អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងសហគមន៍ដីធ្លីបានស្នើឱ្យក្រសួងរៀបចំដែនដីបញ្ចូលចំណុចសំខាន់ៗមួយចំនួនក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ភូមិបាលថ្មី ដើម្បីធានាថាច្បាប់នេះនឹងជំរុញឱ្យការអភិវឌ្ឍសង្គមនៅកម្ពុជាប្រកបដោយនិរន្តរភាពហើយមិនបង្កទុក្ខលំបាកដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។
តបតាមការស្នើសុំធាតុចូលពីក្រសួងរៀបចំដែនដី វេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីកម្ពុជា កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែកុម្ភៈ បានរៀបចំសិក្ខាសាលាមួយ ដែលអ្នកចូលរួមមានជាង១០០នាក់មកពី៩០ស្ថាប័ន ធ្វើការស្វែងយល់ ក៏ដូចជាពិគ្រោះនិងផ្ដល់យោបល់លើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ថ្មីនេះ។
ជាលទ្ធផលនៅឯសិក្ខាសាលានោះ គេបានរកឃើញធាតុចូលជិត៣០ចំណុច ក្រោមរូបភាព ដកចេញ កែប្រែ និងបញ្ចូលបន្ថែមក្នុងច្បាប់ភូមិបាលថ្មី រួមទាំងសំណើផ្សេងៗទៀត។
លោក សឿង សារឿន នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការវេទិកានៃអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលស្ដីពីកម្ពុជា មានប្រសាសន៍ថា សិក្ខាសាលាក៏បានជជែកពាក់ព័ន្ធនឹងដីសមូហភាព និងដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋ ជាពិសេសការផ្ដល់សំណងជូនពលរដ្ឋដែលរងផលប៉ះពាល់ពីការអភិវឌ្ឍនានា ដោយសារករណីនេះ កន្លងមកពលរដ្ឋជួបប្រទះនូវបញ្ហាជាច្រើន។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «(សិក្ខាសាលាក៏) រៀនសូត្រអំពីខ្លឹមសារនៃសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ហ្នឹងដំណើរការនៃការតាក់តែង និងការអនុម័តសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ និងប្រមូលធាតុចូលពីអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល និងសហគមន៍ដែលគាត់មានការងារផ្ទាល់ពាក់ព័ន្ធនឹងវិស័យដីធ្លីផង ហើយធ្លាប់ជាអ្នកទទួលបានបញ្ហាមួយចំនួនពីការអនុវត្តដីធ្លី»។
តំណាងសហគមន៍ដីព្រៃភ្នំដងសន្ទួច លោក ម៉ែន ម៉េន និយាយថា ដីកប់សព និងដីព្រៃអារក្សជាកន្លែងសក្ការៈបូជារបស់ជនជាតិដើមភាគតិចតាំងពីយូរលង់ណាស់មកហើយ។
លោកបានគូសបញ្ជាក់ថា ជនជាតិដើមភាគតិចសួយរបស់លោក ពិតជាមិនអាចបាត់បង់ទំនៀមទម្លាប់នេះបាននោះទេ បើទោះបីជាប្រទេសស្ថិតក្នុងសង្រ្គាមក៏ជំនឿដូនតានេះ នៅតែបន្តដែរ។
លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា ប្រសិនបើរដ្ឋលែងកំណត់ដីកប់សពនិងដីព្រៃអារក្សជាប្រភេទដីរបស់ជនជាតិដើមភាគតិច នោះស្មើនឹងលុបបំបាត់ជនជាតិដើមភាគតិចដែលរស់នៅលើផែនដី។
លោកនិយាយថា៖ «បើរដ្ឋគេលែងឱ្យមាន អាហ្នឹងវាស្មើនឹងរំលាយវប្បធម៌ជនជាតិដើម រំលាយពូជសាសន៍ជនជាតិដើម»។
ទន្ទឹមនេះ លោក ម៉េន ទទូចឱ្យរដ្ឋាភិបាលផ្ដល់ព័ត៌មានលម្អិត មុនផ្ដល់ដីសម្បទានដល់បុគ្គលណាម្នាក់ ជាពិសេសត្រូវធ្វើការពិគ្រោះយោបល់ជាមួយពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងតំបន់ដែលជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងដីសម្បទាននោះ។
បន្ទាប់ពីជនជាតិដើមភាគតិចបានដឹងច្បាស់អំពីផលប៉ះពាល់ផ្សេងៗដោយសារដីសម្បទាន លោកថាពួកគេអាចពាំនាំបញ្ហានេះទៅកាន់ថ្នាក់ដឹកនាំបានទាន់ពេលវេលា។
លោកបញ្ជាក់ថា៖«បើមានការផ្ដល់ដីសម្បទានដល់បុគ្គលណា សូមឱ្យអាជ្ញាធរជូនរបាយការណ៍ ផ្ដល់ព័ត៌មានអី ជួយពិគ្រោះយោបល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋជនជាតិដើមហ្នឹងផង ព្រោះឱ្យដឹងជាមុន ស្រួលយើងទប់ស្កាត់ជាដើម»។ លោកបន្ថែមថា៖ «បើសិនគេធ្វើកន្លែងណាយើងមិនទប់ស្កាត់ វាថ្ងៃមុខទៅ វាអស់កន្លែងហ្នឹង វាហានិភ័យសម្រាប់ជនជាតិខ្ញុំ ទប់ស្កាត់រកនីតិវិធីណាមួយនិយាយទៅថ្នាក់ដឹកនាំ»។
ប្រជាសហគមន៍សំរោងត្បូងដែលអាជ្ញាធរអះអាងបាន និងកំពុងរស់នៅលើដីមាត់បឹងខុសច្បាប់ ហើយប្រឈមនឹងការបណ្ដេញចេញដោយបង្ខំ អ្នកស្រី សឿន ស្រីសុទ្ធ ស្នើឱ្យមានគណៈកម្មការសុរិយោដីក្នុងការដោះស្រាយលើដីពុំមានប្លង់កម្មសិទ្ធិនេះ ដោយសារទោះបីជាបែបនេះក្ដី អ្នកស្រីថា ក៏អ្នកភូមិបានរស់នៅ និងអាស្រ័យផលទីនេះរាប់សិបឆ្នាំហើយដែរ។
ស្រ្តីរូបនេះ បានអះអាងថា ដំណោះស្រាយពីអាជ្ញាធរខណ្ឌព្រែកព្នៅសព្វថ្ងៃ ស្ថិតក្រោមរូបភាពបង្ខិតបង្ខំ និងដាក់សម្ពាធលើពលរដ្ឋ ហើយអ្នកស្រីយល់ថា នេះមិនមែនជាការរកដំណោះស្រាយជូនពួកគេឡើយ។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «ខ្ញុំចង់ឱ្យមានគណៈកម្មការសុរិយោដី ដើម្បីដោះស្រាយវិវាទដីធ្លី ប្រសើរជាងអាជ្ញាធរខណ្ឌដែលគាត់ចុះមកដោះស្រាយជាមួយពួកខ្ញុំដោយសារគាត់ដោះស្រាយនេះមិនដឹងថាគាត់ដោះស្រាយលម្អៀងដើម្បីជាប្រយោជន៍ខ្លួនឯង ឬក៏ដើម្បីជាប្រយោជន៍ក្រុមហ៊ុន បុគ្គលណាទេ»។
ពលរដ្ឋមានដីស្រែចំនួន២ហិកតារងផលប៉ះពាល់ពីគម្រោងព្រលានយន្តហោះថ្មី អ្នកស្រី អៀត ប៉ិច រស់នៅឃុំចំប៉ី ខេត្តតាកែវ ស្នើឱ្យ អាជ្ញាធរផ្ដល់សំណងសមរម្យជាងនេះបន្តិចទៀត ខណៈបច្ចុប្បន្ននេះសំណងបានត្រឹមមួយដុល្លារប៉ុណ្ណោះក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ។
អ្នកស្រីលើកឡើងថា៖ «យកជាលុយសងធនាគារ គេឱ្យ១ដុល្លារក្នុងមួយម៉ែត្រការ៉េ ចង់បាន ៣ដុល្លារ ឬ២ដុល្លារ»។
អ្នកចូលរួមផ្ដល់ធាតុចូលមួយរូប លោក វណ្ណ សូផាត បម្រើការងារនៅមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា សង្ឃឹមថា ច្បាប់ភូមិបាលថ្មីបង្កើតមក គឺដើម្បីការពារអត្ថប្រយោជន៍របស់ពលរដ្ឋ បន្ទាប់ពីលោកបានសង្កេតឃើញថា មានពលរដ្ឋមួយចំនួនត្រូវបានអាជ្ញាធរដកហូតដីធ្លីទាំងមានប្លង់កម្មសិទ្ធិ ដោយមិនទទួលបានសំណងសមរម្យឡើយ។
លោកថ្លែងថា៖ «ធ្វើច្បាប់ភូមិបាលថ្មី ឬចាស់ក៏ដោយ សូមមេត្តាឱ្យគិតដល់ផលប្រយោជន៍ប្រជាពលរដ្ឋ […] ដោយសារដីគាត់មាន មានបណ្ណកម្មសិទិ្ធហើយក៏ត្រូវ គេដកហូតយក ដោយផ្ដល់សំណងមិនសមរម្យ ដោយដោះដូរពីទីជិតទៅទីឆ្ងាយ»។
ថ្លែងក្នុងសិក្ខាសាលាខាងលើ រដ្ឋលេខាធិការក្រសួងរៀបចំដែនដី លោក ថេង ច័ន្ទសង្វារ ទទួលស្គាល់ថា ច្បាប់ភូមិបាលបច្ចុប្បន្នមិនទាន់បានឆ្លើយតបគ្រប់គ្រាន់ចំពោះស្ថានភាពសង្គមនាពេលនេះឡើយ ហើយរដ្ឋាភិបាលក៏បានសម្រេចបង្កើតនូវច្បាប់ភូមិបាលថ្មី ដែលសព្វថ្ងៃកំពុងស្ថិតក្នុងការប្រមូលធាតុចូលពីភាគីពាក់ព័ន្ធ។
ដើម្បីឆ្លើយតបចំពោះការវិវត្តនៃសង្គម លោក ច័ន្ទសង្វារ ថ្លែងថា សេចក្ដីព្រាងច្បាប់ភូមិបាលថ្មី បានសរសេរលម្អិតអំពីនីតិវិធីក្នុងការអនុវត្តការងាររបស់មន្រ្តី រួមទាំងបន្ថែមនូវវិធាន និងបទប្បញ្ញត្តិថ្មីទៀតផង។
នៅដើមខែកុម្ភៈនេះ ក្នុងកិច្ចប្រជុំគណៈកម្មការសុរិយោដី និងអាជ្ញាធរជាតិដោះស្រាយទំនាស់ដីធ្លី លោក សាយ សំអាល់ រដ្ឋមន្រ្តីក្រសួងរៀបចំដែនដី ថ្លែងថា កម្ពុជានឹងបន្តការធ្វើកំណែទម្រង់ដីធ្លី ដើម្បីបង្កើតបរិយាកាសគ្មានវិវាទ ការគ្រប់គ្រង និងអភិវឌ្ឍវិស័យដីធ្លី ឱ្យបាន ត្រឹមត្រូវ និងប្រសិទ្ធភាព។
បើតាមធាតុចូលបឋមពីអង្គការសង្គមស៊ីវិលលើសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ភូមិបាលថ្មី ដាក់ទៅកាន់ក្រសួងរៀបចំដែនដី កាលពីសុក្រ អាទិត្យមុន ដែលខេមបូចាបានអាន ឱ្យដឹងថា ត្រង់មាត្រា៥ គេបានស្នើឱ្យបញ្ចូលបន្ថែមនូវគោលការណ៍ស្ដីពីការ «អភិរក្សតំបន់វប្បធម៌ និងបេតិកភណ្ឌជនជាតិដើមភាគតិច និងគោរពសិទ្ធិមនុស្ស និងជនជាតិដើមភាគតិច»។
ខណៈមាត្រា២៥ គេបានអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលបញ្ជាក់ឱ្យច្បាស់អំពីអចលនវត្ថុជាទ្រព្យសម្បត្តិសាធារណៈរបស់រដ្ឋ ដែលអាចជាកម្មវត្ថុនៃការជួល គឺគួរតែកំណត់ទំហំជាក់លាក់ក្នុងការគ្រប់គ្រងដោយឯកជន ដើម្បីទុកឱកាសឱ្យសាធារណៈជនអាចប្រើប្រាស់បានជាសាធារណៈ។ ឧទាហរណ៍ ករណី ភ្នំតាម៉ៅ និងភ្នំបូកគោ។
ចំណែកមាត្រា៣៧,៣៨ គេស្នើឱ្យច្បាប់នេះ គួរដាក់បញ្ចូលនិយមន័យនៃជនជាតិដើមភាគតិចក្នុងច្បាប់ភូមិបាលបច្ចុប្បន្ន មកវិញ។ គេបានបន្តថា ច្បាប់ថ្មីនេះក៏មិនបានបញ្ជាក់ថា ដីកប់សព និងដីព្រៃអារក្សស្ថិតក្នុងប្រភេទនៃដីសហគមន៍ជនជាតិដើមភាគតិចនោះដែរ។
ដោយឡែកមាត្រាទី៥៩ដល់៧៣ គេបានស្នើឱ្យអាជ្ញាធរពិគ្រោះយោបល់ជាមួយពលរដ្ឋនឹងយកមតិយោបល់របស់ពួកគេទៅពិចារណា មុននឹងផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចនិងសង្គមកិច្ច។ ការសម្រេចផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចគួរពិភាក្សានិងមានការបោះឆ្នោតផ្ដល់សេចក្ដីទុកចិត្តដោយរដ្ឋសភា។
ការផ្ដល់ដីសម្បទានសេដ្ឋកិច្ចនៅជាប់ព្រំដែនមិនត្រូវផ្ដល់ជូនជាតិសាសន៍ដែលស្ថិតនៅព្រំប្រទល់ជាប់គ្នា និងមិនគួរលើសពីរយៈពេល៣០ឆ្នាំ។
ជាមួយគ្នានេះមាត្រា១០៦ និង១០៧ គេបានស្នើឱ្យបង្កើតនូវគណៈកម្មការសុរិយោដីដោះស្រាយវិវាទដីដែលពុំមានប្លង់កម្មសិទ្ធិ។
ក្នុងករណីពលរដ្ឋរងផលប៉ះពាល់ដោយការអភិវឌ្ឍ អង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល និងសហគមន៍ដីធ្លីក៏បានលើកជាសំណើដែរថា រដ្ឋត្រូវផ្ដល់សំណងឱ្យសមរម្យ និងយុត្តិធម៌។
ដើម្បីឈានដល់ការសម្រេចនូវលទ្ធផលជាទីគាប់ចិត្តនេះ មន្ត្រីអង្គការ និងសហគមន៍បានបន្តថា រដ្ឋគួរតែបង្កើតគណៈកម្មការឯករាជ្យ ដោយមានសមភាពគ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធរួមទាំងរដ្ឋ អង្គការជាតិ ឬអន្តរជាតិជាដើម ដើម្បីចូលរួមដោយតម្លាភាពក្នុងការវាយតម្លៃកំណត់អំពីសំណង់។
ប្រសិនបើមិនអាចអភិវឌ្ឍនៅហ្នឹងកន្លែង ឬដោះស្រាយតាមគោលនយោបាយដទៃទៀតបានទេ យន្តការនៃការផ្ដល់សំណង មិនគួរគិតត្រឹមការផ្ដល់ជាថវិកាឡើយ គឺអាចជាការដូរទីតាំងថ្មី ហើយមានហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ និងចម្ងាយមិនលើសពី៥គីឡូម៉ែត្រពីទីតាំងចាស់ (តំបន់រងផលប៉ះពាល់)។
ពួកគេបានបន្តទៀតថា រដ្ឋគួរបង្កើតយន្តការក្នុងការផ្ដល់សំណងដែលមានលក្ខណៈស្តង់ដាររួមមួយសម្រាប់ជាតិ បើទោះបីជាគម្រោងអភិវឌ្ឍនោះជារបស់រដ្ឋ ឬឯកជនក៏ដោយ តាមរយៈការសិក្សា និងដកស្រង់យកនូវបទពិសោធន៍ល្អៗ ដែលមានស្រាប់ និងបើកឱ្យមានការពិគ្រោះយោបល់ជាសាធារណៈ។
ឆ្លើយតបចំពោះការបារម្ភនេះ ជារដ្ឋលេខាធិការ និងជាប្រធានក្រុមការងារច្បាប់នៃក្រសួងរៀបចំដែនដី លោក ថេង ច័ន្ទសង្វារ អះអាងថា ក្នុងសេចក្ដីព្រាងច្បាប់ភូមិបាលថ្មី បានដាក់បន្ថែមនូវវិធាន «សិទ្ធិបុព្វក្រៃ» ដោយផ្ដល់សិទ្ធិដល់អាជ្ញាធរក្នុងការទិញដីពីប្រជាពលរដ្ឋក្នុងតម្លៃសមរម្យ ហើយទាមទារឱ្យមានការឯកភាពពីពលរដ្ឋទៀត។
លោកថា សិទ្ធិនេះផ្ទុយពីច្បាប់អស្សាមិករណ៍ ដែលបង្ខំឱ្យពលរដ្ឋលក់ដី ខណៈលោកប្រកាសស្វាគមន៍ចំពោះការផ្ដល់យោបល់នានាពីភាគីពាក់ព័ន្ធដែលជំរុញឱ្យច្បាប់ភូមិបាលថ្មីអាចបម្រើផលប្រយោជន៍ដល់មនុស្សគ្រប់គ្នា។
លោកថ្លែងថា៖«សូមស្វាគមន៍បន្តទៀតចំពោះទាំងសំណួរ មតិយោបល់ ការចូលរួមទាំងអស់ ហើយសង្ឃឹមថាយើងនឹងទទួលបានសេចក្ដីព្រាងចុងក្រោយមួយមុននឹងដាក់ជូនទៅរាជរដ្ឋាភិបាល ដែលមានលក្ខណៈគ្រប់ជ្រុងជ្រោយ គិតគូរដល់គ្រប់ភាគីពាក់ព័ន្ធ ថ្លឹងថ្លែងឱ្យបានគ្រប់មុំទាំងអស់ ដើម្បីធានានូវការការពារសិទ្ធិ ក៏ដូចជាការអភិវឌ្ឍដែលអាចដើរទន្ទឹមគ្នាបាន ដើម្បីកសាងប្រទេសយើងឱ្យទាន់គេទាន់ឯង»។
បញ្ហាដីធ្លីនៅកម្ពុជាបានកើតឡើងស្ទើរគ្រប់រាជធានី-ខេត្ត ស្របពេលដែលករណីខ្លះ បានបន្តអូសបន្លាយអស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ ដែលនាំឱ្យគ្រួសារមួយចំនួនធ្លាក់ខ្លួនក្រីក្រ ចំណាកស្រុក និងកូនៗបោះបង់ការសិក្សាជាដើម។
បន្ថែមពីលើជម្លោះដីធ្លីបែបនេះ បច្ចុប្បន្នវិវាទដីធ្លីក៏បានកើតឡើងជាទម្រង់ថ្មីៗ ដោយពលរដ្ឋមួយចំនួនមានប្រាក់បង់រំលោះផ្ទះតែមិនទទួលបាន ខណៈពលរដ្ឋខ្លះទៀតមិនមានលទ្ធភាពបង់រំលោះផ្ទះបន្តក៏ត្រូវបានក្រុមហ៊ុនរឹបអូសយក។
គិតត្រឹមតែអំឡុងពេល២ឆ្នាំនៃការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ-១៩ មានប្រជាពលរដ្ឋរាប់ពាន់នាក់បានរងនូវការរំលោភបំពានដីធ្លី ផ្ទះសម្បែង ខណៈសកម្មជនដីធ្លីជាច្រើននាក់ទៀតត្រូវបានឃាត់ខ្លួន និងជាប់ពន្ធនាគារដោយសារការពារការទន្រ្ទានដីស្រែចំការរបស់ខ្លួនពីជនមានលុយ និងអំណាច។
ជាក់ស្ដែង នៅសប្ដាហ៍មុន សាលាឧទ្ធរណ៍ខេត្តត្បូងឃ្មុំ បានផ្តន្ទាទោសពលរដ្ឋរស់នៅខេត្តនេះចំនួន៤នាក់ ដាក់ពន្ធនាគារ២ឆ្នាំ ជុំវិញជម្លោះដីធ្លីជាច្រើនឆ្នាំជាមួយក្រុមហ៊ុនចិន ហាមិនី វិន អ៊ីនវេសមេន Harmony Win Investment។
ហើយចុងឆ្នាំ២០២៣ ក៏មានពលរដ្ឋជាង៥០នាក់តំណាងឱ្យ៣០០គ្រួសារបានប្រមូលផ្ដុំគ្នាតវ៉ានៅមុខសាលាខេត្តកំពង់ធំ ទាមទារឱ្យអាជ្ញាធរដោះលែងអ្នកភូមិម្នាក់ និងអនុញ្ញាតឱ្យពួកគេអាចធ្វើដំណើរតាមផ្លូវដែលធ្លាប់ឆ្លងកាត់ទៅកាន់ដីស្រែចម្ការអាស្រ័យផលរបស់ខ្លួនវិញបានដូចដើម។
សាលាដំបូងខេត្តកំពង់ធំ កាលពីពេលកន្លងទៅ ក៏បានផ្តន្ទាទោសជនជាតិដើមភាគតិចកួយ៧នាក់ ដាក់ពន្ធនាគារ១ខែក្រោមបទចោទ «ប្ដឹងបរិហារបង្កាច់កេរ្តិ៍» ពាក់ព័ន្ធនឹងទំនាស់ដីធ្លីនេះ។
អ្នកស្រី យឹង មុំ ជាកូនស្រីរបស់លោក យឹម យាន់ ដែលជាអនុប្រធានដីសហគមន៍ព្រៃឈើភ្នំត្នោត ហើយកំពុងជាប់ឃុំនៅពន្ធនាគារខេត្តកំពត ពាក់ព័ន្ធនឹងទំនាស់ដីធ្លី និយាយថា អ្នកស្រីចង់ឃើញច្បាប់ភូមិបាលថ្មីនេះមានខ្លឹមសារប្រកបដោយការការពារអត្ថប្រយោជន៍ប្រជាសហគមន៍ ហើយរារាំងការរំលោភបំពានពីសំណាក់ជនមានលុយនិងអំណាចបាន។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «ព្រោះច្បាប់ភូមិបាលជាច្បាប់ពិត»។
លោក សាយ សំអាល់ អះអាងថា កម្ពុជានឹងបញ្ចប់ការចុះបញ្ជីដីធ្លីឱ្យបានមុនឆ្នាំ២០២៩ ដែលជាខួបលើកទី៤០នៃការចេញបណ្ណកម្មសិទិ្ធដីធ្លីជូនពលរដ្ឋ។
បច្ចុប្បន្ន ក្រសួងរៀបចំដែនដី បានប្រគល់បណ្ណកម្មសិទ្ធិដីធ្លីប្រមាណ៥លានបណ្ណជូនពលរដ្ឋ ខណៈ២លានបណ្ណទៀតបាននិងកំពុងចែកជូនពលរដ្ឋជារៀងរាល់ថ្ងៃ និងនៅសល់ប្រហែល៥លានក្បាលដីទៀត ដែលត្រូវវាស់វែងនិងចុះបញ្ជី៕