ប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅតំបន់បឹងតាមោកបានចាត់ទុកថាសេចក្ដីជូនដំណឹងរបស់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅ គឺជាការគំរាមកំហែង ខណៈដែលពួកគាត់ត្រូវអាជ្ញាធរជូនដំណឹងឲ្យរុះរើផ្ទះ តូប និងកន្លែងចិញ្ចឹមត្រី ភ្លាមៗដើម្បីយកទីតាំងកសាងគម្រោងអភិវឌ្ឍន៍ប្រឡាយមេរំដោះទឹក។
បើតាមសេចក្ដីជូនដំណឹងកាលពីថ្ងៃទី១៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ និងបានដល់ដៃសហគមន៍នៅរសៀលថ្ងៃអង្គារ បានឲ្យដឹងថារដ្ឋបាលខណ្ឌនឹងចាប់ផ្ដើមអនុវត្តគម្រោងប្រឡាយមេរំដោះទឹកក្នុងបឹងតាមោករបស់រដ្ឋបាលសាលារាជធានីភ្នំពេញ ក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាទឹកជំនន់នៅផ្នែកខាងលិចផ្លូវ១៥១ រហូតដល់ប្រឡាយព្រែកព្នៅ។
សេចក្ដីជូនដំណឹងសរសេរថា៖ «ក្នុងពេលឆាប់ៗខាងមុខនេះ រដ្ឋបាលខណ្ឌនឹងដំណើរការជីកកាយប្រឡាយបន្ត ដោយមិនទទួលខុសត្រូវលើការខូចខាត បាត់បង់ទ្រព្យសម្បត្តិឬសម្ភារៈរបស់បងប្អូនឡើយ»។
សេចក្ដីជូនដំណឹងសរសេរទៀតថាទីតាំងដីដែលប្រជាពលរដ្ឋបឹងតាមោកកំពុងរស់នៅគឺជាដីរបស់រដ្ឋ និងបានជំរុញឲ្យប្រជាពលរដ្ឋសហការជាមួយអាជ្ញាធរ។
អ្នកស្រី ស៊ា ដាវី ប្រជាសហគមន៍បឹងតាមោក មានប្រសាសន៍ថាអ្នកស្រី និងសហគមន៍ផ្សេងទៀតជំទាស់ទៅនឹងសេចក្ដីជូនដំណឹងរបស់អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅ ដោយថាលិខិតនោះមិនបានជូនដំណឹងជាមុន ឬបានសិក្សាពីផលប៉ះពាល់មកលើហសគមន៍អ្នកស្រីឡើយ។
អ្នកស្រីយល់ឃើញថានេះជាការគំរាមកំហែង និងបំពានសិទ្ធិរបស់ពួកគាត់ក្នុងការរស់នៅលើដីនោះ ព្រោះថាដីដែលពួកគាត់កំពុងរស់នៅមានការទទួលស្គាល់ពីអាជ្ញាធរភូមិ និងសង្កាត់។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «សេចក្ដីជូនដំណឹងនេះវារំលោភបំពានសិទ្ធិប្រជាពលរដ្ឋ និងជិះជាន់ប្រជាពលរដ្ឋខ្លាំង ទាំងដែលប្រជាពលរដ្ឋដែលមានសិទ្ធិការពារដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងសូម្បីតែចែងក្នុងច្បាប់ភូមិបាលក៏ប្រជាពលរដ្ឋមានសិទ្ធិគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការកាន់កាប់ដីធ្លី ហើយពួកយើងក៏មានប្លង់ភូមិឃុំទទួលស្គាល់»។ ដោយបន្ថែមថា៖ «ដូច្នេះខ្ញុំចង់សួរថា ពួកគាត់យកច្បាប់ព្រៃឬក៏ច្បាប់អីមកអនុវត្ត ព្រោះនៅតែមិនទាន់មានដំណោះស្រាយដល់ប្រជាពលរដ្ឋនៅឡើយ»។
បើសិនជាអាជ្ញាធរចាប់ផ្ដើមសាងសង់ប្រឡាយមែន អ្នកស្រីថា ប្រជាពលរដ្ឋជាង១០០គ្រួសារនឹងរងផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរ ដោយអ្នកទាំងនោះពឹងផ្អែកលើបឹងជាកន្លែងរស់នៅ និងប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិត។
អ្នកស្រីឲ្យដឹងថា៖ «យើងទាំងអស់គ្នាព្រួយបារម្ភណាស់ ពីព្រោះដីរបស់ពួកយើង [បឹងតាមោក] កន្លែងដែលយើងប្រកបរបរចិញ្ចឹមជីវិតបានរកការបំផ្លាញស្រេចទៅហើយ»។ អ្នកស្រីត្អូញត្អែរ និងចែករំលែកទុក្ខលំបាកថា មានតែម្ដុំទីតាំងផ្ទះប៉ុណ្ណោះដែលនៅសេសសល់។ អ្នកស្រីថា៖ «វាជាដីដែលនៅសល់ចុងក្រោយហើយសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសហគមន៍សំរោងត្បូង»។
អ្នកស្រី ដាវី ឲ្យដឹងដែរថាបើសិនជារដ្ឋាភិបាលមិនជួយពួកគាត់ទាន់ពេលវេលាទេ អាជ្ញាធរសង្កាត់ និងខណ្ឌ នឹងចាប់ផ្ដើមជីកប្រឡាយដែលនឹង «សម្លាប់ពួកយើងទាំងអស់គ្នា»។
ប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត គឺអ្នកស្រី សឿន ស្រីសុទ្ធ បានបង្ហាញការខឹងសម្បារទៅនឹងសេចក្ដីជូនដំណឹងរបស់អាជ្ញាធរខណ្ឌដោយថា «ជាការបំពានយ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរ»។ អ្នកស្រីអះអាងថាពួកគាត់ «បានរងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញជាបន្តបន្ទាប់» ពីអាជ្ញាធរ ដែល «ស្ងាត់ៗ» ប្រាប់ឲ្យអ្នកស្រីរុះរើផ្ទះ។
យ៉ាងណា អ្នកស្រីសំណូមពរឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ពិចារណាផ្ដល់សំណងដល់ពួកអ្នកស្រីដោយផ្អែកលើតម្លៃទីផ្សារ ដូចនេះទើបពួកគាត់មិនរងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងនេះ។
អ្នកស្រីបន្តថា បើសិនជាមិនមានដំណោះស្រាយ ប្រជាសហគមន៍នឹងបន្តប្រឆាំងនឹងគម្រោងនេះរហូតបានដំណោះស្រាយ ព្រោះពួកគេមិនមានកន្លែងណាផ្សេងសម្រាប់រស់នៅ ក្រៅពីកន្លែងមួយនេះ។ អ្នកស្រីថា បឹងតាមោកជាផ្ទះរបស់ប្រជាសហគមន៍ជាច្រើនឆ្នាំមកហើយ។
អ្នកស្រីឲ្យដឹងទៀតថា៖«បើសិនជាពួកគាត់នៅតែរំលោភបំពានសិទ្ធិពលរដ្ឋ គាត់នៅតែធ្វើទង្វើហិង្សាមកដាក់ពលរដ្ឋ ក៏ពលរដ្ឋមិនអាចទ្រាំទ្រនឹងទង្វើរបស់ពួកគាត់បានដែរ។ ដូច្នេះពួកខ្ញុំនឹងប្ដូរដោយជីវិតរបស់ពួកខ្ញុំ»។
អភិបាលខណ្ឌព្រែកព្នៅ លោក ធឹម សំអាន បដិសេធធ្វើអត្ថាធិប្បាយ និងបានបិទទូរសព្ទពេលបានឮសំណួរទីមួយរបស់អ្នកសារព័ត៌មានខេមបូចា។ ចំណែក អភិបាលរាជធានីភ្នំពេញ លោក ឃួង ស្រេង ថាលោកកំពុងជាប់រវល់ និងបានបិទទូរសព្ទ។
លោក អំ សំអាត នាយកទទួលបន្ទុកកិច្ចការទូទៅនៃអង្គការលីកាដូ ជឿថាការបង្ខំឲ្យរុះរើផ្ទះបែបនេះនឹងធ្វើឲ្យប្រជាសហគមន៍រស់នៅតំបន់បឹងតាមោកនឹងកាន់តែមានការលំបាក ដោយថាកាលពីពេលកន្លងមកអ្នកភូមិមួយចំនួនក៏ជាប់បណ្ដឹងតុលាការទាក់ទងនឹងរឿងការពារដីធ្លីនេះដែរ។ ដូចនេះលោកថាបើសិនជាមានរឿងកើតឡើងម្ដងទៀត ប្រជាសហគមន៍ទាំងនោះនឹងរងផលប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់ជីវភាព។
លោកបន្តថា៖ «យើងនៅតែទទូចឱ្យអាជ្ញាធរលោកពិនិត្យពិចារណាក្នុងការស្វែងរកដំណោះស្រាយឱ្យបានល្អ ពីព្រោះយើងឃើញថានៅតំបន់បឹងតាមោកនេះ រាជរដ្ឋាភិបាល លោកបានកាត់ឆ្វៀលដីទៅដល់ក្រុមហ៊ុន និងឯកជនច្រើនដែរ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «ដូច្នេះ បើសិនជាអាជ្ញាធរលោកពិនិត្យនិងស្រាវជ្រាវទៅលើប្រវត្តិកាន់កាប់ដីរបស់បងប្អូនប្រជាពលរដ្ឋឱ្យបានជាក់លាក់ ហើយបើសិនជាពួកគាត់រស់នៅយូរហើយគួរតែពិនិត្យនិងពិចារណាផ្ដល់ជាកម្មសិទ្ធិ[ដីធ្លី]សម្រាប់ពួកគាត់ផងដែរ»។
យ៉ាងណា លោកឲ្យដឹងទៀតថា បើសិនជាដីរបស់ប្រជាសហគមន៍នៅបន្តមានជម្លោះ វានឹងធ្វើឲ្យមានរូបភាពអវិជ្ជមានដល់រដ្ឋាភិបាលថ្មី និងនាំឲ្យមានការរិះគន់កាន់តែច្រើនទាក់ទងនឹងសិទ្ធិដីធ្លី និងការបំពានសិទ្ធិមនុស្ស ដែលនាំឲ្យមានរូបភាពមិនល្អដល់កម្ពុជា។
នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការសមាគមធាងត្នោត លោក សឿង សារ៉ន កន្លងមកធ្លាប់លើកឡើងថាប្រជាសហគមន៍នៅបឹងតាមោកបានរស់នៅទីនោះតាំងពីឆ្នាំ១៩៩៦ ហើយមិនគួរចោទប្រកាន់ពួកគាត់ថារស់នៅខុសច្បាប់នោះទេ។ លោកកត់សម្គាល់ថាដីរបស់សហគមន៍គឺនៅក្រៅព្រំប្រទល់របស់បឹងដែលបានគូសវាសកាលពីឆ្នាំ២០១៦ដោយអនុក្រឹត្យ និងថាវានឹងមិនប៉ះពាល់ដល់ការពង្រីកផ្លូវនៅក្បែរផ្ទះប្រជាពលរដ្ឋនោះដែរ។
កាលពីខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ កន្លងទៅ អាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅ បានបញ្ជាឲ្យប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ឈ្មោះ គង់ តឿ ឲ្យរុះរើតូបបន្លែមួយផ្នែកចេញ ដោយថាបានធ្វើនៅលើដីចំណីផ្លូវ។
ស្រ្តីរូបនោះបានជំទាស់ និងបានឈានដល់ការប៉ះទង្កិចគ្នារវាងមន្ត្រីរបស់អាជ្ញាធរខណ្ឌ និងប្រជាសហគមន៍។ នៅពាក់កណ្ដាលខែមករាប្រជាពលរដ្ឋប្រាំមួយនាក់ ក្នុងចំណោមប្រាំពីរនាក់ បានរងបណ្ដឹងពីមន្ត្រីខណ្ឌម្នាក់ឈ្មោះ សុខ បាន ដោយចោទប្រជាពលរដ្ឋថាមានចេតនាបង្កអំពើហិង្សា ធ្វើឱ្យខូចខាត និងបទល្មើសប្រឆាំងនឹងអ្នករាជការសាធារណៈ។ អ្នកទាំងនោះបានចូលទៅបំភ្លឺនៅសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីថ្ងៃទី១៤ និង១៥ ខែកុម្ភៈ ពីរខែក្រោយមានការប៉ះទង្កិចគ្នានោះកើតឡើង ៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ “It’s a Threat”, Boeung Tamok Community Decry Demolition Order by Prek Pnov Authorities
