កុមារនិងស្ត្រីមួយចំនួនដែលរស់នៅក្នុងភូមិកោះស្រឡៅ ខេត្តកោះកុង មិនបានទទួលសេវាសុខភាពចាំបាច់ជាមូលដ្ឋាននោះឡើយ ដោយសារតែជីវភាពខ្វះខាត ស្របពេលជំងឺកូវីដ១៩បានរាតត្បាតទូទាំងប្រទេសកម្ពុជា។ ស្ត្រីមានផ្ទៃពោះមួយចំនួនខកខានមិនបានឱ្យពេទ្យពិនិត្យផ្ទៃពោះ ខណៈដែលកុមារខ្លះមិនបានទទួលវ៉ាក់សាំងការពារជំងឺតាមការកំណត់។
នៅលើផ្ទះបណ្ដែតទឹកមួយស្ថិតនៅប្រជុំកោះស្រឡៅ នៅក្នុងភូមិកោះស្រឡៅ ឃុំកោះកាពិ ខេត្តកោះកុង ស្ត្រីម្នាក់សម្បុរស្រអែម សក់រួញ មុខមាត់ស្លេកស្លាំង ស្បែកក្រៀម បបូរមាត់ខ្មៅបន្តិច កំពុងលួងកូនតូចរបស់គាត់ឱ្យបាត់យំ។ ស្ត្រីវ័យវ័យ២៧ឆ្នាំម្នាក់នោះ ឈ្មោះ ជុំ សុខ។ អ្នកស្រី ជុំ សុខ មានកូនពីរនាក់នៅក្នុងបន្ទុកនិងពរពោះកូនម្នាក់នៅក្នុងផ្ទៃចូលដល់ខែទី៨។ អ្នកស្រីសម្ដែងក្ដីបារម្ភជាខ្លាំងចំពោះស្ថានភាពកូននៅក្នុងផ្ទៃព្រោះតែខ្លួនខកខានមិនបានទៅពិនិត្យសុខភាព។
អ្នកស្រី ជុំ សុខ និយាយថា៖ «កាលកូន២នាក់មុន ប្ដីខ្ញុំរកលុយបានរកត្រីបានទើបឡើងទៅដងទង់ (ក្រុងខេមរភូមិន្ទទីរួមខេត្ត) ពិនិត្យពោះរាល់ខែ។ ដល់កំណើតកូនទី៣នេះរកលុយមិនបានខ្ញុំបានទៅពិនិត្យពោះតែម្ដងគត់កាលកូនអាយុ២ខែ»។ អ្នកស្រីបន្ថែមថា៖ «បើគេមានលុយកូនអាយុ៨ខែនេះគេដឹងថាប្រុសឬស្រីបាត់ទៅហើយ តែខ្ញុំពេលនេះមិនដឹងទេ ថាវាប្រុសឬស្រី ហើយកូនមានសុខភាពយ៉ាងម៉េចនោះទេ»។
អ្នកជិតខាងនិងជាបងជីដូនមួយរបស់ ជុំ សុខ គឺ ស្ត្រីម្នាក់ទៀតឈ្មោះ ជុំ ប៉ូយ អាយុ៣៣ឆ្នាំ។ ជុំ ប៉ូយ កំពុងបំបៅដោះកូនបណ្ដើរនិងផ្ដល់បទសម្ភាសន៍បណ្ដើរ។ អ្នកស្រី ជុំ ប៉ូយ ឱ្យដឹងថា កូនប្រុសរបស់គាត់មានអាយុ៨ខែ។ អ្នកស្រីបន្តថា កូនតូចនេះធ្វើទុក្ខរំអុកខ្លាំងដោយសារមិនសូវស្រួលខ្លួននិងបៅមិនគ្រប់។
អ្នកស្រី ជុំ ប៉ូយ ឱ្យដឹងថា៖ «ប៉ុន្មានថ្ងៃនេះធ្លាក់ខ្យល់ កូនខ្ញុំវារាងហៀរសំបោរ មិនស្រួលខ្លួនចេះតែធ្វើទុក្ខរងាំរង៉ូវ ម្យ៉ាងខ្ញុំគិតថា វាហេវផងមើលទៅព្រោះខ្ញុំមិនសូវចេញទឹកដោះ។ បងអើយ!ខ្ញុំរកទឹកដោះឯណាឱ្យវាបៅគ្រប់ បើខ្ញុំខ្លួនឯងមិនសូវមានអីហូបផង»។
អ្នកស្រីបន្តថា បុត្រាតែមួយគត់របស់គាត់នេះមិនទាន់បានទទួលវ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺគ្រោះថ្នាក់គ្រប់ចំនួនជាចាំបាច់ ដែលត្រូវផ្ដល់ដោយមណ្ឌលសុខភាពនៅឡើយទេ។
អ្នកស្រី ជុំ ប៉ូយ និយាយទៀតថា៖ «អាអូនរបស់ខ្ញុំនេះ វាទើបបានវ៉ាក់សាំងបង្ការ២ដងប៉ុណ្ណោះ ពេទ្យណាត់ឱ្យទៅចាក់វ៉ាក់សាំងលើកទី៣នៅពេលវាមានអាយុ៦ខែ ប៉ុន្តែខ្ញុំរកលុយឡើងទៅពេទ្យមិនបានទើបវាមិនទាន់ទទួលបានវ៉ាក់សាំង។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថាក្រែងមានពេទ្យចុះមកចាក់ដល់ក្នុងភូមិតែចាំបាត់ចាំបាត់ មិនឃើញសោះ»។
អ្នកភូមិកោះស្រឡៅដែលចង់ទៅរកសេវាសុខភាពនៅទីរួមខេត្ត ត្រូវត្រៀមប្រាក់យ៉ាងតិចណាស់១០ម៉ឺនរៀល សម្រាប់សោហ៊ុយចាយវាយក្នុងមួយលើកៗ ដោយចំនួននេះមិនទាន់គិតចំណាយថ្លៃព្យាបាលនោះឡើយ។ អ្នកកោះនេះចង់ឡើងគោក ក្នុងម្នាក់ត្រូវចាយប្រាក់៥ពាន់រៀលដើម្បីជិះទូកដឹកឥវ៉ាន់និងត្រូវរង់ចាំយូរទម្រាំទូកចេញ។ ប៉ុន្តែបើសិនជាជូលទូកលឿនវិញ អ្នកភូមិត្រូវចំណាយប្រាក់យ៉ាងតិច១៥ម៉ឺនរៀលក្នុងដំណើរទៅនិងមក។
ជុំវិញការផ្ដល់សេវាសុខភាពពីសំណាក់ក្រុមគ្រូពេទ្យជូនពលរដ្ឋរស់នៅតាមកោះនេះ ស្ត្រីរស់នៅទីតាំងផ្សេងៗគ្នាក្នុងភូមិកោះស្រឡៅចំនួនជាង១០នាក់ដែលបានផ្ដល់បទសម្ភាសន៍ឱ្យអ្នកសារព័ត៌មាន សុទ្ធតែលើកឡើងដូចៗគ្នាថា ចាប់តាំងពីផ្ទុះជំងឺកូវីដ១៩មក ក្រុមគ្រូពេទ្យមិនបានផ្ដល់ថ្នាំបង្ការជំងឺគ្រោះថ្នាក់ដល់កុមារនិងពិនិត្យសុខភាពជូនស្ត្រីអ្នកមានផ្ទៃពោះដូចកាលពីមុនផ្ទុះជំងឺកូវីដ១៩ នោះឡើយ។
ស្ត្រីវ័យ៣៧ឆ្នាំ ឈ្មោះ ម៉ូត សុជា ទើបសម្រាលកូនបានជាង២ខែ។ អ្នកស្រីរៀបរាប់ថា កាលពីកូននៅក្នុងផ្ទៃអ្នកស្រី ត្រូវជិះទូកទៅមកចម្ងាយសរុប៧០គីឡូម៉ែត្រ ដើម្បីទៅទទួលសេវាពិនិត្យផ្ទៃពោះជារៀងរាល់ខែនៅក្រុងខេមរភូមិន្ទ ព្រោះតែនៅសហគមន៍ផ្ទាល់មិនមានគ្រូពេទ្យជំនាញ។
អ្នកស្រី ម៉ូត សុជា ប្រាប់ថា៖ «កាលខ្ញុំមានទម្ងន់ ប៉ាវាជូនទៅពិនិត្យនៅដងទង់ និយាយរួមជិះតិចៗ២ម៉ោងទៅ២ម៉ោងមក តែចំពោះបងប្អូនយើងគ្នាអត់ៗ(ក្រីក្រ) គ្នាមិនបានឡើងទៅពិនិត្យពោះទេ។ ពេលមុនកូវីដ ពេទ្យគាត់មកបន្តក់ថ្នាំឱ្យក្មេងនិងពិនិត្យផ្ទៃពោះ(អត់មានអេកូ)ឱ្យបងប្អូនយើងរាល់ខែដែរ តែពេលមួយឆ្នាំនេះប្រហែលគាត់រវល់រឿងកូវីដក៏មិនដឹងបានជាលែងឃើញមកទៀត»។
ភូមិកោះស្រឡៅស្ថិតនៅប្រជុំកោះកាពិ ក្នុងឃុំកោះកាពិ គ្របដណ្ដប់ដោយទឹកសមុទ្រ អមដោយព្រៃកោងកាងរាប់ម៉ឺនហិចតា។របាយការណ៍ពីរដ្ឋបាលឃុំកោះកាពិឱ្យដឹងថា កោះស្រឡៅមានពលរដ្ឋរស់នៅប្រមាណជាង២រយគ្រួសារ គិតជាមនុស្សប្រមាណជាង១ពាន់នាក់ ភាគច្រើនលើសលប់ជាអ្នកប្រកបរបរនេសាទជាលក្ខណៈគ្រួសារ។ ភូមិកោះស្រឡៅ មិនមានប៉ុស្តិ៍សុខភាពឬពេទ្យឯកជនឡើយ ប៉ុន្តែមានផ្ទះអ្នកស្ម័គ្រចិត្តព្យាបាលជំងឺគ្រុនចាញ់មួយកន្លែងដែលផ្ដល់ថ្នាំព្យាបាលគ្រុនចាញ់ និងលក់ថ្នាំសង្កូវព្យាបាលជំងឺក្រៅតិចតួចដូចជាផ្ដាសាយឬគ្រុនក្ដៅជាដើម។
មេឃុំកោះកាពិ លោក ឃុន វណ្ណា មានប្រសាសន៍ថា មួយឆ្នាំកន្លងទៅនេះក្រុមគ្រូពេទ្យនៅប៉ុស្តិ៍សុខភាពកោះកាពិ និងក្រុមគ្រួពេទ្យខេត្តបានផ្តោតខ្លាំងជាពិសេសទៅលើវិធានការប្រឆាំងជំងឺកូវីដ១៩ ទើបបណ្ដាលឱ្យខ្វះចន្លោះខ្លះក្នុងការផ្ដល់សេវាសុខភាពមូលដ្ឋានជូនស្ត្រីនិងកុមារ។ ប៉ុន្តែលោករំពឹងថា ពលរដ្ឋរស់នៅឃុំកោះកាពិទាំងមូល រាប់ទាំងភូមិកោះស្រឡៅផង នឹងបានទទួលសេវាសុខាភិបាលប្រសើរជាងនេះនៅពេលដ៏ខ្លីខាងមុខ។
លោក ឃុន វណ្ណាថ្លែងថា៖ «ការផ្ដល់សេវាសុខាភាពហ្នឹងយើងទទួលស្គាល់ថា មិនទាន់គ្រប់គ្រាន់តាមតម្រូវការប្រជាពលរដ្ឋនោះទេ តែថ្នាក់ខេត្តបានសម្រេចផ្ដល់នូវមណ្ឌលសុខភាពឱ្យឃុំយើងហើយ ។រដ្ឋបាលមូលដ្ឋានឃុំ បានទទួចស្នើទៅថ្នាក់ខេត្តដើម្បីបានពេទ្យបានសម្ភារៈគ្រប់គ្រាន់នៅឆ្នាំ២០២២ខាងមុខ។ ខ្ញុំសង្ឃឹមថានឹងកាត់បន្ថយការលំបាកជូនពលរដ្ឋយើងបានច្រើនជាងនេះ»។
ប្រធានមន្ទីរសុខាភិបាល ខេត្តកោះកុង លោកវេជ្ជបណ្ឌិត ទៅ ម៉ឹង មានប្រសាសន៍ថា ការណ៍ដែលស្ត្រីនិងកុមារ មួយចំនួនរស់នៅតាមបណ្ដាកោះនានាក្នុងខេត្តកោះកុងមិនទាន់ទទួលបានសេវាសុខាភិបាលកម្រិតមូលដ្ឋាន (ពិនិត្យផ្ទៃពោះឬថ្នាំបង្ការ១១មុខ) នៅនឹងកន្លែង បណ្ដាលមកពីក្រុមគ្រូពេទ្យ ជាប់ដៃខ្លាំងក្នុងការរាតត្បាតខ្លាំងនៃជំងឺកូវីដ១៩។
វេជ្ជបណ្ឌិត ទៅ ម៉ឹងឱ្យដឹងថា៖ «ក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានខែមកនេះ តាមបណ្ដាកោះយើងផ្ទុះខ្លាំងពិសេសកូវីដDeltaតែម្ដង ជាហេតុធ្វើឱ្យពេទ្យយើងទាំងអស់សម្រុកចាត់ វិធានការចំពោះបញ្ហាកូវីដជាបន្ទាន់និងខ្លាំងក្លា។ករណីខកខានទទួលសេវាសុខភាពមូលដ្ឋាននេះយើងចាត់ទុកជាករណីប្រធានសក្តិ ប៉ុន្តែយើងខ្ញុំសន្យាថានឹងខិតខំបំពេញបន្ថែមនៅចំណុចខ្វះខាតនេះនៅពេលឆាប់ៗខាងមុខ»។
បើតាមលោក ទៅ ម៉ឹង អាជ្ញាធរខេត្តបានសម្រេចសង់មណ្ឌលសុខភាពបានចំនួន២៦ឃុំ ក្នុងចំណោម២៩ឃុំទូទាំងខេត្តកោះកុង។ប៉ុន្តែមណ្ឌលសុខភាពមួយចំនួននៅមិនទាន់គ្រប់លក្ខណៈសម្បត្តិនៅឡើយទេ។
វេជ្ជបណ្ឌិត ទៅ ម៉ឹង បន្ថែមថា៖ «យើងខិតខំកៀរគរជំនួយពីគ្រប់មជ្ឈដ្ឋានដើម្បីបង្ខិតសេវាសុខភាពឱ្យជិតពលរដ្ឋតាមមូលដ្ឋាន តែយើងនៅតែខ្វះ ពិសេសធនធានគ្រូពេទ្យតែម្ដង។ជាគោលការណ៍មណ្ឌលសុខភាពមួយត្រូវមានពេទ្យយ៉ាងតិច៨នាក់ តែសព្វថ្ងៃមណ្ឌលយើងខ្លះមានពេទ្យត្រឹមតែ៣ទៅ៥នាក់ប៉ុណ្ណោះ»។
នាយកប្រតិបត្តិអង្គការតម្លាភាពកម្ពុជា លោក ប៉ិច ពិសី ចាត់ទុកករណីដែលស្ត្រី និងកុមារ ខកខានទទួលបានសេវាសុខាភាពជាមូលដ្ឋាននេះ ជាករណីមិនអាចមើលរំលងបាន។ លោកថា អាជ្ញាធរមិនអាចយកហេតុផលកូវីដ១៩ មកជាលេសហើយទុកពលរដ្ឋក្រក្រីចោល ដោយមិនរវល់នោះទេ។
លោក ប៉ិច ពិសី មានប្រសាសន៍ថា៖ «រដ្ឋាភិបាល ចាំបាច់ត្រូវផ្ដល់សេវាសុខភាពជាមូលដ្ឋានជូនស្ត្រីនិងកុមារឱ្យបានគ្រប់ៗគ្នានៅគ្រប់ទីកន្លែងក្នុងប្រទេសកម្ពុជាទោះជាតំបន់ដាច់ស្រយាលបែបណាក៏ដោយ ដើម្បីឱ្យពលរដ្ឋទាំងនោះមានឱកាសក្លាយជាធនធានដ៏មានតម្លៃសម្រាប់សង្គមទៅថ្ងៃមុខ»។ លោកបន្ថែមថា៖ «បើអ្នកក្រីក្រមិនទទួលបានសេវាសាធារណៈជាមូលដ្ឋានទេនោះ បានន័យថារដ្ឋាភិបាលបរាជ័យរួចហើយក្នុងការអនុវត្តគោលនយោបាយរបស់ខ្លួន»។
ក្រសួងសុខាភិបាលកម្ពុជាប្រកាសជំរុញឱ្យស្ត្រីមានផ្ទៃពោះទៅពិនិត្យសុខភាពឱ្យបានយ៉ាងតិចណាស់៤ដងមុនពេលសម្រាលកូន។ ចំណែឯទារកនិងកុមារអាយុក្រោម៥ឆ្នាំចាំបាច់ត្រូវទទួលថ្នាំបង្ការជំងឺគ្រោះថ្នាក់ចំនួន១១មុខ ដើម្បីឱ្យពួកគេមានការលូតលាស់និងសុខភាពល្អ។
អង្គការយូនីសេហ្វ ប្រចាំប្រទេសកម្ពុជាបង្ហាញថា ការផ្ដល់សេវាសុខភាពជូនស្ត្រីមានផ្ទៃពោះនិងកុមារដែលទើបកើតរហូតដល់អាយុ៥ឆ្នាំ មានឥទ្ធិពលយ៉ាងធំធេងលើលទ្ធភាពរបស់កុមារក្នុងការរស់រាន លូតលាស់ រៀនសូត្រ និងចាកចេញផុតពីភាពពក្រីក្រ ព្រមទាំងជំរុញឲ្យមានការអភិវឌ្ឍធនធានមនុស្ស និងការអភិវឌ្ឍសេដ្ឋកិច្ចសម្រាប់ប្រទេសទាំងមូល។
ទោះជាយ៉ាងណាស្ត្រី និងកុមាររស់នៅក្នុងស្ថានភាពក្រីក្រ នាភូមិកោះស្រឡៅ កំពុងសុញគំនិតគិតមិនឃើញពីវិធីដែលអាចនាំឱ្យពួកគេទទួលបាននូវសេវាសុខភាពជាមូលដ្ឋាននៅឡើយ។ ស្ត្រីរស់នៅភូមិកោះស្រឡៅ ឃុំកោះកាពិ អ្នកស្រី ជុំ សុខ និយាយទាំងអួលដើមកថា៖ «ខ្ញុំដឹងខ្ញុំយល់ថា បើបានឱ្យពេទ្យពិនិត្យពិតជាល្អ។ខ្ញុំចេះតែដេកគិតគ្នាជាមួយប្ដី យើងខំរកត្រីខំប្រឹងរកលុយក្រែងបានទៅពិនិត្យពោះម្ដងទៀតមុនកើតនិងត្រៀមលុយបង់ថ្លៃពេទ្យកើតកូន»៕
