រូបថតអាក្រាតកាយជាថ្នូរនឹងការបញ្ចាំជាមួយសេវាកម្ចីអនឡាញ

កម្ចីអនឡាញលើបណ្តាញសង្គមរីកដុះរាលដាលពាសពេញប្រទេសកម្ពុជា​ អ្នកជំនាញអង្គការ​សង្គមស៊ីវិលព្រួយបារម្ភពីសន្តិសុខសង្គម និងសុវត្ថិភាពរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ខណៈដែល​ឧក្រិដ្ឋជន​កំពុងតែសំងំប្រព្រឹត្តសកម្មភាពចាប់ជំរិតតាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។

យុគ្គសម័យឌីជីថលដែលគ្រប់គ្នាដើរទន្ទឹមនឹងបច្ចេកវិទ្យា តម្រូវការទូរស័ព្ទស្មានហ្វូន ​គឺជាកត្តា​ដែលមិនអាចខ្វះបាន ការប្រើប្រាស់បណ្តាយសង្គមជាជម្រើសទាន់សម័យ​នាទសវត្សរ៍​ទី២០​នេះ ការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធឌីជីថលដោយមិនមានចំណេះបានរុញច្រាន​ឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ​មួយ​ចំនួន​​មានវប្បដិសារីពេញមួយជិវិត។

សម្បុរខ្មៅស្រអែម​ ពាក់អាវយឺតពណ៌ប្រផេះ ស្លៀកខោយឺតជើងវែងពណ៌ខ្មៅ បួងសក់​ឡើង​លើតាមរបៀបស្រ្តីមេផ្ទះ​ មានពាក់កន្សែងពណ៌សនៅលើស្មាខាងឆ្វេង កំពុងតែបំបៅដោះ​កូន​ប្រុស​គាត់អាយុ២ឆ្នាំ អ្នកស្រី វណ្ណា បានឆ្លើយតបតាមប្រព័ន្ធវីដេអូខល​ទាំងទឹកមុខញញឹម​រួសរាយរាក់ទាក់ បើទោះបីជាកំពុងតែស្ថិតនៅក្នុងអន្ទាក់កម្ចីអនឡាញយ៉ាងណាក៏ដោយ។

ជាជនរងគ្រោះដោយសារកម្ចីអនឡាញ អ្នកស្រី វណ្ណា បានលង់ខ្លួនខាតបង់ទឹកប្រាក់​ប្រមាណ​ជាង២ពាន់ដុល្លារ រួមជាមួយនឹងរូបថតអាក្រាតកាយជាថ្នូរបញ្ចាំជាមួយកម្ចីអនឡាញ Loanly។ ស្រ្តីវ័យ ៣៧ឆ្នាំ ដែលរស់នៅ​ទីរួមខេត្តកំពតរូបនេះ បានប្រាប់ឱ្យដឹងថា គាត់បានជាប់គាំងជាមួយនឹងមុខ​របរ​បើក​ភោជនីយដ្ឋាន នាអំឡុងពេលកូវីដ-១៩ ទើបអ្នកស្រីសម្រេចចិត្តខ្ចីទាំងដឹងថា​វាមិនមែន​ជាទង្វើ​ត្រឹមត្រូវ។ អ្នកស្រីមានកូនចំនួន៣នាក់ ខណៈពេលដែលជួប​វិបត្តិ​ហិរញ្ញវត្ថុ គ្មានទីពឹង គ្មានទ្រព្យសម្រាប់ស្នើកម្ចីពីធនាគារស្របច្បាប់ ដូច្នេះកម្ចីអនឡាញ​ជា​ជម្រើស​ដែលសមរម្យបំផុតសម្រាប់អ្នកស្រី។

អ្នកស្រី វណ្ណា បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំក៏សម្រេចចិត្តខ្ចីកម្ចី ហើយកម្ចីអនឡាញហ្នឹង វាឱ្យយើង​ថតរូប ថតអី អាក្រាតអ៊ីចឹង។ មុននឹងកម្ចីហ្នឹង ខ្ញុំក៏គិតមើលសិន ខ្ញុំក៏អត់ចង់ធ្វើអ៊ីចឹងដែរ ប៉ុន្តែយើងវាអត់មានទីពឹងសោះ។​ វាឱ្យយើងថតរូបឱ្យដូចដែលវាចង់បានហ្នឹងណា ហើយ​ជាវីដេអូ ជាអី ជាវីដេអូហ្នឹងប្រហែលជា៥ទៅ១០វិនាទី»។ 

និយាយទាំងសំឡេងអួលដើមក សោកស្តាយនូវទង្វើដែលខ្លួនបានធ្វើ អ្នកស្រី វណ្ណា ថាក្រុម​កម្ចីអនឡាញយករូបថតរបស់គាត់កាត់តជាមួយនឹងរូបភាពអាសអាភាសផ្សេងៗ ភ្ជាប់ជាមួយ​ពាក្យស្រីលក់ខ្លួន។ ពួកវាបានគំរាម និងផុសរូបគាត់នៅលើបណ្តាញ​សង្គម​ហ្វេសបុក ផ្ញើ​រូប​ថត​ដែលកាត់តទៅ មិត្តភក្តិ និងក្រុមគ្រួសារ។ គាត់ថាកាន់តែអាម៉ាស់ជាងនេះ​ទៅទៀត គឺផ្ញើ​រូបថត និងសារសំដីអសុរោះទៅកូនស្រីដែលមានវ័យ១៦ឆ្នាំ និងកូនប្រុសវ័យ១៤ឆ្នាំ។ គាត់​បន្ថែម​ថាចាប់តាំងពីពេលដែលកូនៗ បានឃើញរូបភាព ដឹងរឿងរ៉ាវមក ​កូនៗលែងគោរព និង​ស្អប់ខ្ពើមគាត់ជាម្តាយ។

អ្នកស្រី វណ្ណា ៖ «ហើយវាផ្ញើសារទៅកូនខ្ញុំថា ម៉ែហ្ហែងដើរលក់ខ្លូនលក់អី ទៅជួយធ្វើការ​ជួយ​អី! វាផ្ញើសារទៅកូនខ្ញុំអ៊ីចឹង […] វាស្អប់ខ្ពើមយើង ថាយើងធ្វើអ៊ីចឹង ហើយពួកវាហ្នឹងផ្ញើសារ​មក​វារញ៉េរញ៉ៃអ៊ីចឹងណា​ និយាយរួម​ទៅកូនខ្ញុំទាំងពីរដែលធំ ដឹងរឿងហ្នឹងវាលែងគោរពយើង លែង​ទទួលស្គាល់យើង»។

វិធីសាស្រ្តរបស់ក្រុមកម្ចីអនឡាញមានរូបភាពស្រដៀងៗគ្នាក្នុងការប្រើប្រាស់ជាមួយ​នឹង​ជនរងគ្រោះ ប្រសិនបើខ្ចី៥០ដុល្លារ ការប្រាក់ស្មើនឹង១០ដុល្លារ តម្រូវកាត់ការប្រាក់ជាមុន ជនរងគ្រោះទទួលបាន៤០ដុល្លារ ហើយសងវិញ​៥០​ដុល្លារក្នុងរយៈពេលមួយសប្តាហ៍។

ស្រដៀងគ្នាទៅនឹងអ្នកស្រី វណ្ណា ស្រ្តីរងគ្រោះម្នាក់ទៀត ឈ្មោះ ចិន្តា (ឈ្មោះអ្នកសរសេរ​ដាក់ឱ្យ) ភេទស្រី អាយុ ៣៤ឆ្នាំ ជាស្រ្តីមេម៉ាយ ជាអ្នកលក់ឥវ៉ាន់អនឡាញនៅទីរួម​ខេត្ត​បន្ទាយមានជ័យមានកូន៤នាក់។ ចិន្តា ប្រាប់ពីដើមហេតុដែលគាត់សម្រេចចិត្តស្នើកម្ចី​អនឡាញដោយសារគាត់​ស្គាល់តាមហ្វេសប៊ុកអំឡុងខែមេសា ឆ្នាំ២០២២ ថ្មីៗនេះ។

ចិន្តា​ និយយាថា៖ «ពីដំបូងយើងត្រូវការលុយហ្នឹងយកមកឱ្យគេអ៊ីចឹងណាបង! វាងាយៗ អ៊ីចឹងទៅ​ យើងយកបង្វិលទេ ដល់អាទិត្យក្រោយយើងសងគេវិញស្រួលហើយ។ អ្នកស្រី​បន្តថា៖ «បង្ខំ​យើងឱ្យយកទៀត កាលហ្នុងដូចជាឱ្យយើង៧០ដុល្លារ ប៉ុន្តែវាកាត់ការយើង ២០ភាគរយមុន។ ច្រើនណាស់! ដល់ពេលអ៊ីចឹងទៅខ្ញុំក៏ជ្រុលយកទៀត យកឱ្យគេឱ្យអីទៅ [សងកម្ចីអនឡាញ​មុនៗ] វាចេះតែលង់បង់»។

 រយៈពេលជាង៤ខែ ចិន្តា​បានលង់ខ្លួនជាប់អន្ទាក់កម្ចីអនឡាញកាន់តែជ្រៅស្ទើរ​តែដកខ្លួន​លែង​រួច ដោយគាត់បានជាប់ពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងក្រុមកម្ចីអនឡាញលើសពី១០ នឹងត្រូវខាត​បង់​ប្រាក់​ជាង៩ពាន់ដុល្លារ និងត្រូវទទួលរងការគំរាមកំហែង។

អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «បើគិតជាសាច់លុយច្រើនពាន់ណាស់ បើគិតលុយដែល​ពួកវាផ្តល់ឱ្យ​យើង គឺតិចទេ! បើយើងយកមកបូក គឺយើងល្ងង់សុទ្ធ! ខ្ញុំឧទាហរណ៍យើងយកវា ២០០ដុល្លារ យើង​បាន​តែជាង ១០០ដុល្លារ»។ អ្នកស្រីបន្តថា៖«ខ្ញុំគិតមើលទៅមួយ Loanៗ មួយថ្ងៃហ្នឹង៥ Loan ហើយយើងគិត​មើល​កាលដែលយើងត្រៀមលុយ​ឱ្យវា គឺអស់ ២០០ដុល្លារជាង​ក្នុងមួយ​អាទិត្យ​ហ្នឹង។ តែមួយ​ថ្ងៃទេវា ៥ Loan ហើយនៅស្អែកទៀត!​ ស្អែកទៀត និយាយមួយអាទិត្យ​ខ្ញុំ​ត្រូវ​បង់​ចាប់ពី ៥០០​ដុល្លារទៅ ៦០០ដុល្លារសម្រាប់ការ…ពីដំបូងមកពីយើងល្ងង់ យើង​ឆោត»។

សព្វថ្ងៃ ចិន្តា កំពុងតែរស់នៅជាមួយភាពភ័យខ្លាចរួមជាមួយនឹងវិប្បដិសារីពេញមួយជីវិត គាត់​មានបំណងសម្លាប់ខ្លួនជាច្រើនលើកច្រើនសារដើម្បីគេចចេញពីការពិតមួយនេះ។ ស្ងាត់​មាត់​មួយសន្ទុះដោយត្រឡប់មកឆ្លើយតបទូរស័ព្ទទាំងអួលដើមក ឆ្លើយបណ្តើរយំបណ្តើរ និងស្នើឱ្យ​រដ្ឋាភិបាលជួយដោះស្រាយបញ្ហា។

ចិន្តា បន្ថែមថា​៖ «ខ្ញុំស្តាយក្រោយបង…..ខ្ញុំអត់ចង់នៅរស់ទេ ចង់ទៅសម្លាប់ខ្លួន យើងមិន​គួរ​ណាទៅ​លង់ខ្លួន​ដល់ថ្នាក់ហ្នឹង»។​ អ្នកស្រី បន្តថា៖«និយាយរួមទៅខ្ញុំស្អប់ ក្នុងចិត្តខ្ញុំស្អប់​ពួក​កម្ចីអនឡាញហ្នឹង ខ្ញុំស្អប់​ហ្មងបង! ខ្ញុំចង់ឱ្យលុបបំបាត់នៅក្នុងប្រទេសយើង ខ្ញុំអត់ចង់​ឱ្យ​ប្រជាពលរដ្ឋយើង​រងគ្រោះ​​ដូចខ្ញុំទេ ខ្ញុំឈឺ! ខ្ញុំឈឺខ្លាំងណាស់បង [សម្លេងយំកាន់តែខ្លាំង] ឈឺមែនទែន»។

រូបភាពឆបោកដូចៗគ្នា ដោយចាប់ផ្តើមទាក់ទងជនរងគ្រោះតាមបណ្តាញសង្គមហ្វេសប៊ុក តេឡេក្រាម​ និងឆាតទៅកាន់ជនរងគ្រោះផ្ទាល់ ដោយតាំងខ្លួនជាក្រុមហ៊ុន​ផ្តល់សេវាកម្មកម្ចី​អនឡាញ និងជំរុញឱ្យជនរងគ្រោះខ្ចីជាមួយនឹងលក្ខណខណ្ឌងាយៗ។

ទើបតែមានអាយុ ២២ឆ្នាំ កញ្ញា សោភា បានបាត់បង់ការងារជាអ្នកទទួលភ្ញៀវ នៅ​ទន្តពេទ្យ​មួយកន្លែងនៅក្នុងទីក្រុងភ្នំពេញ និងបាត់បង់ទំនុកចិត្តពីក្រុមគ្រួសារ​ដោយសារ​កម្ចី​អនឡាញ។ សោភា រៀបរាប់ទាំងសម្លេងមួយៗ លាយឡំជាមួយទុក្ខកង្វល់ពីបទពិសោធន៍​កម្ចីអនឡាញផ្តើមចេញពីមានក្មេងស្រីម្នាក់ធ្វើការនៅ Happy Loan ស្នើសុំភ្ជាប់​មិត្តភក្តិតាម​រយៈ​ហ្វេសប៊ុក និងផ្ញើរសារបញ្ចុះបញ្ចូលឱ្យខ្ចី​។

ដំបូងឡើយហាក់បីដូចជាមិនជឿពីវិធីខ្ចីលុយងាយៗ ដោយគ្រាន់តែត្រូវការអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ លេខគណនីធនាគារ។ ធ្វេសប្រហែសមួយពេល សោភា បានផ្ញើឯកសារផ្ទាល់ខ្លួនឱ្យ​កម្ចី​អនឡាញ Happy Loan និងទទួលបានប្រាក់៤០ដុល្លារ។ គាត់បន្តថាកម្ចីអនឡាញមាន​គោលការណ៍​ឱ្យសងវិញ៥០ដុល្លារមានរយៈពេលមួយសប្តាហ៍ ចំណែកអត្រាការប្រាក់មួយថ្ងៃពី ៣,៥០ដុល្លារ ដល់៤ដុល្លារ បន្ទាប់ពីជាប់អន្ទាក់លើកទីមួយក៏មានកម្ចី Tiger Loan និងកម្ចី​ផ្សេងៗ តែងតែទាក់ទង និងជំរុញឱ្យខ្ចីជាបន្តបន្ទាប់។

កញ្ញា សោភា ប្រាប់ថា៖ «Loan បើគិត Loan រាប់ Loan ច្រើនណាស់! ប្រហែលជា ១០ ជិត ២០ Loan។ ឯកសារមានអត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ ខ្ញុំថតកាន់អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ​ជាមួយនឹងពួកវា​ឱ្យខ្ញុំ​ថត​វីដេអូជាមុខ។ ពេលណាយើងទូរទាត់លុយអ៊ីចឹងទៅ យើងត្រូវកម្ចីថ្មីដើម្បីយកទៅសង Loan ផ្សេង វាឱ្យយើងនិយាយជាវីដេអូ។ បើគិតពីដំបូងមករហូតដល់ឥឡូវក្បែរ ២ពាន់ មិន​ស្រួលប្រហែលជា២ពាន់ដុល្លារអីណា»។​

កញ្ញាយល់ថា ដោយសារតែខ្លួនរៀនសូត្របានតិចតួចទើបងាយរងគ្រោះ ព្រោះនាងបាន​ឈប់រៀននៅថ្នាក់ទី១១ បើទោះបីជាក្រុមគ្រួសារបានដឹងឭរឿងរ៉ាង បានដាក់ពាក្យបណ្តឹង​ការពារ​រួចរាល់យ៉ាងណាក្តី ក៏ប៉ុន្តែទំនាក់ទំនងនៅក្នុងគ្រួសារហាក់បីដូចជាឃ្លាតឆ្ងាយ។

សោភា បញ្ជាក់ថា៖ «គាត់ដឹងទាំងអស់គ្នា! អត់មានទេ យើងពន្យល់ប្រាប់គាត់អ៊ីចឹងទៅ គាត់​ស្តាប់​តាមយើង បងប្អូនខ្លះគាត់ស្តាប់តាមយើង បងប្អូនខ្លះទៀតគាត់អត់ស្តាប់អ៊ីចឹង គាត់ឮ អ៊ីចឹងទៅគាត់លែងរវល់ហ្មង! គាត់ថាខ្លះដែរ អាយុទើបប៉ុណ្ណឹងមានអី ក៏ចេះតែខ្ចីលុយគេ​អ៊ីចឹង​ណា។ ពួកគាត់ចាប់ផ្តើមឃ្លាតឆ្ងាយពីយើង! លក្ខណៈអស់ជំនឿចិត្ត»។

កញ្ញាបន្ថែមថា៖ «ខាងប៉ូលិសខាងអី គាត់ផ្សព្វផ្សាយអ៊ីចឹង អត់ទាន់មានព័ត៌មាន​ទូលំទូលាយ​ហ្មង! ដល់ពេលអ៊ីចឹងយើងវាអត់ដឹងច្បាស់ប្រភពហ្នឹងមកពីណាអីពីណាក៏សាកទៅដល់​ពេល​មានបញ្ហាឥឡូវ វាធ្ងន់ធ្ងរខ្លាំងហ្មង។ បើសិនជាពួកគាត់ផ្សព្វផ្សាយទូលំទូលាយពួកខ្ញុំ​ក៏អត់​អាច​ទៅដល់ថ្នាក់ហ្នឹងដែរ»។

របាយការណ៍របស់ World Bank កូវីដ-១៩ បានរុញច្រានឱ្យប្រជាពលរដ្ឋ​កម្ពុជាបាត់បង់​ការងារ​យ៉ាងកំហុក ស្ថាប័នមួយចំនួនបានកាត់បន្ថយបុគ្គលិក កាត់បន្ថយប្រាក់​បៀវត្សបុគ្គលិក។ វិស័យ​ទេសចរណ៍ ឧស្សាហកម្មផលិតនាំចេញ និងវិស័យ​សំណង់រងការប៉ះទង្គិចខ្លាំងជាងគេ ជាង៧០ភាគរយនៃកំណើនសេដ្ឋកិច្ច និង​ផ្តល់ការងារ​មាន​កម្រៃចំនួន​ ៣៩,៤ ភាគរយនៃ​ការងារ​​​សរុបនៅក្នុងឆ្នាំ២០១៩។ មុខរបរខ្នាតតូច និងមធ្យមស្ទើរតែ១០០ភាគរយ ត្រូវបានដួល​រលំ​បណ្តាលឱ្យម្ចាស់អាជីវកម្មក្ស័យធន រយៈពេលជាងពីរឆ្នាំនេះ មានប្រជាពលរដ្ឋជាច្រើន​បានផុង​ខ្លួន​ជាប់អន្ទាក់កម្ចីអនឡាញ។

ជាជនរងគ្រោះម្នាក់ គ.ធ.ជ បានឆ្លងកាត់បទពិសោធន៍អន្ទាក់បំណុល​វ័ណ្ឌក​ដោយសារ​កម្ចីអនឡាញខាតបង់ប្រាក់ប្រមាណជាង៨ពាន់ដុល្លារ ដោយផ្តើមចេញពី Lion Loan  Camel Loan និង Tiger Loan កាលពីអំឡុងពេលកូវីដ។

ជិវិតប្រៀបីដូចជាសុបិន្តរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍មិនទាន់បានប៉ុន្មានខែផង ក៏សម្រេច​ចិត្តចែក​ផ្លូវគ្នាដើរជាមួយភរិយារស់នៅម្នាក់ឯង ថែមទាំងមិនសូវមានទំនាក់​ទំនងល្អ​ជាមួយនឹងក្រុមគ្រួសារ​​ដែលជាទីពឹងចុងក្រោយ។​

គ.ធ.ជ បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំអស់ពីខ្លួនអាលីង គ្រួសារបងប្អូនមើលមុខគ្នាលែងត្រង់ កាត់កាល​គ្នាអស់អាលីងបងប្អូនខ្ញុំ! រាល់ថ្ងៃដោយសារកម្ចីអនឡាញខ្ញុំរស់ម្នាក់ឯង ឯករាជ្យម្នាក់ឯង រក​ស៊ី​ម្នាក់ឯង…..វាធ្វើមែន! គ្រប់ម៉ាគ្រួសារ ម៉ាពូជ​ គ្រួសារពីរពូជ ខាងឪ ខាងម៉ែ គេលេង​រាប់រក​ខ្ញុំទាំងអស់»។ 

គ.ធ.ជ ព្យាយាមតាមដានរាល់សម្មភាពរបស់ក្រុមកម្ចីអនឡាញ និងបានរកឃើញថា កម្ចី​អនឡាញ ​គឺជាឧក្រិដ្ឋកម្មចាប់ជំរិតទារប្រាក់តាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។ ធ្លាប់ជារងគ្រោះ​ដោយ​សារកម្ចីអនឡាញ គាត់បានសម្របសម្រួលទប់ស្តាត់ជនរងគ្រោះដោយសារ​កម្ចី​អនឡាញ​ប្រមាណជាង១០០នាក់។

លោកបញ្ជាក់ទៀតថា៖ «គោលបំណងខ្ញុំទីមួយ ខ្ញុំចង់ទប់ស្កាត់គាត់កុំឱ្យមានការខាតបង់ ទីពីរ​ខ្ញុំចង់ចែករំលែកបទពិសោធន៍របស់ខ្ញុំ ការឈឺចាប់របស់ខ្ញុំទៅពួកគាត់ ដែលខ្ញុំធ្លាប់ឆ្លង​កាត់មុន ហើយទីបីខ្ញុំមិនចង់ឱ្យខាងគ្រួសារគាត់បែកបាក់គ្នា ដោយសាររឿងអនឡាញហ្នឹង! អ៊ីចឹងបាន​ជាខ្ញុំចេះតែជំរុញថាឱ្យម្នាក់ៗត្រូវតែប្រាប់គ្រួសារ កុំលាក់គ្រួសារ ការលាក់គ្រួសារ​ធ្វើឱ្យយើង​បាត់បង់ដោយខ្លួនឯង»។

និយ័តករ​ទូរគមនាគមន៍​កម្ពុជា អ្នក​ប្រើ​ប្រាស់​ទូរស័ព្ទ​ចល័ត​នៅ​កម្ពុជា​មាន​ចំនួន​ជិត១៩លាន នាក់ (១៩៣៨០៦៧០) គិត​ត្រឹម​ខែមិនា ឆ្នាំ​២០២២​ ខណៈ​អ្នក​ចុះ​ឈ្មោះ​ប្រើ​អ៊ីន​ធឺណិត​ចំនួនជិត ១៨លាននាក់​ (១៧ ៦៩៧ ៦៥៧នាក់)​។​

របាយការណ៍ Datareportal គិតត្រឹមខែមករា ឆ្នាំ២០២២ នេះ កម្ពុជាមានអ្នកប្រើប្រាស់ អ៊ីនធឺណិត​ជាង១៣លានកន្លះនៃប្រជាជនសរុបប្រមាណជាង១៦លាននាក់។ អ្នកប្រើប្រាស់ បណ្តាញសង្គមមានជាង ១២លាននាក់ ហ្វេសបុកជាង១១លាននាក់ Instagram ជាង២លាន នាក់ និងបណ្តាញសង្គម Tik Tok ជាង ៦លាននាក់។

លោក ជី សុផាត អ្នកបង្កើតមាតិការបច្ចេកវិទ្យាសុវត្ថិភាពតាមបណ្តាញសង្គម បានបង្ហាញ ក្តីព្រួយ​បារម្ភពាក់ព័ន្ធជាមួយនឹងកម្ចីអនឡាញដែលរីកដូចផ្សិត។ អំឡុងពេលកូវីដ-១៩ កំណើននៃការប្រើប្រាស់អ៊ឺនធឺណិតមានការកើនឡើងខ្លាំង​ ម្យ៉ាងវិញទៀតប្រជាជននៅក្នុង ប្រទេសកម្ពុជាមិនសូវមានចំណេះដឹងពាក់ព័ន្ធនឹងសុវត្ថិភាពប្រព័ន្ធឌីជីថល​។

លោក ជី សុផាត លើកឡើងថា៖ «រឿងកម្ចី សម្រាប់ខ្ញុំវាជារឿងដែលគ្រោះថ្នាក់មែនទែនដែល​ប្រជាជន ដែលគាត់មានចំណេះដឹងតិចតួចទៅលើប្រព័ន្ធឌីជីថល គាត់នឹងងាយចាញ់បោក ឬក៏​អ្នកដែលងាយចាញ់ល្បួងគេហ្នឹងងាយស្រួស កាន់តែងាយស្រួលក្នុងការចាញ់បោក​លើ​ប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត»។

លោកមើលឃើញថា៖ «បើសិនជាខ្ញុំហ្មង! អ្នកដែលមានឥទ្ធិពលច្រើនគឺអ្នកដែលធ្វើមាតិការ​នៅលើហ្វេសបុក ឬនៅលើ YouTube អ្នកទាំងអស់ហ្នឹង! ខ្ញុំគិតថាអ្នកទាំងអស់ហ្នឹង ជា​យោបល់​របស់ខ្ញុំគួរតែមានមួយជ្រុងណាមួយដែលចូលរួមជួយនៅក្នុងជួយទប់ស្កាត់ អប់រំ កុំឱ្យចាញ់បោកនៅលើប្រព័ន្ធឌីជីថល»។

 សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ព័ត៌មាន សន្ទស្សន៍នៃការយល់ឃើញពីអំពើពុករលួយប្រចាំឆ្នាំ២០២១ ចេញ​ផ្សាយដោយអង្គការតម្លាពកម្ពុជានាខែមករា ឆ្នាំ២០២២ អត្ថបទបង្ហាញថា​ប្រទេសកម្ពុជា​ទទួលបានពិន្ទុ២៣ ដែលកើនឡើងចំនួនពីរពិន្ទុធៀបនឹងឆ្នាំ២០២១ ឈរនៅចំណាត់ថ្នាក់​ទី​១៥៧​​ក្នុងសកលលោក។ កម្ពុជា​បន្ត​ស្ថិតក្នុង​ចំណោមប្រទេសមានពិន្ទុទាបជាងគេទី៣ នៅ​តំបន់​​អាស៊ី​ប៉ាស៊ីហ្វិច។

លោក ប៉ិច ពិសី នាយកប្រតិបត្តិនៃអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា បង្ហាញការយល់ឃើញថា កម្រិតនៃ​បំណុល​របស់ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាមានចំនួនច្រើនហួសហេតុ ដែលជាកត្តាបង្កឱ្យ​មានការព្រួយ​បារម្ភខ្លាំង​។ លោកថាប្រជាជនជាច្រើនជាប់បំណុលជាមួយនឹងធនាគារ និងគ្រឹះស្ថានមីក្រូ​ហិរញ្ញវត្ថុស្របច្បាប់រហូតឈានទៅដល់ជាប់បំណុលខុសច្បាប់ប្រភេទកម្ចីត្រីឆ្លាម (Shark Loan) ប្រឈមនឹងហានិភ័យអត្រាការប្រាក់ខ្ពស់។

លោកសង្គេតឃើញថារាល់កម្ចីមិនស្របច្បាប់បានបង្ក​ឱ្យមានវិបត្តិសង្គមដូចជា អំពើហិង្សា ការចាប់ជំរិត ការគំរាមកំហែងដោយប្រើបា្រស់រូបភាពអាសអាភាស​ ការគំរាមកំហែង​សុវត្ថិភាព​សាច់ញ្ញាតិ ក្រុមគ្រួសារ និងកូនៗរបស់ជនរងគ្រោះជាដើម។

លោក ប៉ិច ពិសី ថ្លែងថា៖ «ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរ គឺមានចំនួនច្រើនមែនទែន គួរឱ្យព្រួយបារម្ភបាទ! មានន័យពលរដ្ឋកម្ពុជាបច្ចុប្បន្ននេះ គឺគាត់បានជាប់បំណុល! បំណុលឯកជន បំណុល​ជាមួយ​នឹងធនាគារ គ្រឹះស្ថានហិរញ្ញវត្ថុដែលផ្លូវការហ្នឹងផង ហើយគាត់ក៏អាចជាប់បំណុល​ឯកជន​បាទ! ឯកជនផ្សេងៗទៀត ដែលគាត់អាចខ្ចីបានហ្នឹង ដោយសារគាត់មានបញ្ហាហិរញ្ញវត្ថុ​ផ្សេងៗ នៅក្នុង​ការដោះស្រាយបញ្ហាគាត់ អ៊ីចឹងធ្វើឱ្យទំហំនៃបំណុលដែលខ្មែរមានហ្នឹង គឺ​ច្រើន​មែនទែន គឺរហូតដល់ធ្វើឱ្យយើងមានការព្រួយបារម្ភ»។

ទាក់ទងទៅនឹង​ក្រុមកម្ចីអនឡាញដែលមិនចុះបញ្ជី លោក ប៉ិច ពិសី មានការព្រួយបារម្ភអំពី​ស្ថិរភាពវិស័យ​ធនាគារ និងមីគ្រូហិរញ្ញវត្ថុ​ប្រកួតប្រជែងដោយមិនមានតម្លាភាព។

លោកបន្តថា៖ «បញ្ហានេះជំរុញឱ្យមានភាពមិនស្មើគ្នានៅក្នុងការប្រកួតប្រជែងទៅលើការខ្ចី​លុយតាមប្រព័ន្ធស្របច្បាប់ ហើយនិងប្រព័ន្ធមិនស្របច្បាប់ហ្នឹង ធ្វើឱ្យមានភាពមិនស្មើគ្នាទេ ធ្វើឱ្យវិស័យហ្នឹងមានបញ្ហាបាទ»។

របាយការណ៍ ធនាគារជាតិ នៃកម្ពុជា ឆ្នាំ២០២១ បានបង្ហាញថាកម្ពុជាមានធនាគារពាណិជ្ជ​ចំនួន៥៤ ធនាគារឯកទេសចំនួន១០ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុចំនួន៥ គ្រឹះស្ថានមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ​មិនដាក់ប្រាក់បញ្ញើចំនួន៧៩ គ្រឹះស្ថានឥណទានជនបទចំនួន២៣២​ ក្រុមហ៊ុនភតិសន្យា​ហិរញ្ញវត្ថុ​ចំនួន១៧ ក្រុមហ៊ុនអ្នកដំណើរ​ការតតិយភាគីមានចំនួន៤ ស្ថាប័នទូទាត់ប្រាក់​ចំនួន​៣០ អ្នកផ្តល់សេវាប្រព័ន្ធរាយការណ៍ឥណទានចំនួន១ អ្នកផ្តល់សេវាការិយាល័យតំណាង​ចំនួន៦ និងអ្នកប្តូរប្រាក់ចំនួន២,៣៥៤។

លោក កាំង តុងងី ​អ្នកនាំពាក្យ ​សមាគម​គ្រឹះស្ថាន​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ​កម្ពុជា ទទួលស្គាល់ថា មួយ​រយៈចុងក្រោយនេះពិតជាមានការកើនឡើងនៃក្រុមកម្ចីអនឡាញមិនមានអាជ្ញាប័ណ្ណត្រឹមត្រូវចេញដោយធនាគារជាតិ នៃកម្ពុជា ឬក្រសួងសេដ្ឋកិច្ច និងហិរញ្ញវត្ថុ។

ការណ៍នេះបានធ្វើឱ្យរូបលោក ក៏ដូចជាអ្នកបម្រើការនៅក្នុងវិស័យមីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ​ មានការ​ព្រួបារម្ភហានិភ័យកម្ចីអនឡាញ ដែលភាគច្រើនមានរូបភាពរញ៉េរញ៉ៃនៅលើបណ្តាញ​សង្គម​តេឡេក្រាម តាមហ្វេសប៊ុក និងតាម Tik Tok ជាដើម។

លោក កាំង តុងងី ថ្លែងថា៖ «ខណៈដែលពួកកម្ចីអនឡាញខុសច្បាប់អី យើងឃើញថា​គាត់​មាន​ការ charge អត្រាការប្រាក់ខ្ពស់ហួសហេតុ នៅពេលដែលខ្ចីទៅត្រូវ charge fee! Charge អីច្រើន ហើយរហូតដល់មានករណីដែលតម្រូវឱ្យអតិថិជនហ្នឹង ថតរូបអាក្រាត ឬក៏រហូតដល់​មាន​ករណី​គំរាមកំហែង សម្លាប់អីជាដើមហ្នឹង ដែលវាបានបង្កផលប៉ះពាល់ច្រើន»។

លោកថាអត្រាការប្រាក់ខ្ពស់បំផុតនៅកម្ពុជាត្រឹមតែ ១.៥ភាគរយ តែប៉ុនណ្ណោះក្នុងមួយខែ ឬអាច ១៨ភាគរយក្នុងរយៈពេលមួយឆ្នាំ ដែលអត្រាការប្រាក់នេះកំណត់ដោយធនាគាជាតិ នៃកម្ពុជា។ តែផ្ទុយទៅវិញ ក្រុមកម្ចីឯកជន ឬកម្ចីអនឡាញអាចគំរាមទារបានពី១៥ភាគរយ មានករណីខ្លះមានពី ៣០ភាគរយទៅ៤០ភាគរយ។

លោកបន្ថែមថាកន្លងមកសមាគម​គ្រឹះស្ថាន​មីក្រូហិរញ្ញវត្ថុ​កម្ពុជា បានធ្វើការផ្សព្វផ្សាយ និងជំរុញឱ្យជនរងគ្រោះដាក់ពាក្យបណ្តឹងទៅនាយកដ្ឋានប្រឆាំងបទល្មើសបច្ចេកវិទ្យា ​នៃក្រសួងមហាផ្ទៃ។

លោក កាំង តុងងី បន្តថា៖ «ក្នុងនាមជាសមាគមវិជ្ជាជីវៈមួយ យើងដូចជាសង្គមស៊ីវិលទូរទៅ យើងមាន! អ្វីដែលយើងអាចធ្វើបាន យើងមានតែការអប់រំផ្សព្វផ្សាយតាមប្រព័ន្ធ​ផ្សព្វផ្សាយ​ហ្នឹងដើម្បីលើកទឹកចិត្ត ដើម្បីឱ្យអតិថិជនគាត់ដឹងពីហានិភ័យ​នៃការប្រើប្រាស់​កម្ចីខុសច្បាប់​ទាំងអស់ហ្នឹង»។

លោកអំពាវនាវ៖ «អ៊ីចឹងបានខ្ញុំសូមយកឱកាសហ្នឹងអំពាវនាវដល់ប្រជាពលរដ្ឋយើងថា កម្ចីអនឡាញនេះវាមានហានិភ័យខ្លាំងណាស់ …ប្រជាពលរដ្ឋឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្ន ប្រសិនបើយើងមិនដឹងច្បាស់ថាគាត់មានច្បាប់​ ឬមិនមានច្បាប់យើងកុំទៅខ្ចីគាត់​»។

លោក ប៉ែន សុវិជាតិ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម លើកឡើងថារាល់សកម្មភាពកម្ចី​អនឡាញ​នៅលើប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតមិនត្រូវបានអនុញ្ញាតដោយក្រសួង​ពាណិជ្ជកម្មនោះទេ ក្រុមមហ៊ុនដែលរកស៊ីផ្តល់កម្ចីតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ​ត្រូវតែធ្វើការស្នើ​សុំពីធនាគារជាតិ។

លោក ប៉ែន សុវិជាតិ៖ «អ៊ីចឹងយើងអត់មានអនុញ្ញាតឱ្យគាត់រកស៊ីអនឡាញអ៊ីចឹងទេ អាហ្នឹង​គាត់រកស៊ីអនឡាញទាក់ទងនឹងការខ្ចីលុយ ខ្ចីកាក់អីហ្នឹង មិនមែនជាសកម្មភាព​ស្របច្បាប់​ដែលទទួលបានលិខិតអនុញ្ញាតពីយើងទៅទេ គាត់ចាំបាច់ត្រូវទៅ​ធ្វើការស្នើសុំពីស្ថាប័ន​ពាក់ព័ន្ធ​ទៀត»។

កាលពីថ្ងៃទី១ ខែសីហា ​​អង្គការ​លីកាដូបានចេញរបាយ​ការណ៍ «ត្រូវ​ក្លាហាន​និយាយ​ពី​ ​ប្រាក់​ក​ម្ចី​អន​ឡា​ញ​ ​និង​ការ​ជំរិត​ទារ​ប្រាក់​ខុសច្បាប់​» ក្នុងរបាយការណ៍បាន​ផ្តោតសំខាន់ទៅ​នារី​រងគ្រោះដោយសារកម្ចី និងរង​ការ​បៀតបៀនដោយការ​ផ្ញើរូបអាក្រាតកាយ។ សារព័ត៌មាន Aljazeera ថ្ងៃទី​១៤ ខែ​កក្កដា បានចេញផ្សាយ​​វីដេអូ​ព័ត៌មានស៊ើបអង្កេត «Forced to Scam: Cambodia’s Cyber Slaves» ជាភាសារខ្មែរ «បង្ខំឱ្យបោកប្រាស់៖ ទាសករ​តាម​អ៊ីនធឺណិត​នៅ​កម្ពុជា»​ វិដេអូបានបង្ហាញពីការរកឃើញមេខ្លោង​ជនជាតិចិននៅពីក្រោយ​នៃជំនួញខុសច្បាប់​ចាប់ជំរិតទារប្រាក់តាមប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិត។

បុគ្កលិកស្រ្តីបម្រើការនៅ Lion​ Loan បាននិយាយដោយមិនបញ្ចេញឈ្មោះថា ក្រុមហ៊ុនមាន​ផ្តល់​សេវាកម្មកម្ចីអនឡាញ ២៤ខេត្តក្រុង ជាមួយនឹងលក្ខខណ្ឌងាយៗ តម្រូវតែ​អត្តសញ្ញាណប័ណ្ណ លិខិតឆ្លងដែន គណនីWing ឬ ABA។ គាត់ថាអតិថិជនថ្មីៗ ក្រុមហ៊ុនផ្តល់​កម្ចីត្រឹម ៥០ដុល្លារ ជាមួយនឹងអត្រាការប្រាក់១៥ភាគរយក្នុង​រយៈពេលមួយ​សប្តាហ៍។​ គាត់​សង្កត់​ធ្ងន់ថា រាល់ការ​ប្រើប្រាស់ពាក្យសំដីអសុរោះ និងគំរាមកំហែង គឺ​អាស្រ័យ​ទៅ​អតិថិជន​ដែលមានបំណង​ចង់​គេច​វេះមិនបង់ប្រាក់ឱ្យក្រុមហ៊ុនវិញ។

គាត់និយាយថា៖ «អាហ្នឹងបង!​ អាហ្នឹងមកពីអតិថិជនខ្លួនឯង គាត់ចង់គេចវេះអត់សង អត់អី​អ៊ីចឹងបង និយាយទៅបើសិនជាគេ សងល្អ គឺគេអត់មានបញ្ហាទេ បងខ្លាចតែគាត់អត់សង​អី​អ៊ីចឹងណា! តាខ្ចីសង ខ្ចីសង មិនមានអ្នកណាគេ​ចង់ធ្វើអ៊ីចឹងទេបងអើយ ប៉ុន្តែគ្រាន់តែថា​អតិថិជនវាអត់ដូចគ្នាទាំងអស់បង អ្នកខ្លះក៏ចង់គេចវេះ អ្នកខ្លះក៏អត់ចង់សង»។

លោក ជា ពៅ ប្រធាន នាយកដ្ឋានប្រឆាំងបទល្មើសបច្ចេកវិទ្យានៃក្រសួងមហាផ្ទៃ ប្រាប់ឱ្យ​ដឹង​ថាភាគច្រើនជនរងគ្រោះមិនបានដាក់ពាក្យបណ្តឹង មិនហ៊ានបង្ហាញភស្តុតាង ដូច្នេះវាពិបាក​នាយកដ្ឋានចុះស្រាវជ្រាវ ចំណែកឯជនរងគ្រោះដែលបាន​ដាក់បណ្តឹងទៅតាម​ផ្លូវច្បាប់ក្រុម​ការងារ​កំពុងតែចុះស្រាវជ្រាវ។

លោក ជា ពៅ ថ្លៃងថា៖ «ប៉ុន្តែគាត់មានបានដាក់ពាក្យប្តឹងមកខ្ញុំទេ! ខ្លះហ្នឹងចង់និយាយថា ខ្ញុំឆ្លើយទៅវិញ! ខ្ញុំឆ្លើយទៅវិញ! តាំងពីដឹងក្តីមក ដែលឃើញគេខ្ចីលុយគ្នា​ ស្រាតឱ្យគេ​មើល​ទេ? …..អាហ្នឹងហើយដែលពួកគាត់អត់ដាក់ពាក្យបណ្តឹងទេ គាត់ដើរទៅប្តឹងអង្គការ ព្រោះ​ខ្មាស់​ខ្លួនឯង ដាក់ពាក្យបណ្តឹងគេត្រូវរកវត្ថុតាង​ អ៊ីចឹងគាត់អត់ហ៊ានយកវត្ថុតាងមកទេ ព្រោះ​គាត់ទៅស្រាតឱ្យគេមើល ហើយពួកខ្ញុំ! ឱ្យធ្វើម៉េច បើអត់មានវត្ថុតាងផងហ្នឹង! គាត់បានតែ និយាយហ្នឹង»។  

លោកបន្ថែមថា៖ «តែដល់ពេលប្រគល់វត្ថុតាង អត់ហ៊ាន​ ហើយពួកខ្ញុំម៉េចស្រាវជ្រាវចេញ! អាហ្នឹង គឺឯកសារគតិយុត្តហ្នឹងណា បើសិនជាអត់អ៊ីចឹងខាងខ្ញុំធ្វើអត់បាន បើសិនជា​មាន​ភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់យើងកំពុងតែស្រាវជ្រាវហើយ អ៊ីចឹងណា ឆ្លើយដោយខ្លីប៉ុណ្ណឹង….. បាទជួយប្រាប់ទៅ មិនដែលអាណាគេខ្ចីលុយ! ស្រាតឱ្យគេមើលទេ»។

តាមច្បាប់ស្តីពីសារពើពន្ធ មាត្រា១០១ រាល់សកម្មភាព​សេដ្ឋកិច្ចចាប់ពី១៥ថ្ងៃឡើង​ត្រូវ​ជាប់​កាតព្វកិច្ចបង់ពន្ធជូនរដ្ឋ សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ អគ្គនាយកដ្ឋានពន្ធដារ គិតត្រឹម៧ខែ ឆ្នាំ២០២២ ចំណូលពន្ធ-អាករដែលប្រមូលតាមប្រព័ន្ធគ្រប់គ្រងទិន្នន័យចំណូលអនឡាញមាន ៨​ ៩៥០,៨៩ ប៊ីលានរៀល (ប្រមាណជា ២ ២១០,១០ លានដុល្លារ) ស្មើនឹង ៧៨,៣៩ភាគរយ។

លោក គង់ វិបុល អគ្គនាយកពន្ធដារបានបញ្ជាក់ថាក្រុមហ៊ុនកម្ចីអនឡាញ Loanly, Happy Loan,​​Tiger Loan និង Lion Loan ដែលជនរងគ្រោះបានលើកឡើងខាងលើមិនមាននៅក្នុង​កំណត់ត្រានាយកដ្ឋានពន្ធដារនោះទេ។​

លោក គង់ វិបុល មានប្រសាសន៍ថា៖ «ខ្ញុំ​គ្មាន​កំណត់​ត្រា​ការ​ចុះ​បញ្ជី​ពន្ធ​របស់​ក្រុមហ៊ុន​ខាង​លើ​ទេ។ GDT (នាយកដ្ឋានពន្ធដារ) របស់ខ្ញុំកំពុងស៊ើបអង្កេតរកប្រភពក្រុមហ៊ុន»។

លោកបន្តថា៖​ «ឥឡូវនេះយើងកំពុងតែធ្វើការងារជាមួយនឹងក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម ជាមួយក្រសួងពាក់ព័ន្ធដើម្បី ជំរុញឱ្យអ្នកដែលលក់អនឡាញ អ្នកដែលធ្វើ E-Commerce ហ្នឹង មក​ចុះបញ្ជីហើយ»។

ថ្ងៃទី២៥ ខែសីហា ថ្មីៗ​ នេះ ធនាគារជាតិ បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មាន «ការផ្សព្វផ្សាយ​ និងផ្តល់ឥណទានដោយខុសច្បាប់» ភ្លាមៗ បន្ទាប់ពីមានការបញ្ជាក់ពីលោក គង់ វិបុល ថា ក្រុមហ៊ុនកម្ចីអនឡាញទាំងនោះមិនមានកំណត់ត្រាការចុះបញ្ជីបង់ពន្ធ។

កម្ចីអនឡាញបានធ្វើឱ្យឪពុកម្តាយ បងប្អូនផ្តាច់ទំនាក់ទំនងជាមួយ អ្នកស្រី វណ្ណា ហើយគាត់​កំពុង​តែប្រឈមនឹងបែកបាក់គ្រួសារជាលើកទីពីរ៖ «ហ្នឹងហើយបងធម្មតា តាយើងធ្វើ​អ៊ីចឹង​ទៅ​គេ…មិនថាតាម៉ែឪ បងប្អូន ប្តីយើង សូម្បីតែកូនយើង​បង្កើតក៏មើលងាយ​យើង វាមិនដែល​និយាយរកយើង វាមិនដែលទុកយើងថាម៉ែវាទេរាល់ថ្ងៃ»។

បើទោះបីត្រូវកូនៗ ស្អប់ខ្ពើម តែទឹកចិត្តជាម្តាយ អ្នកស្រី វណ្ណា នៅតែតស៊ូដើម្បីកូន៖ «និយាយ​ទៅ​ខ្ញុំនៅក្នុង​ផ្ទះហ្នឹង​ដូចខ្លួនមួយតាឯងអ៊ីចឹង ខំប្រឹងធ្វើការជួយកន្លែងលក់ដូរប្តីខ្ញុំ​ឱ្យតែផុត​កុងត្រា ហើយ​យក​កន្លែងឱ្យកូនតែប៉ុណ្ណឹងអ៊ីចឹង»៕