ប្រជាពលរដ្ឋបឹងតាមោក ៧នាក់នៅខណ្ឌព្រែកព្នៅ បានទទួលដីកាកោះហៅបន្ថែមពីសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញកាលពីព្រឹកថ្ងៃចន្ទ បន្ទាប់ពីពួកគាត់ប៉ះទង្គិចជាមួយអាជ្ញាធរខណ្ឌកាលពីថ្ងៃទី១៨ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣។
ភាគីទាំងសងខាងបានប្រឈមមុខដាក់គ្នាក្នុងជម្លោះឈ្លោះមួយនាពេលរសៀលថ្ងៃនោះ ខណៈអាជ្ញាធរព្យាយាមរុះរើតូបលក់បន្លែ ដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់អ្នកភូមិម្នាក់។
ការកោះហៅនេះធ្វើឡើងចំពោះសមាជិកគ្រួសារប្រាំនាក់របស់ម្ចាស់តូបលក់បន្លែគឺអ្នកស្រី គង់ តឿ និងអ្នកជិតខាងពីរនាក់របស់គាត់។
លោក សុក កែវបណ្ឌិត ព្រះរាជអាជ្ញារងអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានចេញដីកាកោះហៅអ្នកភូមិទាំង៧នាក់នេះ ឱ្យចូលខ្លួនទៅបំភ្លឺនៅតុលាការនៅថ្ងៃទី២៣ ២៤ និង២៥ ខែមករា ក្រោមបទចោទ «ហិង្សាដោយចេតនា ធ្វើឲ្យខូចខាតដោយចេតនា និងបទប្រឆាំងនឹងអ្នករាជការសាធារណៈ»។ ដើមបណ្តឹងឈ្មោះ សុខ បាន ត្រូវបានគេស្គាល់ថា ជាមន្ត្រីនៅសាលាខណ្ឌ នេះបើតាមការអះអាងរបស់អ្នកភូមិ។
ម្ចាស់តូបឈ្មោះ គង់ តឿ បានបដិសេធថា អ្នកស្រី និងអ្នកភូមិផ្សេងទៀតមិនបានបង្កអំពើហិង្សា ឬបង្ករបួសស្នាមលើមន្ត្រីខណ្ឌណាម្នាក់ទេ។ ផ្ទុយទៅវិញ គឺអ្នកភូមិ និងអ្នកស្រីទៅវិញទេ ដែលរងរបួសនោះ។
អ្នកស្រី គង់ តឿ បាននិយាយថា៖ «សម្រាប់អាជ្ញាធរគឺអត់មានរបួសអ្វីនោះទេ តែខ្ញុំទើបជាអ្នកខូចខាតព្រោះគេយកសុទ្ធតែអ្នកស្រវឹងមកតែម្ដង អាជ្ញាធរ[ដែលចុះមកនៅថ្ងៃនោះ]សុទ្ធតែពួកអ្នកស្រវឹងទាំងអស់។ ពួកគេចាប់បោចសក់កូនស្រីពៅខ្ញុំ និងវាយកូនស្រីខ្ញុំម្នាក់ទៀត ប៉ុន្តែគេនៅប្ដឹងមកលើខ្ញុំបានទៀត»។
អ្នកស្រីបានបន្តថា អាជ្ញាធរខណ្ឌមិនយុត្តិធម៌ចំពោះសហគមន៍របស់អ្នកស្រីទេ ដោយសារពួកគាត់មានអារម្មណ៍ថា ត្រូវបានគេជិះជាន់ និងរំលោភបំពានក្នុងពេលមានហេតុការណ៍។ អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា៖ «ពួកគេមិនចង់ឲ្យប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទេ ពួកគេចង់ឲ្យយើងធ្វើចំណាកស្រុក»។
ការណ៍ដែលជម្លោះដីធ្លីនៅតែបន្តបូករួមជាមួយនឹងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញរបស់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាននោះ អ្នកស្រី គង់ តឿ បាននិយាយថា ជីវភាពរបស់អ្នកស្រីបានរងផលប៉ះពាល់ «គ្រប់បែបយ៉ាង»។ អ្នកស្រីមិនអាចរកប្រាក់ចំណូល សងប្រាក់ចងការ ហើយសុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់អ្នកស្រីបានរងផលប៉ះពាល់ ដែលជារឿយៗ អ្នកស្រី មានការភ្លេចភ្លាំង និងស្ថិតក្នុងស្ថានភាពច្របូកច្របល់។
អ្នកស្រី យ៉ន គឹមយឿន កូនស្រីរបស់អ្នកស្រី គង់ តឿ ក៏បានបញ្ជាក់ដែរថា ខ្លួនមិនបានប្រព្រឹត្តអំពើហិង្សាលើមន្ត្រីខណ្ឌទេ។ នាងបាននិយាយថា នាងគ្រាន់តែព្យាយាមសង្គ្រោះសមាជិកគ្រួសាររបស់នាងពីការបំពានដោយអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានប៉ុណ្ណោះ។ ប៉ុន្តែនាងក៏ត្រូវបានតុលាការកោះហៅដែរ។
អ្នកស្រី គឹមយឿន បាននិយាយថា៖«ដីកាកោះនេះ គឺមិនយុត្តិធម៌ចំពោះយើងទេព្រោះយើងគ្រាន់តែដំឡើងតូបនៅលើដីរបស់យើង ដើម្បីលក់គ្រឿងទេសខ្លះប៉ុណ្ណោះ។ អាជ្ញាធរបានបោចសក់ប្អូនស្រីខ្ញុំ ហើយហែកសម្លៀកបំពាក់ម្តាយខ្ញុំ។ ប៉ុន្តែឥឡូវ គេប្ដឹងយើង ដោយប្រើក្រមព្រហ្មទណ្ឌ»។
ប្រជាពលរដ្ឋម្នាក់ទៀតគឺអ្នកស្រី អំ ភឿន ដែលបានទទួលរង «បណ្តឹងច្រើនបំផុត»ចំពោះករណីផ្សេងៗ រួមទាំងពាក្យបណ្តឹងថ្មីនេះផងដែរ បាននិយាយថា អ្នកស្រីមានការខកចិត្តចំពោះអាជ្ញាធរខណ្ឌ ដែលជាអាណាព្យាបាលរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ។
អ្នកស្រី អំ ភឿន ដែលប្រឈមនឹងដីកាកោះចំនួនបួន បាននិយាយថា ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី អាជ្ញាធរនៅតែបន្តប្ដឹងប្រជាពលរដ្ឋ នៅពេលដែលប្រជាពលរដ្ឋការពារផ្ទះសម្បែងរបស់ខ្លួន ដោយបានបន្ថែមថា ប្រជាពលរដ្ឋដឹងថា ពួកគាត់មិនមានសិទ្ធិប្រើអំពើហិង្សាលើអាជ្ញាធរនោះទេ។
អ្នកស្រីថា៖ «រាល់ថ្ងៃនេះខ្ញុំតូចចិត្តខ្លាំងណាស់ដែលឪពុកម្ដាយ[អាជ្ញាធរ]ខ្លួនឯងជាអ្នកប្ដឹងពួកខ្ញុំ។ គ្មានប្រទេសក្រៅណាមកប្ដឹងពួកខ្ញុំទេ គឺមានតែសាលាខណ្ឌទេដែលប្ដឹងពួកខ្ញុំ»។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «យើងមិនស្គាល់ឈ្មោះដើមបណ្ដឹងណាមួយទេ ប៉ុន្តែយើងដឹងថា ពួកគេមកពីសាលាខណ្ឌ។ ពួកគេបានប្ដឹងយើងម្តងហើយម្តងទៀត។ សួរថា ខ្ញុំបានធ្វើអ្វីខុស? ខ្ញុំគ្រាន់តែការពារផ្ទះរបស់ខ្ញុំប៉ុណ្ណោះ»។
ទាក់ទិននឹងបញ្ហានេះ អ្នកស្រី អំ ភឿន បានស្នើឲ្យលោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ពិចារណាបែងចែកដី៤ហិកតាឱ្យសហគមន៍អ្នកស្រី និងអនុញ្ញាតឲ្យពួកគាត់អភិវឌ្ឍនៅនឹងកន្លែង។
អ្នកស្រីបាននិយាយថា៖ «សូមឱ្យសម្ដេច ហ៊ុន ម៉ាណែត កាត់ឈ្វៀលដីចំនួន៤ហិកតាសម្រាប់ប្រជាពលរដ្ឋ១១៥គ្រួសារ ដែលមាន៧៦ខ្នងផ្ទះ នៅសហគមន៍សំរោងត្បូងផង»។
បច្ចុប្បន្ន ប្រជាពលរដ្ឋជាង១០នាក់ ត្រូវបានតុលាការចេញដីកាកោះ ខណៈពលរដ្ឋមួយចំនួនទទួលបានដីកាកោះច្រើនជាងមួយ។
កាលពីរសៀលថ្ងៃចន្ទ អ្នកភូមិប្រមាណ ៦០នាក់ បានទៅសាលាខណ្ឌ ដើម្បីស្វះស្វែងជួបជាមួយលោក ធឹម សំអាន អភិបាលខណ្ឌព្រែកព្នៅ បន្ទាប់ពីពួកគាត់មួយចំនួនបានទទួលដីកាកោះ។ ពួកគាត់ចង់សុំឱ្យលោកអភិបាលខណ្ឌបំភ្លឺលើដីកាកោះនោះ ហើយស្នើថា ទៅថ្ងៃមុខ គួរជូនដំណឹងប្រជាពលរដ្ឋជាមុន ព្រោះការធ្វើបែបនេះនឹងទប់ស្កាត់អ្នកភូមិមិនឱ្យតវ៉ា និងក្លាយជាភាគីក្នុងបណ្តឹង។
បើទោះបីរង់ចាំអស់រយៈពេលពីរម៉ោងក៏ដោយ ក៏អ្នកភូមិមិនបានជួបលោកអភិបាលខណ្ឌដែរ។
នៅពេលខេមបូចាទាក់ទងទៅកាលពីថ្ងៃអង្គារ លោក សំអាន មានប្រសាសន៍ថា អាជ្ញាធរខណ្ឌ «តែងតែយកចិត្តទុកដាក់លើជីវភាពរស់នៅរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ»ប៉ុន្តែប្រសិនបើពួកគេធ្វើខុស ពួកគេត្រូវតែគោរពតាមនីតិវិធីច្បាប់។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «សាលាខណ្ឌ[..]បើកទូលំទូលាយឱ្យប្រជាពលរដ្ឋក្នុងការរស់នៅ ប៉ុន្តែបើប្រជាពលរដ្ឋអនុវត្តខុស គឺសាលាខណ្ឌនឹងអនុវត្តតាមនីតិវិធីច្បាប់»។
លោក សំអាន បន្តថា៖ «ដូច្នេះ [សម្រាប់] ប្អូនជាអ្នកសារព័ត៌មាន ខ្ញុំសូមឆ្លើយយ៉ាងខ្លីថា ប្រសិនបើពួកគាត់ [អ្នកភូមិ] មិនមានកំហុសទេ សាលាខណ្ឌនឹងមិនកោះហៅពួកគាត់ឡើយ»។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្តី លោកមិនបានឆ្លើយតបនឹងសំណួរទាក់ទងនឹងការស្នើសុំរបស់ប្រជាពលរដ្ឋទៅកាន់អាជ្ញាធរឱ្យធ្វើការព្រមានជាមុន មុននឹងធ្វើអ្វីមួយឡើយ រួចលោកក៏បានបញ្ចប់ការសន្ទនាភ្លាមៗ។
លោក អំ សំអាត នាយកចាត់ការទូទៅ នៃអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ យល់ឃើញថា អាជ្ញាធរគួររកដំណោះស្រាយដោយសន្តិវិធីជូនប្រជាពលរដ្ឋ មិនមែនប្រើសម្ពាធតាមផ្លូវតុលាការមកលើប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «អាណាព្យាបាលដែលត្រូវមើលថែកូន។ អ្វីដែលអាជ្ញាធរត្រូវធ្វើ គឺរកដំណោះស្រាយដែលពលរដ្ឋគ្រប់គ្នាអាចទទួលយកបាន មិនមែនបង្កបញ្ហាម្តងហើយម្តងទៀតនោះទេ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «មានន័យថា ខណៈដែលបញ្ហាដីធ្លី និងជីវភាពសហគមន៍ [មានបញ្ហា] [អាជ្ញាធរ] បានធ្វើឲ្យអ្នកភូមិរងគ្រោះដោយសារប្រព័ន្ធតុលាការបន្ថែមទៀត។ វាជារឿងដដែលៗតាំងពីដើមមកដែលអង្គការសង្គមស៊ីវិល ស្នើឲ្យបញ្ឈប់ទម្លាប់បែបនេះទៅ»។
ដោយសារករណីនេះបានឡើងដល់តុលាការហើយ លោកបានស្នើឲ្យស្ថាប័នតុលាការពិចារណាលើករណីនេះ និងផ្តល់ការសម្រេចឲ្យបានត្រឹមត្រូវ។
ត្រឡប់មកអ្នកស្រី គង់ តឿ វិញ អ្នកស្រីបាននិយាយថា មូលហេតុដែលពលរដ្ឋជាង១០០គ្រួសារមិនព្រមផ្លាស់ទៅកន្លែងថ្មី គឺដោយសារពួកគាត់ដឹងពីបទពិសោធអតីតអ្នកជិតខាង។ ច្បាស់ណាស់ អ្នកជិតខាងបានផ្លាស់ទៅកន្លែងថ្មី ប៉ុន្តែនៅមិនទាន់មានផ្ទះសមរម្យ នៅឆ្ងាយពីសាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ និងមិនអាចរកប្រាក់ចំណូលបាន។
យោងតាមរបាយការណ៍របស់អង្គការសមាគមធាងត្នោត ប្រជាពលរដ្ឋដែលផ្លាស់ទីលំនៅ ដោយមិនបានតាំងទីលំនៅថ្មីត្រឹមត្រូវ មានបញ្ហាបំណុល ទទួលបានអាហារូបត្ថម្ភទាប ខណៈការសិក្សារបស់កុមារមានការរំខាន និងប្រឈមនឹងពលកម្មកុមារ៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Seven Boeung Tamok Residents Sued For Stopping The Demolition of A Vegetable Stall
