គណបក្សប្រឆាំងចំនួន៣បានបដិសេធក្នុងការជាប់ទាក់ទងជាមួយ លោក សម រង្សី ក្រោមហេតុផលថាបក្សនយោបាយមានសិទ្ធិពេញលេញក្នុងការធ្វើសេចក្ដីសម្រេចចិត្តរបស់ខ្លួន ស្របពេលដែលក្រសួងមហាផ្ទៃព្រមានរំលាយបក្សនយោបាយណាដែលអនុវត្តផ្ទុយពីច្បាប់បានកំណត់។
កាលពីថ្ងៃសុក្រ សប្ដាហ៍មុន ក្រសួងមហាផ្ទៃ បានព្រមានទុកជាមុនចំពោះគណបក្សដែល បានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភា ត្រូវបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់រាល់ទង្វើរដែលបំពានច្បាប់ស្តីពីគណបក្សនយោបាយពាក់ព័ន្ធនឹងការធ្វើសកម្មភាពនានាតាមការបង្គាប់ពីទណ្ឌិត។
មួយថ្ងៃបន្ទាប់ គណបក្សភ្លើងទៀន និងគណបក្សឆន្ទៈខ្មែរ បានបញ្ជាក់ក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនថា បក្សប្រឆាំងទាំងពីរមិនស្ថិតក្រោមការបង្គាប់បញ្ជាដោយផ្ទាល់ ឬប្រយោលពីបុគ្គលណាមួយនោះទេ ហើយគណបក្សអនុវត្តការងាររបស់ខ្លួនស្របតាមច្បាប់ និងប្រកបដោយការទទួលខុសត្រូវ។
ការបដិសេធនេះដែរបានធ្វើឡើងក្រោយលោក សម រង្ស៊ី អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ កាលពីថ្ងៃទី១២ ខែមករា អំពាវនាវឱ្យបក្សកម្លាំងជាតិ និងឆន្ទៈខ្មែរធ្វើការរួបរួមគ្នាដើម្បីទទួលបានជ័យជំនះក្នុងការបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភា ដោយលោក បានសង្កត់ន័យថា «ត្រូវតែចែកតួនាទីគ្នា»។ បន្ទាប់មកក្រសួងមហាផ្ទៃបានចេញលិខិតព្រមានរំលាយបក្សណាអនុវត្តមិនស្របច្បាប់។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងមហាផ្ទៃ លោក ទូច សុខៈ ថ្លែងថា ការព្រមានរបស់ក្រសួងមហាផ្ទៃនេះ ជាការដាស់តឿនដល់ប្រធានគណបក្សប្រឆាំងទាំង៣ កុំឱ្យប្រព្រឹត្តផ្ទុយពីច្បាប់បានកំណត់ ខណៈលោកចាត់ទុកថា ករណីនេះមិនមែនជាការរំលោភលើសិទ្ធិទេ។ លោកបន្តថា វិធានការបន្តទៀត ក្រសួងមហាផ្ទៃនឹងតាមឃ្លាំមើលសកម្មភាពរបស់បក្សនយោបាយទាំងនោះ ហើយប្រសិនបើមានការអនុវត្តតាមលោក សម រង្សីមែននោះ សមត្ថកិច្ចនឹងប្រមូលភស្តុតាង រួចអនុវត្តតាមច្បាប់។
លោកបានបញ្ជាក់ថា៖«ចឹងហើយដើម្បីឱ្យមានការចាប់អារម្មទាញស្មារតីរបស់មេដឹកនាំគណបក្សទាំង៣ កុំឱ្យចូលទៅក្នុងគន្លងនូវផ្លូវខុសដែលច្បាប់បានកំណត់ ក្រសួងមហាផ្ទៃសម្រេចប្រើពាក្យឱ្យបានធ្ងន់បន្តិចគឺប្រើពាក្យព្រមាននេះ»។
ក្រសួងមហាផ្ទៃកាលពីថ្ងៃពុធ សប្ដាហ៍មុន បានលុបឈ្មោះ «គណបក្សបញ្ញាទំនើប» ចេញពីបញ្ជីបង្កើតគណបក្សនយោបាយ តាមការស្នើសុំរបស់តំណាងស្ថាបនិកលោក អ៊ឹម សូនិត។ ស្ថាបនិកបក្សនេះ ថា ពុំមានលទ្ធភាពក្នុងការបំពេញលក្ខខណ្ឌសម្រាប់ចុះបញ្ជីស្របច្បាប់នៅក្រសួងមហាផ្ទៃបានឡើយ។
បេក្ខជនសមាជិកព្រឹទ្ធសភាមកពីបក្សឆន្ទៈខ្មែរ និងជាអតីតអ្នកនាំពាក្យបក្សភ្លើងទៀន លោក គឹមសួរ ភិរិទ្ធ ថ្លែងថា ការព្រមានពីក្រសួងមហាផ្ទៃនេះជារូបភាពមួយនៃការដាក់សម្ពាធខាងនយោបាយលើគណបក្សប្រឆាំង។
លោកលើកឡើងថា៖«ចឹងទេគណបក្សនីមួយៗគេព្រមាននោះគឺ ដើម្បីកុំឱ្យយើងនេះមានបញ្ហាពាក់ព័ន្ធទៅនឹងផ្លូវច្បាប់ គេប្រាប់យើងពីការអនុវត្តច្បាប់ យើងអាចនិយាយថានេះជាសម្ពាធនយោបាយ»។
បន្ថែមពីលើនេះ លោក គឹមសួរ ភិរិទ្ធ ថា បក្សឆន្ទៈខ្មែរស្វាគមន៍ចំពោះគណបក្សនយោបាយផ្សេងទៀតដែលមានបំណងរួបរួមគ្នាក្នុងសម្ព័ន្ធភាព ហើយលោកថា វាជាសិទ្ធិរបស់គណបក្សនយោបាយ មិនជាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការអំពាវនាវរបស់បុគ្គលណាឡើយ។
ទីប្រឹក្សាគណបក្សកម្លាំងជាតិ លោក រ៉ុង ឈុន ថ្លែងថាបក្សកម្លាំងជាតិមិនចាំបាច់ចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍បញ្ជាក់ពីជំហររបស់ខ្លួនឡើយ ព្រោះបក្សប្រឆាំងមួយនេះបានអនុវត្តតាមច្បាប់។
លោកបានចាត់ទុកការអំពាវនាវរបស់លោក សម រង្សី គឺជាការបញ្ចេញនូវទស្សនៈក្នុងនាមជាឥស្សរជននយោបាយ។ ជាមួយគ្នានេះ លោកមានមន្ទិលថា ចុះបើលោក សម រង្សី និយាយពាក់ព័ន្ធនឹងបក្សប្រជាជនកម្ពុជាវិញ តើក្រសួងមហាផ្ទៃនឹងមានវិធានការបែបណា?។
ជុំវិញការអំពាវនាវឱ្យកម្លាំងប្រជាធិបតេយ្យរួបរួមគ្នា លោក រ៉ុង ឈុន ថ្លែងថា បក្សកម្លាំងជាតិទទួលយកយោបល់គ្រប់មជ្ឈដ្ឋានទាំងអស់ដោយទុកជាការអភិវឌ្ឍសង្គមជាតិ។
លោកបន្ថែមថា៖ «គណបក្សកម្លាំងជាតិយើងទទួលយកគ្រប់មតិយោបល់ម្ចាស់ឆ្នោត សង្គមស៊ីវិល អ្នកវិភាគ អ្នកនយោបាយ ដែលយើងមើលឃើញថា វាមានផលចំណេញសម្រាប់ជាតិ ប្រជាពលរដ្ឋយើងត្រូវតែអនុវត្តធ្វើទៅតាមហ្នឹងហើយ»។
ស្របពេលដែលអំពាវនាវឱ្យកម្លាំងប្រជាធិបតេយ្យរួបរួមគ្នាដើម្បីលើកកម្ពស់លទ្ធិប្រជាធិបតេយ្យនៅកម្ពុជា លោក សម រង្សី ក៏បានអះអាងថា ការបោះឆ្នោតជ្រើសរើសសមាជិកព្រឹទ្ធសភាពខាងមុខ ប្រសិនបើភូមិភាគណាមួយមានបក្សកម្លាំងជាតិនិងឆន្ទៈខ្មែរប្រកួតប្រជែងគ្នានោះ បក្សទាំងពីរនឹងរងការបរាជ័យជាក់ជាមិនខាន។
ក្នុងថ្ងៃដដែលបន្ទាប់ពីការអំពាវនាវរបស់មេដឹកនាំនយោបាយប្រឆាំងនៅឯនាយសមុទ្រ ក្រសួងមហាផ្ទៃបានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយដោយព្រមានចំៗទៅកាន់គណបក្សនយោបាយដែលត្រូវបានលោក សម រង្សី លើកឡើងក្នុងសេចក្ដីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួន និងបានចុះឈ្មោះបោះឆ្នោតព្រឹទ្ធសភា ឱ្យបញ្ឈប់ជាបន្ទាន់រាល់សកម្មភាពដែលផ្ទុយពីច្បាប់ដែលអាចរងនូវការផ្អាកសកម្មភាព៥ឆ្នាំ ឬការរំលាយដោយតុលាការ តាមមាត្រា៤៤ថ្មី(ពីរ) នៃច្បាប់ស្ដីពីគណបក្សនយោបាយ។
លោកបណ្ឌិត មាស នី ចាត់ទុកការអំពាវនាវរបស់លោក សម រង្សី ជាការរំខានដល់ការធ្វើនយោបាយរបស់បក្សប្រឆាំងនៅក្នុងប្រទេស និងជាការបើកដៃឱ្យបក្សកាន់អំណាចមានហេតុផលក្នុងការកៀបសង្កត់បក្សប្រឆាំង។
លោកបន្តថា ក្នុងពេលបច្ចុប្បន្ន អ្នកប្រជាធិបតេយ្យគួរមានយុទ្ធសាស្រ្ត ឬជាការផ្ដល់ទំនុកចិត្តលើសម្រេចចិត្តខាងនយោបាយដល់អ្នកនៅក្នុងស្រុកដើម្បីអាចធ្វើនយោបាយដោយឯករាជ្យ ហើយមិនមានការរឹតបន្តឹងច្បាប់ពីបក្សកាន់អំណាច។
លោកថ្លែងថា៖«អ្វីដែលជាការអំពាវនាវរបស់លោកសមរង្សី វាស្មើនឹងមិនឱ្យគណបក្សណាមួយថ្មីអាចធ្វើដំណើរបានដោយរលូននៅក្នុងក្របខណ្ឌរឹតបន្តឹងផ្លូវច្បាប់របស់គណបក្សកាន់អំណាច»។
កាលពីពេលកន្លងទៅគណបក្សប្រឆាំងទាំងពីរបានអះអាងផ្ទុយគ្នាអំពីការរួបរួមសំឡេងអង្គបោះឆ្នោតរបស់បក្សភ្លើងទៀនជាធ្លុងមួយសម្រាប់ការបោះឆ្នោតជ្រើសតាំងសមាជិកព្រឹទ្ធសភា នីតិកាលទី៥ នៅថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤។
ក្នុងនោះ តំណាងបក្សកម្លាំងជាតិ បានលើកឡើងថា បក្សកម្លាំងជាតិ និងបក្សភ្លើងទៀនកំពុងរៀបចំផែនការដើម្បីឱ្យគណបក្សទាំងពីរអាចទទួលបានអសនៈនៅព្រឹទ្ធសភាដូចគ្នា។ ប៉ុន្តែ គណបក្សភ្លើងទៀនថា បក្សភ្លើងទៀនពុំមានការសម្របសម្រួលគ្នាជាមួយបក្សកម្លាំងជាតិដើម្បីរួបរួមអង្គបោះឆ្នោតនោះទេ។
ការបោះឆ្នោតសមាជិកព្រឹទ្ធសភានឹងធ្វើឡើងនៅថ្ងៃទី២៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ ដោយអង្គបោះ ឆ្នោត គឺតំណាងរាស្រ្ត និងក្រុមប្រឹក្សាឃុំ-សង្កាត់ទាំងអស់ក្នុងមុខតំណែង ដោយបោះឆ្នោត ជ្រើសរើសសមាជិកព្រឹទ្ធសភាចំនួន៥៨រូបក្នុងចំណោមសមាជិកសរុប៦២នាក់។ សមាជិកព្រឹទ្ធសភាចំនួន២រូបតែងតាំង ដោយព្រះមហាក្សត្រ និង២រូបទៀតត្រូវបាន រដ្ឋសភា ជ្រើសតាំងតាមមតិភាគច្រើន។ ការបោះឆ្នោតក្រុមប្រឹក្សារាជធានី ខេត្ត ក្រុង ស្រុកខណ្ឌ អាណត្តិទី៤ គ្រោងធ្វើនៅថ្ងៃទី២៦ ខែឧសភា ឆ្នាំ២០២៤៕
