ក្រុមអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាជាង១០០នាក់ បានជួបជុំគ្នានៅសាលមហោស្រពចេនឡាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីប្រារព្ធខួប១ឆ្នាំនៃយុទ្ធនាការ «ខ្ញុំទទួលយក» ក្នុងគោលដៅទាមទារឱ្យរដ្ឋាភិបាលបង្កើតច្បាប់រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍សម្រាប់ពួកគេ និងបញ្ឈប់ការរើសអើងក្នុងសង្គម។
មន្រ្តីជាន់ខ្ពស់រដ្ឋាភិបាលជាច្រើនរូបមានវត្តមានក្នុងអង្គពិធីនេះ ខណៈដៃគូស្ត្រីស្រឡាញ់ស្ត្រី បុរសស្រឡាញ់បុរស អ្នកស្រឡាញ់ទាំងពីរភេទ និងអ្នកប្តូរយេនឌ័រ បាននាំគ្នាធ្វើដំណើរមកជាបន្តបន្ទាប់នៅម៉ោងប្រមាណ៣រសៀល ដោយមានទាំងនាំម្តាយឳពុកពួកគេមកជាមួយផង។
កាត់សក់ខ្លី ភ្នែកតូច សម្បុរស តុបតែងខ្លួនជាបុរស អ្នកស្រី សៀន ភិន វ័យ ៣១ឆ្នាំ បានប្រាប់ខេមបូចា ថា គាត់ចាប់ផ្តើមស្លៀកខោ និងពាក់អាវជារបៀបមនុស្សប្រុសតាំងពីធំដឹងក្តីមកម៉្លេះ។ អ្នកស្រីបន្តថា ដំបូងឡើងដោយបារម្ភមានការរើសអើងពីក្រុមគ្រួសារ គាត់ក៏សម្រេចចិត្តមិនកាត់សក់ខ្លីដូចបច្ចុប្បន្ននោះទេ។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «ពីមុនអត់ទាន់យកប្រពន្ធ នៅជាមួយម៉ែ ធ្វើការចឹងដឹងថា ខ្លួនឯងចរិកប្រុសទេតែអត់ទាន់ហ៊ានកាត់សក់ ខ្លាចកាត់សក់ទៅម៉ែគាត់ខឹង គាត់អី។ ដំបូងកាត់តិចៗ ខ្លាចគាត់ដែរ»។
អ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នារូបនេះបន្ថែមថា គាត់ចាប់ផ្តើមបង្ហាញអត្តសញ្ញាណខ្លួនឯងពេញលេញក្នុងឆ្នាំ២០១៩ ដោយមិនបារម្ភពីពាក្យបន្ទោសបង្អាប់ពីមជ្ឈដ្ឋានជុំវិញខ្លួននោះទេ ដោយសារតែគាត់យល់ឃើញថា ការរស់នៅក្នុងភាពជាខ្លួនឯងបែបនេះ គឺជាសិទ្ធិសេរីភាពរបស់មនុស្ស។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «ខ្ញុំអត់ខ្វល់សំខាន់ខ្លួនខ្ញុំ ខ្ញុំដឹងខ្លូនខ្ញុំផ្ទាល់ព្រោះអីពាក្យសម្តីអ្នកដទៃ ខ្ញុំអត់យកមកឈឺក្បាលទេ សំខាន់ម៉ែឳខ្ញុំគាត់អត់ស្អប់ខ្ពើមខ្ញុំ អត់រើសអើងអី។ អ៊ីចឹងខ្ញុំអត់ខ្វល់ពាក្យសម្តីអ្នកឯក[អ្នករើសអើង]ព្រោះអ្នកឯងអត់មានមកចិញ្ជឹមខ្ញុំទេ»។
ស្រ្តីជាម្តាយអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាម្នាក់ គឺអ្នកស្រី ឡេង ផាត វ័យ៦១ឆ្នាំ បានថ្លែងនៅមុខសាលមហោស្រពចេនឡាថា គាត់បានធ្វើដំណើរពីខេត្តតាកែវ ដើម្បីចួលរួមកម្មវិធីនេះ ដោយថាគឺជាពិធីមួយដែលមានសារៈសំខាន់សំរាប់បង្កើនទំនាក់ទំនងអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាក្នុងសង្គម។ អ្នកស្រីថា ដំបូងឡើយគាត់រើសអើងកូនស្រីរបស់គាត់មិនឱ្យស្រលាញ់ភេទដូនគ្នានោះទេ ព្រោះគាត់បារម្ភមិនមានអ្នកស្នងត្រកូលបន្តនៅក្នុងគ្រួសារ។
អ្នកស្រី ឡេង ផាត បន្តថា៖ «ដំបូងរាងអន់ចិត្តដែរ មូលហេតុកូនគេស្រីដែរ គេមានប្តីហើយយើងស្រីទៅស្រលាញ់ស្រីខ្ញុំថា អត់មានកូនមានចៅតពូជ»។
ស្រ្តីវ័យចំណាស់រូបនេះបន្ថែមថា ក្រោយពេលពិចារណាបានមួយរយៈក្រោយមក គាត់បានផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិតព្រមទទួលស្គាល់កូនរបស់គាត់ក្នុងនាមជាអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា ព្រោះតែអំពើល្អរបស់ពួកគេ។ អ្នកស្រីយល់ឃើញថា អារម្មណ៍ស្នេហាភេទដូចគ្នារបស់មនុស្សមិនមែនជារឿងខុសធម្មជាតិនោះទេ ហើយមិនត្រូវទទួលបានការរើសអើងឡើយ។
អ្នកស្រីលើកឡើងថា៖ «បើសិនជាកូនបានស្រលាញ់គ្នាហើយ យើងកុំឃាត់ឃាំងកុំស្តីបន្ទោសវា ធ្វើម៉េចតាមធម្មជាតិរបស់វាចុះ។ កាលណាមានការឃាត់ឃាំងប្រឈមផ្លូវច្បាប់បានខ្ញុំអត់ឃាត់តាមដំណើររបស់វាចុះ»។
សហគមន៍ឥន្ទធនូកម្ពុជា(Rainbow Community Kampuchea) បានបង្កើតយុទ្ធនាការ »ខ្ញុំទទួលយក« កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែធ្នូ ឆ្នាំ ២០២១ ដើម្បីលើកកម្ពស់ការយល់ដឹង និងជំរុញការទទួលយកពីសាធារណជនចំពោះអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា (LGBT+) ជាពិសេសគឺចូលរួមចំណែកទាមទារឱ្យមានការការពារផ្នែកច្បាប់ នៃសមភាពអាពាហ៍ពិពាហ៍សម្រាប់ដៃគូអ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នា។
សហគមន៍ឥន្ទធនូកម្ពុជា បានកៀរគរសមាជិករបស់ខ្លួនជួបជុំគ្នានៅថ្ងៃទី៩ ខែធ្នូ ជារៀងរាល់ឆ្នាំ ក្នុងបំណងផ្សារភ្ជាប់ជាមួយទិវាសិទ្ធិមនុស្សអន្តរជាតិ១០ធ្នូ ផងដែរ។ ក្នុងឆ្នាំ២០២២ នេះ ការជួបជុំគ្នារបស់ក្រុមដែលមានសម្លេងភាគតិចមួយនេះ បានរួមបញ្ជូលការចាក់បញ្ជាំងភាពយន្តឯកសារមានចំណងជើងថា ក្រុមកីឡាបាល់ទាត់ផ្កាឈូក។ ខ្សែភាពយន្តមានរយៈពេល៧០នាទី ត្រូវបានបញ្ជាំងនៅលើផ្ទាំងសំពត់សក្នុងសាលមហោស្រពចេឡា ដែលមានអ្នកទស្សនាជាង១០០នាក់ ។
លោក ហែម វណ្ណា អ្នកដឹកនាំផលិតភាគយន្តឯកសារនេះ បានប្រាប់ខេមបូចា ថា ភាពយន្តនេះបានប្រើរយៈពេលប្រមាណ៧ឆ្នាំ ចំណាយថវិកាប្រមាណ ៥០ ០០០ដុល្លារ ដោយសហការណ៍ជាមួយសហគមន៍ឥន្ទធនូកម្ពុជា អង្គការអន្តរជាតិ Document Our History Now និងផលិតដោយជនជាតិបរទេសមួយចំនួនទៀត។
បើតាមលោក វណ្ណា ភាយន្តស្តីពីជីវិតអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នានេះធ្លាប់បានចាក់បញ្ជាំងនៅប្រទេសមួយចំនួនរួចមកហើយរួមមាន ប្រទេសថៃ សហរដ្ឋអាមេរិក អ៊ីស្រាអែល អូទ្រីស ជាដើម។ ភាពយន្តនេះ ទទួលបានពានរង្វាន់់ពីប្រទេស អ៊ីស្រាអែល និងប្រទេសថៃ ជាខ្សែភាពយន្តឯកសារដែលល្អបំផុតរបស់ក្រុមអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា (LGBT+)។
លោក វណ្ណា ថ្លែងថា៖ «ភាពយន្តឯកសារនេះ យើងផលិតឡើងដើម្បីជួយលើកកម្ពស់អ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នានៅប្រទេសកម្ពុជាដែលយើងហៅថា LGBT ឱ្យគាត់មានជំនឿក្នុងសង្គម។ មួយទៀតយើងចង់បង្ហាញពីផលវិជ្ជមានជាច្រើនក្នុងជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃរបស់គាត់ ជាការងាររបស់ពួកគាត់ដែលចូលរួមក្នុងសង្គម»។
ជាមួយគ្នានេះ លោក ខៀវ កាញារីទ្ធ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងព័ត៌មានបានថ្លែងក្នុងពិធីនោះថា លោកនឹងយកខ្សែភាពយន្តឯកសារនេះ ដើម្បីបញ្ចាំងនៅលើទូរទស្សជាតិនាពេលខាងមុខដើម្បីជាផ្នែកមួយផ្លាស់ប្តូរគំនិតនៃការរើសអើងក្នុងសង្គមតាមរយៈប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយរដ្ឋ។
ភាពយន្តឯកសារ ក្រុមកីឡាបាល់ទាត់ផ្កាឈូក បានបង្ហាញពីខ្សែជីវិតរបស់ក្មេងស្រីដែលតុបតែងខ្លួនជាបុរស ឈ្មោះថា ល័ក្ខ និងម៉ាស់។ ពួកគេបានរត់ចេញពីផ្ទះ ព្រោះតែមានការរើសអើងពីក្រុមគ្រួសារ និងក្នុងសាលារៀន។ តួអង្គម្នាក់ដែលឈ្មោះថា វណ្ណ (ប៉ាវណ្ណ) ជាស្រ្តីអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា និងជាគ្រូបង្វឹកកីឡាបាល់ទាត់មួយរូបក្នុងខេត្តកំពង់ឆ្នាំង បានទទួលយក ល័ក្ខ និងម៉ាស់ ឱ្យរស់នៅជាមួយ ហើយបានលើកទឹកចិត្តឱ្យពួកគេមានក្តីសង្ឃឹមរស់នៅបន្តទៀតក្នុងជីវិត។
អ្នកស្រី លី ពិសី អ្នកសម្របសម្រួលអង្គការសហគមន៍ឥន្ទធនូកម្ពុជា បានលើកឡើងថា គោលបំណងនៃការនាំយកភាពយន្តឯកសារបញ្ជាំងក្នុងអំឡុងពេលធ្វើយុទ្ធនាការនេះ គឺដើម្បីឱ្យសាធារណជនបានយល់ដឹងអំពីសហគមន៍អ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា និងចាប់ផ្តើមទទួលស្គាល់ពួកគេយ៉ាងពេញលេញដូចពលរដ្ឋទូទៅដែរ។
មួយវិញទៀតអ្នកស្រីថា យុទ្ធនាការមួយនេះ នឹងជំរុញឱ្យមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាល អ្នកនយោបាយ និងអង្គការពាក់ព័ន្ធទាំងអស់នៅកម្ពុជា ពិចារណាតាក់តែងច្បាប់ឱ្យអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាបានចុះសំបុត្ររៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ដោយស្របច្បាប់ដូចទៅនឹងអ្នកស្រលាញ់ភេទផ្ទុយគ្នាដែរ។
អ្នកស្រី ពិសី បន្ថែមថា៖ «បញ្ហាគឺការើសអើងហ្នឹងឯង! ហើយគ្រួសារយើងកើតកូនពូនជាចៅ ប៉ុន្តែខ្វះឯកសារផ្លូវច្បាប់ ក្នុងនាមជាគ្រួសារពិតប្រាកដ។ ការដែលរើសអើងហ្នឹង គឺដោយសារតែកង្វះច្បាប់ការពារដែរ យើងអត់ដឹងថា យកអីទៅពន្យល់គេ។ឧទាហរណ៍ ជាប្តីប្រពន្ធមានកូន ស្មុំកូន អត់ដឹងយកអីទៅបង្ហាញគេ។ ការខ្វះការគាំពារដោយច្បាប់វាកាន់តែរុញឱ្យអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាប្រឈមនឹងការរើសអើង»។
ច្បាប់រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍មាត្រា៦ បានចែងថា ពលរដ្ឋកម្ពុជាមិនអាចរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍បាននោះទេក្នុងករណី បុគ្គលនោះមានភេទដូចគ្នា បុគ្គលគ្មានពលានុភាពនៃលិង្គ បុគ្គលមានជំងឺឃ្លង់ របេង មហារីក កាមរោគ ដែលមិនទាន់ព្យាបាលបានជាដាច់ ជនវិកលចរិត ជនមិនដឹងខុសត្រូវ និងបុគ្គលមានចំណងអាពាហ៍ពិពាហ៍ពីមុនមិនទាន់រលាយ។
យ៉ាងណាក្តី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌ លោក ជិន ម៉ាលីន បានលើកឡើងក្នុងអង្គពិធីនោះថា ស្ថានភាពអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នានៅកម្ពុជាមានភាពល្អប្រសើរច្រើនបើប្រៀបធៀបជាមួយប្រទេសផ្សេងៗទៀតនៅលើសកល។ លោកថា ការទទួលស្គាល់អត្តសញ្ញាណពេញលេញចំពោះអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា គឺអាស្រ័យលើ ការបង្ហាញភាពជាគំរូល្អរបស់ពួកគេដើម្បីធានាឱ្យមានការទទួលយកពួកគេពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានក្នុងសង្គមជាតិទាំងមូល។
លោកបន្តថា៖ «ថ្វីថ្បិតតែបច្ចុប្បន្នក្របខណ្ឌច្បាប់យើងមិនទាន់មានទទួលស្គាល់ ហើយមិនទាន់មានគោលនយោបាយក្នុងការទទួលស្គាល់អត្តសញ្ញាណអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា ក៏ប៉ុន្តែជាក់ស្តែងមានភាពប្រសើរជាងបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនឆ្ងាយណាស់ យើងអាចរស់នៅជាមួយគ្នាដោយសេរី ដោយបើកចំហរ អាចធ្វើសកម្មភាពបំពេញការងារ មុខរបររកស៊ីរបស់យើងដោយសេរី មិនមានការធ្វើទុក្ខបុកម្និញអ្វីនោះទេ»។
បើតាមលោក ម៉ាលីន ថា រដ្ឋាភិបាលកំពុងតែស្ថិតនៅក្នុងការពិចារណានៅឡើយដើម្បីអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាអាចចុះសំបុត្រអាពាហ៍ពិពាហ៍បាន ដោយថាត្រូវការពេលវេលាដើម្បីផ្លាស់ប្តូរផ្នត់គំនិតពលរដ្ឋឱ្យទទួលស្គាល់ពួកគេបន្ថែមទៀត។
លោក ម៉ាលីន ថ្លែងថា៖ «ការរៀបចំក្របខណ្ឌច្បាប់ ឬគោលនយោបាយគឺ វាត្រូវវិវត្តន៍ទៅតាមបរិបទសង្គម។ នៅពេលណាមួយដែលសង្គមមានការផ្លាស់ប្តូរ ការទទួលយកមានលក្ខណៈទូលំទូលាយពីសំណាក់ក្រុមគ្រួសារ ពីសំណាក់សហគមន៍ទាំងមូល ពេលនោះអ្នកនយោបាយ អ្នកធ្វើច្បាប់គេនឹងគិតគូរទៅតាមហ្នឹង»។
ចំណែកអ្នកនាំពាក្យគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា លោក កត្តា អ៊ន ដែលមានវត្តមានក្នុងការជួបជុំរបស់ក្រុមអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នាដែរនោះមានប្រសាសន៍ថា ក្នុងនាមគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា កំពុងតែធ្វើការងារយ៉ាងជិតស្និទជាមួយស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីកាត់បន្ថយការរើងអើង និងឈានទៅដល់ការបង្កើតច្បាប់រៀបការសម្រាប់ពួកគេ។
លោកបន្ថែមថា៖ «អង្គការរ៉ក និងសហគមន៍អ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នា គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា ក្រសួងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធ នឹងរួមចំណែកគ្នា កៀកស្មាគ្នា ចាប់ដៃគ្នា ធ្វើយ៉ាងណា យើងធ្វើឱ្យកាន់បន្ថយការរើសអើងក្នុងសង្គម ឱ្យមានក្របខណ្ឌច្បាប់ទៅថ្ងៃមុខឱ្យបងប្អូនរស់នៅស្មើភាពគ្នា[មានច្បាប់]អាពាហ៍ពិពាហ៍ ការចិញ្ជឹមកូន និងដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមផ្សេងៗទៀត»។
សហគមន៍ឥន្ទធនូកម្ពុជា ចាប់ផ្ដើមរូបរាងឡើងក្នុងឆ្នាំ២០០៩ ដោយមានការគាំទ្រមូលនិធិពីក្រុមអ្នកស្រលាញ់ភេទដូចគ្នានៅបណ្តាប្រទេសមួយចំនួនដូចជា ឥណ្ឌា ថៃ បារាំង អូស្ត្រាលី សហរដ្ឋអាមេរិក ជាដើម។
ក្នុងឆ្នាំ២០១៤ សហគមន៍មួយនេះ បានក្លាយជាអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលរបស់អ្នកស្រឡាញ់ភេទដូចគ្នាដំបូងបំផុតនៅកម្ពុជាដែលបានចុះបញ្ជីជាមួយក្រសួងមហាផ្ទៃ។ បច្ចុប្បន្នអង្គការនេះមានសមាជិកសរុបជាង ២ ០០០នាក់។
ទោះជាយ៉ាងណាក្តី ត្រឡប់ទៅកាន់ អ្នកស្រី សៀន ភិន វ័យ៣១ ដែលជាសមាជិកមួយរូបក្នុងសហគមន៍ឥន្ទធនូកម្ពុជា ក្នុងចំណោមសមាជិករាប់រយនាក់ទៀត នៅតែមានក្តីរំពឹងថាច្បាប់រៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍នឹងកើតមានសម្រាប់គូស្នេហ៍ភេទដូចគ្នានៅថ្ងៃណាមួយមិនខាន។
អ្នកស្រី សៀន ភិន បន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំចង់បានច្បាប់ការឱ្យបានការដូចគេប្រុស និងស្រី រាល់ថ្ងៃយើងកាត់សក់[ខ្លី]បាននៅជាមួយគ្នាបាន គ្រាន់តែច្បាប់ការយើងអត់មានទេ។ គ្រាន់ថារៀប[សែន]អីបន្តិចបន្តួច គ្រាន់តែរៀបបានជាជប់លៀង។ ខ្ញុំគ្រាន់តែចង់បានច្បាប់ការ [ចុះសំបុត្រអាពាហ៍ពីពាហ៍] »៕
