ឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស(UNOHCHR) នាទីក្រុងហ្សឺណែវបានអំពាវនាវឱ្យរដ្ឋាភិបាលកម្ពុជាដោះលែងជាបន្ទាន់នូវសកម្មជន១២នាក់ដែលកំពុងជាប់ឃុំក្រោមបទញុះញង់ឱ្យប្រព្រឹត្តបទឧក្រិដ្ឋ ក៏ដូចជាបញ្ឈប់ការបំភិតបំភ័យដល់ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិល។
ក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី១១ ខែកញ្ញាម្សិលមិញ លោកស្រី Ravina Shamdasani ដែលជាអ្នកនាំពាក្យរបស់អង្គការនេះ បានបង្ហាញក្តីព្រួយបារម្ភជុំវិញការបន្តបំភិតបំភ័យដល់អ្នកការពារសិទ្ធិមនុស្សនៅកម្ពុជា ដោយបានកត់សម្គាល់ថាមនុស្ស២៤នាក់ត្រូវបានចាប់ខ្លួន ចាប់តាំងពីលោក រ៉ុង ឈុន ដែលជាប្រធានសហជីពជាប់ពន្ធនាគារក្រោមការញុះញង់បង្កឱ្យមានភាពវឹកវរនៅក្នុងសង្គមកាលពីថ្ងៃទី១ ខែសីហា។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះបានសរសេរថា៖«ស្ថានភាពនាពេលបច្ចុប្បន្ននេះ បង្ហាញឲ្យយើងកាន់តែឃើញនូវការមិនអត់អោនរបស់រដ្ឋាភិបាលចំពោះគំនិតផ្ទុយពីខ្លួន និងការគាបសង្កត់ទៅលើសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ ការជួបជុំដោយសន្តិវិធី និងការចងក្រងសមាគម»។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះបានលើកឡើងថា៖ «យើងសូមអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលឲ្យដោះលែងអ្នកដែលត្រូវបានឃុំខ្លួន ជាបន្ទាន់ និងដោយគ្មានលក្ខខណ្ឌ ចំពោះការអនុវត្តសិទ្ធិទាំងនេះរបស់ពួកគេ ហើយសូមបញ្ចប់នូវការបំភិតបំភ័យទៅលើតួអង្គសង្គមស៊ីវិល។ យើងសូមអំពាវនាវដល់កម្លាំងសន្តិសុខបញ្ឈប់នូវការប្រើកម្លាំងមិនចាំបាច់ និងហួសប្រមាណ ដែលគិតថាជាជម្រើសតែមួយគត់នោះ និងសូមបញ្ឈប់ការបំភិតបំភ័យដល់អ្នកតវ៉ាទាំងឡាយ»។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍ដដែលក៏បានកត់សម្គាល់ផងដែរថាសកម្មជន១៣នាក់ក្នុងចំណោមអ្នកដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនត្រូវបានដោះលែងពីការឃុំឃាំង បន្ទាប់ពីពួកគេបានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចព្រមព្រៀងដោយបង្ខិតបង្ខំដើម្បីបញ្ឈប់សកម្មភាពរបស់ពួកគេ បើមិនដូច្នោះទេពួកគេនឹងប្រឈមនឹងបញ្ហា។ ក្រៅពីនេះមនុស្សជាច្រើនទៀតក៏ត្រូវបានគំរាមកំហែងមិនឱ្យចូលរួមក្នុងសកម្មភាពតវ៉ាជាពិសេសក្នុងរយៈពេល៦សប្តាហ៍ចុងក្រោយចាប់តាំងពីមានការចាប់ខ្លួនលោក រ៉ុង ឈុន។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះបានបន្ថែមថា៖«មានបុគ្គលជាច្រើនត្រូវបានរាយការណ៍ផងដែរថាបានទទួលការគំរាមកំហែងតាមទូរសព្ទ រួមទាំង ការគំរាមកំហែងដល់អាយុជីវិតផងដែរ ប្រសិនបើ ពួកគេមិនបញ្ឈប់សកម្មភាពសិទ្ធិមនុស្សរបស់ពួកគេនោះទេ ហើយត្រូវបានរាយការណ៍ថា ពួកគេត្រូវបានគេតាមដានផងដែរ»។
សេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្សនេះចេញផ្សាយស្របពេលដែលនគរបាលកម្ពុជាបានបញ្ជាក់ថាមានសកម្មជន២នាក់ទៀតត្រូវបានចាប់ខ្លួន និងចោទប្រកាន់។
ស្នងការរាជធានីភ្នំពេញ លោក ស ថេត បានប្រាប់ថាអ្នកទាំងពីរនាក់នោះត្រូវបានចាប់ខ្លួនតាមដីការរបស់តុលាការក្រោមបទញុះញង់ឱ្យបង្កឱ្យមានភាពវឹកវរក្នុងសង្គម។
កញ្ញា អេង ម៉ាឡៃ សមាជិកខ្មែរថាវរៈ ត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី៧ ខែកញ្ញា ហើយលោក មួង សុភ័ក្រ សមាជិកសមាគមនិស្សិតបញ្ញវ័ន្តខ្មែរ ត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅថ្ងៃទី១០ ខែកញ្ញា ដែលពួកគេទាំងពីរត្រូវបានឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្ននៅពន្ធនាគារព្រៃស។ នេះបើយោងតាមស្នងការរាជធានីភ្នំពេញ។
នៅពេលដែលអ្នកសារព័ត៌មានសាកសួរសុំការឆ្លើយតបជុំវិញសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិ លោក ស ថេត បានការពារចំណាត់ការរបស់អាជ្ញាធរកម្ពុជា។
លោក ស ថេត បានឆ្លើយថា៖«មិនមានការបំភិតបំភ័យអីទេ។ នៅពេលដែលពួកគេបានប្រព្រឹត្តិសកម្មភាពខុសច្បាប់ យើងនឹងអនុវត្តច្បាប់»។
លោកបានបន្ថែមថា៖«យើងគ្រាន់តែអនុវត្តតាមច្បាប់ ហើយប្រសិនបើអ្នកឯងមិនបានប្រព្រឹត្តខុសច្បាប់ទេ ពួកគេ(អាជ្ញាធរ)មិនប៉ះពាលទេ[ចាប់ខ្លួន]»។
លោក ជិន ម៉ាលីន អនុប្រធានគណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា និងជាអ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌បានលើកឡើងថាសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ ឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស ជារបាយការណ៍សង្ខេបដែលប្រើភស្តុតាងគ្មានមូលដ្ឋានដើម្បីបិទបាំងការពិតដែលក្រុមអ្នកតវ៉ាកំពុងធ្វើសកម្មភាពខុសច្បាប់។
លោក ម៉ាលីន បានមានប្រសាសន៍ថា៖«[អង្គការសហប្រជាជាតិ] គ្រាន់តែប្រមូលព្រឹត្តិការណ៍ ហើយបានធ្វើសេចក្តីសន្និដ្ឋានថាកម្ពុជាបានរំលោភសិទ្ធិមនុស្ស» ដោយលោកបានបន្ថែមថារបាយការណ៍នោះគ្មានទិន្នន័យ ឬការវិភាគគ្រប់ជ្រុងជ្រោយនោះទេ។
លោក ម៉ាលីន បានលើកឡើងទៀតថាអង្គការសហប្រជាជាតិគួរតែវិភាគពីសកម្មភាពរបស់អ្នកដែលត្រូវបានចាប់ខ្លួនទាំងនោះថាតើពួកគេបានរំលោភច្បាប់ដែរទេ ឬគ្រាន់តែប្រើសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពួកគេ។
លោក បានបន្ថែមថា៖«នេះជារបាយការណ៍សង្ខេប ដូច្នេះវាមិនមានឥទ្ធិពលជួយមនុស្សដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ទាំងអស់នោះទេ។ ពួកគេគួរតែធ្វើតាមហ្នឹងដោយត្រូវបង្ហាញខ្លួនក្នុងដំណើរការតុលាការដើម្បីបង្ហាញភស្តុតាងថាគ្មានទោសយោងទៅតាមច្បាប់»។
ការចាប់ខ្លួនមេដឹកនាំសហជីពដែលបញ្ចេញទស្សនៈរបស់ខ្លួនមិនសំចៃមាត់ លោក រ៉ុង ឈុនព្រោះការអត្ថាធិប្បាយដែលគាត់បានធ្វើឡើងជុំវិញការបោះបង្គោលព្រំដែនរវាងកម្ពុជា-វៀតណាម បានបង្កឱ្យមានការតវ៉ានៅក្រៅតុលាកាទាមទារឱ្យមានការដោះលែងគាត់ ដោយពេលនោះអ្នកតវ៉ាបានដើរតាមផ្លូវ និងដាក់ញត្តិតាមស្ថានទូតនានា ក៏ដូចជាការិយាល័យឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិ ដើម្បីអន្តរាគមន៍ធានាឱ្យមានការដោះលែងលោក។
ជាលទ្ធផល អ្នកគាំទ្រ លោក រ៉ុង ឈុន ចំនួន៥នាក់ត្រូវបានឃុំខ្លួនហើយចោទប្រកាន់ក្រោមបទញុះញង់បង្កឱ្យភាពវឹកវរក្នុងសង្គមក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានសប្តាហ៍ក្រោយការចាប់ខ្លួនគាត់ ដោយពួកគេប្រឈមនឹងការជាប់ពន្ធនាគារពី៦ខែទៅ២ឆ្នាំ។ សកម្មជនបរិស្ថាន៣នាក់មកពីអង្គការមាតាធម្មជាតិត្រូវបានចោទប្រកាន់ក្រោមបទល្មើសដូចគ្នាកាលពីថ្ងៃទី៦ ខែកញ្ញា ដោយសារតែប៉ុនប៉ងរៀបចំបាតុកម្មអហិង្សាដើម្បីបង្កើនការយល់ដឹងអំពីផលប៉ះពាល់ដែលកើតចេញពីការចាក់លុបបឹងតាមោក។ សកម្មជន៤នាក់ទៀតត្រូវបានចោទប្រកាន់កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែកញ្ញា ជុំវិញការធ្វើបាតុកម្មដែលពួកគេគ្រោងធ្វើនៅទីលានប្រជាធិបតេយ្យក្នុងរាជធានីភ្នំពេញ ដើម្បីស្វែងរកយុត្តិធម៌សម្រាប់សកម្មជនដទៃទៀតដែលត្រូវបានឃុំខ្លួន។
នាយករងអង្គការសិទ្ធិមនុស្សលីកាដូ លោក អំ សំអាត បានបង្ហាញការគាំទ្រចំពោះការអំពាវនាវរបស់ ឧត្តមស្នងការអង្គការសហប្រជាជាតិ ទទួលបន្ទុកសិទ្ធិមនុស្ស ដែលស្នើឱ្យដោះលែងក្រុមសកម្មជនដែលពេលនេះកំពុងជាប់ឃុំដោយសារតែការធ្វើបាតុកម្មអហិង្សា។
លោក សំអាត មានប្រសាសន៍ថា៖«ក្រុមអង្គការសង្គមស៊ីវិលយើងបារម្ភពីស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្ស ជាពិសេសសេរីភាពជាមូលដ្ឋាន និងសិទ្ធិសេរីភាពរបស់ពួកគេក្នុងការប្រមូលផ្តុំ»។
លោកបានបន្ថែមថា៖«យើងមើលឃើញស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សកាន់តែតានតឹងទៅៗ»។
អង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (Human Rights Watch) ក៏បានចេញសេចក្តីថ្លែងការណ៍របស់ខ្លួនមួយដែរនៅថ្ងៃនេះដោយអំពាវឱ្យមានការដោះលែងក្រុមសកម្មជនដែលកំពុងជាប់ឃុំនោះដែរ។
លោក Phil Robertson នាយករងអង្គការឃ្លាំមើលសិទ្ធិមនុស្ស (Human Rights Watch) ប្រចាំកម្ពុជាបានលើកឡើងក្នុងសេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះថា៖«រលកនៃការចាប់ខ្លួនក្រុមសកម្មជនដោយអាជ្ញាធរកម្ពុជាក្នុងពេលថ្មីៗនេះបង្ហាញពីការធ្វើទុកបុកម្នេញមិនត្រឹមតែសេរីភាពបញ្ចេញមតិ និងការជួបជុំប៉ុណ្ណោះទេ ថែមទាំងសិទ្ធិដីធ្លី និងបរិស្ថានផងដែរ»។
លោកបានបន្ថែមថា៖ «អាជ្ញាធរគួរតែបញ្ឈប់ការប្រើប្រាស់ដោយមិនត្រឹមត្រូវនូវបញ្ញត្តិទាក់ទងនឹងបទញុះញង់ក្នុងក្រមព្រហ្មទណ្ឌដើម្បីរារាំងការរិះគន់ដោយសន្តិវិធីពីការទាមទារណាមួយជាសាធារណៈទៅកាន់រដ្ឋាភិបាល»៕
