សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបានចោទប្រកាន់សកម្មជន និងអតីតមន្ត្រីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិកម្ពុជាចំនួនបីរូបពីបទញុះញង់ឲ្យមានភាពវឹកវរដល់សន្តិសុខសង្គមដោយសារការជាប់ពាក់ព័ន្ធរបស់ពួកគេនៅក្នុងការតវ៉ាគាំទ្រឲ្យដោះលែង មេដឹកនាំសហជីព គឺលោក រ៉ុង ឈុន ដែលត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ផងដែរនៅខែនេះ នេះបើតាមការអះអាងរបស់មន្ត្រីនគរបាល។
លោក ស ថេត ស្នងការនគរបាលរាជធានីភ្នំពេញបានបញ្ជាក់ប្រាប់កាលពីថ្ងៃទី៨ ខែសីហាថា អ្នកទាំងបីត្រូវបានចោទប្រកាន់ដោយសារមានគម្រោងបង្កការរំខានដល់សណ្តាប់ធ្នាប់សង្គមតាមរយៈការទាមទារឲ្យដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន ពីពន្ធនាគារ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ពួកគេត្រូវបានឃុំខ្លួននៅពន្ធនាគារកាលពីម្សិលមិញ។ ពួកគេត្រូវបានចោទប្រកាន់ពីបទញុះញង់ឲ្យមានភាពវឹកវរដល់សណ្តាប់ធ្នាប់និងសន្តិសុខសង្គម»។
លោក ឈួ ផេង លោក ជុំ ពុទ្ធី លោក អ៊ុក សំអូន និងលោក ឈិន សុវណ្ណ ត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីល្ងាចថ្ងៃទី៤ ខែសីហា នៅពេលពួកគាត់បានធ្វើដំណើរទៅវត្តថាន់ ដើម្បីឃ្លាំមើលស្ថានភាពព្រះសង្ឃ៨អង្គមកពីខេត្តបាត់ដំបង ដែលត្រូវបានហាមឃាត់មិនឲ្យចូលរួមការដើរត្បួនតវ៉ាកាលពីថ្ងៃទី៥ ខែសីហា ដើម្បីទាមទារឲ្យដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន ជាមេដឹកនាំសហជីពដ៏លេចធ្លោ។ ក្រោយមក លោក អ៊ុក សំអូន និងលោក ឈិន សុវណ្ណ ត្រូវបានដោះលែងវិញដោយសារគ្មានភស្តុតាងគ្រប់គ្រាន់។
យុវតី ស កន្និកា ដែលក៏ជាសកម្មជនម្នាក់របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិដែលត្រូវបានរំលាយចោលនោះ ត្រូវបានចាប់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី៧ ខែសីហា។
លោក ស ថេត បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ស្ត្រីរូបនេះត្រូវបានចាប់ខ្លួនតាមដីកាកាលពីល្ងាចថ្ងៃសុក្រ» ដោយលោកបានបន្ថែមថា នាងត្រូវបានឃាត់ខ្លួននៅក្រុងតាខ្មៅ។
ស្នងការនគរបាលរូបនេះបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «គាត់បានចូលរួមប្រជុំនិងរៀបចំផែនការបង្កអសន្តិសុខសង្គម» ដោយធ្វើការតវ៉ាគាំទ្រលោក រ៉ុង ឈុន ប៉ុន្តែលោកមិនបានផ្តល់ព័ត៌មានលម្អិតបន្ថែមអំពីកិច្ចប្រជុំនោះទេ។
លោក ស ថេត បានមានប្រសាសន៍ថា ការចាប់ខ្លួននេះត្រូវបានធ្វើឡើង ដោយសារតែក្រុមនេះរៀបចំការតវ៉ា ដើម្បីគាំទ្រលោក រ៉ុង ឈុន តាមបញ្ជាមេរបស់ពួកគេ ប៉ុន្តែលោកមិនបានប្រាប់ឈ្មោះនោះទេ។
លោក ស ថេត មានប្រសាសន៍ថា៖ «ពួកគេទទួលបញ្ជាមេរបស់ពួកគេពីក្រៅប្រទេស”» ដោយលោកនិយាយសំដៅដល់អតីតប្រធានគណបក្សសង្គ្រោះជាតិគឺលោក សម រង្ស៊ី ដែលកំពុងរស់នៅដោយនិរទេសខ្លួនឯងនៅប្រទេសបារាំង។
លោក គុជ គឹមឡុង អ្នកនាំពាក្យអយ្យការអមសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញបដិសេធមិនធ្វើអត្ថាធិប្បាយ។ ចំណែកលោក អ៊ី រិន ប្រធានលេខាធិការដ្ឋាននៃសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញមិនអាចទាក់ទងសុំការអត្ថាធិប្បាយបានទេ។
លោក ឆាយ គឹមឃឿន អ្នកនាំពាក្យអគ្គស្នងការនគរបាលជាតិបានមានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែសីហាថា នគរបាលបានចាប់ខ្លួនលោក ឈួ ផេង លោក ជុំ ពុទ្ធី លោក អ៊ុក សំអូន និងលោក ឈិន សុវណ្ណ ដោយសារតែពួកគេជាប់ពាក់ព័ន្ធក្នុងការធ្វើបាតុកម្មនាពេលថ្មីៗនេះ។ លោកមានប្រសាសន៍ថា នៅពេលដោះលែង លោក សុវណ្ណនិងលោក សំអូន បានចុះហត្ថលេខាលើកិច្ចសន្យាឈប់ចូលរួមការធ្វើបាតុកម្មនាពេលខាងមុខទៀត ដើម្បីគាំទ្រដល់មេដឹកនាំសហជីពដែលកំពុងជាប់ពន្ធនាគារ។
លោក ឆាយ គឹមឃឿន បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «បាតុកម្មទាមទារដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន គឺជាការដាក់សម្ពាធលើតុលាការ ហើយដែលខុសច្បាប់» ដោយលោកយោងទៅលើសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌ចេញផ្សាយកាលពីថ្ងៃទី៣ខែសីហា ដែលព្រមានអ្នកតវ៉ាថា ការព្យាយាមបង្ខំស្ថាប័នយុត្តិធម៌ដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន ពុំមែនជាទង្វើត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់នោះទេ។
លោក កត់សម្គាល់ថា សាលាក្រុងភ្នំពេញក៏បានចេញសេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានមួយដែរ ដោយលើកឡើងថា ក្រុមដែលកំពុងតវ៉ាគាំទ្រលោក រ៉ុង ឈុន ចាប់តាំងពីលោកត្រូវបានចោទប្រកាន់កាលពីថ្ងៃទី១ ខែសីហានោះមិនមានការអនុញ្ញាតឲ្យធ្វើបាតុកម្មនោះទេ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «ប្រសិនបើពួកគាត់មិនបានសុំច្បាប់អនុញ្ញាត គេមិនហៅថា សិទ្ធិឬសេរីភាពនោះទេ ប៉ុន្តែវាគឺជាអំពើអនាធិបតេយ្យ” ។
លោក សំ សុគង់ ជាមេធាវីការពារលោក ផេង និងលោក ពុទ្ធី បានបញ្ជាក់ប្រាប់ថា កូនក្តីរបស់លោកត្រូវបានចាប់ខ្លួននៅពេលពួកគេទៅឃ្លាំមើលកិច្ចប្រជុំមួយរវាងចៅអធិការវត្តនិងព្រះសង្ឃប្រាំបីអង្គដែលបាននិមន្តមកពីខេត្តបាត់ដំបង ដើម្បីចូលរួមការដើរក្បួនគាំទ្រមេដឹកនាំសហជីពដែលនិយាយឥតសំច័យរូបនេះ។
លោក សំ សុគង់ បានមានប្រសាសន៍ថា៖ « ខ្ញុំគិតថា ការចាប់ខ្លួននេះមិនត្រឹមត្រូវទេ ដោយសារគ្មានធាតុផ្សំដែលស៊ីគ្នានឹងការញុះញង់ឲ្យប្រព្រឹត្តិបទល្មើស ពីព្រោះពួកគាត់គ្រាន់តែឃ្លាំមើលស្ថានភាពនិងនីតិវិធីដែលមន្ត្រីសង្ឃកំពុងដោះស្រាយជាមួយព្រះសង្ឃទាំងនោះ»។
លោក ពុទ្ធី គឺជាសកម្មជនម្នាក់របស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិនៅខេត្តស្វាយរៀង ហើយលោក ផេង គឺជាអ្នកគាំទ្រគណបក្សនេះនិងរស់នៅខណ្ឌដង្កោរាជធានីភ្នំពេញ នេះបើតាមការអះអាងរបស់លោក សំ សុគង់។
អ្នកស្រី ដោក គឹមទៀង អាយុ៤២ឆ្នាំ ជាភរិយារបស់លោក ឈួ ផេង កាលពីថ្ងៃសុក្របានអំពាវនាវឲ្យរដ្ឋាភិបាលដោះលែងស្វាមីរបស់អ្នកស្រី។
អ្នកស្រីបាននិយាយថា ការឃុំខ្លួនលោក ឈួ ផេង គឺជារឿងអយុត្តិធម៌។
អ្នកស្រីបាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំគិតថា វាមិនយុត្តិធម៌ទេ ពីព្រោះគាត់មិនបានចូលរួមសកម្មភាពណាមួយទេ» ដោយបានបន្ថែមថា ប្តីរបស់អ្នកស្រីគ្រាន់តែទៅលេងវត្តថាន់ជាមួយលោក អ៊ុក សំអូន ជាអតីតចៅសង្កាត់ដង្កោនិងជាសមាជិករបស់គណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ដើម្បីពិនិត្យមើលស្ថានភាពទាក់ទិននឹងព្រះសង្ឃប្រាំបីអង្គមកពីខេត្តបាត់ដំបង ដែលកំពុងប្រជុំជាមួយចៅអធិការវត្តនៅទីក្រុងភ្នំពេញ។
អ្នកស្រី គឹមទៀង បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំសូមអង្វរឲ្យរដ្ឋាភិបាលដោះលែងប្តីរបស់ខ្ញុំ ដោយឥតលក្ខខណ្ឌ ដោយសារគាត់មិនបានធ្វើអ្វីខុសទេ»។
លោក រ៉ុង ឈុន ជាប្រធានសហភាពសហជីពកម្ពុជាត្រូវបានចាប់ខ្លួន បន្ទាប់ពីលោកផ្តល់សម្ភាសជាមួយវិទ្យុអាស៊ីសេរីកាលពីថ្ងៃទី៣១ ខែកក្កដា ដែលពេលនោះលោកមានប្រសាសន៍ថា ទាហានវៀតណាមបានបោះបង្គោលព្រំដែនចូលមកក្នុងទឹកដីកម្ពុជាជម្រៅ៥០០ម៉ែត្រ ហើយបានបណ្តេញអ្នកភូមិចេញពីដីរបស់ពួកគាត់។ លោកត្រូវបានចោទពីបទកញុះញង់ឲ្យមានភាពវឹកវរដល់សន្តិសុខសង្គមនិងត្រូវឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្នមុនការកាត់ក្តីកាលពីថ្ងៃទី១ ខែសីហា។
លោក អំ សំអាត នាយករងអង្គការលីកាដូបានមានប្រសាសន៍កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែសីហា ថា លោកមានការបារម្ភជុំវិញការបន្តរំលោភសិទ្ធិមូលដ្ឋាន ដោយកត់សម្គាល់ថា ការរារាំងការធ្វើបាតុកម្ម គឺរំលោភសិទ្ធិរបស់ពលរដ្ឋកម្ពុជាក្នុងការសម្តែងមតិ ដែលត្រូវបានធានាដោយរដ្ឋធម្មនុញ្ញ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «វាគឺជាការបំផិតបំភ័យរួចទៅហើយ» ដោយសំដៅដល់សេចក្តីប្រកាសព័ត៌មានរបស់ក្រសួងយុត្តិធម៌និងការព្រមានរបស់អាជ្ញាធររាជធានីភ្នំពេញដែលថា អ្នកតវ៉ាទាំងនោះនឹងប្រឈម «វិធានការច្បាប់» ប្រសិនបើពួកគេនៅបន្តសកម្មភាពនេះ។
លោក អំ សំអាត បានមានប្រសាសន៍ថា៖ «វាគឺការគំរាមកំហែងដល់ប្រជាពលរដ្ឋដទៃទៀត ដោយសារតែមានការចាប់ខ្លួនមនុស្សមួយចំនួនដែលបានចូលរួម ការតវ៉ានេះ»។
លោកបន្ថែមថា៖ «យើងបារម្ភថា ប្រសិន [ ការរឹតត្បិតសិទ្ធិពលរដ្ឋ] បន្តកើតមាន វានឹងប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរដល់ស្ថានភាពសិទ្ធិមនុស្សនៅក្នុងប្រទេសកម្ពុជា»។
លោក ជិន ម៉ាលីន អ្នកនាំពាក្យក្រសួងយុត្តិធម៌កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែសីហាបានការពារចំណាត់ការរបស់នគរបាល ដោយអះអាងថា ការរក្សាសណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈដោយធ្វើការចាប់ខ្លួនសកម្មជនបក្សប្រឆាំងគឺជារឿងចាំបាច់ ហើយមិនមែនជាការរឹតត្បិតលើសេរីភាពនោះទេ។
លោកមានប្រសាសន៍ថា៖ «សូមសង្គមស៊ីវិលពិនិត្យមើលឲ្យបានស៊ីជម្រៅថា តើមានអ្វីនៅពីក្រោយ ដូចជាផែនការផ្តួលរំលំឬការចាត់តាំងពីអង្គការឲ្យធ្វើសកម្មភាពទាំងនេះ»។
កាលពីថ្ងៃទី៧ ខែសីហា ផងដែរ អ្នកតវ៉ាប្រហែល២០នាក់បានធ្វើបាតុកម្មនៅក្រៅស្ថានទូតអាមេរិកនិងស្ថានទូតបារាំង ទីដែលពួកគេបានដាក់ញត្តិស្នើឲ្យប្រទេសទាំងនេះអន្តរាគមន៍ ជួយឲ្យមានការដោះលែងលោក រ៉ុង ឈុន។
កាលពីខែមុន សម្ព័ន្ធអង្គការជាតិនិងអន្តរជាតិបានចេញផ្សាយរបាយការណ៍មួយដោយនិយាយលម្អិតពីពេលវេលាជាក់លាក់ចាប់ពីខែមេសាឆ្នាំ២០១៩ដល់ខែមីនាឆ្នាំ២០២០ ដែលក្នុងនោះ រដ្ឋាភិបាលរឹតត្បិតនិងរំលោភលើសេរីភាពជាមូលដ្ឋានក្នុងការជួបជុំ ប្រមូលផ្តុំនិងសម្តែងមតិ ដោយកត់សម្គាល់ពីការបង្ក្រាបកាន់តែខ្លាំងឡើងលើការជំទាស់ផ្នែកនយោបាយនិងការបំបិទសេរីភាពនៃការបញ្ចេញមតិ។
គណៈកម្មាធិការសិទ្ធិមនុស្សរបស់រដ្ឋាភិបាលបានជំទាស់នឹងការរកឃើញនេះដោយអះអាងថា របាយការណ៍នេះមានភាពលម្អៀងនិងបង្កើតឡើងដើម្បីគាំទ្រដល់របៀបវារៈនយោបាយ៕