អង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាលបាននិយាយថាស្រ្តីជាម្ដាយនៅកម្ពុជាមានចំនួនតិចតួចនៅឡើយដែលបំបៅដោះកូនដោយទឹកដោះ ខណៈចំនួនផលិតផលម្សៅទឹកដោះគោមានការកើនឡើងខ្លាំង។
ស្របពេលជាមួយគ្នានេះដែរ អង្គការទាំងនេះបានឲ្យដឹងថា ហាក់ដូចជាមានម្ចាស់ផលិតផលមួយចំនួនកំពុងបំពានលើច្បាប់ស្ដីពីគោលការណ៍ផ្សព្វផ្សាយផលិតផលទាំងនេះ។ អ្នកម្ដាយមួយចំនួនបានចោទប្រកាន់ថាការប្រើប្រាស់ផលិតផលម្សៅទឹកដោះគោមានគុណភាពទាបធ្វើឲ្យកូនៗរបស់ខ្លួនជួបបញ្ហាសុខភាពជាច្រើន។ ជាមួយគា្ននេះបណ្ដុំអង្គការសង្គមស៊ីវិលទាំងនោះបានបង្កើតជាប្រព័ន្ធឌីជីថលមួយដើម្បីឲ្យមានភាពងាយស្រួលដល់គ្រួសារនានាអាចធ្វើការរាយការណ៍ចំពោះក្រុមហ៊ុនណាដែលផ្សាយអះអាងថាផលិតផលម្សៅទឹកដោះគោរបស់ខ្លួនល្អជាង ឬមានសុខភាពល្អជាងទឹកដោះម្ដាយ។
ការផ្សាយបែបនេះ គឺខុសច្បាប់សម្រាប់ប្រទេសកម្ពុជា។ ប្រធានបច្ចេកទេសផ្នែកអាហារូបត្ថម្ភនៃអង្គការទស្សន:ពិភពលោកអន្តរជាតិកម្ពុជា លោកស្រី ក្រាណា ពូ សែវវី (Grana Pu Selvi) មានប្រសាសន៍ថាការពង្រីកការផ្សព្វផ្សាយផលិតផលម្សៅទឹកដោះគោទាំងនោះហាក់មានទំនាក់ទំនងទៅនឹងការធ្លាក់ចុះអត្រាបំបៅកូនដោយទឹកដោះនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា។
លោកស្រីពន្យល់ថា ការសិក្សាជាច្រើនលើការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មលើផលិតផលម្សៅទឹកដោះគោ ពីឆ្នាំ២០១៥ ដល់ឆ្នាំ២០១៨ បានរកឃើញថាមានការកើនឡើងចំនួនក្រុមហ៊ុនដែលបានបំពានទៅនឹងច្បាប់អំពីរបៀបដែលពួកគេបង្ហាញពីគុណភាពផលិតផលទាំងនោះ។ ចំនួនជាទូទៅដែលផ្សាយពាណិជ្ជកម្មលើផលិតផល បានកើនឡើងពី១១០ ទៅ១៦៥ ផងដែរ។
លោកស្រីមានប្រសាសន៍ថា៖ «ការប្រឹងប្រែងបន្តយុទ្ធនាការផ្សព្វផ្សាយ ដែលរៀបចំដោយក្រុមហ៊ុនឯកជនទាំងនេះ បានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់ដល់ការយល់ឃើញរបស់គ្រួសារជាច្រើនអំពីគុណប្រយោជន៍នៃការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្ដាយ»។
លោកស្រីឲ្យដឹងថា កាលពីឆ្នាំ២០១៤ ប្រជាពលរដ្ឋកម្ពុជាចំនួន២៨ភាគរយ បានយល់ថាការបំបៅដោះកូនល្អប្រសើរជាងការប្រើម្សៅទឹកដោះគោ។ យ៉ាងណា លោកស្រីមិនមានទិដ្ឋន័យក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ននេះទេ ដោយថាតាំងពីពេលនោះមក យុទ្ធនាការរបស់ក្រុមហ៊ុនទាំងនោះបានជោគជ័យក្នុងការបង្ហាញថាផលិតផលម្សៅទឹកដោះគោជានិម្មិតរូបនៃភាពមានបាន និងទាន់សម័យរបស់គ្រួសារមួយចំនួន។
ដើម្បីតាមដានការបំពានការផ្សព្វផ្សាយដោយហេតុណាមួយរបស់ផលិតផលម្សៅទឹកដោះគោ លោកស្រី សែវវី មានប្រសាសន៍ថាគណៈកម្មាធិការប្រតិបត្តិនៃសម្ព័ន្ធអង្គការស៊ីវិល ដើម្បីអាហារូបត្ថម្ភកម្ពុជា ដែលហៅកាត់ថា SUN CSA Cambodia ដែលអង្គការទស្សនៈពិភពលោកជាសមាជិក បានបង្កើតប្រព័ន្ធអនឡាញមួយជួយដល់ប្រជាពលរដ្ឋរាយការណ៍ពីក្រុមហ៊ុនណាផ្សាយអះអាងថាការប្រើប្រាស់ផលិតផលរបស់ពួកគេមានអត្ថប្រយោជន៍ល្អជាងការបំបៅដោះកូនដោយទឹកដោះ។
លោកស្រីបន្តថា៖ «ប្រព័ន្ធនេះនឹងអនុញ្ញាតឲ្យគ្រប់គ្នាដែលបានឃើញការផ្សាយបំពាននេះរាយការណ៍ទៅកាន់អាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ ដូចនេះពួកគេអាចដាក់ទោសទៅតាមច្បាប់ ដើម្បីការពារកុំឲ្យមានការផ្សាយបំពាននេះអាចនាំឲ្យមានគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតរបស់ទារក និងកុមារកម្ពុជា»។
ចំណុចនៃច្បាប់នេះមានដាក់នៅក្នុងអនុក្រឹត្យស្ដីពីការផ្សព្វផ្សាយលក់ផលិតផលសម្រាប់ចិញ្ចឹមទារក និងកុមារ ដែលមានគោលបំណងការពារ និងធានាសុវត្ថិភាពអាហារូបត្ថម្ភគ្រប់គ្រាន់សម្រាប់ទារក និងកូនក្មេង ដោយបានការពារ និងលើកទឹកចិត្តដល់ការបំបៅដោះកូន។ អនុក្រឹត្យក៏មានគោលបំណងធ្វើឲ្យប្រាកដថាម្សៅទឹកដោះគោត្រូវបានប្រាស់ដោយត្រឹមត្រូវ និងនៅពេលដែលចាំបាច់តែប៉ុណ្ណោះ។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់អង្គការទស្សនៈពិភពលោក និងអង្គការ Helen Keller International ប្រចាំកម្ពុជា ដែល អង្គការទាំងពីរជាសមាជិករបស់ SUN CSA Cambodia បាននិយាយថាក្រសួងសុខាភិបាល និងក្រសួងពាណិជ្ជកម្ម បានធ្វើការរួមគ្នាជាមួយអង្គការ ក៏ដូចជាសម្ព័ន្ធសង្គមស៊ីវិល ដើម្បីបង្កើនការតាមដានលើការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មផលិតផលម្សៅទឹកដោះគោ និងការដាក់ស្លាកសញ្ញាលើផលិតលក់កំពុងលក់ទាំងនេះ។ រាជរដ្ឋាភិបាលកាលពីឆ្នាំ២០១៩ បានពិន័យជាប្រាក់លើក្រុមហ៊ុនមួយចំនួន ទាក់ទងនឹងការបំពានលើអនុក្រឹត្យនេះ។
ស្រ្តីជាអ្នកម្ដាយមួយចំនួន បានប្រាប់ខេមបូចាថា ពួកគាត់ចង់ឲ្យរដ្ឋាភិបាលមានវិធានការតឹងរ៉ឹងលើក្រុមហ៊ុនម្សៅទឹកដោះគោបន្ថែមទៀត ដោយថាផលិតផលខ្លះបានធ្វើឲ្យប៉ះពាល់សុខភាពកូនៗរបស់ពួកគាត់។
អ្នកស្រី ឡាយ សុកណា្ណរ័ត្ន វ័យ៣១ឆ្នាំ ប្រាប់ខេមបូចា ថាអ្នកស្រីបានឲ្យកូនស្រីអាយុពីរឆ្នាំបៅម្សៅទឹកដោះគោបានពីរខែកាលពីឆ្នាំមុន ហើយពេលនោះកូនអ្នកស្រីចាប់ផ្ដើមស្លេកស្លាំង និងក្អួត។
អ្នកស្រីឲ្យដឹងថា៖«កូនស្រីរបស់ខ្ញុំតែងតែអស់កម្លាំង ក្អួត ស្លេកស្លាំង និងលូតលាស់យឺត បើធៀបទៅនឹងក្មួយរបស់ខ្ញុំដែលមានអាយុស្រករគ្នា»។ អ្នកស្រីបន្ថែមថា កូនរបស់អ្នកស្រី ដល់ថ្នាក់ត្រូវបញ្ចូលឈាមទៀតផង។ អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «ខ្ញុំពិតជារន្ធត់ និងសោកស្ដាយណាស់ ដែលបានជ្រើសរើសផលិតផលនោះសម្រាប់កូនស្រីខ្ញុំ»។
កូនស្រីអ្នកស្រី សុកណា្ណរ័ត្ន បានជាសះស្បើយក្រោយព្យាបាលនៅពេលនោះ ប៉ុន្តែអ្នកស្រីមិនដែលភ្លេចពីជំងឺកើតលើកូនស្រីនោះទេ។ អ្នកស្រីបានអំពាវនាវឲ្យក្រសួងសុខាភិបាលតាមដានដោយយកចិត្តទុកដាក់នូវការនាំចូលផលិតផលម្សៅទឹកដោះគោទាំងនោះ ដោយថាក្រុមហ៊ុនម្សៅទឹកដោះគោ បានផ្សាយថាជួយឲ្យមានសុខភាពល្អ។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «វាមានការពិបាកណាស់សម្រាប់ស្រ្តីជាម្ដាយវ័យក្មេងដូចជាខ្ញុំដែលត្រូវមើលថែកូន និងជ្រើសរើសផលិតផលសម្រាប់កូន ពីព្រោះយើងជឿលើស្ដង់ដារគុណភាពផលិតផលទាំងនោះ។ ក្រសួងសុខាភិបាល ក៏បានអនុញ្ញាតឲ្យនាំចូលទៀត ដូចនេះយើងជឿជាក់លើពួកគាត់»។
អ្នកស្រីមិនបានដឹងពីការសិក្សាដែលបានបង្ហាញថាមានក្រុមហ៊ុនបំពានគោលការណ៍ផ្សាយពាណិជ្ជកម្មផលិតផលម្សៅទឹកដោះគោនោះទេ តែថាអ្នកស្រីពេញចិត្តនឹងគម្រោង SUN CSA Cambodia និងសង្ឃឹមថាប្រជាពលរដ្ឋអាចចូលរួមតាមដានដោយយកចិត្តទុកដាក់ និងអនុញ្ញាតឲ្យនាំចូលតែផលិតផលមានគុណភាព។
អ្នកម្ដាយម្នាក់ទៀត ឈ្មោះ ចាន់ សុផានី បាននិយាយថាអ្នកស្រី ក៏បានជួបបញ្ហាប្រហាក់ប្រហែលនឹងអ្នកស្រី សុកណា្ណរ័តុ្ន ផងដែរពេលបំបៅកូនដោយម្សៅទឹកដោះគោ។ អ្នកស្រី សុផានី លើកឡើងថាអ្នកស្រី បានឲ្យកូនប្រុសបៅម្សៅទឹកដោះគោកាលពីឆ្នាំមុនរហូតមានបញ្ហាសុខភាពកើតឡើង។ អ្នកស្រីថា កូនចាប់ផ្ដើមស្លេកស្លាំង ហើយចលនា និងការលូតលាស់ហាក់មានភាពយឺតយ៉ាវពេលប្រើម្សៅទឹកដោះគោនោះ។
អ្នកស្រីឲ្យដឹងថា៖ «កូនប្រុស[អាយុប្រាំបួនខែ] របស់ខ្ញុំបានក្ដៅខ្លួន ដូចនេះខ្ញុំបាននាំទៅមន្ទីរពេទ្យកុមារជាតិ»។ អ្នកស្រីបន្ថែមថា គ្រូពេទ្យបានពិនិត្យ និងរកឃើញថាកូនអ្នកស្រីមានបញ្ហាឈាម។
អ្នកស្រី សុផានី ថាខ្លួនបានអានស្លាកសញ្ញានៅលើផលិតផលម្សៅទឹកដោះគោនោះ ហើយគិតថាវាមានគុណភាពល្អ។ ប៉ុន្តែពេលមន្រ្តីរដ្ឋាភិបាលបានយកទៅធ្វើពិសោធន៍ អ្នកស្រីថា បានរកឃើញថាពិតជាមានគុណភាពទាប។ កូនប្រុសរបស់អ្នកស្រី បានចាប់ផ្ដើមមានសុខភាពល្អប្រសើរឡើងវិញ ប៉ុន្តែក្រោយការជាសះស្បើយពីផលប៉ះពាល់របស់ម្សៅទឹកដោះគោនោះ វាជាមេរៀនមួយសម្រាប់អ្នកស្រី។
អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «វាជាការព្រួយបារម្ភរបស់ឪពុកម្ដាយ ក្នុងការជ្រើសរើសម្សៅទឹកដោះគោប្រើប្រាស់ ពីព្រោះយើងជឿលើម៉ាកផលិតផលទាំងនេះ និងអ្វីមានសរសេរលើសំបកកំប៉ុង ពិសេសក្រសួងក៏បានអនុញ្ញាតឲ្យនាំចូលក្នុងប្រទេសទៀត»។
លោក ផាន់ អូន អគ្គនាយក នៃអគ្គនាយកដ្ឋាន ការពារអ្នកប្រើប្រាស់ កិច្ចការប្រកួតប្រជែង និងបង្ក្រាបការក្លែងបន្លំ មានប្រសាសន៍ថាការបំពានការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មរបស់ផលិតផលម្សៅទឹកដោះគោលើអ្វីមានចែងក្នុងអនុក្រឹត្យអាចមានច្រើនទម្រង់ មានទាំងព័ត៌មានលើស្លាកសញ្ញាលើកំប៉ុង និងការផ្សាយពាណិជ្ជកម្មជាដើម។
លោក បន្តថា៖ «វាខុស ហើយស្លាកព័ត៌មានរបស់ពួកគេត្រូវសរសេរជាភាសាខ្មែរ និងត្រូវមានសម្រង់សំដីថា មានតែការបំបៅកូនដោយទឹកដោះម្ដាយទេទើបជាជម្រើសល្អ»។ លោកបន្ថែមថា៖ «បើសិនជាផលិតផលខ្វះសារធាតុចិញ្ចឹម នោះវានឹងប៉ះពាល់សុខភាពក្មេង»។
លោកឲ្យដឹងទៀតថា៖ «យើងនឹងដកហូតផលិតផល ហើយអ្នកលក់ និងក្រុមហ៊ុន[ទាំងនោះ] នឹងប្រឈមមុខច្បាប់»។
លោក អូន មានប្រសាសន៍ថា ក្នុងបរិបទវិបត្តិកូវីដ-១៩ បានធ្វើឲ្យកិច្ចការរបស់អគ្គនាយកដ្ឋានរបស់លោកមានការខ្វះចន្លោះខ្លះក្នុងការតាមដាន និងស៊ើបអង្កេតលើហាងនានានៅក្នុងប្រទេសដែលលក់ផលិតផលម្សៅទឹកដោះគោនេះ។ លោកថា អគ្គនាយកដ្ឋានរបស់លោកកំពុងធ្វើការលើយុទ្ធនាការអប់រំ ដែលអាចនឹងត្រូវចាប់ផ្ដើមនៅខែតុលាខាងមុខ។
ជាមួយគ្នានេះដែរ លោកថា ជាការពិតការបំបៅដោះកូនដោយទឹកដោះ ជាជម្រើសល្អបំផុតសម្រាប់កូន ដើម្បីជំរុញដល់ការលូតលាស់ និងអភិវឌ្ឍន៍។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «បើសិនជា[ម្ដាយ] ចិញ្ចឹមកូនដោយឲ្យបៅម្សៅទឹកដោះគោ សូមពិនិត្យស្លាកសញ្ញាបិទនៅលើកំប៉ុង[ដើម្បីឲ្យច្បាស់ថា] បានទទួលស្គាល់ដោយក្រសួងសុខាភិបាល និងអាជ្ញាធរពាក់ព័ន្ធ»៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Nutrition NGOs launch digital platform to report false advertising of infant milk formulas
