កាលពីចុងឆ្នាំមុន កូនស្រីអាយុ ២ឆ្នាំរបស់អ្នកស្រី ជ័យ សុភ័ក្រ បានធ្លាក់ខ្លួនឈឺ។ ដោយ មានការលំបាកក្នុងការរកប្រាក់ឲ្យបានគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ថ្លៃព្យាបាល អ្នកស្រី សុភ័ក្ត្រ អាយុ ២៤ ឆ្នាំ បានលក់សក់របស់អ្នកស្រីក្នុងតម្លៃ ២០ដុល្លារ វាជាលើកទី ៣ ហើយដែលអ្នកស្រីបានធ្វើបែបនេះ ក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ។
មានរយៈពេលជិតមួយទសវត្សរ៍ហើយចាប់តាំងពីអ្នកស្រី សុភ័ក្ត្រ និងអ្នកជិតខាងរាប់រយនាក់ផ្សេងទៀត ត្រូវបានបណ្តេញចេញដោយហិង្សាពីតំបន់បុរីកីឡាក្នុងរាជធានីភ្នំពេញហើយរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំកន្លងមកនេះមានការពិបាកយ៉ាងខ្លាំង។ អ្នកស្រី សុភ័ក្ត្រ និងកូន ៤ នាក់រស់នៅពឹងលើប្រាក់ចំនួន ៥០ ដុល្លារ ដែលប្តីរបស់អ្នកស្រី ជាកម្មករសំណង់ផ្ញើមកឲ្យរៀងរាល់ខែ។ អ្នកស្រីបោកសម្លៀកបំពាក់ឲ្យអ្នកជិតខាង។ អ្នកស្រីពឹងផ្អែកលើអាហារពីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាល។
កាលពីថ្ងៃទី ៣ ខែមករា ឆ្នាំ ២០១២ កម្មករក្រុមហ៊ុនផានអ៊ីម៉ិចបានបំផ្លាញផ្ទះរាប់រយខ្នងដោយកម្ទេចផ្ទះទាំងនោះរាបដល់ដី មុនពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋអាចប្រមូលអ៊ីវ៉ាន់របស់គាត់។ កម្លាំងនគរបាលបានឈរយាមនៅក្បែរនោះ ហើយបានប៉ះទង្គិចជាមួយអ្នកភូមិ ដែលបានវាយតបតវិញ ដោយនគរបាលប្រើឧស្ម័នបង្ហូរទឹកភ្នែកនិងបាញ់គ្រាប់ពិត។
ការចងចាំនៅព្រឹកក្នុងហេតុការណ៍នោះ នៅតែតាមលងអ្នកស្រី។
អ្នកស្រីបាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំនៅក្មេង អាយុទើប ១៥ ឆ្នាំ ហើយខ្ញុំនៅផ្ទះម្នាក់ឯង។ ខ្ញុំចាំបានថាផ្ទះរបស់ខ្ញុំត្រូវបានបំផ្លាញ ហើយប្រសិនបើខ្ញុំមិនរត់គេច ខ្ញុំអាចនឹងស្លាប់។ « ខ្ញុំមានអារម្មណ៍ឈឺចាប់។ ខ្ញុំនិយាយមិនចេញនៅពេលនឹកដល់រឿងកាលពី ១០ ឆ្នាំមុន។ ពួកគេឃោរឃៅ»។
សព្វថ្ងៃអ្នកស្រី សុភ័ក្រ នៅតែរស់នៅក្នុងភូមិស្រះពោធិនៅកន្លែងតាំងទីលំនៅថ្មីក្នុង ស្រុកពញាឮ ខេត្តកណ្តាល។ ដើមឡើយ មានប្រជាពលរដ្ឋ ១៤០ គ្រួសារ ដែលបានផ្លាស់ពីតំបន់ បុរីកីឡាមករស់នៅទីនេះ។ តែនៅពេលនេះ នៅសល់តែ ៨០គ្រួសារប៉ុណ្ណោះដែលកំពុងជួបការលំបាកនៅក្នុងភូមិ ដែលមានការអភិវឌ្ឍតិចតួចនេះ។
ខណៈកំពុងសប់ទឹកពីអណ្តូងក្បែរព្រៃឫស្សីនៅចុងភូមិ ហៀក លីដា អាយុ ២៩ ឆ្នាំបាននិយាយថា មិនមានការងារធ្វើនៅក្បែរនោះទេ។ លីដា មានកូនចំនួន ៥ នាក់ ដែលកូនពៅទើបតែមានអាយុ ៩ខែ ហើយនាងបានរៀបការតាំងពីអាយុ ១៤ ឆ្នាំ។ ប្តីរបស់នាងក៏ដូចជាបុរសជាច្រើននៅក្នុងភូមិដែរ គឺធ្វើការជាកម្មករសំណង់នៅភ្នំពេញ។
លីដា និយាយថា៖ «យើងរស់នៅដោយលំបាក ព្រោះយើងគ្មានអ្វីធ្វើទេ។ ខ្ញុំពឹងផ្អែកលើប្តីរបស់ខ្ញុំ ដែលជាកម្មករសំណង់»។ «គាត់ផ្ញើប្រាក់ឲ្យខ្ញុំចំនួន ១០ ម៉ឺនរៀល (២៥ ដុល្លារ) ក្នុងមួយខែ។ ថ្ងៃណាខ្លះ ខ្ញុំអាចទិញសាច់ជ្រូកតម្លៃត្រឹមតែ ៣.០០០ រៀលប៉ុណ្ណោះ សម្រាប់អាហារពេញមួយថ្ងៃ»។
លីដា រស់នៅក្នុងផ្ទះឈើទំហំ ២៤ ម៉ែត្រការ៉េ សាងសង់នៅលើដី ចែកឲ្យដោយក្រុមហ៊ុនផានអ៊ីមិច ដល់អ្នកដែលត្រូវបានបណ្តេញចេញពីបុរីកីឡា។ ស្ថិតនៅចំកណ្តាលបេះដូងនៃរាជធានីភ្នំពេញ ការរស់នៅតំបន់បុរីកីឡារបស់ពួកគាត់មានឱកាសច្រើនសម្រាប់ការងារនិងជិតសាលារៀន។ នៅភូមិស្រះពោធិ៍ ស្ទើរតែមិនអាចរកលុយបានទេ។
នៅចុងសប្តាហ៍ លីដា លក់ផ្កាជូនភ្ញៀវទេសចរណ៍នៅរមណីយដ្ឋានភ្នំឧដុង្គ ដែលមានចំងាយប្រហែល ១,៥ គីឡូម៉ែត្រពីភូមិ។
នាងបាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំអាចរកចំណូលបានតិចតួច ដើម្បីទិញម្ហូប។ តែតាំងពីខ្ញុំសម្រាលកូនមក ខ្ញុំនៅផ្ទះមើលថែកូនខ្ញុំ។ ប្រជាពលរដ្ឋនៅទីនេះ ខ្វះម្ហូបអាហារដើម្បីបរិភោគ»។
នៅភូមិស្រះពោធិ ក្រុមគ្រួសារនៅបុរីកីឡាពឹងផ្អែកយ៉ាងខ្លាំងទៅលើជំនួយសម្បុរសធម៌ ។
លីដា បានបន្ថែមថា៖ «កាលពីខែមុន សមាគមធាងត្នោត និងអង្គការលីកាដូបានឧបត្ថម្ភអង្ករ ២៥ គីឡូក្រាមនិងថ្នាំមួយចំនួន ប៉ុន្តែឥឡូវនេះ ជិតអស់ហើយ។ យើងតែងតែទទួលបានអំណោយស្បៀងអាហារពីអង្គការនានា។ បើគ្មានការឧបត្ថម្ភបែបនេះទេ ពួកគេមិនអាចរស់បានទេ»។
ការទទួលបានទឹក ក៏ជាបញ្ហាប្រឈមផងដែរ។ មានអណ្តូងមួយ ប៉ុន្តែវាមានកំរិតជាតិកំបោរខ្ពស់ ហើយអាចប្រើសម្រាប់បោកគក់សំលៀកបំពាក់ លាងចាននិងងូត។ ចំពោះទឹកផឹក អ្នក ភូមិត្រូវទិញ ២ម៉ឺនរៀលក្នុងមួយធុង។
អំឡុងពេលមានការរាតត្បាតជំងឺកូវីដ-១៩ គ្រួសារជាច្រើនដូចជាអ្នកស្រី សុភ័ក្ត្រ និង លីដា ក៏ទទួលបានប្រាក់ឧបត្ថម្ភបន្ថែម ៣០ដុល្លារក្នុងមួយខែពីរដ្ឋាភិបាល ប៉ុន្តែវាតិចពេក។
កាលពីឆ្នាំ ២០០៣ រដ្ឋាភិបាលបានផ្តល់សិទ្ធិឱ្យក្រុមហ៊ុនផានអ៊ីម៉ិចដែលគ្រប់គ្រងដោយពាណិជ្ជករកម្ពុជាដ៏ល្បីគឺលោកស្រី ស៊ុយ សុផាន ដែលទទួលបានសិទ្ធិអភិវឌ្ឍន៍បុរីកីឡា ក្រោម «ការរៀបចំបែងចែកដីធ្លី» ដើម្បីអភិវឌ្ឍផ្នែកខ្លះនៃតំបន់នេះ សម្រាប់គោលបំណងពាណិជ្ជកម្ម។
ក្រុមហ៊ុនផានអ៊ីម៉ិចមានកាតព្វកិច្ចសាងសង់អគារផ្ទះល្វែងចំនួន ១០ នៅលើផ្ទៃដី ២ ហិកតាសម្រាប់ប្រជាជន ដែលកំពុងរស់នៅទីនោះស្រាប់ ជាថ្នូរនឹងការទទួលបាននូវកម្មសិទ្ធិចំនួន ២,៦ ហិកតាបន្ថែមទៀតសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍពាណិជ្ជកម្ម។
ទោះបីជាយ៉ាងណា កាលពីខែមេសា ឆ្នាំ ២០១០ ក្រុមហ៊ុនផានអ៊ីម៉ិចបានរំលោភកិច្ចព្រម ព្រៀងជាឯកតោភាគី ដោយមានការយល់ព្រមពីរដ្ឋាភិបាល ហើយបានសាងសង់អគារចំនួន ៨ តែប៉ុណ្ណោះ។ បញ្ហានេះបានធ្វើឲ្យប្រជាពលរដ្ឋនៅបុរីកីឡាចំនួន ៣០០ គ្រួសារទៀត ត្រូវបានផាត់ចេញពីកិច្ចព្រមព្រៀងដើម។
បញ្ហាតំបន់បុរីកីឡាទទួលបានការចាប់អារម្មណ៍ខ្លាំងពីសាធារណជននៅពេលដែលក្រុមគ្រួសារនៅសេសសល់ត្រូវបានបណ្តេញចេញដោយបង្ខំពីផ្ទះរបស់ពួកគេកាលពីខែមករាឆ្នាំ ២០១២។ ជាថ្នូរនឹងអចលនទ្រព្យក្នុងទីក្រុងដែលមានតម្លៃខខ្ពស់បំផុតដែលពួកគេកាន់កាប់ ហើយត្រូវបានគេផ្តល់ប្រាក់តិចតួចឬដីឡូតិ៍ទំហំតូច ដែលមានទីតាំងស្ថិតនៅឆ្ងាយ ហើយពិបាករកសេវាកម្មផ្សេងៗ។
ភាគច្រើននៅរៀងរាល់ថ្ងៃ ភូមិស្រះពោធិហាក់បីដូចជាមានតែស្ត្រីវ័យចំណាស់និងកុមារ រីឯមនុស្សពេញវ័យទៅធ្វើការងារនៅភ្នំពេញ។
អ្នកស្រី អៀង មឿន អាយុ ៦២ឆ្នាំ បរិភោគអាហារថ្ងៃត្រង់ជាមួយចៅប្រុស ៣ នាក់នៅលើគ្រែឈើចាស់នៅមុខខ្ទមតូចមួយ។ អ្នកស្រី មឿន និងកូនត្រូវបានបណ្តេញចេញទាំងបង្ខំពីតំបន់ប្រជុំជនរាជធានីភ្នំពេញ ហើយជីវិតរស់នៅប្រចាំថ្ងៃនៅតែមានការលំបាក។
កូនៗបីនាក់និងកូនប្រសាររបស់អ្នកស្រី មឿន ធ្វើការជាអ្នកប្រមូលសំរាមនៅផ្សារអូរឫស្សី។ ពួកគេផ្ញើប្រាក់ទៅផ្ទះចំនួន ៥ ម៉ឺនរៀល (១២.៥ ដុល្លារ) រៀងរាល់ ២សប្តាហ៍និងទៅលេងផ្ទះ នៅពេលផ្សារបិទទ្វារសម្រាប់ថ្ងៃឈប់សម្រាក។ ក្នុងរយៈពេល ៤ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះ ចៅៗ របស់អ្នកស្រី ទទួលបានការឧបត្ថម្ភពីអង្គការក្រៅរដ្ឋាភិបាលមួយ ដែលផ្គត់ផ្គង់សម្ភារៈសិក្សានិងសម្លៀកបំពាក់។
អ្នកស្រីថ្លែងថា៖ «យើងត្រូវការអង្ករជាជាងប្រាក់»។
ខណៈអ្នកយកព័ត៌មាននិងអ្នកថតរូបដើរកាត់ភូមិ បុរសម្នាក់ដែលអ្នកភូមិនិយាយថា ជាប្រ ធានសហគមន៍បានរារាំងអ្នកទាំងពីរ ដោយនិយាយថា ពួកគេត្រូវការសុំការអនុញ្ញាតមុនពេលចូលសហគមន៍និងជជែកជាមួយអ្នកភូមិ។ ៥នាទីក្រោយមកអនុប្រធានភូមិនិងប្រជាការពារចំនួន៥នាក់បានមកដល់ ហើយបានស្នើសុំឱ្យពួកគេចាកចេញ។
លោក វង់ ឆន ជាប្រធានភូមិ បាននិយាយថា គ្រួសារពលរដ្ឋកំពុងមានជីវភាពល្អប្រ សើរ ហើយបានចង្អុលបង្ហាញថា ពួកគេមានភ្លើងអគ្គិសនីប្រើប្រាស់។ ប៉ុន្តែលោកបានទទួល ស្គាល់ថា ទឹកនៅតែជាបញ្ហា។
លោកបាននិយាយថា៖ «ពួកគាត់មិនមានទឹកស្អាតប្រើទេ។ ពួកគាត់ត្រូវទិញទឹកពីប្រភពផ្សេង ទៀតនៅក្នុងតំបន់នេះ។ ពួកគេមានអណ្តូងមួយ ប៉ុន្តែទឹកនេះមិនអាចផឹកបានទេ» ដោយលោកបានបន្ថែមថា ទឹកស្អាតត្រូវបានភ្ជាប់ចូលក្នុងភូមិពីរឆ្នាំមកហើយ ប៉ុន្តែប្រជាពលរដ្ឋភាគច្រើននៅតែមិនអាចទទួលបានទឹកស្អាត។
លោក ឆន បានស្តីបន្ទោសក្រុមហ៊ុនឯកជន ដែលផ្គត់ផ្គង់ទាំងអគ្គិសនីនិងទឹកដោយសារមិនបានផ្តល់សេវាគ្រប់គ្រាន់។
លោកបាននិយាយថា៖ «អាជ្ញាធរភូមិបានបំពេញការងារ ដើម្បីបំរើប្រជាជនក្នុងភូមិ ប៉ុន្តែក្រុម ហ៊ុនដែលធ្វើការជាមួយរដ្ឋាភិបាលមិនបានបំរើប្រជាជនអោយបានល្អទេ។ ប្រជាជនបន្ទោសខ្ញុំ…ប៉ុន្តែខ្ញុំមិនអាចធ្វើអ្វីហួសពីសមត្ថភាពរបស់ខ្ញុំបានទេ ខ្ញុំគ្រាន់តែជាមេភូមិម្នាក់ប៉ុណ្ណោះ»។
ខេមបូចាបានទូរសព្ទជាច្រើនដងទៅលោក ម៉េត មាសភក្តី អ្នកនាំពាក្យសាលាក្រុង ដើម្បីសួរថា តើសាលាក្រុងដឹងអំពីស្ថានភាពរបស់អ្នកដែលត្រូវបានបណ្តេញចេញដែរឬទេ ប៉ុន្តែគាត់មិនអាចទាក់ទងបាន។ លោក ញ៉ិប ចាន់ ជាមេឃុំបានបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយទេ។
លោក អំ សំអាត អនុប្រធានអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ បានមានប្រសាសន៍ថា អង្គការរបស់ លោកនឹងបន្តផ្តល់ជំនួយផ្នែកវេជ្ជសាស្រ្តនិងសង្គមរហូតដល់កម្រិតជីវភាពរបស់ពួកគេមានភាពប្រសើរឡើងគួរឱ្យកត់សម្គាល់។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖«ពួកគាត់កំពុងប្រឈមនឹងការលំបាក។ ប្រសិនបើយើងក្រឡេកមើលកម្រិតជីវភាពរបស់ពួកគាត់ក្នុងរយៈពេល១០ឆ្នាំនេះ យើងមិនឃើញមានការផ្លាស់ប្តូរអ្វីគួរឱ្យកត់សម្គាល់នោះទេ។ ឥឡូវនេះ វាហាក់ដូចជាគ្មាននរណាខ្វល់អំពីពួកគាត់ទៀតទេ» ។
លោក សំអាត បានគូសបញ្ជាក់អំពីកង្វះហេដ្ឋារចនាសម្ព័ន្ធ ដែលធ្វើឱ្យប្រជាជនពិបាករកការ ងារធ្វើនៅតំបន់នោះ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «នេះគឺជាមេរៀន ដែលរដ្ឋាភិបាលត្រូវយកចិត្តទុកដាក់ចំពោះអ្នកដែលនឹងត្រូវផ្លាស់ទីលំនៅនាពេលអនាគត។ វាត្រូវតែមានការអភិវឌ្ឍទាំងមូល មានតម្លាភាពនិងមាននិរន្តរភាព»៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Nine years after violent eviction, former Borei Keila residents still struggle