សង្គមស៊ីវិល និងពលរដ្ឋមួយចំនួនលើកឡើងថា ការឃាត់ខ្លួនព្រះសង្ឃ សយ សាត ក្នុងរយៈពេលខ្លីរបស់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក្នុងខេត្ដកំពង់ឆ្នាំង គឺជាការគំរាមកំហែង និងរំលោភសិទ្ធិសេរីភាពព្រះអង្គ ប៉ុន្តែអាជ្ញាធរខេត្ដកំពង់ឆ្នាំងបដិសេធថា មិនបានដឹងរឿងនេះទេ។
លោក អំ សំអាត នាយកចាត់ការទូទៅនៃអង្គការ លីកាដូ បានចាត់ទុកថា ការឃាត់ព្រះតេជគុណ សយ សាត របស់អាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក្នុងខេត្ដកំពង់ឆ្នាំង គឺជាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរ និងផ្ទុយពីច្បាប់ស្ដីពីសិទ្ធិសេរីភាពក្នុងការបញ្ចេញមតិ។
លោកបានបន្តថា ការធ្វើបែបនេះ គឺជាការគំរាមកំហែងដល់ពលរដ្ឋជាអ្នកចង់ចូលកិច្ចការសង្គមឱ្យមានភាពភ័យខ្លាច។ លោកជម្រុញឱ្យរដ្ឋាភិបាលមេត្ដាពិនិត្យលើកិច្ចការទាំងអស់នេះ ដើម្បីជាចលករមួយ និងជាការរួមចំណែកឱ្យកម្ពុជាមានសិទ្ធិសេរីភាពពេញលេញ ត្បិតតេជគុណ សយ សាត មិនបានប្រព្រឹត្ដ ឬមានបទល្មើសណាមួយនោះទេ។
លោក សំអាតថា៖ «ខ្ញុំយល់ថារឿងនេះវាមិនគួរទេ តេជគុណលោកមិនមានការប្រព្រឹត្ដបទល្មើសណាមួយ ឬខុសពីច្បាប់ទេ។ ការតាមដាន ការឃ្លាំមើល ឬការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញគ្រប់បែបយ៉ាងគឺត្រូវតែបញ្ចប់ជាបន្ទាន់»។
ចំណែកឯលោក សំ ចាន់គា មន្រ្ដីសម្របសម្រួលនៃសមាគមអាដហុកប្រចាំខេត្ដកំពង់ឆ្នាំង បានថ្លែងថាប្រាប់ ខេមបូចា ថា ការឃាត់នេះមិនមែនជារឿងត្រូវទេ។ លោកបានចាត់ទុកថា វាជាការគំរាមកំហែងរបស់អាជ្ញាធរសុទ្ធសាធ។ លោកថា អាជ្ញាធរគួរលុបបំបាត់សកម្មភាពគំរាមកំហែងបែបនេះបន្ដទៀតទៅ។
លោក ចាន់គា បន្តថា៖ «ខ្ញុំគិតថាការឃាត់ខ្លួនលោកវាជាការរំលោភសិទ្ធិដោយលោកគ្រាន់តែដើរផ្សព្វផ្សាយពីសីលធម៌សង្គមប៉ុណ្ណោះ វាមិនប៉ះពាល់អីផង។ ខ្ញុំគិតថាអាជ្ញាធរមិនគួរបន្ដសកម្មភាពគំរាមកំហែងគ្រប់រូបភាព និងបិទសិទ្ធិបញ្ចេញមតិបន្ដទេ»។
បើតាមលោក វណ្ណ សូផាត មន្រ្ដីសម្របសម្រួល និងធុរៈកិច្ចនៃមជ្ឈមណ្ឌលសិទ្ធិមនុស្សកម្ពុជា បានចាត់ទុកថា ការឃាត់តេជគុណ សយ សាត ជារឿងមិនគួរកើតមាននោះទេ។ លោកបន្ដថា ការឃាត់ខ្លួនទៅបានទាល់តែមានដីកាពីតុលាការ ឬបទល្មើសជាក់ស្ដែង ប៉ុន្ដែលោកថា ករណីតេជគុណ សយ សាត គ្មានបទល្មើសណា ដែលអាជ្ញាធរគួរឃាត់ខ្លួនទេ។ លោកថា អាជ្ញាធរថ្នាក់ក្រសួងគួរតែមានវិធានការដើម្បីទប់ស្កាត់ថ្នាក់ក្រោមកុំឱ្យចេះតែដើរចាប់ស្រាច់តែចិត្ដ។ លោកបន្ដថា ការចាប់ខ្លួននេះធ្វើឡើងដើម្បីគំរាមកំហែង និងមានចេតនាបំភិតបំភ័យដល់សកម្មជនសង្គមផ្សេងទៀតដែលកំពុងតវ៉ាដើម្បីសិទ្ធិសេរីភាព និងប្រជាធិបតេយ្យ។
លោក សូផាត ថ្លែងថា៖ «អាជ្ញាធរថ្នាក់ជាតិគួរមានវិធានការច្បាស់លាស់មួយដើម្បីទប់ស្កាត់ថ្នាក់ក្រោម កុំឱ្យចេះដើរឃាត់ចឹង។ ករណីតេជគុណ សយ សាត លោកគ្មានបទល្មើសអីត្រូវចាប់ខ្លួនទេ។ ដូច្នេះហើយមិនគួរបន្ដឱ្យថ្នាក់ក្រោមធ្វើអីតាមតែអំពើចិត្ដ ឬក៏ដើរឃាត់ចឹងទេ។ ខ្ញុំឃើញថាការឃាត់នេះគឺដើម្បីគំរាមកំហែងដល់សកម្មជនផ្សេងទៀត»។
ជុំវិញការឃាត់ខ្លួននេះដែរ ព្រះតេជគុណ សយ សាត មានសង្ឃដីកាកាលពីថ្ងៃទី២៣ ខែវិច្ឆិកាថា ព្រះអង្គ ពិតជាត្រូវអាជ្ញាធរខេត្ដកំពង់ឆ្នាំងបានឃាត់ខ្លួន និងធ្វើបាបព្រះអង្គ។ លោកបានបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរមានគ្នា៣នាក់ដោយ២នាក់ចាប់ និងម្នាក់ទះកំផ្លៀង និងគំរាមកំហែងព្រះអង្គទៀតផង។
យ៉ាងណាមិញព្រះតេជគុណបានបន្ថែមថា អាជ្ញាធរបានដកហូតទូរសព្ទពីព្រះអង្គដោយថា«បើព្រះអង្គមិនឱ្យទូរសព្ទទេគឺមិនដោះលែងឡើយ»។ ព្រះអង្គបន្ដថា អាជ្ញាធរខេត្ដកំពង់ឆ្នាំងបានឃាត់ខ្លួនចាប់តាំងពីថ្ងៃទី១៧ខែវិច្ឆិកាឆ្នាំ២០២៣ ប៉ុន្ដែអាជ្ញាធរខេត្ដនេះនៅបន្ដតាមដាន និងឃ្លាំមើលរាល់សកម្មភាព ទើបព្រះអង្គរត់គេចខ្លួនបណ្ដោះអាសន្នសិន។
ព្រះអង្គបន្ដថា ព្រះអង្គមិនមានការភ័យខ្លាចពីការគំរាមកំហែង និងការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញទេ ត្បិតព្រះអង្គមិនបានបង្កភាពវឹកវរដល់សង្គមដូចការចោទរបស់អាជ្ញាធរ គ្រាន់តែឱ្យស្ងប់ស្ងាត់មួយរយៈសិន រួចព្រះអង្គនឹងដើរផ្សព្វផ្សាយបន្ដ។ យ៉ាងណាព្រះអង្គក៏បានអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលមេត្ដាទម្លាក់ចោលការចោទប្រកាន់ផ្សេងៗលើរូបព្រះអង្គ ដើម្បីសុខសន្ដិភាពសង្គមជាតិទាំងអស់គ្នា។
ព្រះអង្គបានសង្កត់ធ្ងន់ថា៖ «សមត្ថកិច្ច៣នាក់ចាប់អាត្មាកៀបដៃទៅក្រោយ ម្នាក់ទៀតមកទះកំផ្លៀងអាត្មាម៉ាដៃញោម។ទះអាត្មា១ដៃសួររកទូរសព្ទអាត្មានៅណា?។ ញោម[សមត្ថកិច្ច]កុំធ្វើទារុណកម្មអាត្មាអី ចង់យកស្អីក៏យកទៅញោម។ ហ្អែងហ្នឹងហើយដែលជាឆ្អឹងទទឹងកដោយសារគាំទ្រគណបក្សសង្រ្គោះជាតិ គេនិយាយចឹងញោម»។ ព្រះអង្គបន្តថា៖ «អាត្មាសុំអំពាវនាវដល់រដ្ឋាភិបាលសុំទម្លាក់ចោលការធ្វើទុក្ខបុកម្នេញចំពោះអាត្មា វាអត់មានបានប្រយោជន៍អីពីអាត្មាទេ។ អាត្មាធ្វើនេះដើម្បីជាតិទាំងមូល។ អាត្មាសុំបិណ្ឌបាតប៉ុណ្ណឹងញោម!»។
កាលពីថ្ងែទី៩ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៣កន្លងទៅព្រះតេជគុណ សយ សាត ដែលធ្វើធម្មយាត្រាថ្មើរជើងជាមួយសកម្មជនសង្គមមួយចំនួនទៀតពីភ្នំពេញទៅកាន់ព្រំដែនខ្មែរ-ថៃ ខេត្តបន្ទាយជ័យ ដើម្បីលើកកម្ពស់សីលធម៌ និងយុត្តិធម៌សង្គម ត្រូវបានចាប់បង្ខំឱ្យសឹកដោយស្ម័គ្រចិត្ត ក្រោមហេតុផលថា ជាសង្ឃក្លែងក្លាយ បួសពុំត្រឹមត្រូវតាមច្បាប់ និងពុំមានបណ្ណសម្គាល់ជាព្រះសង្ឃ។ ក្រោយសឹកពីព្រះសង្ឃ ព្រះតេជគុណ សយ សាត ត្រូវបានអាជ្ញាធរខេត្តបាត់ដំបងចាប់ឃាត់ខ្លួនមួយរយៈពេលខ្លី។
ការឃាត់ខ្លួនព្រះអង្គនៅកំឡុងខែមីនា ត្រូវបានលោក សាត គឹមសាន ស្នងការនគរបាលខេត្តបាត់ដំបង បញ្ជាក់ប្រាប់សារព័ត៌មានក្នុងស្រុកថា គឺដើម្បីយកទៅសួរនាំ និងធ្វើការអប់រំ។ បន្ទាប់ពីសួរនាំ និងធ្វើការអប់រំរួចនឹងធ្វើការដោះលែងឱ្យត្រឡប់ទៅផ្ទះវិញផងដែរ។
មាត្រា ៣១ និង ៤១នៃរដ្ឋធម្មនុញព្រះរាជាណាចក្រកម្ពុជា បានទទួលស្គាល់សិទ្ធិពលរដ្ឋ និងបើកទូលាយឱ្យប្រជាពលរដ្ឋគ្រប់រូប មានសិទ្ធិបញ្ចេញមតិតាមគ្រប់រូបភាព កុំឲ្យតែប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិអ្នកដទៃ កិត្តិយស សេចក្តីថ្លៃថ្នូរអ្នកដទៃ សណ្តាប់ធ្នាប់សាធារណៈ ទំនៀមទម្លាប់ប្រពៃណីរបស់ជាតិ និងសន្តិសុខជាតិ។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរមានភាពស្មើគ្នាចំពោះមុខច្បាប់ មានសិទ្ធិសេរីភាព និងករណីយកិច្ចដូចគ្នាទាំងអស់ ដោយឥតប្រកាន់ពូជសាសន៍ ពណ៌សម្បុរ ភេទ ភាសា ជំនឿសាសនា និន្នាការនយោបាយ ដើមកំណើត ជាតិ ឋានៈសង្គម ធនធាន ឬស្ថានភាពឯទៀតឡើយ។ ការប្រើសិទ្ធិសេរីភាពផ្ទាល់ខ្លួនរបស់បុគ្គលម្នាក់ៗ មិនត្រូវឲ្យប៉ះពាល់ដល់សិទ្ធិសេរីភាពអ្នកដទៃឡើយ។
ពលរដ្ឋម្នាក់ដែលអះអាងថា ជាអ្នកជិតស្និទ្ធនិងព្រះតេជគុណ សយ សាត គឺលោក ស៊ឹម ម៉ៅ អាយុ៣៧ឆ្នាំ លើកឡើងថា ព្រះតេជគុណ សយ សាត ពិតជាត្រូវបានអាជ្ញាធរខេត្ដកំពង់ឆ្នាំងបានឃាត់ និងដកហូតទូរសព្ទ និងគំរាមកំហែងពិតមែន ហើយទីតាំងឃុំ និងភូមិ លោក និងព្រះតេជគុណ សយ សាត មិនស្គាល់ច្បាស់ទេ ដឹងតែនៅក្នុងស្រុកកំពង់លែង ខេត្ដកំពង់ឆ្នាំង។
លោកបានឱ្យដឹងថា៖ «បាទបង គឺគេឃាត់លោកនៅកំពង់លែង តែខ្ញុំ និងលោក អត់ស្គាល់ភូមិឃុំទេ ដឹងតែនៅស្រុកកំពង់លែង។ គេគំរាមថាបើអត់ឱ្យទូរសព្ទគេ គេនឹងចាប់ខ្លួនលោកភ្លាម។ ខ្ញុំសុំឱ្យអង្គការជាតិ និងអន្ដរជាតិមេត្ដាតាមដានផង ព្រោះពេលនេះខ្ញុំកំពុងគេចខ្លួនពីការតាមចាប់ខ្លួនបង»។
ជុំវិញរឿងឃាត់ខ្លួននេះដែរ ខេមបូចា មិនអាចសុំការបំភ្លឺពីលោក យ៉ែម លក្ខិណា អភិបាលស្រុកកំពង់លែង បានទេ។
ចំណែកឯលោក ខូវ លី ស្នងការខេត្ដកំពង់ឆ្នាំងបានមានប្រសាសន៍ថា លោកមិនបានដឹងរឿងនេះទេ ព្រោះលោកកំពុងប្រជុំនៅភ្នំពេញ។ យ៉ាងណាលោកថា លោកបានឆែកនឹងអធិការស្រុកកំពង់លែងរួចហើយ គឺមិនមានករណីពីការឃាត់ខ្លួន តេជគុណ សយ សាត ដូចការលើកឡើងនោះទេ។
លោកថា៖ «អត់មានទេ ពូឆែកនឹងអធិការស្រុកកំពង់លែងរួចហើយ គឺអត់មានទេ»។
យ៉ាងណាក៏ដោយ ខេមបូចា បានសួរបញ្ជាក់ទៅកាន់លោក អេង ណាក់ ស្នងការរងនៃស្នងការដ្ឋាននគរបាលខេត្ដឆ្នាំងនៅព្រឹកថ្ងៃពុធ សប្តាហ៍មុន ថា លោកមិនដឹងពីរឿងចាប់ឃាត់ខ្លួនតេជគុណ សយ សាត នោះទេ ហើយក៏គ្មានអ្នកណារាយការណ៍មកកាន់ថ្នាក់ខេត្ដដែរ។ លោកថា ប្រសិនបើឃាត់ខ្លួនគឺលោកពិតជាដឹងហើយ ប៉ុន្ដែមកដល់ពេលនេះ គឺលោកមិនបានដឹងទេ។
ស្នងការរងរូបនេះថ្លែងថា៖ «ខ្ញុំអត់ដឹងរឿងផង។ អត់ដឹងគេចាប់នៅណា ពេលណាទេ ខ្ញុំអត់ដឹងមែន»។
ព្រតេជគុណ សយ សាត មានព្រជន្ម៧២ព្រះវស្សា បានបួសជាលើកទី២ អំឡុងឆ្នាំ២០២២ នៅវត្តភ្នំផ្លោច ក្នុងឃុំត្រពាំងជោរ ស្រុកឱរ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ ប៉ុន្តែព្រះតេជគុណត្រូវបានព្រះចៅអធិការវត្ត បណ្ដេញចេញពីវត្ត កាលពីថ្ងៃទី៩ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៣ ក្រោយចូលរួមធម្មយាត្រាលើកកម្ពស់សីលធម៌សង្គមជាមួយសមាគមគ្រូបង្រៀនកម្ពុជាឯករាជ្យ។
ព្រះតេជគុណ សយ សាត ធ្លាប់បានបួសជាសង្ឃម្ដងរួចហើយអំឡុងឆ្នាំ២០០២ ដោយកាលនោះលោកបួសរយៈពេល៥ឆ្នាំទើបលាចាកសិក្ខាបទវិញ ដើម្បីធ្វើសកម្មភាពការពារព្រៃឈើ ក្រោយមានការចូលរុករាននិងកាប់ទន្ទ្រានដីព្រៃធម្មជាតិនៅស្រុកឱវ៉ាល់ ខេត្តកំពង់ស្ពឺ និងចូលរួមសកម្មភាពការពារព្រៃឈើនៅតំបន់អារ៉ែង ខេត្តកោះកុង។
អ្នកយកព័ត៌មានខេមបូចា មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយពី លោក សេង សុមុនី អ្នកនាំពាក្យក្រសួងធម្មការ និងសាសនា តាមប្រព័ន្ធទូរសព្ទ និងតេឡេក្រាម បានទេកាលពីសប្តាហ៍មុន។
មាត្រា៣៥នៃរដ្ឋធម្មនុញ្ញ ចែងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរទាំង២ភេទ មានសិទ្ធិចូលរួមយ៉ាងសកម្មក្នុងជីវភាពនយោបាយ សេដ្ឋកិច្ច សង្គមកិច្ច និងវប្បធម៌របស់ប្រទេសជាតិ។ សេចក្ដីស្នើទាំងឡាយរបស់ប្រជាពលរដ្ឋ ត្រូវទទួលការពិនិត្យ និងដោះស្រាយយ៉ាងហ្មត់ចត់ពីអង្គការរដ្ឋ។ ចំណែកមាត្រា៥១ ចែងថា ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប ត្រូវគោរពរដ្ឋធម្មនុញ្ញ និងគោរពច្បាប។ ប្រជាពលរដ្ឋខ្មែរគ្រប់រូប មានកាតព្វកិច្ចរួមចំណែកកសាងប្រទេសជាតិ និងការពារមាតុភូមិ៕
