ពលរដ្ឋងាយរងគ្រោះដោយទឹកជំនន់ដែលរស់នៅតាមបណ្ដោយស្ទឹងព្រែកត្នោតក្នុងខណ្ឌមួយចំនួនក្នុងរាជធានីភ្នំពេញស្នើឱ្យអាជ្ញាធរគ្រប់ជាន់ថ្នាក់ចាត់វិធានការបណ្ដោះទឹកភ្លៀងជាបណ្ដើរៗដោយថាកុំចាំឱ្យទឹកឡើងខ្លាំង។
ជាពលរដ្ឋរស់នៅក្នុងភូមិដូង សង្កាត់ស្ពានថ្ម ខណ្ឌដង្កោ អស់រយៈពេលជាង២០ឆ្នាំ លោក ចែម ឡេង បានឱ្យដឹងថា បន្ទាប់ពីមានការជន់លិចជារៀងរាល់ឆ្នាំនៅរដូវវស្សា និងមានទឹកជន់ខ្លាំងក្នុងឆ្នាំ២០២២បានធ្វើឱ្យដីនៅក្រោយផ្ទះរបស់លោកបាក់ស្រុតអស់ជិត១០ម៉ែត្រ ប៉ុន្តែលោកថាវាមិនបានធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់ការរស់នៅប៉ុន្មាននោះទេ ព្រោះផ្ទះគាត់ស្ថិតនៅតំបន់ខ្ពស់ជាងអ្នកឯទៀត។
ប៉ុន្តែយ៉ាងណា លោកចង់ឃើញរដ្ឋាភិបាល និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានរកវិធីសាស្រ្តយ៉ាងណាកុំឱ្យមានការជន់លិចខ្លាំង ដោយត្រូវបើកទំនប់បង្ហូរទឹកជាបណ្ដើរៗនៅពេលដល់រដូវវស្សា និងមិនត្រូវចាំរហូតទាល់តែទឹកពេញអាង និងជិតបាក់ទំនប់ទើបធ្វើការបណ្ដោះទឹកចេញនោះឡើយ ដូច្នេះពលរដ្ឋងាយរងគ្រោះដែលរស់នៅបណ្ដោយស្ទឹងដូចជារូបលោក នឹងនៅតែបន្តជួបការជន់លិចដដែលៗជារៀងរាល់ឆ្នាំ។
លោកបន្តថា៖«បើថាទឹកល្មមៗគេអត់បើកនោះទេ គេបញ្ចាល់ទុកតែម្ដង[..] បើតាមខ្ញុំជាអ្នករស់នៅតាមមាត់ស្ទឹង ការស្នើសុំដែលសំខាន់ គឺមានតែប៉ុណ្ណេះនោះទេ បើថាទ្វារទឹកនៅខាងលើវាល្មមៗយើងបើកទឹកបណ្ដោះៗមកដើម្បីឱ្យទឹកវាបន្ថយ ដល់ពេលចាប់ផ្ដើមភ្លៀងខ្លាំងមែនទែន គំហុកមកហើយបានចាប់ផ្ដើមបើកទ្វារទឹកនោះ ទឹកក៏វានឹងចាប់ផ្ដើមច្រើនទៅៗហើយ»។
រំលងប្រមាណជាង១០ខ្នងផ្ទះ ស្រ្តីវ័យកណ្ដាលម្នាក់ទៀតរស់នៅភូមិហា ក្នុងសង្កាត់ដដែល នោះ គឺអ្នកស្រី ភិន សុផល បានឱ្យដឹងដែរថា បើប្រៀបធៀបនឹងជំនាន់មុនគឺ សភាពទឹកជំនន់ ឬទឹកជន់បច្ចុប្បន្នមិនមានពេលវេលាច្បាស់លាស់នោះឡើយ ដោយថា ឆ្នាំនេះមានទឹកជន់ទាំងរដូវប្រាំង និងរដូវវស្សាដែលវាតែងបង្កនូវការប៉ះពាល់ខ្លាំងដល់គ្រួសារអ្នកស្រី ទាំងជីវភាព និងពេលវេលា ព្រោះថាផ្ទះរបស់គាត់នៅតំបន់ដីទាបជាងគេ។
អ្នកស្រីបន្តថា នៅពេលដែលមានទឹកជន់ម្ដងៗ គឺត្រូវរង់ចាំយ៉ាងតិចពីមួយសប្ដាហ៍ ទៅកន្លះខែទើបទឹកស្រកវិញ ដែលវាធ្វើឱ្យខាតបង់នូវរបររកស៊ីដែលអាចរកបានក្នុងមួយថ្ងៃ១ទៅ២ម៉ឺនសម្រាប់ទិញម្ហូបបរិភោគ ក៏ដូចជាចំណាយកម្លាំងច្រើនដើម្បីបោសសម្អាត និងរៀបចំផ្ទះឡើងវិញពេលទឹកស្រក។
អ្នកស្រីបានបញ្ជាក់ថា៖ «អារើអីវ៉ាន់មិនសូវប៉ុន្មាននោះទេ ជាពិសេសអាពេលទឹកស្រកទៅវិញនៀក មានភក់មានអី វេទនាណាស់ក្មួយអើយ មិនមែនស្រួលទេទឹកលិចម្ដងៗចូលក្នុងផ្ទះ។ ឥឡូវបានតែ[ឡើងដល់]ត្រឹមហ្នឹងអរហើយ បើបានទៅវិញអរហើយ! កុំឱ្យមកឡើងទៀតវេទនាណាស់»។
អ្នកស្រីក៏បានបន្តថា នៅរៀងរាល់រដូវវស្សា គឺអ្នកស្រីសម្រាន្តមិនស្កប់នោះទេ ដោយត្រូវចាំមើលកម្ពស់ទឹកព្រោះខ្លាចវាឡើងខ្លាំងនិងធ្វើការជម្លៀសខ្លួន និងអីវ៉ាន់ពុំទាន់។
អ្នកស្រីបន្ថែម៖«ឥឡូវអត់ដឹងថាទឹកមកដល់ត្រឹមណាទៀតនោះទេ! ព្រោះឥឡូវឡើងមករាងលឿនជាងម្សិលមិញ។ បើសិនណាជាទឹកមកទៀតនោះនឹងលិចហើយ មិនដឹងម៉ោងណាម៉ោងណីនោះទេ ព្រោះទឹកលិចអត់ទៀងអ៊ីចឹង! បើចង់មកគឺមកភ្លាមតែម្ដង អត់សន្សឹមៗដូចអាកាលយើងពីជំនាន់មុនទាល់តែថាមានរដូវទឹកលិច ប៉ុន្តែឥឡូវគឺអត់ទេបើថាត្រូវមកគឺទម្លាក់មកម៉ង»។
កំពុងដើរលុយទឹកត្រឹមជង្គង់ចេញពីផ្ទះខាងក្រោយដែលជាប់នឹងមាត់ស្ទឹងតែម្ដង យុវជន គង់ ភក្ដី អាយុ១៨ឆ្នាំ ដែលត្រូវជាក្មួយអ្នកស្រី សុផល បានបង្ហាញពីក្ដីបារម្ភចំពោះគ្រួសារ និងប្អូនប្រុសអាយុ៥ឆ្នាំ ដោយរូបគេថានៅពេលមានទឹកជន់ គឺតែងតែមានសត្វក្អែប និងសត្វថ្លែនឡើងមកលើផ្ទះ ខណៈដែលលោកថានៅតែ៣កាំនៃជណ្ដើរទៀតនោះទេ គឺទឹកនឹងលិចចូលក្នុងផ្ទះឈើរបស់ខ្លួនហើយ។ លោកបន្តថា នៅពេលដែលមានការជន់លិចម្ដងៗ គឺគ្រួសាររបស់លោកមិនបានរើអីវ៉ាន់អ្វីនោះទេ គឺបណ្ដោយឱ្យវាលិចតាមហ្នឹងសិនទៅ។
ចំណែកឯពលរដ្ឋរស់នៅជាប់នឹងមាត់ស្ទឹងម្នាក់ទៀត អ្នកស្រី ម៉ឹង ឡា បានលើកឡើងថា បញ្ហាទឹកជំនន់បានបង្កការរំខានជាច្រើន ព្រោះថាបើមានទឹកជន់លិចនោះភ្លើងនឹងត្រូវកាត់ផ្តាច់ ហើយអ្នកស្រីក៏មានការព្រួយបារម្ភថាផ្ទះនឹងត្រូវទឹកកួចទៅដែរ ខណៈដែលកន្លងមកនៅខាងក្រោយផ្ទះអ្នកស្រីក៏ធ្លាប់មានបញ្ហាបាក់ច្រាំងដែរ។
ក្រៅពីការព្រួយបារម្ភទឹកកួចផ្ទះ អ្នកស្រី ឡា បន្ថែមថា បញ្ហាទឹកជំនន់បានធ្វើឱ្យសិស្សក៏ដូចជាកូនអ្នកស្រីត្រូវផ្អាកការរៀនសូត្រមួយរយៈ ព្រោះបើទឹកឡើងសាលានឹងលិចដូចគ្នា។
អ្នកស្រីនិយាយថា៖«បើលិចខ្លាំង គឺលិចសាលាដែរ បើសាលាលិច កូនអត់បានទៅរៀនទៅសូត្រទេ»។
ទាក់ទិននឹងករណីនេះ ចៅសង្កាត់ស្ពានថ្មនៃខណ្ឌដង្កោ លោក ហង្ស ជុំ ថ្លែងប្រាប់ ខេមបូចា ថា បន្ទាប់ពីលោកទទួលបានដំណឹងពីក្រសួងធនធានទឹក និងអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានខណ្ឌ លោកបានជួបប្រជុំជាមួយមេភូមិនិង ផ្សព្វផ្សាយដំណឹងបន្តទៅកាន់គ្រួសារដែលកំពុងរស់នៅក្បែរដងស្ទឹងឱ្យមានការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់ និងត្រៀមលក្ខណជាមួយទឹកជំនន់។ លោកបន្តថា បច្ចុប្បន្នទឹកតាមដងស្ទឹងមិនទាន់ដល់ដំណាក់កាលប្រកាសអាសន្នដល់ពលរដ្ឋត្រូវតែជម្លៀសចេញពីផ្ទះទេលោកថាដំណាក់កាលនេះប្រជាពលរដ្ឋគ្រាន់តែត្រៀមលក្ខណៈនិងត្រូវចេះប្រុងប្រយ័ត្នប៉ុណ្ណោះ។
ទោះបីមិនមែនជាដំណាក់កាលប្រកាសអាសន្នក្តីលោកចៅសង្កាត់ក៏បានបែងចែកកម្លាំង ដើម្បីតាមដានពីស្ថានភាពទឹកឡើង និងត្រូវរាយការណ៍មកលោកយ៉ាងតិច៣ដងក្នុងមួយថ្ងៃ។
ចំពោះដំណោះស្រាយដើម្បីការពារទឹកកុំឱ្យឡើងលោកចៅសង្កាត់ស្ពានថ្ម ថ្លែងថា បញ្ហាទឹកឡើង គឺជាជំនន់ទឹកភ្លៀងដែលមិនអាចឃាត់បាន ហើយសង្កាត់ស្ពានថ្មគឺនៅក្រោមខេត្តមួយចំនួនដូចជាខេត្តកំពង់ស្ពឺ ដូច្នេះលោកមិនអាចដឹងទឹកស្រកនៅថ្ងៃណានោះទេ។
លោក ហង្ស ជុំ ថ្លែងបន្តថា ប្រជាពលរដ្ឋក្នុងសង្កាត់ស្ពានថ្មពួកគេមានទម្លាប់ជាមួយនឹងទឹកជំនន់ហើយ ដោយសារពួកគេបានជួបជាមួយបញ្ហានេះជារៀងរាល់ឆ្នាំ ហើយពួកគេក៏មិនសូវភ័យខ្លាចដែរ ព្រោះមានការជួយពីក្រសួងធនធានទឹកដែលបានធ្វើរនាំងការពារកុំឱ្យបាក់ទំនប់ចាប់តាំងពីសង្កាត់ទៀន ទៅដល់ព្រែកកំពឹស។
លោកបន្តថា៖«និយាយរួមទៅគាត់លែងភ័យហើយដោយសារ វាជាលក្ខណៈស៊ាំទៅហើយ[..]បើឡើងរាល់ឆ្នាំចឹង»។
លោក ហស្ស ជុំ បានបន្ថែមថា សង្កាត់ស្ពានថ្មមានភូមិចំនួន៨ និងមានប្រជាពលរដ្ឋជាង៧០០គ្រួសារ ហើយមានភូមិចំនួន៧ដែលពាក់ព័ន្ធនឹងគ្រោះទឹកជំនន់ ចំណែកប្រជាពលរដ្ឋដែលងាយរងគ្រោះទឹកជំនន់បំផុតមានចំនួនជាង៤០គ្រួសារ។
យ៉ាងណាមិញ មេប៉ុស្ដ៍សង្កាត់គងនយ ខណ្ឌដង្កោ លោក សេន សង បានប្រាប់ ខេមបូចា នៅល្ងាចថ្ងៃពុធនេះដែរថា គិតចាប់ពីព្រឹកថ្ងៃទី១៨ ទឹកបានបន្តលិចសន្សឹមៗនៅតាមតំបន់ទំនាបនៃផ្ទះដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ដល់ប្រជាពលរដ្ឋ៣០គ្រួសារ ក្នុងនោះមាន២៥ ខ្នងផ្ទះនិងមានមនុស្សចំនួន១៣៩នាក់ ស្រី៧១នាក់។
លោកបន្តថា ប្រជាពលរដ្ឋអាចនឹងត្រូវជម្លៀសទៅរកទីទួលសុវត្ថិភាពបើសិនជាកម្ពស់ទឹកនៅតែបន្តហក់ឡើងនៅយប់នេះ ខណៈដែលមកទល់ពេលនេះ គឺវាបានឡើងដល់ចំណុចប្រកាសអាសន្ន។
អភិបាលរងរាជធានីភ្នំពេញ លោក កើត ឆែ មានប្រសាសន៍យ៉ាងខ្លីថា គិតត្រឹមរសៀលថ្ងៃពុធ នេះស្ថានភាពទឹកនៅរាជធានីភ្នំពេញ គឺពុំមិនទាន់មានការជន់លិចនៅឡើយទេ ដោយលោកថា រដ្ឋបាលរាជធានីក៏បានចេញសេចក្តីប្រកាសពីការបង្ការរួចមកហើយដែរ។ លោកបន្តថា សម្រាប់វិធានការការពារ គឺអាជ្ញាធរបាននិងកំពុងត្រៀមកម្លាំងដើម្បីជួយជម្លៀសពលរដ្ឋរងគ្រោះ ក៏ដូចជាត្រៀមសម្ភារៈដូចជាបាវខ្សាច់ និងគ្រឿងចក្រសម្រាប់ទប់ស្កាត់នៅតាមតំបន់ជន់លិច ជាពិសេស គឺពលរដ្ឋរស់នៅតាមបណ្ដោយស្ទឹងព្រែកត្នោត។
អ្នកនាំពាក្យអាជ្ញាធរជាតិគ្រប់គ្រងគ្រោះមហន្តរាយ លោក សុទ្ធ គឹមកុលមុនី មានប្រសាសន៍ថា គិតត្រឹមថ្ងៃទី១៨នេះ ខេត្តដែលកំពុងរងគ្រោះដោយសារទឹកជំនន់មានចំនួន១៣ខេត្ត ក្នុងនោះមានមនុស្សស្លាប់ចំនួន៣នាក់។ លោកបន្តថា នៅតាមបណ្ដាស្រុកនៃខេត្តមួយចំនួន គឺទឹកបានស្រកទៅវិញហើយ ប៉ុន្តែនៅខេត្តមួយចំនួនផ្សេងទៀតដូចជាខេត្តសៀមរាប កំពង់ស្ពឺ កំពង់ធំ និងបន្ទាយមានជ័យគឺទឹកពុំទាន់ស្រកនៅឡើយ ។
លោក គឹមកុលមុនី បន្ថែមថាបើតាមការជូនដំណឹងរបស់ក្រសួងធនធានទឹក និងឧតុនិយម បានព្យាករណ៍ថា រដូវវស្សានៅឆ្នាំនេះនឹងបញ្ចប់នៅសប្តាហ៍ក្រោយនៃខែតុលានេះ។ ហើយជំនន់ទឹកភ្លៀងនឹងអាចលែងមាននៅរដូវវស្សានេះ ប៉ុន្តែនឹងមានភ្លៀងកក់ខែ ក៏ដូចជាមានភ្លៀងតិចតួច ដែលនឹងមិនបង្កឱ្យមានជំនន់ទឹកភ្លៀងឡើយ។
យោងតាមការចេញផ្សាយរបស់ក្រសួងធនធានទឹក និង ឧតុនិយម កាលពីថ្ងៃទី១៧ ខែតុលា ឱ្យដឹងថា ស្ថានភាពកម្រិតកម្ពស់ទឹកតាមដងស្ទឹងព្រែកត្នោតផ្នែកខាងលើបានហក់ឡើងដល់ ចំណុចត្រៀមលក្ខណៈប្រុងប្រយ័ត្នរួមមានស្ថានីយទំនប់តាសាលដែលទឹកស្ទឹងមានកម្ពស់ ១៩,២០ម៉ែត្រ លើកម្ពស់ប្រុងប្រយ័ត្ន១៩,៥០ម៉ែត្រ។ ស្ថានីយពាមឃ្លី ទឹកកម្ពស់ ៦,០០ម៉ែត្រ លើកម្ពស់ប្រុងប្រយ័ត្ន៧,៥០ម៉ែត្រ។ ស្ថានីយសំណង់រលាំងជ្រៃទឹកកម្ពស់ ៧,៥៤ម៉ែត្រលើកម្ពស់ប្រុងប្រយ័ត្ន ៧,៥០ម៉ែត្រ និងនៅតំបន់ ទីជម្រាលអាងស្ទឹងព្រែកត្នោតក៏មានបរិមាណទឹកភ្លៀងធ្លាក់ចន្លោះពី៥០មមទៅ១០០ម ដែលជាចំណុច ត្រូវធ្វើការត្រៀមលក្ខណៈគ្រប់គ្រងទឹកស្ទឹងឱ្យស្របតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេស។
ខេមបូចា មិនអាចសុំការអត្ថាធិប្បាយពីអភិបាលខេត្តកំពង់ស្ពឺ លោក វ៉ី សំណាង បាននោះទេ គិតត្រឹមរសៀលថ្ងៃទី១៨នេះ៕
ពលរដ្ឋរស់នៅបណ្ដោយស្ទឹងព្រែកត្នោត សង្កាត់ស្ពានថ្ម ព្រួយបារម្ភពីស្ថានភាពទឹកឡើង និងស្នើឱ្យអាជ្ញាធរពិនិត្យរកវិធីសាស្រ្តជួយបណ្ដោះទឹកកុំឱ្យលិចដល់ផ្ទះរបស់ពួកគេ នៅថ្ងៃទី១៨ ខែតុលា ឆ្នាំ២០២៣។ (ខេមបូចា/ ហ៊ែល កំសាន)
