សាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញសម្រេចឃុំខ្លួនពលរដ្ឋម្នាក់ និងអ្នកបើកឡានទឹកម្នាក់បណ្ដោះអាសន្នពីបទ«ហិង្សាដោយចេតនាមានស្ថានទម្ងន់ទោស»កាលពីសប្តាហ៍មុន ក្រោយពីផ្ទុះការតវ៉ាទ្រង់ទ្រាយធំនៅបុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ២ កាលពីថ្ងៃទី៦ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤។
បើតាមលោក អ៊ី រិន្ទ អ្នកនាំពាក្យសាលាដំបូងរាជធានីភ្នំពេញ បានបញ្ជាក់នៅថ្ងៃអង្គារទី១៦ ខែមេសា ថា ជនជាប់ចោទត្រូវបានចៅក្រមស៊ើបសួរសម្រេចឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្ននៅពន្ធនាគារ PJ ពីបទ«ហិង្សាដោយចេតនាមានស្ថានទម្ងន់ទោស» កាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមេសា។
លោកថ្លែងថា៖ «ជនត្រូវចោទឈ្មោះ អេង ប្រុស ភេទប្រុស ត្រូវបានចៅក្រមស៊ើបសួរសម្រេចឃុំខ្លួនបណ្តោះអាសន្ននៅ PJ ពីបទហិង្សាដោយចេតនាមានស្ថានទម្ងន់ទោស។ សម្រេចឃុំខ្លួនកាលពីថ្ងៃទី១០ ខែមេសា ឆ្នាំ២០២៤»។
កាលពីថ្ងៃសៅរ៍សប្ដាហ៍មុននេះអតិថិជនបុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ២ជាង២០នាក់បាននាំគ្នាផ្ទុះការតវ៉ានៅមុខការិយាល័យក្រុមហ៊ុនដើម្បីទាមទារឱ្យខាងបុរីដោះស្រាយបញ្ហាឱ្យពួកគេ ខណៈពួកគេបានអះអាងថា ភាគីបុរីបានផ្សារទា្វរផ្ទះបិទ និងផ្ទះខ្លះទៀតក្រុមហ៊ុនបានដកទ្វារចេញដោយមិនឱ្យពលរដ្ឋរុះរើសម្ភារៈចេញទាន់នោះទេ។
ពលរដ្ឋបន្ដថា ការទាមទាររបស់ពួកគេហាក់មិនមានការឆ្លើយតប ទើបពួកគេនាំគ្នាដុតកង់ឡាន កង់ម៉ូតូ រហូតខាងបុរីយកឡានទឹកមកបើកបុកពួកគេអំឡុងពេលតវ៉ា។ ពលរដ្ឋបន្ដថា ការតវ៉ានេះខាងសមត្ថកិច្ចខណ្ឌដង្កោបានចុះមកអន្ដរាគមន៍រហូតមានការនាំខ្លួនជនបង្កទៅអធិការខណ្ឌដើម្បីបន្ដនីតិវិធី ដោយពលរដ្ឋ២នាក់បានដាក់ពាក្យបណ្ដឹងលើជនបង្ក ប៉ុន្ដែសមត្ថកិច្ចបែរជាឃាត់ខ្លួនពលរដ្ឋម្នាក់ក្នុងចំណោមពលរដ្ឋ២ដែលបានដាក់ពាក្យបណ្ដឹងទៅវិញដោយចោទថា បង្កអំពើហិង្សា។
បើតាមអ្នកនាំពាក្យស្នងការរាជធានីភ្នំពេញ លោក សំ វិច្ឆិកា បានថ្លែងនៅព្រឹកថ្ងៃទី៩ ខែមេសាថា ស្នងការបានបញ្ជូនអតិថិជនម្នាក់ និងជនបង្កម្នាក់ទៅតុលាការរួចហើយ។ លោកបន្ដថា ការបញ្ជូននេះពាក់ព័ន្ធអំពើហិង្សាសុទ្ធសាធ ខណៈលោកថា មិនពាក់ព័ន្ធរឿងជម្លោះរឿងបុរីនោះទេ។ យ៉ាងណាលោកជំរុញឱ្យគ្រប់ភាគីទាំងអស់កុំយកហិង្សាមកដោះស្រាយបញ្ហាគួររកដំណោះស្រាយសមស្របចៀសវាងការប្រើហិង្សា។
លោកថ្លែងថា៖ «បញ្ជូនទៅតុលាការហើយរឿងហិង្សា អត់ពាក់ព័ន្ធរឿងបុរីទេ។ អតិថិជនម្នាក់ អ្នកបើកឡានម្នាក់ រឿងបង្កហិង្សាទេ។ ខ្ញុំឱ្យបងប្អូនកុំយកហិង្សាមកដោះស្រាយបញ្ហាអីវាអត់ចំណេញទេ»។
បើតាមលោក ម៉ង មាសា ជាអតិថិជនម្នាក់ដែលបានទៅដាក់ពាក្យបណ្ដឹងនៅសាលាខណ្ឌដង្កោ ជាមួយលោក អេង ប្រុស ដែលត្រូវសមត្ថកិច្ចឃាត់ខ្លួន បានបញ្ជាក់ប្រាប់តាមប្រព័ន្ធតេឡេក្រាមថា កាលពីថ្ងៃកើតហេតុនៃការតវ៉ារបស់អតិថិជនបុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ២ដើម្បីឱ្យភាគីបុរីគោរពតាមកិច្ចសន្យា ខណៈផ្ទះមួយចំនួនត្រូវខាងបុរីចាក់សោ និងផ្សារទា្វរមិនឱ្យចូលផ្ទះទាំងមិនឱ្យម្ចាស់ផ្ទះរុះរើចេញរហូតផ្ទុះការតវ៉ា។
លោកបន្ដថា អំឡុងពេលតវ៉ាដោយអតិថិជននាំគ្នាដុតកង់ឡាននៅមុខការិយាល័យបុរីដើម្បីឱ្យម្ចាស់បុរីចេញមុខដោះស្រាយ។ លោកឱ្យដឹងទៀតថា ក្រោយពីប៉ះទង្គិចគ្នាលោក និងលោក អេង ប្រុស នាំគ្នាទៅដាក់ពាក្យបណ្ដឹងពីជនបង្កបើកឡានដឹកទឹកបុកពលរដ្ឋ បែរជាសមត្ថកិច្ចឱ្យលោកផ្ដិតមេដៃ តែលោកមិនព្រមផ្ដិតតាមការចង់បានរបស់សមត្ថកិច្ច។
លោកនិយាយថា៖ «ខ្ញុំទៅដាក់ពាក្យបណ្ដឹងស្រាប់តែគេ[សមត្ថកិច្ចខណ្ឌដង្កោ]ឱ្យខ្ញុំផ្ដិតមេដៃលើរបាយការណ៍ ខ្ញុំឃើញថាវាខុសខ្ញុំមិនព្រម ខ្ញុំក៏ដើរចេញមក។ ខ្ញុំមិនដឹងគេបញ្ជូនគាត់ទៅណាទេពេលនេះ»។
ជុំវិញរឿងឃាត់ខ្លួននេះលោក ជឹម ស៊ីថា អធិការនគរបាលខណ្ឌដង្កោបានថ្លែងថា លោកមិនអាចឆ្លើយបានទេដោយលោកថា រឿងនេះផុតដៃលោកហើយ។ យ៉ាងណាលោកថា ការឃាត់ខ្លួននេះខាងនគរបាលកម្រិតស្រាលជាឃាត់ខ្លួន និងជាអ្នកបញ្ជូនទៅស្នងការ។
លោកថ្លែងថា៖ «ពូឆ្លើយអត់បានទេផុតដៃពូហើយ។ខាងកម្រិតស្រាលអ្នកឃាត់។ ពូហ៊ានតែនិយាយខុស»។
បើយោងតាមការបញ្ជាក់ពីសន្ដិសុខបុរីពិភពថ្មីកួរស្រូវ២សុំមិនបញ្ចេញឈ្មោះឱ្យខេមបូចាដឹងដោយផ្ទាល់នៅព្រឹកនេះថា អ្នកបើកឡានដឹកបុកប្រជាពលរដ្ឋជាបុគ្គលិកក្រុមហ៊ុនផ្នែកអនាម័យ និងបានបើកឡានដឹកទឹកក្នុងគោលបំណងពន្លត់ភ្លើងដែលប្រជាពលរដ្ឋបានដុតអំឡុងពេលតវ៉ា។ តែយ៉ាងណាលោកមិនអាចបំភ្លឺបានលើសពីហ្នឹងឡើយ ទោះខេមបូចា ព្យាយាមសួរយ៉ាងណាក៏ដោយ។
លោកថា៖ «ខ្ញុំអត់ស្គាល់ឈ្មោះទេ មិនដឹងគាត់[អ្នកបើកឡានដឹកទឹក]ឈ្មោះអី។ គាត់បើកទៅពន្លត់ភ្លើងតើ គ្មានចេតនាបុកអ្នកតវ៉ាទេ»។
អតិថិជនរបស់បុរីពិភពថ្មីជាង៥០នាក់បានប្រមូលផ្ដុំគ្នាជាថ្មីនៅបុរីពិភពថ្មីកំបូល៣ ខណ្ឌកំបូល រាជធានីភ្នំពេញ នៅព្រឹកថ្ងៃទី១៥ ខែមីនា បន្ទាប់ពីពួកគេមិនព្រមទទួលការសម្របសម្រួលរបស់ក្រសួងរៀបចំដែនដីដោយគូសបញ្ជាក់ថា ការសម្របសម្រួលនេះមិនតាមលក្ខខណ្ឌដែលពួកគេទាមទារ និងចង់បាន។
ជ្រុងមួយនៃបញ្ហានេះលោក ហេង តារា តំណាងពលរដ្ឋបានឱ្យដឹងថា សមត្ថកិច្ចបានឃាត់ខ្លួន និងបានបញ្ជូនទៅស្នងការក្រុង។ លោកបានចាត់ទុកសកម្មភាពនេះគឺជាការរំលោភសិទ្ធិមនុស្សធ្ងន់ធ្ងរដោយសំអាងថា សមត្ថកិច្ចមានចេតនាងាកគាំទ្រម្ចាស់បុរី និងបន្ដធ្វើទុកបុកម្នេញលើពលរដ្ឋ។ លោកជំរុញឱ្យក្រសួងរៀបដែនដីពន្លឿនការដោះស្រាយ និងដាក់បន្ទុកលើម្ចាស់បុរីដោយបញ្ជាក់ថា ពលរដ្ឋតែងតែអនុវត្ដតាមសេចក្ដីណែនាំរបស់អាជ្ញាធរ ប៉ុន្ដែភាគីបុរីនៅតែបន្ដយាយីពលរដ្ឋទៅវិញ។
លោកសង្កត់ធ្ងន់ថា៖ «គេចាប់ខ្លួនគាត់បញ្ជូនទៅស្នងការហើយ។ ពួកខ្ញុំតែងតែគោរពសេចក្ដីណែនាំរបស់អាជ្ញាធរណាស់ ប៉ុន្ដែខាងបុរីតែងតែព្យាយាមរំលោភលើពួកខ្ញុំ ដូចផ្សារទ្វារមិនឱ្យចូលផ្ទះ ដោះទ្វារចេញ។ ខ្ញុំស្នើដល់ក្រសួងមេត្ដាពន្លឿនឱ្យពួកខ្ញុំផង»។
ថ្ងៃទី១៤ ខែមីនា ក្រសួងរៀបចំដែនដី បានលើកឡើងពីការសម្របសម្រួលរវាងក្រសួង និងបុរីពិភពថ្មីដែលអតិថិជនរបស់ខ្លួនបានចេញតវ៉ា និងបានដាក់លិខិតអន្ដរាគមន៍ទៅក្រសួងដើម្បីស្វែងរកដំណោះស្រាយ។ ក្រសួងរៀបចំដែនដី នគរូបនីយកម្ម និងសំណង់ បានបញ្ជាក់ថា ក្រោយជួបពិភាក្សាជាមួយក្រសួងរៀបចំដែនដីរួចមក ក្រុមហ៊ុនបុរីពិភពថ្មី បានសម្រេចចេញនូវគោលការណ៍សម្រួលដល់អតិថិជនដែលកំពុងបង់រំលស់មានការយឺតយ៉ាវដោយមាន៣ចំណុច។
ក្នុងនោះរួមមាន អតិថិជនអាចបង់តែការប្រាក់រហូតដល់រយៈពេល៣ឆ្នាំ និងការប្រាក់ដែលអតិថិជនបានជំពាក់កន្លងមក(មិនគិតពិន័យ)ទុកសម្រាប់ទូទាត់ក្រោយរយៈពេល៣ឆ្នាំ ឬក៏អតិថិជនអាចរៀបចំឥណទានសារឡើងវិញ និងទី៣ អតិថិជនអាចប្ដូររយៈបង់រំលស់រហូតដល់៣០ឆ្នាំ។
កាលនៅថ្ងៃទី៣១ ខែមករា ឆ្នាំ២០២៤កន្លងទៅ អតិថិជនបុរីពិភពថ្មីកំបូលប្រមាណ១០០នាក់ផ្ទុះការតវ៉ាជាថ្មី ដើម្បីទាមទារឱ្យក្រុមហ៊ុន បញ្ឈប់ការគំរាមកំហែងរឹបអូស និងព្រមទទួលទិញផ្ទះយកវិញក្នុងតម្លៃ៥០ភាគនៃទឹកប្រាក់ដែលបានបង់ករណីអតិថិជនអស់លទ្ធភាព។
ជុំវិញវិវាទរ៉ាំរ៉ៃនេះលោក នី សុខា ប្រធានសមាគមអាដហុក ហាក់ស្ដីបន្ទោសថា ការប្រើប្រព័ន្ធតុលាការដើម្បីបញ្ចប់ជម្លោះគឺមិនអាចទៅរួចទេ។ លោកគូសបញ្ជាក់ថា អាជ្ញាធរគួរប្រើយន្ដការផ្សេង ជាពិសេសការឈរលើគោលការណ៍តម្លាភាពដោយផ្អែកលើកិច្ចសន្យារវាងអតិថិជន និងក្រុមហ៊ុនមកដោះស្រាយទើបអាចបញ្ចប់បាន។
លោក សុខាថ្លែងថា៖ «អាជ្ញាធរមិនគួរយកការឃុំខ្លួនមកដោះស្រាយទេនឹងធ្វើឱ្យបញ្ហានេះកាន់តែធំ។ អាជ្ញាធរត្រូវពន្លឿនការដោះស្រាយឱ្យទាន់ពេលមុននឹងឈានដល់មានអំពើហិង្សាបន្ដទៀត។កុំយកប្រព័ន្ធតុលាការមកដោះស្រាយអី រឿងណាលើកលែងបានគួរលើកលែង»។
កាលពីថ្ងៃទី២៥ ខែធ្នូ ឆ្នាំ២០២៣កន្លងទៅអង្គការសមាគមធាងត្នោតបានរកឃើញថា ពលរដ្ឋ៣ខេត្ដរងគ្រោះដោយបណ្ដេញចេញទាំងបង្ខំ និងមិនទទួលបាននូវសំណងសមរម្យ១២ករណី ខណៈសង្គមស៊ីវិលផ្សេងទៀតថា ការចេញរបាយការណ៍នេះគឺជាការរួមចំណែកមួយក្នុងការជំរុញដល់រដ្ឋាភិបាលថ្មីងាកមកគិតគូរពីបញ្ហាសិទ្ធិមនុស្សកាន់តែខ្លាំង។
ក្នុងរបាយការណ៍របស់អង្គការសមាគមធាងត្នោត បានចេញស្ដីពីការបណ្ដេញទាំងបង្ខំ២០២៣ថា ការបណ្ដេញមាន១២ករណីនៅរាជធានីភ្នំពេញ ខេត្ដតាកែវ និងខេត្ដកណ្ដាល ចន្លោះពីឆ្នាំ២០១៩ដល់២០២៣ ចំពេលមានការរីករាលដាលនៃជំងឺកូវីដ១៩។ ក្នុងរបាយការណ៍ដដែលបង្ហាញថា ការបណ្ដេញចេញទាំងនេះ ត្រូវបានចាត់ទុកថា ជាការរំលោភលើច្បាប់សិទ្ធិមនុស្សអន្ដរជាតិ ជាពិសេសសិទ្ធិទទួលបានលំនៅឋានសមរម្យ។
លោក ស៊ាង មួយឡៃ ប្រធានគម្រោងសិទ្ធិលំនៅឋានទីក្រុងនៃសមាគមធាងតោ្នត បានចាត់ទុកថា អាជ្ញាធរហាក់មិនបង្ហាញពីតម្លាភាពឱ្យពលរដ្ឋក្នុងការដោះស្រាយបញ្ហាទេ បែរជាបន្ដគាំទ្រសកម្មភាពខុសច្បាប់របស់អ្នកមានអំណាចទាំងដឹងថាមិនគោរពតាមកិច្ចសន្យា។ លោកជំរុញឱ្យក្រសួងសាមីពិនិត្យ និងដោះសា្រយឱ្យទាន់ពេលវេលាដើម្បីអាចបញ្ចៀសការបង្កហិង្សាណាមួយ។
លោកថ្លែងថា៖ «ក្រសួងគួរពន្លឿនការដោះស្រាយឱ្យទាន់ពេលដើម្បីកុំឱ្យបញ្ហានេះកាន់ធំ»៕
