សេចក្ដីប្រកាសព័ត៌មានមួយដែលបានចេញផ្សាយកាលពីពេលថ្មីៗពីសំណាក់អាជ្ញាធរអគ្គិសនីកម្ពុជា (EAC) បានបង្កើតឱ្យមានប្រតិកម្មចម្រុះពីសំណាក់មហាជនជុំវិញការធ្វើស្វ័យប្រកាសពីការដំឡើងប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ ។ ក្រោយមកបន្តិច EAC ក៏បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយ ស្រាយបំភ្លឺថា ការធ្វើស្វ័យប្រកាស គឺ«សម្រាប់តែអ្នកប្រើប្រាស់ថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យនៅលើដំបូលផ្ទះ»ដែលតភ្ជាប់ទៅនឹងបណ្ដាញអគ្គិសនីជាតិតែប៉ុណ្ណោះ ។
កាលពីថ្ងៃទី៤ ខែកក្កដា EAC បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយ ដោយអំពាវនាវដល់អ្នកប្រើប្រាស់ដែលបានដំឡើងនិងប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ ឱ្យធ្វើស្វ័យប្រកាស ។ ប៉ុន្តែ សេចក្ដីថ្លែងការណ៍នោះមិនបានផ្ដល់ព័ត៌មានជាក់លាក់ពីទំហំនៃថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យដែលផលិតបាន ដែលត្រូវស្ថិតក្រោមការតម្រូវឱ្យធ្វើស្វ័យប្រកាស នោះឡើយ ជាហេតុកាន់តែបង្កការភ័ន្តច្រឡំដល់មហាជនខ្លាំងថែមទៀត ។
មកទល់នឹងថ្ងៃនេះ ប្រកាសរបស់ EAC ត្រូវបានចែករំលែក ១១០០ដង ទទួលបាន comment ជិត ១០០០ រួមជាមួយនឹងការចុចLike ១៣០០ដង ។ មនុស្សជាច្រើនសួរបញ្ជាក់ពីព័ត៌មានបន្ថែមអំពីទំហំនិងប្រភេទនៃប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យដែលចាំបាច់ត្រូវចុះបញ្ជី ។ អ្នកខ្លះសួរផងដែរ ហេតុអ្វីបានជាអ្នកប្រើប្រាស់ថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យចាំបាច់ត្រូវចុះបញ្ជី ដោយសន្និដ្ឋានថា ការជូនដំណឹងរបស់ EAC បាននិងកំពុងបង្កឱ្យមានការភ័ន្តច្រឡំដល់មហាជន ។
បន្ទាប់ពីផ្ទុះសំណួរដ៏ច្រើនពីសំណាក់សាធារណជន EAC បានចេញសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មួយទៀត នៅថ្ងៃទី៦ ខែកក្កដា ដើម្បីបំភ្លឺបន្ថែមលើសេចក្ដីថ្លែងការណ៍មុន ស្ដីពីការធ្វើស្វ័យប្រកាសពីការដំឡើងនិងប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យលើដំបូល ។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍បាននិយាយថា ក្រសួងរ៉ែនិងថាមពលបានធ្វើការជាមួយអង្គការ UNDP ដើម្បីរៀបចំគោលការណ៍គ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យលើដំបូល ដែលពាក់ព័ន្ធទៅនឹងប្រព័ន្ធអគ្គិសនីដែលទទួលថាមពលពីខ្សែបណ្ដាញជាតិ ដែលទាមទារឱ្យមានការចុះបញ្ជីជាចាំបាច់ ។
ប៉ុន្តែ ការចុះបញ្ជីនិងការគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យលើដំបូលមិនសំដៅលើការដំឡើងបរិក្ខារប្រើថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ ដែលមិនភ្ជាប់នឹងខ្សែបណ្ដាញផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនីជាតិ ដូចជា អំពូលបំភ្លឺ ម៉ាស៊ីនបូមទឹក និងឆ្នាំងចម្អិន នោះទេ ។
អ្នកប្រើប្រាស់ថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យលើដំបូល ដែលមានសមត្ថភាពផលិតបានចាប់ពី ១០គីឡូវ៉ាត់ឡើងទៅ ត្រូវតម្រូវឱ្យបង់ថ្លៃប៉ះប៉ូវ ។ ថ្លៃប៉ះប៉ូវនេះគឺសម្រាប់តែអ្នកប្រើប្រាស់ធំៗ ដូចជា រោងចក្រឧស្សាហកម្ម ក្រុមហ៊ុន សណ្ឋាគារ និងអគារធំៗ ដែលចង់ដំឡើងប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យខ្នាតមធ្យមនិងខ្នាតធំ តែប៉ុណ្ណោះ ។
សេចក្ដីថ្លែងការណ៍ដដែលបានបន្តថា៖ «ដូចនេះ ប្រជាពលរដ្ឋជាង ៩៥% ដែលប្រើប្រាស់អគ្គិសនីសម្រាប់លំនៅឋាននិងទីតាំងអាជីវកម្មនឹងមិនរងការប៉ះពាល់ពីវិធានការរបស់ EAC នេះឡើយ» ។
កាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣ EAC បានចេញសេចក្ដីជូនដំណឹងលើកទីមួយ ។ គិតមកដល់ពេលនេះ មានអ្នកមកធ្វើស្វ័យប្រកាស ៩៤ទីតាំងហើយ ដែលបានចុះបញ្ជីស្នើសុំដំឡើងប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ ។ សេចក្ដីប្រកាសកាលពីថ្ងៃទី៤ ខែកក្កដា គឺជាការជូនដំណឹងលើកទីពីរ ។ ពេលវេលាផុតកំណត់សម្រាប់ការចុះបញ្ជី គឺនៅថ្ងៃទី១៥ ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៤ ។
យោងតាមការជូនដំណឹង ប្រសិនបើគ្មានការចុះបញ្ជី ការគ្រប់គ្រង និងការត្រួតពិនិត្យបច្ចេកទេសទេ «ការធ្លាយអគ្គិសនី»អាចនឹងកើតឡើងនៅក្នុងខ្សែបណ្ដាញផ្គត់ផ្គង់ជាតិ ដែលអាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដល់អាយុជីវិតរបស់អ្នកជួសជុល ប្រសិនបើការផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនីត្រូវបានកាត់ផ្ដាច់ដើម្បីសម្រួលដល់ការជួសជុលនៅលើបង្គោលភ្លើង ។
ស្របពេលជាមួយគ្នានេះ ខ្សែបណ្ដាញជាតិក៏មិនអាចវិនិយោគត្រឹមត្រូវទៅលើឧបករណ៍ប្រឆាំងរំញ័រ និងមិនអាចរៀបចំការផ្គុំប្រភពអគ្គិសនី និងដំឡើងប្រព័ន្ធស្តុកថាមពលទុក ដើម្បីបំពេញកង្វះខាតប្រភពថាមពលឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ពេលគ្មានពន្លឺព្រះអាទិត្យឡើយ ។ ហើយវាក៏ពិបាកក្នុងការប្រមូលទិន្នន័យផងដែរ ។
សេចក្ដីជូនដំណឹងបានសរសេរថា ដើម្បីធ្វើការគ្រប់គ្រង ដំបូងបំផុត EAC ត្រូវចុះបញ្ជីអ្នកកំពុងប្រើប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យលើដំបូល ហើយការជូនដំណឹងនេះដើម្បីឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ដែលបានដំឡើងប្រព័ន្ធពន្លឺព្រះអាទិត្យលើដំបូល ឱ្យធ្វើស្វ័យប្រកាសនៅទីកន្លែងដែលខ្លួនទទួលការផ្គត់ផ្គង់ ។ បន្ទាប់ពីចុះបញ្ជីរួច ពួកគេនឹងទទួលបានការទទួលស្គាល់ថា ពួកគេបានទទួលការអនុញ្ញាតឱ្យដំឡើងនិងប្រើប្រាស់ស្របទៅតាមច្បាប់ហើយ ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងរ៉ែនិងថាមពល លោក កែវ រតនៈ បាននិយាយកាលពីថ្ងៃទី១៥ ខែកុម្ភៈ ឆ្នាំ២០២៤ ថា គោលនយោបាយនៃការដំឡើងប្រព័ន្ធពន្លឺព្រះអាទិត្យលើដំបូល គួរតែត្រូវបានគ្រប់គ្រងដើម្បីធានាស្ថិភាពអគ្គិសនីនៅពេលកម្រិតពន្លឺព្រះអាទិត្យមានតិចតួច ។
លោកបាននិយាយថា ប្រសិនបើ EAC អនុញ្ញាតឱ្យគ្រប់គ្នាដំឡើងផ្ទាំងពន្លឺព្រះអាទិត្យ វានឹងមានបញ្ហាតម្លៃ ។ ឧទាហរណ៍ រដ្ឋាភិបាលស្នើសុំឱ្យ អគ្គិសនីកម្ពុជា (EDC) ទិញថាមពលអគ្គិសនីពីវិនិយោគិននៅក្រៅប្រទេស ដើម្បីបង្ការកង្វះខាតការផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនី ។
ប៉ុន្តែ នៅពេលដែលការផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនីត្រូវទិញពីក្រៅប្រទេសមកហើយ បែរជាពលរដ្ឋដែលដំឡើងផ្ទាំងពន្លឺព្រះអាទិត្យប្រើប្រាស់អគ្គិសនីតែនៅពេលណាដែលផ្ទាំងពន្លឺព្រះអាទិត្យមិនអាចផលិតអគ្គិសនីដោយសារខ្វះពន្លឺព្រះអាទិត្យប៉ុណ្ណោះ នោះ EDC នឹងត្រូវទទួលរងនូវការខាតបង់ ។
លោក រតនៈ បាននិយាយថា៖ «ដូច្នេះហើយបានជារូបមន្តនៃការចែងកាលណាយើងដាក់សូឡា យើងត្រូវចូលរួមចំណែកបង់ថ្លៃតែបង់ថ្លៃអានុភាព ដែលជាថ្លៃភ្លើងបម្រុងដែលយើងអាចប្រើនៅពេលណាមួយក៏បានដែលពុំមានពន្លឺព្រះអាទិត្យ ដោយតភ្ជាប់ទៅនឹងបណ្ដាញផ្គត់ផ្គង់ជាតិ» ។
នៅប្រទេសវៀតណាមវិញ ថ្មីៗនេះ រដ្ឋាភិបាលបានអនុម័តការលក់ផ្ទាល់នូវថាមពលកកើតឡើងវិញ ក្នុងនោះរាប់បញ្ចូលទាំងប្រព័ន្ធពន្លឺព្រះអាទិត្យលើដំបូល ខ្យល់ ជីវម៉ាស វារីអគ្គិសនីខ្នាតមីក្រូ កម្ដៅពីផែនដី រលក និងរោងចក្រទាញថាមពលពីរលកសមុទ្រ ដោយមិនចាំបាច់ឆ្លងកាត់ស្ថាប័នអគ្គិសនីវៀតណាមជាអន្តរការីឡើយ ។
លោក ទី ប៊ុនលី ប្រធានផ្នែកបច្ចេកវិទ្យាថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ នៅក្រុមហ៊ុន SOGE Cambodia បានប្រាប់ ខេមបូចា ថា គោលនយោបាយស្វ័យប្រកាសនឹងជួយដល់ EAC ក្នុងការប្រមូលព័ត៌មានពីអ្នកប្រើប្រាស់ថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ ។ ប្រសិនបើមានអ្នកប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យលើដំបូលច្រើននាក់ ដែលក្នុងពេលតែមួយ ពួកគេក៏ប្រើអគ្គិសនីពីខ្សែបណ្ដាញផ្គត់ផ្គង់ជាតិដែរ វាអាចនឹងបណ្ដាលឱ្យមានអស្ថិរភាពអគ្គិសនី ។
លោកបាននិយាយថា ពាក់ព័ន្ធនឹងថ្លៃអនុភាពបម្រុងទុកសម្រាប់អ្នកប្រើប្រាស់ថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យដែលមានអនុភាពផលិតចាប់ពី ១០គីឡូវ៉ាត់ឡើងទៅ ខណៈដែលគេមិនទាន់ដឹងថាថ្លៃនោះមានតម្លៃប៉ុន្មាននៅឡើយក្ដី អ្នកប្រើប្រាស់ថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យខ្នាតធំអាចនឹងទទួលរងនូវផលប៉ះពាល់អវិជ្ជមាន ក្នុងនោះរួមទាំងការបង់ថ្លៃប៉ះប៉ូវខ្ពស់ ជាលទ្ធផលនៃការធ្វើស្វ័យប្រកាស ។
លោកបានបន្តថា៖ «វាអាចជាមូលហេតុមួយដែលនាំឱ្យថ្លៃដើមចំណាយលើការវិនិយោគទៅលើប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យនឹងកើនឡើង ។ ខណៈដែលអ្នកប្រើប្រាស់ប្រើប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យដើម្បីកាត់បន្ថយចំណាយថ្លៃអគ្គិសនី ការតម្រូវឱ្យបង់ថ្លៃក្នុងអត្រាខ្ពស់នៅពេលប្រើប្រាស់ថាមពលព្រះអាទិត្យ អាចនឹងនាំឱ្យការចំណាយរបស់អ្នកប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធថាមពលព្រះអាទិត្យកើនឡើងរឹតតែខ្ពស់» ។ ដោយលោកបានបន្ថែមថា៖ «កត្តានេះអាចនឹងប៉ះពាល់ដល់ការសម្រេចចិត្តងាកមកប្រើប្រាស់ថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ ដែលគេចាត់ទុកជាថាមពលស្អាត» ។
លោក ប៊ុនលី បាននិយាយថា ក្រុមហ៊ុន SOGE ផ្គត់ផ្គង់ទឹកទៅឱ្យកសិករដោយប្រើប្រាស់ថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យដើម្បីបូមទឹក ។ ផ្ទាំងពន្លឺព្រះអាទិត្យរបស់ក្រុមហ៊ុនផលិតបានថាមពលចន្លោះពី ១គីឡូវ៉ាត់ ដល់ ៣៦២គីឡូវ៉ាត់ ។ លោកបានចែករំលែកប្រាប់ថា ក្រុមហ៊ុនរបស់លោកកំពុងរៀបចំខ្លួនដើម្បីធ្វើស្វ័យប្រកាសនៅពេលឆាប់ៗខាងមុខ ។
លោក ហេង គឹមហុង ប្រធានអង្គការបណ្ដាញយុវជនកម្ពុជា បាននិយាយថា អាជ្ញាធរគួរលើកទឹកចិត្តឱ្យប្រជាជនប្រើប្រាស់ថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យពីព្រោះវាជាថាមពលស្អាត និងខណៈដែលរដ្ឋាភិបាលពុំទាន់អាចផលិតនិងផ្គត់ផ្គង់អគ្គិសនីបាន ១០០%នៅឡើយ នៅទូទាំងប្រទេស ។
លោកបានបញ្ចេញមតិថា ការពិភាក្សពីការដំឡើងថ្លៃថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យមិនគួរកើតមានទេ «នៅពេលដែលយើងនិយាយពីការលើកកម្ពស់ថាមពលស្អាត ។ លោក គឹមហុង បាននិយាយថា លោក«មិនគាំទ្រ»វិធានការរបស់ EAC ដែលតម្រូវឱ្យអ្នកប្រើប្រាស់ថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យលើដំបូល ដែលភ្ជាប់ទៅនឹងបណ្ដាញជាតិដែរនោះ ឱ្យធ្វើស្វ័យប្រកាសនិងបង់វិភាគទាន នោះទេ ។
អង្គការ Oxfam ប្រចាំកម្ពុជា បាននិយាយថា ការដំឡើងប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យលើដំបូល គឺជាការធ្វើពិពិធកម្មប្រភពថាមពល ដែលរួមចំណែកដល់ការជំរុញថាមពលស្អាតនិងបង្កើនផលិតកម្មថាមពល ។ អង្គការ Oxfam បានប្រាប់ ខេមបូចា តាមសារតេឡេក្រាម ថា ការដំឡើងប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យជួយកាត់បន្ថយបន្ទុកនិងសម្ពាធលើបណ្ដាញចែកចាយអគ្គិសនីជាតិ ។
អង្គការ Oxfam បានបន្តថា ដើម្បីលើកកម្ពស់ការប្រើប្រាស់ថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ រដ្ឋគួរតែលើកទឹកចិត្តដល់អ្នកផ្ដល់សេវានិងអ្នកប្រើប្រាស់ តាមរយៈការផ្ដល់ការលើកទឹកចិត្តផ្នែកពន្ធលើឧបករណ៍បរិក្ខារ ព្រមទាំងកម្ចីការប្រាក់ទាបដើម្បីកាត់បន្ថយការចំណាយក្នុងការដំឡើង ។
ជុំវិញការជូនដំណឹងរបស់ EAC អង្គការ Oxfam បានលើកឡើងថា ការភាន់ច្រឡំនិងកង្វះការយល់ដឹងអំពីគោលបំណងនៃការធ្វើស្វ័យប្រកាស និងពាក្យពេចន៍ទាក់ទង បានបង្កឱ្យមានការព្រួយបារម្ភ ។ «ប្រសិនបើប្រជាពលរដ្ឋមិនយល់ច្បាស់ពីគោលបំណងនៃការធ្វើស្វ័យប្រកាសនេះ វាអាចបង្កឱ្យមានការមិនបន្តការប្រើប្រាស់ ឬមិនប្រើប្រាស់សូឡាតែម្តង»។
អង្គការ Oxfam បានកត់សម្គាល់ថា នៅក្រោយការផ្ទុះប្រតិកម្មពីមហាជន ក្រសួង និង EAC បានចេញមកធ្វើការពន្យល់ ដោយស្រាយបំភ្លឺសំណួរនានា ជាពិសេស ជុំវិញគោលបំណងនៃការធ្វើស្វ័យប្រកាស ប៉ុន្តែ «នៅមានមហាជនមួយចំនួនតូចនៅតែមានការព្រួយបារម្ភ» ។
រដ្ឋាភិបាលគួរបន្តផ្សព្វផ្សាយព័ត៌មាន ស្រាយបំភ្លឺដើម្បីដោះស្រាយការភ័ន្តច្រឡំ និងផ្ដល់ការបញ្ជាក់បន្ថែមលើលក្ខខណ្ឌនានាដែលត្រូវបំពេញ ជាពិសេស សម្រាប់អ្នកផ្ដល់សេវានិងប្រជាជនដែលចង់ដំឡើងប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យដើម្បីប្រើប្រាស់ ។
លោក គី សេរីវឌ្ឍន៍ អ្នកស្រាវជ្រាវសេដ្ឋកិច្ចនៃរាជបណ្ឌិត្យសភាកម្ពុជា បាននិយាយថា ក្រុមហ៊ុនដែលប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យភ្ជាប់ទៅនឹងបណ្ដាញអគ្គិសនីជាតិ ត្រូវបង់ថ្លៃប៉ះប៉ូវទៅឱ្យអាជ្ញាធរអគ្គិសនី ។ ប៉ុន្តែ ថ្លៃប៉ះប៉ូវនោះត្រូវតែគណនាឱ្យមានតុល្យភាព ដើម្បី«ក្រុមហ៊ុនទាំងអស់នោះនឹងប្រើប្រាស់សូឡាលាយជាមួយនឹងចរន្តអគ្គិសនី» ។
ក្រុមហ៊ុននានា (រួមទាំងរោងចក្រ) ដែលប្រើប្រាស់ថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ អាចសន្សំសំចៃថវិកាបាននៅពេលនាំចេញទៅសហរដ្ឋអាមេរិកនិងអឺរ៉ុប ជាមួយនឹងការបន្ធូរបន្ថយពន្ធ ។
លោក សេរីវឌ្ឍន៍ បាននិយាយថា៖ «ប៉ុន្តែបើរដ្ឋាភិបាលធ្វើឱ្យសូឡាប្រើប្រាស់បានទូលំទូលាយមានថ្លៃថោក រោងចក្រទាំងអស់នឹងលែងប្រើប្រាស់ចរន្តអគ្គីសនី ខណៈពេលដែលចរន្តអគ្គិសនីកម្ពុជាបានធ្វើកុងត្រាទិញពីបរទេសដែលមានរយៈពេលយូរ»។ លោកបន្តថា រដ្ឋាភិបាលគួរពិចារណារកពេលវេលាសមស្របណាមួយដើម្បីជំរុញការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធថាមពលពន្លឺព្រះអាទិត្យ នៅពេលដែលកិច្ចសន្យានោះអស់សុពលភាព ដើម្បីរួមចំណែកដល់ការកាត់បន្ថយការបំពុលបរិស្ថាន និងលើកកម្ពស់ការនាំចេញរបស់ប្រទេសកម្ពុជា ។
អង្គការ EnergyLab Cambodia បាននិយាយថា ពួកគេនឹងឆ្លើយតបនៅសប្ដាហ៍ក្រោយ រីឯអង្គការ UNDP វិញមិនបានឆ្លើយតបនឹងសំណួរទេ នៅខណៈពេលនៃការចេញផ្សាយអត្ថបទនេះ ៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ Electricity Authority Clarifies Need For Rooftop Solar Declaration Amid Confusion
