបស់ខ្ញុំ ដែលជាប្រភពចំណូលតែមួយគត់សម្រាប់គ្រួសារខ្ញុំនិងបានជួយទ្រទ្រង់ដល់ការសិក្សារបស់កូនៗខ្ញុំ»។
មេឃុំថ្មស លោក អិក កួន បានប្រាប់ ខេមបូចា កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ថា លោកមិនបានដឹងអំពីផែនការរបស់ក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់គ្រុប សម្រាប់ដីសម្បទានរបស់ខ្លួន នោះទេ ។
លោក កួន បាននិយាយថា ភូមិចំនួន៣នៅក្នុងឃុំរបស់លោកត្រូវបានទទួលរងផលប៉ះពាល់ដោយសារដីសម្បទានដែលផ្ដល់ឱ្យក្រុមហ៊ុន រ៉ូយ៉ាល់គ្រុប កាលពីឆ្នាំ២០២១ ប៉ុន្តែ លោកមិនបានដឹងទេថាមានប្រជាជនប៉ុន្មាននាក់ដែលបានទទួលសំណងរួចហើយនោះ ។ អតីតអ្នករស់នៅតំបន់នោះមួយរូប ដែលមានបណ្ណកម្មសិទ្ធិកាន់កាប់ដីតាំងពីឆ្នាំ២០១០មក អាចទទួលសំណងដោយផ្អែកទៅតាមទំហំដីនិងផ្ទះរបស់ខ្លួន ប៉ុន្តែ ប្រជាជនដែលយកដីរដ្ឋនៅក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំចុងក្រោយនេះ មិនអាចទទួលបានកម្មសិទ្ធិ ឬសំណងអ្វីឡើយ។
លោក ង៉ែត ស៊ីណាប់ មន្ត្រីសម្របសម្រួលអង្គការ អាដហុក ប្រចាំខេត្តកោះកុង បានលើកឡើងថា មុនពេលផ្ដល់ដីទៅឱ្យគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍អ្វីមួយ ការវិភាគហ្មត់ចត់អំពីផលប៉ះពាល់ដែលអាចកើតមានពីគម្រោងនោះទៅលើប្រជាជននៅក្នុងមូលដ្ឋាន ទៅលើបរិស្ថាន សុខភាពសាធារណៈ និងគុណភាពទឹក គួរត្រូវបានធ្វើឡើង។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «វាជាចំណុចសំខាន់ដែលគេត្រូវពិចារណាឱ្យបានត្រឹមត្រូវទៅលើផលប៉ះពាល់លើប្រជាជននិងបរិស្ថាន»៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Government Gives 9,968 Hectares in Botum Sakor National Park to Royal Group
