លោកគ្រូ អ្នកគ្រូ និងសមាជិកនៃសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ នៅតែបន្តស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលថ្មីជួយដំឡើងប្រាក់ខែដល់គ្រូបង្រៀនក្នុងចន្លោះពី៣-៤លានរៀល ក្នុងពិធីទិវាគ្រូបង្រៀនពិភពលោក នៅថ្ងៃទី៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣។
នៅព្រឹកថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ទី៥ ខែតុលា សមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ បានប្រារព្ធពិធីទិវាគ្រូបង្រៀនពិភពលោក នៅបរិវេណទីលានប្រជាធិបតេយ្យ ដោយមានការចូលរួមពីសំណាក់ អតីតគ្រូបង្រៀន គ្រូបង្រៀន អាណាព្យាបាលសិស្ស សិស្សានុសិស្ស ជាង១០០នាក់។ ជាមួយគ្នានោះ ជិតចុងបញ្ចប់នៃកម្មវិធី តំណាងរាជរដ្ឋាភិបាល រដ្ឋសភា និងក្រសួងអប់រំ បានអញ្ជើញមកទទួលញ្ញតិពីសមាគមដល់បរិវេណប្រារព្ធ ព្រោះតែពួកគាត់មិនត្រូវបានអនុញ្ញាតឱ្យធ្វើការដង្ហែក្បួនទៅដាក់ដោយផ្ទាល់តាមស្ថាប័ន។
លោក ជីវ ប៊ុនធេង ជាគ្រូបង្រៀនថ្នាក់បឋមសិក្សានៅខណ្ឌជ្រោយចង្វារ បានឱ្យដឹងថា បញ្ហាប្រឈមបីដែលធ្វើឱ្យវិស័យអប់រំនៅមានកំសោយនោះគឺការកង្វះគ្រូបង្រៀននៅតាមបណ្ដាសាលារៀនដែលនៅតំបន់ជាយនៃរាជធានីខេត្ត ខណៈពេលដែលបច្ចុប្បន្នគ្រូបង្រៀនម្នាក់ត្រូវគ្រប់គ្រងសិស្សចន្លោះពី៧០ ទៅ៨០នាក់ និងមួយវិញទៀត គ្រូបង្រៀនជួបប្រទះនឹងកង្វះថវិកាដែលធ្វើឱ្យពួកគាត់សម្រេចចិត្តរករបរបន្ថែមដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិត ដែលជាហេតុធ្វើឱ្យពួកគាត់មិនបានផ្តោតលើការពង្រឹងសមត្ថភាពបន្ថែម ឬសិក្សាស្រាវជ្រាវគន្លឹះថ្មីៗសម្រាប់បង្រៀនដល់សិស្សានុសិស្ស។
លោក ប៊ុនធេង បានឱ្យដឹងថា៖ «ទី១គិតគូរអំពីគុណភាពនៃការអប់រំ ដូចដែលខ្ញុំបញ្ជាក់ពីដើមហ្នឹង គឺត្រូវមានគ្រូគ្រប់គ្រាន់ ដាក់តាមស្ដង់ដារក្នុងមួយថ្នាក់ចន្លោះ៤០នាក់ចុះក្រោមអ៊ីចឹងទៅ ដើម្បីឱ្យលោកគ្រូ អ្នកគ្រូ គាត់មើលការខុសត្រូវបានល្អ»។ លោកបន្តថា៖ «ទី២ ក្រសួងត្រូវគិតគូរពីបញ្ហាប្រាក់បៀវត្សដល់លោកគ្រូអ្នកគ្រូឱ្យបានសមរម្យជាងនេះ។ ទី៣ អាចកែទម្រង់នូវកម្មវិធីសិក្សាថ្នាក់បឋម ជាពិសេសថ្នាក់ទី១ ទី២ហ្នឹង! ត្រូវកែឡើងវិញពីព្រោះមើលទៅវាដូចអត់ស៊ីនឹងកម្រិតនៃការយល់ដឹង និងខួរក្បាលរបស់សិស្ស វារាងជ្រៅ»។
លោកបន្ថែមថា ចំណែកប្រាក់បៀវត្សប្រចាំខែសម្រាប់គ្រូបង្រៀនថ្នាក់បឋមសិក្សា គឺលោកទទួលបានខ្ទង់១,៥លានរៀល ដែលលោកថាវាមិនអាចធ្វើឱ្យគាត់ផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពបានគ្រប់គ្រាន់នោះទេ គឺបានត្រឹមតែមួយរស់ប៉ុណ្ណោះ។
លោកស្រី អ៊ុក ឆាយ៉ាវី ជាប្រធានសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ បានមានប្រសាសន៍ថា កត្តាប្រាក់បៀវត្សទាបនៅតែជាបញ្ហាសម្រាប់គ្រូបង្រៀន ដូច្នេះលោកស្រីនៅតែបន្តស្នើឱ្យរដ្ឋាភិបាលថ្មីជួយគិតគូរនិងដំឡើងប្រាក់ខែដល់គ្រូបង្រៀនក្នុងចន្លោះពី៣-៤លានរៀល។
លោកស្រីថ្លែងថា៖ «ការទាមទារប្រាក់ខែឱ្យឡើងនេះគឺដើម្បីឱ្យពួកគាត់[គ្រូបង្រៀន]រស់នៅសមស្រប ឈប់ឱ្យយកពេលវេលាទៅបង្រៀនក្រៅ បង្រៀនគួរ លក់នំ និយាយរួមទៅគឺលោកគ្រូអ្នកគ្រូយើងអត់ចង់ធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ការអប់រំនោះទេ ប៉ុន្តែដោយសារកត្តាជីវភាព អ៊ីចឹង ពួកគាត់ត្រូវបង្ខំចិត្ត»។
លោកស្រីលើកឡើងថា គោលបំណងសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យប្រារព្ធទិវាគ្រូបង្រៀននៅថ្ងៃនេះគឺចង់នាំសារដល់រដ្ឋាភិបាល និងក្រសួងអប់រំឱ្យយកចិត្តទុកដាក់ដល់គ្រូបង្រៀន។ ជីវិតគ្រូបង្រៀន គឺគាត់លះបង់ខ្ពស់ណាស់ ទាំងពេលវេលា ទាំងចំណេះដឹងផ្ទេរដល់សិស្សានុសិស្សគ្រប់ជំនាន់ ប៉ុន្តែប្រាក់បៀវត្សរបស់ពួកគាត់ ហាក់បីដូចជានៅទាបនៅឡើយ។
លោកស្រីបញ្ជាក់ថា៖ «ហេតុអ្វីសមាគមដាក់ស្នើ១/៤នៃប្រាក់ខែសភា? សួរថាសភាធ្វើការអ្វីខ្លះ បើលះបង់គឺមិនដូចគ្រូបង្រៀននោះទេ ប៉ុន្តែគ្រូបង្រៀនលះបង់ខ្លាំង ដូច្នេះគ្រូបង្រៀនត្រូវការប្រាក់បៀវត្សរស់នៅសមរម្យដើម្បីឱ្យពួកគាត់មានទឹកចិត្តក្នុងការផ្ដល់ចំណេះដឹងដល់សិស្សានុសិស្ស ជាពិសេសយុវជនជំនាន់ក្រោយ ដើម្បីឱ្យគាត់ទទួលបានការអប់រំដ៏មានប្រសិទ្ធភាព»។
លោកស្រីបានបន្តថា ទាក់ទងទៅនឹងសិទ្ធិសេរីភាពរបស់គ្រូបង្រៀនដែលជាសមាជិកក្នុងសមាគម លោកស្រី ឆាយ៉ាវី ឱ្យដឹងដែរថា ពួកគាត់ត្រូវបានរងការគាបសង្កត់ និងគំរាមកំហែងក្រោមរូបភាពដូចជាការកាត់ប្រាក់បៀវត្សនៅពេលពួកគាត់សុំច្បាប់ទៅពិនិត្យសុខភាព មានការតាមឃ្លាំមើល និងសាកសួរ ដែលចំណុចនេះ លោកស្រីថាវាមានភាពខុសគ្នាទៅលើគ្រូបង្រៀនដែលចូលរួមជាមួយគណបក្សកាន់អំណាច។
លោកស្រីបានថ្លែងថា៖ «ចំពោះខ្ញុំ ខ្ញុំចង់ឃើញវិស័យអប់រំហ្នឹង មិនស្ថិតនៅក្រោមគណបក្សកាន់អំណាចនោះទេ គឺឱ្យឯករាជ្យអត់កាន់ជើងអ្នកណាឡើយ»។
លោកស្រី ឆាយ៉ាវី បន្ថែមថា វានឹងជះឥទ្ធិពលក៏ដូចជាប៉ះពាល់ខ្លាំងនៅពេលគ្រូបង្រៀនមិនមានពេលវេលាគ្រប់គ្រាន់ក្នុងការស្រាវជ្រាវរកគន្លឹះថ្មីខណៈដែលបច្ចុប្បន្ន៥០ភាគរយនៃគ្រូបង្រៀនសាលារដ្ឋបានធ្វើការបង្រៀនបន្ថែមនៅសាលាឯកជន ដែលបានលេចចេញជាស្ដង់ដាពីរវាងសិស្សសាលាឯកជន និងសាលារដ្ឋ ដែលនឹងធ្វើឱ្យសិស្សដែលមិនមានលទ្ធភាពបង់សាលា ឬបង់ថ្លៃរៀនបំប៉នក្រៅប្រឈមនឹងការបោះបង់ការសិក្សា និងចំណាកស្រុកវ័យក្មេង។
ថ្លែងក្នុងពិធីនេះ លោក អាត់ ធន់ ប្រធានសហភាពការងារកម្ពុជា (CLC) អំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលពិចារណា ក្នុងការកែឡើងវិញនៃច្បាប់ស្ដីពីសហជីពដើម្បីអាចឱ្យគ្រូបង្រៀន ឬមន្ត្រីរាជការមានសិទ្ធិក្នុងការចងក្រងសហជីព។ ការលើកឡើងរបស់លោក អាត់ ធន់ គឺបន្ទាប់ពីសមាគមបានលើកឡើងពីបញ្ហាប្រឈមរបស់គ្រូបង្រៀនមួយចំនួនដែលត្រូវបានរងការរើសអើង និងមួយរយៈពេលក្រោយមកនេះគ្រូបង្រៀនខ្លះត្រូវបានដកចេញពីក្របខណ្ឌជាដើម។
លោកបានថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំគិតថារឿងនេះដូចជាមិនសមស្របនោះទេ តាមពិតលោកគ្រូអ្នកគ្រូគាត់គឺជាអ្នកដែលធ្វើការដើម្បីទទួលប្រាក់ឈ្នួល គាត់ជាបុគ្គលិក ជាកម្មកររដ្ឋ ហើយគាត់ក៏មានសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការជជែកពិភាក្សាដែរ មិនគួរត្រូវបានរើសអើងនោះទេ»។ លោកបន្តថា៖ «ដូច្នេះយើងស្នើឱ្យ[រដ្ឋាភិបាល]ពិចារណាឡើងវិញចំពោះលោកគ្រូ អ្នកគ្រូ ទាំងអស់ដែលធ្វើការ គួរផ្ដល់សេរីភាពឱ្យគាត់មានសិទ្ធិបង្កើតសហជីព ចូលរួមសកម្មភាពចរចាដូចកម្មករនិយោជិតដែរ។ បើពុំដូច្នោះទេគឺនឹងមានបញ្ហាទៅដល់សេដ្ឋកិច្ច បញ្ហាការងារ និងពាក់ព័ន្ធទៅនឹងជីវភាពគាត់អីហ្នឹងគឺគាត់មិនដឹងថាដោះស្រាយយ៉ាងម៉េចនោះទេ»។
ថ្លែងក្នុងទិវាគ្រូបង្រៀនលើកទី២៦ នៅព្រឹកថ្ងៃទី៥ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣ ដែលរៀបចំដោយរដ្ឋាភិបាល លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រី ហ៊ុន ម៉ាណែត ជំរុញឱ្យក្រសួងអប់រំពង្រឹងវិស័យអប់រំរបស់រដ្ឋដោយផ្តើមចេញពីមត្តេយ្យសិក្សាទៅដល់មធ្យមសិក្សា និងធនធានមនុស្សដែលមានស្រាប់ ពិសេសផ្តោតលើការពង្រីកស្ថាប័ន។
លោកនាយករដ្ឋមន្ត្រីថ្លែថា៖ «ខ្ញុំពង្រឹងសាលារដ្ឋទេ សាលាឯកជនខ្ញុំលើកទឹកចិត្តក្នុងការចូលរួម ប៉ុន្តែសាលារដ្ឋជាមូលដ្ឋាន ព្រោះប្រជាពលរដ្ឋយើងលើសលប់គឺកូនរៀននៅសាលារដ្ឋ ហើយចង់បាននិស្សិតល្អពង្រឹងពីមត្តេយ្យដល់ថ្នាក់ទី១២ទៅ»។
លោក ម៉ាណែត បញ្ជាក់ថា៖ «ដំណាក់កាលអាណត្តិនេះគឺដំណាក់កាលពង្រឹងជាជាងពង្រីក ពង្រឹងអ្វីដែលមានស្រាប់ ជាពិសេសផ្តោតទៅលើស្ថាប័ន ហើយពង្រឹងសេវាគឺផ្តោតទៅលើមូលដ្ឋានទៅដល់ស្រុក ឃុំ»។
លោកបន្តថា ការពង្រឹងលើអភិបាលកិច្ចលើការគ្រប់គ្រងថ្នាក់ដឹកនាំសាលាដែលនាយកសាលាដើរតួនាទីសំខាន់ និងលោកគ្រូអ្នកគ្រូដែលជាអ្នកអនុវត្តផ្ទាល់ព្រោះនាយកសាលា គឺជាអ្នកទទួលខុសត្រូវដឹកនាំផ្ទាល់ ជាគំរូនៅក្នុងសាលាសម្រាប់គ្រូ និងសម្រាប់សិស្ស។
លោក ម៉ាណែត ថ្លែងទៀតថា៖ «បើនាយកសាលាគាត់ល្អគាត់មានការគ្រប់គ្រង មានវិន័យសម្រាប់ខ្លួនឯង គាត់ជាគំរូ គ្រូក៏ទៅតាមនោះ ហើយគ្រូក៏ជាគំរូរបស់សិស្ស អ៊ីចឹងគំរូតាមគ្នា នាយកសាលាសំខាន់ គាត់ជាមជ្ឈមណ្ឌលនៃការសាមគ្គីផ្ទៃក្នុង នាយកសាលាដូចជាឪពុកស្ថាប័នអ៊ីចឹង»។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត ក៏បញ្ជាក់អំពីប្រាក់ឧបត្ថម្ភសម្រាប់លោកគ្រូ អ្នកគ្រូដែលប្រទ្បងជាប់ជាគរុសិស្ស កម្រិត«ក» នៅឆ្នាំ២០២៣ ទទួលបាន៦០ម៉ឺន៣ពាន់រៀល នឹងទទួលបានជាង១លាន១៧ម៉ឺនរៀល នៅឆ្នាំ២០២៤។ សម្រាប់គរុសិស្សកម្រិត «ខ» ដែលចេញទៅបង្រៀនមូលដ្ឋានពីមុនបាន៥៦ម៉ឺន២ពាន់រៀល នឹងទទួលបានជាង១លាន១សែនរៀល។ ហើយកម្រិត «គ» ពីមុនបាន៥៣ម៉ឺរៀល នឹងទទួលបាន៩៨ម៉ឺនរៀល។
លោកបន្តទៀតថា៖ «មហិច្ឆតារបស់ខ្ញុំក្នុងមួយអាណត្តិពីរអាណត្តិនេះសាលារដ្ឋទាំងអស់មិនចំាបាច់មានកូនចៅប្រជាពលរដ្ឋវេចបង្វិចពីស្រុកមួយទៅស្រុកមួយទៅរៀនសាលាមួយទៀតព្រោះគ្រប់សាលារដ្ឋទាំងថ្នាក់បឋម ថ្នាក់ទី១២ [នឹង]ក្លាយទៅសាលាល្អអាចទទួលយកបាននៅមូលដ្ឋាន»។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត បន្ថែមថា បើមានសាលាល្អ សាលារដ្ឋនឹងក្លាយជាសាលាដែលអាចទទួលយកបានដោយមិនចំាបាច់តម្រូវឱ្យឪពុកម្តាយ អាណាព្យាបាល ផ្លាស់ប្តូរលំនៅឋានទៅរកសាលាល្អសម្រាប់កូនចៅរៀនសូត្រនោះទ្បើយ។
លោក ហង់ ជួនណារ៉ុន រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងអប់រំ លើកទ្បើងថា ការពង្រឹងគុណភាពសាលារៀនរដ្ឋ ចាប់ពីកម្រិតមត្តេយ្យសិក្សាដល់មធ្យមសិក្សាផ្តោតលើការពង្រឹងអភិបាលកិច្ចសាលារៀន ការពិនិត្យ កែសម្រួល និងរៀបចំទ្បើងវិញនូវកម្មវិធីសិក្សា និងសកម្មភាពក្រៅម៉ោងសិក្សាដើម្បីឆ្លើយតបទៅនឹងតម្រូវការ ពង្រីកចំណេះដឹង វិន័យ សីលធម៌ និងឥរិយាបថរបស់សិស្ស។
លោកថ្លែងថា៖ «ក្រសួងប្តេជ្ញាខិតខំរិះរកគោលនយោបាយ យុទ្ធសាស្ត្រ និងកម្មវិធីនានា ដើម្បីគាំទ្រដល់គ្រូបង្រៀនឱ្យសក្តិសមនឹងប្រធានបទខាងលើ ក៏ដូចជាពង្រឹងគុណភាពអប់រំ»។
លោកបន្ថែមថា បច្ចុប្បន្ន គ្រូបង្រៀនដែលមានសញ្ញបត្រចាប់ពីបរិញ្ញាបត្រទ្បើងទៅមាន ៣៦ ២៤៦នាក់ ស្មើនឹង ៣៨,៣ភាគរយ ធៀបនឹងចំនួនគ្រូបង្រៀនសរុប ៩៤ ៦៩២នាក់៕
