បន្ទាប់ពីមានកិច្ចពិភាក្សាជាច្រើនលើកច្រើនសាចាប់តាំងពីឆ្នាំ២០១៨មក នៅថ្ងៃពុធនេះ ស្ថាប័នរដ្ឋបានប្ដេជ្ញានឹងធ្វើឱ្យការដឹកជញ្ជូនកម្មករមានសុវត្ថិភាពប្រសើរជាងមុននៅទូទាំងប្រទេស ដោយតម្រូវឱ្យរថយន្តដឹកជញ្ជូនកម្មករទៅមកកន្លែងការងារមានកៅអីអង្គុយត្រឹមត្រូវ ដែលជាទូទៅច្រើនតែជាប្រភេទរថយន្តទ្រុងដែលគ្មានកៅអី ។ ការដំឡើងកៅអីអង្គុយពេញលេញនៅលើរថយន្តដឹកជញ្ជូនកម្មករត្រូវគេរំពឹងថា នឹងអនុវត្តឱ្យបានមុនដំណាច់ឆ្នាំ២០២៤ ។
គោលដៅនៃការផ្លាស់ប្ដូរទៅរកការប្រើប្រាស់រថយន្តក្រុងដឹកអ្នកដំណើរទាំងស្រុងតែម្ដងនៅត្រឹមឆ្នាំ២០២៧ ដើម្បីដឹកជញ្ជូនកម្មកររោងចក្រ កំពុងស្ថិតក្នុងដំណាក់កាលចរចាគ្នានៅឡើយរវាងស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនានា ដោយសារតែការផ្លាស់ប្ដូរពីឡានទ្រុងគ្មានកៅអីអង្គុយទៅប្រើរថយន្តក្រុងមានទ្វារបិទជិតប្រឈមនឹងបញ្ហាកង្វះធនធាន ។
លោក ព្រាប ចាន់វិបុល ទីប្រឹក្សាក្រសួងសាធារណការនិងដឹកជញ្ជូន និងជាអនុប្រធានក្រុមការងារសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍តាមដងផ្លូវសម្រាប់ការបង្ការគ្រោះថ្នាក់កម្មករ បានលើកឡើងថា នៅឆ្នាំ២០១៩ ស្ថាប័នរដ្ឋបានគ្រោងការផ្លាស់ប្ដូរពីការប្រើប្រាស់ឡានទ្រុងគ្មានកៅអីអង្គុយទៅប្រើរថយន្តក្រុងស្តង់ដារដែលមានកៅអីអង្គុយត្រឹមត្រូវវិញ ។ ប៉ុន្តែ វាជាការផ្លាស់ប្ដូរដ៏លំបាកដោយសារតែការចំណាយខ្ពស់ ។
ទោះជាយ៉ាងនេះក្ដី នៅក្នុងសុន្ទរកថាមួយកាលពីថ្ងៃពុធ លោក ចាន់វិបុល បានជំរុញឱ្យម្ចាស់ឡានដឹកជញ្ជូនកម្មករផ្ដោតសំខាន់លើការដំឡើងកៅអីអង្គុយនៅលើយានយន្តរបស់ពួកគេ ឱ្យបានមុនដំណាច់ឆ្នាំ២០២៤ ដើម្បីកាត់បន្ថយហានិភ័យនៃការឱ្យកម្មករឈរក្នុងពេលធ្វើដំណើរ ។ ជុំវិញបញ្ហានៃការប្រើរថយន្តក្រុងមានទ្វារបិទជិត លោក ចាន់វិបុល បាននិយាយថា ម្ចាស់ឡានទ្រុងគ្មានកៅអីអាចបន្តកិច្ចពិភាក្សាថែមទៀតនៅពេលបច្ចុប្បន្ននេះ ។
លោកបាននិយាយថា៖ «ដើម្បីសម្រេចគោលដៅឱ្យបានមុនដំណាច់ឆ្នាំ២០២៤ ដំឡើងតែកៅអីអង្គុយទៅ មិនចាំបាច់រង់ចាំ[ការអនុវត្ត]ស្តង់ដារទេ ដោយសារតែវាមិនទាន់អាចទៅរួចទេ ក្នុងការកែឡានទ្រុងគ្មានកៅអីទៅជាប្រភេទរថយន្តក្រុងមានទ្វារបិទជិតនោះ» ។ ដោយលោកបន្ថែមថា៖ «ដំឡើងកៅអីអង្គុយចំណាយអស់តែ ៣០០ដុល្លារ ទៅ ៤០០ដុល្លារប៉ុណ្ណោះ ហើយវានឹងកាត់បន្ថយចំនួនអ្នកធ្វើដំណើរ ១០នាក់ ប៉ុន្តែ វាប្រសើរជាងឈរ ។ ប្រសិនបើអ្នកអង្គុយ វាមានសណ្ដាប់ធ្នាប់ជាង មានផាសុកភាព និងសុវត្ថិភាពជាង» ។
បច្ចុប្បន្ន មានកម្មកររោងចក្រកាត់ដេរប្រហែល ២២០.០០០នាក់ ដែលដឹកជញ្ជូនដោយយានយន្តចំនួន ៣៣៣២គ្រឿង ។ ៦៥% នៃកម្មករសរុបធ្វើដំណើរដោយជិះឡានទ្រុងគ្មានកៅអីអង្គុយ ចំណែកឯ ៣៥% ទៀតធ្វើដំណើរតាមរថយន្តដែលមានទ្វារបិទជិតចំនួន ១៣៦៩គ្រឿង ។
មធ្យោបាយធ្វើដំណើររបស់កម្មកររោងចក្រកាត់ដេរមានពីរប្រភេទ ។ ប្រហែល ៧៦% នៃកម្មកររោងចក្រធ្វើដំណើរដោយជិះឈរនៅលើឡានទ្រុងគ្មានកៅអី ចំណែកឯកម្មករផ្សេងទៀតក្រៅពីនេះ ធ្វើដំណើរតាមឡានទ្រុងដែលមានដំឡើងកៅអីត្រឹមត្រូវ ជាពិសេស កម្មកររោងចក្រនៅខេត្តកំពង់ចាម ។
លោក ខេង ខឿន អ្នកបើកបរឡានដឹកកម្មករនៅខេត្តកំពង់ចាម ដែលបានប្រកបការងារនេះរយៈពេល ៩ឆ្នាំមកហើយ បានប្រាប់ ខេមបូចា ថា លោកបានដំឡើងកៅអីអង្គុយនៅលើឡានរបស់លោក ដោយចំណាយអស់ ១៥០ដុល្លារ តាំងពីដំបូងទីមកម្ល៉េះ ដោយសារលោកបារម្ភពីសុវត្ថិភាពរបស់អ្នកធ្វើដំណើរ ។ វាក៏ជាលក្ខខណ្ឌតម្រូវរបស់ក្រុមហ៊ុនផងដែរ ។
លោកបាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំគិតពីសុវត្ថិភាពរបស់ពួកគេ បើពួកគេឈរ នៅពេលវាគ្រលែង […] ខ្ញុំគិតថាវាគ្រោះថ្នាក់ ។ វាដូចជាទឹកកន្លះពាងអ៊ីចឹង […] ពេលខ្លះ វាគ្រលែងទៅស្ដាំ ទៅឆ្វេង ប៉ុន្តែ បើយើងអង្គុយ វាសុវត្ថិភាពជាង វានឹងជាង» ។
អ្នកបើកបរដដែលបាននិយាយថា៖ «បើ[យើង]ដាក់កៅអី វានឹងដឹក[អ្នកដំណើរ]បានតិចនាក់ ជាងឈរ ។ ប៉ុន្តែ ចាប់តាំងពីខ្ញុំចាប់ផ្ដើមដឹកកម្មករមក ខ្ញុំមិនដែលឃើញអ្នកណាដឹកច្រើនជាងនោះទៀតទេ» ។ លោកនិយាយថា កាលពីមុន លោកធ្លាប់ដឹក ៤០នាក់ក្នុងមួយថ្ងៃ ប៉ុន្តែ ឥឡូវ ថយចុះពាក់កណ្ដាល ដែលនាំឱ្យចំណូលបានតិចជាងមុន ។ ពេលខ្លះ លោកត្រូវយកលុយសន្សំពីគ្រួសារដើម្បីចាក់សាំងក៏មានដែរ ។
នៅពេលសួរថាលោកអាចប្ដូរពីឡានទ្រុងរបស់លោកទៅប្រើជាប្រភេទរថយន្តក្រុងវិញ ដែរឬទេ លោកបាននិយាយថា វាមិនអាចទៅរួចទេ ដោយសារតែស្ថានភាពផ្លូវមិនល្អ ឬមិនសមស្របនឹងឡានក្រុង ។ លោកក៏មិនមានលុយគ្រប់គ្រាន់ដើម្បីប្ដូរទៅប្រើរថយន្តក្រុងដែរ ។
កាលពីថ្ងៃពុធ សិក្ខាសាលាមួយដើម្បីផ្សព្វផ្សាយពីការផ្លាស់ប្ដូរយានយន្តដឹកជញ្ជូនកម្មករស្របទៅតាមលក្ខណៈបច្ចេកទេសនិងផាសុកភាព ត្រូវបានធ្វើឡើងដើម្បីលើកទឹកចិត្តដល់ការប្រើប្រាស់រថយន្តដឹកអ្នកដំណើរដែលមានទ្វារបិទជិតដើម្បីដឹកជញ្ជូនកកម្មករឱ្យបានមុនដំណាច់ឆ្នាំ២០២៧ ។
ក្នុងអំឡុងពេលសិក្ខាសាលានេះ អ្នកពាក់ព័ន្ធ ជាពិសេស អ្នកបើកបរ សហជីព អាជ្ញាធរមូលដ្ឋាន និងអង្គការមិនមែនរដ្ឋាភិបាល បានលើកឡើងនូវបញ្ហានានា និងផ្ដល់ជាសំណើផ្សេងៗ ។ អ្នកចូលរួមម្នាក់បាននិយាយថា៖ «ទោះបីមានសិក្ខាសាលាច្រើនទៀតក៏ដោយ ក៏[លទ្ធផល]នៅតែដដែល […] ប្រសិនបើគ្មានវិធានការទេនោះ» ។
គម្រោងផ្លាស់ប្ដូររថយន្ត ដែលផ្ដួចផ្ដើមដោយអង្គការ មូលនិធិបង្ការរបួសអាស៊ី (AIP Foundation) សហការជាមួយក្រសួងការងារនិងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈកាលពីឆ្នាំ២០១៨ ត្រូវបានអនុវត្តជាមួយអ្នកបើកបរដែលផ្ដល់សេវាកម្មដល់រោងចក្រជាង ១០០០រោងចក្រនៅខេត្តកណ្ដាល កំពង់ស្ពឺ កំពង់ឆ្នាំង កំពង់ចាម កំពង់ធំ ស្វាយរៀង និងភ្នំពេញ ។
នាយកអង្គការ មូលនិធិបង្ការរបួសអាស៊ី ប្រចាំកម្ពុជា លោក គឹម បញ្ញា បាននិយាយថា រដ្ឋាភិបាលគួរតែបញ្ឈប់«ជាស្ថាពរ»នូវការអនុញ្ញាតឱ្យឡានទ្រុងគ្មានកៅអីអង្គុយដឹកជញ្ជូនកម្មករដោយដាក់ចេញនូវកាលកំណត់ច្បាស់លាស់ដើម្បីបញ្ជៀសបញ្ហាកើនឡើងបន្តទៅទៀត ។ លោកបានកត់សម្គាល់ថា កាលពីឆ្នាំ២០២២ ចំនួនឡានទ្រុងគ្មានកៅអីមានត្រឹមតែប្រហែល ១៦០០គ្រឿងប៉ុណ្ណោះ ប៉ុន្តែ ឆ្នាំ២០២៤ ចំនួននេះបានកើនឡើងដល់ជិត ២០០០គ្រឿង ។
លោកបានជំរុញឱ្យស្ថាប័នរដ្ឋនានារិះរកវិធីដើម្បីផ្ដល់លទ្ធភាពដល់អ្នកបើកបរមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនកម្មកររោងចក្រ ដើម្បីអាចខ្ចីបំណុលការប្រាក់ទាបត្រឹមពី ៦% ទៅ ៧% ក្នុងមួយឆ្នាំ ដែលស្រដៀងគ្នានឹងវិស័យកសិកម្មនិងទេសចរណ៍ដែរ ។ យោងតាមលោក បញ្ញា ៩០% នៃអ្នកបើកបរដែល AIP បានសម្ភាស បានបង្ហាញថា ពួកគេបានខ្ចីបំណុលក្នុងអត្រាការប្រាក់ ១៦% ។
បើទោះបីជាអត្រាការប្រាក់ខុសគ្នាទៅតាមស្ថាប័នហិរញ្ញវត្ថុក្ដី អត្រាការប្រាក់ជាមធ្យមបច្ចុប្បន្នសម្រាប់ការខ្ចីលុយទិញរថយន្តពីធនាគារពាណិជ្ជនៅភ្នំពេញ ចាប់ផ្ដើមពីត្រឹម ៩,៥% ក្នុងមួយឆ្នាំ ។ ឧទាហរណ៍ កម្ចីធនាគារអេស៊ីលីដាមានអត្រាការប្រាក់ពី ១២% ដល់ ១៨% ក្នុងមួយឆ្នាំ ។
លោក បញ្ញា ក៏បាននិយាយដែរថា ស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធគួរតែផ្ដោតការយកចិត្តទុកដាក់ទៅលើការរក្សាចំណូលរបស់អ្នកបើកបរមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនកម្មកររោងចក្រ តាមរយៈការដំឡើងថ្លៃពីកម្មករដែលធ្វើដំណើរតាមឡាន ដើម្បីឱ្យអ្នកបើកបរអាចរកបានចំណូលថេរមួយដូចពេលបច្ចុប្បន្ន ។
រដ្ឋមន្ត្រីក្រសួងការងារនិងបណ្ដុះបណ្ដាលវិជ្ជាជីវៈ លោក ហេង សួរ បានសង្កត់ធ្ងន់ថា គោលដៅនៃការផ្លាស់ប្ដូរពីឡានទ្រុងគ្មានកៅអី គឺមិនមែនបង្កើនសម្ពាធទៅលើអ្នកបើកបរមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនទេ ។ វាពាក់ព័ន្ធនឹងសុវត្ថិភាពនិងផាសុកភាពរបស់កម្មករ និងតម្រូវឱ្យអ្នកបើកបរមានទំនួលខុសត្រូវ ។ ជាងនេះទៀត លោកបាននិយាយថា ការជំរុញនេះមិនគួរបង្ខំឱ្យម្ចាស់ឡានទ្រុងគ្មានកៅអីឱ្យផ្លាស់ប្ដូររថយន្តរបស់ពួកគេភ្លាមៗនោះទេ ប៉ុន្តែ ជាការលើកទឹកចិត្តឱ្យពួកគេព្យាយាមឱ្យអស់ពីលទ្ធភាព ។
លោកបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «គោលដៅរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការធ្វើឱ្យការដឹកជញ្ជូនកម្មករមានសុវត្ថិភាពជាងមុន និងមានផាសុកភាពជាងមុន មិនមែនសំដៅទៅរកការធ្វើឱ្យអ្នកបើកបរ ឬអ្នកទាំងឡាយដែលផ្ដល់សេវាទាំងនេះ បាត់បង់ការងារនោះទេ ។ ប៉ុន្តែ វាជាគោលនយោបាយរបស់រដ្ឋាភិបាលក្នុងការជួយអ្នកដែលផ្ដល់សេវាទាំងនោះ ទទួលបានរថយន្តក្រុង ឬមធ្យោបាយដឹកជញ្ជូនដែលមានផាសុកភាពជាងមុន» ។
លោក ហេង ជឿន ប្រធានសហព័ន្ធកម្មករវិស័យកសិកម្មកម្ពុជា (CAWF) ដែលបានចូលរួមនៅក្នុងសិក្ខាសាលា បានស្នើឱ្យស្ថាប័នពាក់ព័ន្ធនានាឱ្យត្រួតពិនិត្យទៅលើអ្នកបើកបរ ដោយសារលោកបានកត់សម្គាល់ឃើញថា អ្នកបើកបរជាច្រើនផឹកគ្រឿងស្រវឹងនៅក្នុងម៉ោងទំនេររបស់ពួកគេ ។
លោកបាននិយាយថា៖ «បើទោះបីស្តង់ដារបច្ចេកទេសយានយន្តត្រូវទៅតាមលក្ខខណ្ឌក៏ដោយ អ្នកបើកបរមិនអាចគ្រប់គ្រងចង្កូតបានត្រឹមត្រូវទេ ។ នេះអាចជាហានិភ័យ» ។ ដោយលោកបន្ថែមថា៖ «ខ្ញុំគិតថា ក្រសួង ព្រមទាំងមន្ត្រីបច្ចេកទេសចរាចរណ៍ គួរលើកទឹកចិត្តដល់អ្នកបើកបរឱ្យទទួលបានការអប់រំអំពីសុវត្ថិភាពចរាចរណ៍ និងមានបណ្ណបើកបរយានយន្តត្រឹមត្រូវ» ។
លោកក៏បានលើកឡើងផងដែរថា មានបញ្ហាប្រឈមដ៏ធំមួយទាក់ទងនឹងការបើកបរនៅពេលស្រវឹង ដោយសារតែអ្នកបើកបរដែលដឹកជញ្ជូនមនុស្សពី ២០នាក់ ទៅ ៣០នាក់ ឬដល់ទៅ ១០០នាក់ អាចបង្កគ្រោះថ្នាក់ដែលនាំឱ្យបាត់បង់ជីវិតមនុស្សបាន ៕
ប្រែសម្រួលពីអត្ថបទភាសាអង់គ្លេស៖ State Institutions Ensure Seated Flatbed Trucks For Garment Workers by 2024, Buses by 2027
