បក់ ណែប ជាមួយនិងស្វាមីរស់នៅដោយខ្លួនឯងក្នុងផ្ទះតូចមួយនៅភូមិល្វា ខេត្តសៀមរាប។ ការធ្វើ និងលក់នំអន្សមត្នោត គឺជាអ្វីដែលធ្វើឱ្យអ្នកស្រីសកម្មជារៀងរាល់ថ្ងៃ មុនពេលថ្ងៃទី២០ មកដល់។
ថ្ងៃនោះគឺដូចជាថ្ងៃឈប់សម្រាកសម្រាប់អ្នកស្រី។ វាជាថ្ងៃដ៏មានតម្លៃដែលអ្នកស្រីអាចរកឃើញសុភមង្គលដោយការភ្ជាប់ទំនាក់ទំនងជាមួយមិត្តភក្តិរបស់អ្នកស្រីនៅក្នុងសមាគមមនុស្សចាស់ (OPA) ដែលដូចជាប្រភេទក្លិបថែទាំមនុស្សចាស់តាមភូមិ។
បន្ទាប់ពីកូនបីនាក់របស់អ្នកស្រីបានបែកផ្ទះមក អ្នកស្រី ណែប អាយុ៦៥ ឆ្នាំ និងប្តីអាយុ៧៥ ឆ្នាំបានចូលជាសមាជិកនៅក្នុងសមាគមមនុស្សចាស់ (OPA) នៅខេត្តសៀមរាប ដែលមានសមាជិកទាំងអស់ ១៧១នាក់ ព្យាយាមជម្នះភាពឯកាដោយជួបជុំគ្នាមួយខែម្តងនៅផ្ទះដែលបានកំណត់នៅក្នុងភូមិរបស់ពួកគាត់។
អ្នកស្រី ណែប បាននិយាយក្នុងបទសម្ភាសតាមទូរសព្ទថា៖ «នៅពេលដែលយើងជួបជុំគ្នា ខ្ញុំមានអារម្មណ៍សប្បាយចិត្តណាស់»។ អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា៖ «យើងមានការពិនិត្យសុខភាព ហាត់ប្រាណ រាំ និងឆ្លើយសំណួរ ពីគ្រូ។ ចម្លើយខ្លះខុស ខ្លះត្រូវ ប៉ុន្តែវាធ្វើឲ្យខ្ញុំសប្បាយចិត្តណាស់»។
កម្ពុជាកំពុងមានការផ្លាស់ប្តូរផ្នែកប្រជាសាស្រ្តយ៉ាងសំខាន់ ហើយមានការអំពាវនាវឲ្យមានការថែទាំល្អសម្រាប់មនុស្សចាស់ជាងមុន។ យោងតាមជំរឿនប្រជាជនឆ្នាំ២០១៩ប្រហែល ៨.៨៦ ភាគរយនៃប្រជាជន ១៥.៥ លាននាក់របស់ប្រទេស ត្រូវបានគេចាត់ទុកថាជាមនុស្សចាស់ដែលមានអាយុចាប់ពី ៦០ឆ្នាំឡើងទៅ។ ចំនួននេះបើយោងតាមជំរឿនត្រូវបានព្យាករណ៍ថានឹងឈានដល់ជាង ២៣ភាគរយ នៃចំនួនប្រជាជនសរុបនៅឆ្នាំ២០៥០ ។
របាយការណ៍ជំរឿននេះបានប្រាប់ថា ការផ្លាស់ប្តូររបស់មនុស្សគឺជាលទ្ធផលនៃការថយចុះនៃការមានកូន និងការបង្កើនអាយុវែង។ អត្រានៃការមានកូននៅកម្ពុជាបានធ្លាក់ចុះពី ២.៧ កូនសម្រាប់ស្រ្តីម្នាក់ក្នុងឆ្នាំ ២០០៨ មក ២.៥ ក្នុងឆ្នាំ២០១៩។ ទន្ទឹមនឹងនោះ អាយុសង្ឃឹមរស់ក្នុងអំឡុងពេលដូចគ្នាបានកើនឡើង ១៣.៤៩ ឆ្នាំ (ពី ៦០.៨១ឆ្នាំ ដល់ ៧៤.៣ឆ្នាំ) សម្រាប់បុរស និង ១៣.១៤ឆ្នាំ (ពី ៦៣.៦៦ឆ្នាំដល់ ៧៦.៨ឆ្នាំ) សម្រាប់ស្ត្រី។ ភាពចាស់នៃចំនួនប្រជាជនយ៉ាងឆាប់រហ័សបង្ហាញពីបញ្ហាប្រឈមជាច្រើនចំពោះប្រទេស។
រដ្ឋាភិបាល និងអង្គការក្នុងស្រុក និងអន្តរជាតិនានា បានដាក់ចេញនូវគោលនយោបាយ និងចាត់វិធានការ ដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាប្រឈមរបស់មនុស្សចាស់ ជាពិសេសគ្រួសារក្រីក្រ។ ប៉ុន្តែក្រុមអ្នកសង្កេតការណ៍បាននិយាយថាត្រូវធ្វើបន្ថែមទៀត។
លោក ប៉ា ច័ន្ទរឿន នាយកប្រត្តិបត្តិវិទ្យាស្ថានកម្ពុជាដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យបាននិយាយថា៖ «ការផ្លាស់ប្តូរនៅក្នុងសង្គម និងសេដ្ឋកិច្ចបានផ្លាស់ប្តូររបៀបរស់នៅ ដោយបង្ខំឱ្យកូនៗខ្លះ ចាកឆ្ងាយពីឪពុកម្តាយរបស់ពួកគេដើម្បីរកស៊ី ធ្វើការងារដើម្បីចិញ្ចឹមជីវិត។ ជាលទ្ធផល មនុស្សចាស់ជាច្រើនមិនបានទទួលការថែទាំដែលពួកគេត្រូវការ»។
សមាគមមនុស្សចាស់ OPA នៅខេត្តសៀមរាបគ្រាន់តែជាអង្គការមួយក្នុងចំណោមសហគមន៍ជាច្រើនដែលត្រូវបានបង្កើតឡើងនៅក្នុងសហគមន៍នានាទូទាំងប្រទេសកម្ពុជាក្រោមកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរួមគ្នារវាងរដ្ឋាភិបាល និងអង្គការអន្តរជាតិដូចជាអង្គការមនុស្សចាស់កម្ពុជា HelpAge Cambodia ជាដើម។
លោក ជុច សូ ប្រធានសមាគមមនុស្សចាស់ភូមិល្វា ខេត្តសៀមរាប មានប្រសាសន៍ថា ចាប់តាំងពីបង្កើតនៅឆ្នាំ២០២២មក សមាគមបានប្រមូលផ្តុំសមាជិករបស់ខ្លួនក្នុងមួយខែម្តង ដើម្បីធ្វើសកម្មភាពសង្គម និងហាត់ប្រាណ ការពិនិត្យសុខភាពមូលដ្ឋាន និងទទួលទានអាហារសម្រន់។
លោកបាននិយាយថា៖ «ការធ្វើលំហាត់ប្រាណធ្វើឱ្យ ពួកគាត់មានអារម្មណ៍ថាខ្លួនស្រាលជាងមុន និងជួយកាត់បន្ថយអារម្មណ៍ឯកោ»។
ទន្ទឹមនឹងនោះ សមាជិកវ័យក្មេង ក្រៅពីភារកិច្ចរបស់ពួកគាត់។ ពួកគាត់ដាក់វេនគ្នាដើម្បីមើលថែមិត្តរួមសមាគមដែលមានវ័យចាស់នៅតាមផ្ទះ ក្នុងនោះមានវ័យពី ៧០ និង ៨០ ឆ្នាំ។
អ្នកស្រី ព្រះ ខុន អាយុ ៦១ឆ្នាំ បាននិយាយថា៖ «គាត់ចាស់មិនអាចដើរបាន ដូច្នេះយើងជួយងូតទឹក ហើយទៅអើតគាត់នាំគាត់ហាត់ប្រាណ ដើម្បីកុំឲ្យគាត់ឯកោផងដែរ»។
អត្ថប្រយោជន៍រួមគ្នា
សមាគមមនុស្សចាស់នៅសៀមរាប មិនត្រឹមតែជាសមាគមក្នុងសង្គមប៉ុណ្ណោះទេ។ សមាគមនេះមានគម្រោងហិរញ្ញវត្ថុផ្ទាល់ ដើម្បីជួយសមាជិកនៅពេលត្រូវការ។
លោក ជុច សូ បានឲ្យដឹងថា សមាជិកនីមួយៗត្រូវបង់កម្រៃសមាជិកប្រចាំឆ្នាំចំនួន ១២,០០០ រៀល។ វាជាផ្នែកមួយនៃអត្ថប្រយោជន៍ សមាជិកទាំងអស់មានសិទ្ធិក្រោយយកប្រាក់កម្ចីពីរដងក្នុងមួយឆ្នាំ ដើម្បីគាំទ្រសកម្មភាពប្រកបរបររបស់ពួកគេ។ ប្រាក់កម្ចីនីមួយៗមិនត្រូវលើសពី ១លាន រៀល ហើយត្រូវសងវិញក្នុងរយៈពេល ៦ខែ ជាមួយអត្រាការប្រាក់ ២ភាគរយ ក្នុងមួយខែ។
កម្ចីនេះជួយអ្នកស្រី បក់ ណែប ផ្តល់ហិរញ្ញប្បទានដល់អាជីវកម្មនំអន្សមត្នោតដើម្បីផ្គត់ផ្គង់ជីវភាពរស់នៅរបស់អ្នកស្រី។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖ «ខ្ញុំមានកូន ប៉ុន្តែពួកគេសុទ្ធតែមានគ្រួសារផ្ទាល់ខ្លួន។ ពួកគេចំណាយអ្វីដែលពួកគេរកបានក្នុងគ្រួសារ ហើយពួកគេក៏ជួបការលំបាកដែរ»។
អ្នកស្រីបន្ថែម៖ «ទោះជាយ៉ាងណា ពេលដែលយើងជួបជុំក្នុងមួយខែ ខ្ញុំមានអារម្មណ៍រីករាយ។ ពេលខ្ញុំឈឺ គេមកមើលខ្ញុំ ហើយថែមទាំងឲ្យខ្ញុំ២០,០០០ទៅ៣០,០០០ រៀលផង»។
មានវ័យ៥៣ឆ្នាំ អ្នកស្រី ម៉ន ខុន ជាកសិករ ដែលមិនទាន់កំណត់និយមន័យមនុស្សចាស់នៅឡើយទេ។ ប៉ុន្តែសមាគមក៏ស្វាគមន៍សមាជិកវ័យក្មេងដូចអ្នកស្រីដើម្បីជួយមើលថែមនុស្សចាស់។ ជាថ្នូរ ម៉ន ខុន អាចប្រើគម្រោងហិរញ្ញវត្ថុទៅវិញទៅមក នៅពេលដែលអ្នកស្រីត្រូវការលុយ។
អ្នកស្រី ម៉ន ខុន និយាយថា៖ «ពេលយើងត្រូវទិញថ្នាំ ឬទៅមន្ទីរពេទ្យ យើងប្រើលុយ [៣០,០០០រៀល] គេឲ្យយើង។ សមាជិកផ្សេងទៀតក៏ជួយដោយពិនិត្យមើលខ្ញុំផង»។
ខណៈពេលដែលប្តីរបស់គាត់រកប្រាក់ចំណូលបានដោយការរត់ម៉ូតូឌុប គាត់រកប្រាក់បានមួយចំនួនដោយដាំបន្លែ និងចិញ្ចឹមសត្វនៅផ្ទះ។
អ្នកស្រីបន្តថា៖ «ពីមុនមក យើងមិនដែលមកជុំគ្នាទេ ព្រោះយើងផ្ដោតតែលើការងាររាងខ្លួន ហើយមិនបានយកចិត្តទុកដាក់ច្រើនដល់សុខភាពយើងទេ។ ប៉ុន្តែជាមួយសមាគមនេះ ពួកយើងមានសុខភាពល្អប្រសើរ និងមានភាពរួសរាយរាក់ទាក់ចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមក»។ អ្នកស្រីបានបន្ថែមថា ពេលដល់វេន អ្នកស្រីនឹងទៅពីផ្ទះមួយ ទៅផ្ទះមួយ ដើម្បីជួយមើលសមាជិកចាស់ៗ និងជួយតាមតម្រូវការរបស់ពួកគេ ។
វិធីសាស្រ្តទៅវិញទៅមកបែបនេះជួយជំរុញឱ្យមានការយល់ដឹងអំពីសហគមន៍នៅក្នុងស្ថានភាពសេដ្ឋកិច្ចសង្គមនាពេលបច្ចុប្បន្នរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ដែលមនុស្សចាស់ជាច្រើននៅជនបទត្រូវបានទុកចោលដើម្បីចិញ្ចឹមខ្លួនឯង បន្ទាប់ពីកូនរបស់ពួកគេបានចាកចេញពីស្រុករបស់ពួកគេទៅស្វែងរកការងារធ្វើនៅទីក្រុង ឬនៅបរទេស។
ព្យាយាមសុំយោបល់ពីក្រសួងសង្គមកិច្ច អតីតយុទ្ធជន និងយុវនីតិសម្បទា ប៉ុន្តែមិនបានជោគជ័យ។ នៅពេលទាក់ទងតាមទូរសព្ទ លោក តូច ចាន់នី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងបានស្នើសុំដាក់សំណួរតាម តេលេក្រាម។ សំណួរត្រូវបានដាក់ជូន ប៉ុន្តែមិនបានទទួលចម្លើយទេ។
លោក ប៉ា ច័ន្ទរឿន នាយកប្រត្តិបត្តិវិទ្យាស្ថានកម្ពុជាដើម្បីប្រជាធិបតេយ្យបានថ្លែងថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែធ្វើបន្ថែមទៀតដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហាមនុស្សចាស់ដែលចំនួននឹងកើនឡើងខ្លាំងក្នុងរយៈពេល២០ឆ្នាំខាងមុខ។ លោកថា គួរផ្តោតលើប្រជាពលរដ្ឋអាយុពី ៦៥ឆ្នាំឡើងទៅ ដែលបច្ចុប្បន្នមិនទាន់ទទួលបានអត្ថប្រយោជន៍ដែលផ្តល់ដោយបេឡាជាតិរបបសន្តិសុខសង្គម។
លោកនិយាយថា៖ «យើងខ្វះកម្មវិធី និងសកម្មភាពសម្រាប់មនុស្សចាស់។ សូម្បីតែការរកកន្លែងហាត់ប្រាណនៅភ្នំពេញក៏ពិបាកដែរ ដែលធ្វើឲ្យពួកគាត់ពិបាកក្នុងការបន្តសកម្មភាព ដែលរួមចំណែកដល់បញ្ហាសុខភាពផ្លូវចិត្តរបស់ពួកគេផងដែរ»។ លោកបានបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំជឿថាយើងគួរតែផ្តល់អាទិភាពដល់មនុស្សចាស់ដែលមានអាយុលើសពី ៦៥ឆ្នាំ»។
ទន្ទឹមនឹងនោះ នៅសមាគមមនុស្សចាស់ខេត្តសៀមរាប សមាជិករង់ចាំយ៉ាងអន្ទះសារនៅថ្ងៃទី២០ នៃខែនីមួយៗ។
អ្នកស្រី ដោស ណារ័ត្ន អាយុ ៤២ឆ្នាំ ជាកូនស្រីរបស់អ្នកស្រី ព្រះ ខុន បាននិយាយថា ម្ដាយរបស់គាត់មានសុភមង្គលរាល់ពេលដែលគាត់ត្រឡប់មកពីការជួបជុំប្រចាំខែ។
អ្នកនាងនិយាយថា៖ «គាត់ដឹងអំពីសុខភាពកាន់តែច្រើន ហើយគាត់បានប្រាប់ខ្ញុំថា គាត់មានអារម្មណ៍ធូរស្រាល។ គាត់និងសមាជិករួមគ្នានិយាយពីរឿងនេះ ពីរឿងនោះ ហើយខ្ញុំសប្បាយចិត្តបានឃើញអញ្ចឹង»។
ហើយម្តាយរបស់នាងគឺអ្នកស្រី ព្រះ ខុន អ្នកស្រីបាននិយាយថា៖«រាល់សកម្មភាពដែលយើងធ្វើជាមួយគ្នាធ្វើឱ្យខ្ញុំសប្បាយចិត្ត។ ខ្ញុំនឹងឯកោណាស់ប្រសិនបើមិនមានកម្មវិធីនេះ» ។
កំណត់សម្គាល់៖ អត្ថបទនេះសរសេរដោយនិស្សិតដេប៉ាតឺម៉ង់ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយ និងសារគមនាគមន៍ (DMC) នៃសាកលវិទ្យាល័យភូមិន្ទភ្នំពេញ ជំនាន់ទី២២ ។
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Calls for Greater Care for Cambodian Elderly Amid Demographic Shift
