ប្រជាពលរដ្ឋភូមិជ្រោយស្តៅ៖ «ខ្ញុំចង់ឱ្យដោះដែកបាំងផ្លូវចេញ ឱ្យមានសេរីភាពដូចគេទូទៅដែរ ផ្លូវលំភូមិគេ ទូទៅចេញចូលសេរីមិនដែលឃើញមានអ្នកមកធ្វើរបងដែកបិទផ្លូវមិនឱ្យចេញចូលពេលយប់ចឹងទេ ! ខ្ញុំចង់មាន សេរីភាពដូចគេ ពួកខ្ញុំអីក៏រស់នៅពិបាកម៉្លេះ!»។
នេះជាការរៀបរាប់របស់អ្នកស្រី ថោង វ៉ាន់ស៊ុយ ជាប្រជាពលរដ្ឋរស់នៅភូមិ និងឃុំជ្រោយស្តៅ ស្រុកថ្មគោល ខេត្តបាត់ដំបង ខណៈដែលគាត់និងអ្នកភូមិជាង១០គ្រួសារផ្សេងទៀត បានជួលរថយន្ត និងម៉ូតូកង់បីជិះពីភូមិឡើងទៅសមាគមសិទ្ធិមនុស្សអាដហុកខេត្តបាត់ដំបងកាលពីសប្តាហ៍ទី២នៃខែនេះឱ្យជួយអន្តរាគមន៍បញ្ហាផ្លូវចេញចូលភូមិ។
អ្នកស្រី វ៉ាន់ស៊ុយ បានឱ្យដឹងថា ចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៩មកទល់ពេលនេះរយៈពេលជាង៤ឆ្នាំហើយអាជ្ញាធរភូមិឃុំស្រុក នៅមិនទាន់អាចដោះស្រាយរុះរើរបងដែកដែលពលរដ្ឋម្នាក់បានបិទលើផ្លូវសាធារណៈមិនឱ្យប្រជាពលរដ្ឋប្រមាណ២០គ្រួសារ ឆ្លងកាត់ពេលយប់បាននៅឡើយទេ ទើបពួកគាត់ឡើងមករកអង្គការសិទ្ធិមនុស្សជួយវិញម្តង ។
អ្នកស្រី វ៉ាន់ស៊ុយ ដែលមានកូនពីរនាក់នឹងប្តីមានមុខរបរធ្វើកម្មករនិងចេញរកត្រី កង្កែប កណ្តូបពេលយប់ បានបញ្ជាក់រួមជាមួយប្រជាពលរដ្ឋផ្សេងទៀតថា មានអ្នកភូមិម្នាក់ឈ្មោះ លី សារឿន អាយុប្រហែល៦០ឆ្នាំ រស់នៅប៉ែកខាងមុខដែលផ្ទះរបស់គាត់ជាប់នឹងផ្លូវជាតិលេខ៥និងចំហៀងជាប់ផ្លូវក្បែររបងវត្តជ្រោយស្តៅ ។ គាត់បានផ្សាររបងដែកមួយចំហៀងជាប់នឹងរបងវត្តកម្ពស់លើជង្គង់ដែលអាចទាញមកចាក់សោជាប់របងដី ផ្ទះរបស់គាត់បិទផ្លូវសាធារណៈមិនឱ្យប្រជាពលរដ្ឋប៉ែកខាងក្រោយប្រមាណ២០គ្រួសារជិះម៉ូតូចេញចូលនៅពេលយប់ ដោយលើកហេតុផលថាគាត់ឈឺ ជិះម៉ូតូចុះឡើងដេកមិនបាន ។
អ្នកស្រី វ៉ាន់ស៊ុយ បន្ថែមថា៖ «គាត់ដេកក្នុងអង្រឹង លើក្បាលមានកែវឆ្លុះមួយចាំឈួលមើលមុខគេស្ទើរទល់ៗភ្លឺ មិនព្រមដេក នៅពេលដែលលឺសម្លេងម៉ូតូឆ្លងកាត់ទីនេះតែងតែសួរគេថាទៅណា ! ថ្ងៃមុនកូនខ្ញុំឈឺ ខ្ញុំជិះម៉ូតូ មកទិញថ្នាំម៉ោងប្រហែល៩យប់គាត់កាក់សួរដេញដោល និងស្តីឱ្យថាជិះចេញចូលៗរកដេកពួនមិនបាន ខ្ញុំរស់នៅហាក់គ្មានសេរីភាព»។
ពលរដ្ឋម្នាក់ទៀត អ្នកស្រី សួន ចិន្តា អាយុ៣៣ឆ្នាំដែលរស់នៅប៉ែកខាងក្រោយដែរបាននិយាយថា បុរសម្នាក់ខាងលើនេះមិនដឹងជាមានខ្សែរឺអាងអីនោះទេ សូម្បីតែអាជ្ញាធរភូមិឃុំ នគបាលឃុំមិនហ៊ានជាមួយគាត់ផង ទុកឱ្យគាត់ធ្វើរបងបិទផ្លូវសាធារណៈបានដោយសេរីច្រើនឆ្នាំមកហើយ ទោះបីប្រជាពលរដ្ឋស្នើសុំអាជ្ញាធរជួយអន្តារគមន៍ច្រើនដងក៏ដោយ។
អ្នកស្រីបញ្ជាក់ថា បើសិនជាមិនលឺសូរសំឡេងម៉ូតូឆ្លងកាត់ពេលយប់គាត់មិនទាញរបងបិទនោះទេ ប៉ុន្តែបើសិនជាលឺសំឡេងម៉ូតូឆ្លងកាត់ទៅមកមួយដងពីរដង គាត់ចាប់ផ្តើមទាញទ្វារដែកបិទផ្លូវលែងឱ្យចេញចូលហើយ គឺបិទបើកស្រេចលើគាត់។ អ្នកស្រីបន្តថា វាប៉ះពាល់យ៉ាងខ្លាំងដល់ប្រជាពលរដ្ឋនៅទីនេះពេលចង់ជិះម៉ូតូ ចេញពីភូមិទៅរកត្រី និងបាញ់កណ្តុរធ្វើម្ហូបពេលយប់អីក៏ពិបាកដែរ សូម្បីតែមានកម្មវិធីហៅបង ប្អូនពីក្រៅមកចូលរួមក៏គេមិនហ៊ានមកដែរ ព្រោះខ្លាចត្រឡប់មកវិញចេញមិនរួច ។
អ្នកស្រី ចិន្តា ឱ្យដឹងបន្ថែមថា៖ «យើងជិះម៉ូតូឆ្លងកាត់តែពីរត្រឡប់គាត់ទាញរបងចាក់សោ បិទផ្លូវមិនឱ្យចេញចូល គាត់ថាឈឺរោគខ្សោយបេះដូងដេកអត់បាន ប៉ុន្តែខ្ញុំឆ្ងល់ចុះឡានម៉ូតូគេបើកទល់ៗភ្លឺលើផ្លូវជាតិលេខ៥ ជាប់មុខផ្ទះគាត់ គាត់មិនថ្លង់ និងមិនធ្វើរបងបិទផ្លូវជាតិដែរទៅ!»។
អ្នកស្រីចិន្តា និងពលរដ្ឋផ្សេងទៀតបន្ថែមថា ប្រជាពលរដ្ឋបានធ្វើពាក្យសុំឱ្យអាជ្ញាធរជួយអន្តារគមន៍តាំងពីឆ្នាំ២០១៩មក គឺមិនទាន់មានដំណោះស្រាយនៅឡើយទេ ភូមិរុញទៅឃុំ ឃុំរុញទៅស្រុក ស្រុករុញមកឃុំ ហើយចុងក្រោយអាជ្ញាធរភូមិឃុំរុញឱ្យទៅប្តឹងតុលាការដើម្បីឆាប់ចប់ ដោយអាជ្ញាធរថារឿងដដែលៗ អស់សមត្ថភាពដោះស្រាយហើយ។
លោក ឆាន ប៊ុនឈឿត អនុភូមិជ្រោយស្តៅបានថ្លែងថា អាជ្ញាធរភូមិធ្លាប់បានហៅគាត់មកសម្របសម្រួល នឹងដោះស្រាយដែរកន្លងមកហើយបានណែនាំគាត់មិនឱ្យបិទផ្លូវសាធារណៈរបស់រដ្ឋនោះទេ បើសិនជាក្មេងវាជិះម៉ូតូតម្លង់ រឺបើវាប្រព្រឹត្តអីខុស ទុកប៉ូលិសគេដោះស្រាយទៅ យើងប្រជាពលរដ្ឋមិនមានសិទ្ធិបិទផ្លូវរដ្ឋនោះទេ ប៉ុន្តែគាត់មិនស្តាប់។
លោក ប៊ុនឈឿត បន្តថា៖ «ប្រជាពលរដ្ឋនៅខាងក្រោយសុទ្ធតែក្រីក្រ គាត់ទៅលីស្រូវលីអី គាត់ត្រឡប់មកវិញម៉ោង១យប់អី គាត់បិទផ្លូវមិនឱ្យចូល គ្នាមានម៉ូតូថ្មីណា! មានតែម៉ូតូចាស់វាលឺសំឡេងថ្លង់ខ្លះហើយ ចុះឡានបើកលើផ្លូវជាតិជាប់ផ្ទះគាត់មិនថាផង!។
លោកបញ្ជាក់ថា៖ «បីបួនឆ្នាំហើយខ្ញុំនិយាយមិនកើត យប់ណាម៉ោង១ ម៉ោង២ មិនបានដេកដោយសារគាត់ហ្នឹង! ប្រជាជនប្តឹងខ្ញុំ និងប៉ូលិសទៅដោះស្រាយទាំងយប់ គាត់មិនស្តាប់ គាត់នៅតែបិទផ្លូវសាធារណៈដដែល ខ្ញុំអស់សមត្ថភាពហើយ!»។
ចំណែកលោក ហ៊ីន ណាគ្រី មេឃុំជ្រោយស្តៅបានថ្លែងដែរថា បញ្ហាខាងលើនេះកើតឡើងច្រើនឆ្នាំមកហើយ អាជ្ញាធរធ្លាប់បានហៅភាគីទាំងពីរមកសម្របសម្រួលដោះស្រាយគ្នាដោយមានទាំងធ្វើកិច្ចសន្យាផ្តិតមេដៃទាំងសងខាងផងដែរ គឺនៅពេលដែលគាត់ត្រូវគ្នាគាត់ទៅវិញទៅ ហើយនៅពេលដែលមានបញ្ហាគាត់មកទៀតទៅ។
លោកបញ្ជាក់ថា ផ្លូវខាងលើនេះមិនមែនជាដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋនោះទេ វាជាដីរបស់វត្ត គាត់មានសិទ្ធិបិទ។ ដោយលោកបន្ថែមថា លោក លី សារឿន បានកាន់កាប់ដីនេះតាំងពីឆ្នាំ ១៩៧៩ ហើយបានចែកដីឱ្យកូន ក្រោយមកបានឱ្យដីនោះទៅវត្ត ដោយគាត់បានចាក់ដីអស់ជាង៩០ឡានធ្វើផ្លូវឱ្យប្រជាពលរដ្ឋដើរមានទទឹង៥ម៉ែត្រ។
ផ្ទុយពីការលើកឡើងនេះអ្នកស្រី នូវ យឺន អាយុ៧៤ឆ្នាំបាននិយាយថា គាត់រស់នៅភូមិនេះតកូនតចៅតាំងពី សម័យ លន់ នល់ ផ្លូវខាងលើនេះមានតាំងពីសង្គមមកបន្តរហូតដល់ឆ្នាំ១៩៧៩ដល់បច្ចុប្បន្ន ដែលពីមុនជាផ្លូវភក់សម្រាប់គោដើរឆ្លងកាត់។
អ្នកស្រី នូវ យឿន បានលើកឡើងថា៖ «ខ្ញុំមិនមែនប្តឹងផ្តល់មេភូមិមេឃុំអីទេ សុំឱ្យតែផ្លូវបើកគ្រប់ពេលវេលាមក គេបិទយប់ ចុះកូនចៅនៅខាងក្រោយដប់ម្ភៃគ្រួសារ ឈឺស្កាត់យប់ព្រលប់ ថ្ងៃណាទៅរកស៊ីចាប់កណ្តុរ ចាប់កណ្តូប លាន់ស្រូវ លាន់អី យប់ព្រលប់ម៉ោង១ម៉ោង២អីត្រឡប់មកវិញវាពិបាក!»។
លោក ឈៀម អេង មេភូមិជ្រោយស្តៅ វ័យ៧០ឆ្នាំដែលជាចាស់ទុំនៅភូមិនេះបានបញ្ជាក់ថា ផ្លូវខាងលើជាដី ធ្លារបស់វត្តមិនមែនជាកម្មសិទ្ធិរបស់អ្នកណានោះទេតាំងពីឆ្នាំ១៩៧៩មក ប៉ុន្តែក្រោយមកនៅឆ្នាំ២០១២ ខាងមន្រ្តីសូរិយោដីបានវាស់វែង ទុកផ្លូវទទឹង៥ម៉ែត្រជាផ្លូវសាធារណៈ ដើម្បីឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទូទៅធ្វើដំណើរឆ្លងកាត់។
ទាក់ទងសំណួរសួរថាតើលោក លី សារឿន គាត់ជានណា ទើបបានអាជ្ញាធរមិនអាចហាមឃាត់គាត់មិនឱ្យបិទផ្លូវសាធារណៈរបស់រដ្ឋបាន លោកមេភូមិបានបញ្ជាក់ថាគាត់ជាប្រជាពលរដ្ឋធម្មតា មិនដឹងថាគាត់អាងអ្វីនោះទេបានជាមិនស្តាប់អាជ្ញាធរ ប៉ុន្តែកន្លងមកលោកធ្លាប់ឃើញមន្រ្តីពាក់សក្តិប្រាំម្នាក់មកលេងផ្ទះគាត់ដែរ មិនដឹងជាមានទំនាក់ទំនងអ្វីនោះទេ។
លោក ឈៀម អេង បន្តថា៖ «អាជ្ញាធរអស់សមត្ថភាពដោះស្រាយហើយ ទៅដល់ស្រុកហើយ ធ្វើមិនកើតរុញមកឃុំវិញ ចឹងមានតែខេត្តអីចុះមកវាស់វែង ចេញលិខិតមកបញ្ជាក់ថាផ្លូវនេះ មិនអាចបិទបានទេជាផ្លូវសាធារណៈ»។
ចំណែកលោក ជា សម្បត្តិ អភិបាលស្រុកថ្មគោល ហាក់មានការភ្ញាក់ផ្អើលនៅពេលសាកសួរ ជុំវិញរឿង ប្រជាពលរដ្ឋមានបញ្ហាខាងលើបានឡើងមកស្រុកដើម្បីឱ្យជួយដោះស្រាយ ដោយលោកថាមិនទាន់ទទួលបានព័ត៌មាននេះនៅឡើយ។
លោក សម្បត្តិ បន្ថែមថា៖ «ដូចជាមិនធ្លាប់មានទេ ចាំមើលខ្ញុំសួរកូនចៅសិន! ចាំមើលខ្ញុំសិក្សា អគុណ!»។
ទាក់ទងការបញ្ហាខាងលើនេះខេមបូចាមិនទាន់អាចទំនាក់ទំនងភាគីលោក លី សារឿន ដែលរងការចោទប្រកាន់ ដើម្បីធ្វើការបំភ្លឺបាននៅឡើយមកទល់នឹងម៉ោងចេញផ្សាយនេះ ។
លោក យិន ម៉េងលី មន្រ្តីសម្របសម្រួលអាដហុកប្រចាំខេត្តបាត់ដំបង និងប៉ៃលិនបានមានប្រសាសន៍ថា តាមផ្លូវច្បាប់បើជាដីសាធារណៈរបស់រដ្ឋ គឺមិនអនុញ្ញាតឱ្យបុគ្គលណាមួយមកហួងហែងបាននោះទេ។ លោកថាក្នុងនាមអាជ្ញាធរឃុំស្រុកជាប្រធានគណៈកម្មការគ្រប់គ្រងការប្រើប្រាស់ដីធ្លីថ្នាក់ឃុំនិងស្រុកដែលជាតំណាងឱ្យរាជរដ្ឋាភិបាល ត្រូវតែចាត់វិធានការដោះស្រាយជូនដល់ប្រជាពលរដ្ឋ។
លោក ម៉េងលី បន្ថែមថា៖ «អាជ្ញាធរមិនត្រូវនិយាយហេតុផលអីច្រើនទេ បើសិនជាទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋ ឃុំស្រុកត្រូវចាត់វិធានការឱ្យរុះរើរបងហ្នឹងចេញតែម្តង ដោយគ្មានសម្របសម្រួលអ្វីលើទ្រព្យសម្បត្តិរបស់រដ្ឋទេ»។
លោកម៉េង លី បន្ថែមថាការអូសបន្លាយពេលវេលាតាំងពីឆ្នាំ២០១៩ ដល់២០២៣ រយៈពេលជាង៤ឆ្នាំ អាជ្ញាធររុញពីមួយទៅមួយ បន្ថែមពីនោះ រុញឱ្យប្រជាពលរដ្ឋទៅតុលាការទៀត គាត់ឡើងចុះៗ ចំណាយថវិកាច្រើន វាធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋឈឺចាប់។ ហើយវានឹងធ្វើឱ្យប្រជាពលរដ្ឋឈឺចាប់កាន់តែខ្លាំងទៀត បើសិនប្រជាពលរដ្ឋគាត់អត់យល់ អាចមានអំពើហិង្សាកើតឡើង កាន់តែលំបាកថែមទៀតដល់ពួកគាត់ និងបន្ថែមពីនោះធ្វើឱ្យពលរដ្ឋកាន់តែអស់ជំនឿលើអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានក្នុងការផ្តល់សេវាជូនពួកគាត់។
លោក ម៉េងលី បន្ថែមថា៖ «ថ្នាក់លើគិតតែនិយាយពីរឿងធ្វើវិមជ្ឈការតួនាទី អំណាចដល់ថ្នាក់មូលដ្ឋាន តែថ្នាក់មូលដ្ឋានរុញយកតែរួចខ្លួន គាត់ហាក់បីដូចជាមិនចង់ប្រឈមមុខ តែខ្ញុំមិនដឹងថាអាជ្ញាធរមូលដ្ឋានហ្នឹងមានការ ពាក់ព័ន្ធអីនឹងភាគីម្ខាងទៀតនោះទេបានជាការដោះស្រាយវាអូសបន្លាយយូរដូច្នេះ»។
អាជ្ញាធរខេត្តបាត់ដំបងបានបញ្ជាក់លើផេករដ្ឋបាលខេត្តឱ្យដឹងថា ចាប់ពីខែតុលាឆ្នាំ២០២២ ដល់ដំណាច់ខែសីហា ឆ្នាំ២០២៣ រដ្ឋបាលខេត្តបានសម្រុះសម្រួល និងដោះស្រាយទំនាស់បានចំនួន២០៤ ករណីដោយជោគជ័យ និងបន្តប្តេជ្ញាខិតខំជួយការងារនេះដល់សហគមន៍ជាបន្តទៅមុខទៀត។
លោក ហ៊ុន ម៉ាណែត នាយករដ្ឋមន្ត្រីនៃប្រទេសកម្ពុជា ក្នុងឱកាសប្រជុំពេញអង្គគណៈរដ្ឋមន្រ្តីកាលពីថ្ងៃទី២៧ខែតុលាឆ្នាំ២០២៣បានមានប្រសាសន៍ថា គណៈរដ្ឋមន្ត្រីបានពិនិត្យលើសេចក្តីព្រាងស្តីពីការបង្កើត ការរៀបចំនៃកិច្ចដំណើរការរបស់អាជ្ញាធរជាតិដោះស្រាយវិវាទក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការរួចហើយ។ ដោយលោកថា នេះជាកិច្ចការងារដ៏សំខាន់មួយក្នុងកំណែទម្រង់វិស័យយុត្តិធម៌ ដូចនេះក្រសួងយុត្តិធម៌ត្រូវពន្លឿននីតិវិធីសេសសល់ ដើម្បីជំរុញឱ្យសេចក្តីព្រាងព្រះរាជក្រឹត្យនេះ ឱ្យដាក់អនុវត្តបានឆាប់រហ័សនៅពេលខាងមុខ។
លោកនាយករដ្ឋមន្រ្តី មានសង្ឃឹមយ៉ាងមុតមាំថា អាជ្ញាធរជាតិដោះស្រាយវិវាទក្រៅប្រព័ន្ធតុលាការ និងជំរុញបង្ខិតសេវាយុត្តិធម៌ ឱ្យកាន់តែជិតជាមូយប្រជាពលរដ្ឋនៅមូលដ្ឋានកាត់បន្ថយការចំណាយថវិកា និងពេលវេលាសម្រួលបន្ទុក និងកាត់បន្ថយកក់ស្ទះសំណុំរឿងនៅតុលាការ ជាពិសេសការពង្រឹងសុខដុមនីយកម្មនៅក្នុងសហគមន៍៕
